Δυσλεξία, αίτια, αντιμετώπιση

Οι γονείς που ενδιαφέρονται ας  έχουν υπόψη τους!

Ότι η δυσλεξία είναι (Αναγνωστάκη, 2003): ασθενής αναγνώριση αριθμών, γραμμάτων και λέξεων  δυσκολία απομνημόνευσης αριθμών και γραμμάτων σε σειρά  δυσκολία χειρισμού αριθμών και γραμμάτων  δύσκολος συλλαβισμός. Η δυσλεξία δεν είναι: σημάδι φτωχής ευφυΐας το αποτέλεσμα τεμπελιάς ή έλλειψης φροντίδας  κάτι που μπορεί να αντιμετωπιστεί με χάπια ή με δίαιτες

Μερικά χαρακτηριστικά!“Σύγχυση ως προς το κυρίαρχο χέρι - μάτι – πόδι”. “Δυσκολίες στην αντίληψη των εννοιών της διαδοχής, σειράς και διεύθυνσης”.  “Ενδεχόμενη κινητική αδεξιότητα ή υπερκινητικότητα”. “Αντίθεση μεταξύ της ικανότητας για την.......

αντίληψη του χώρου και της δυσκολίας στην αντίληψη και επεξεργασία του γραπτού
λόγου”.  “Σύγχυση στην αντίληψη της έννοιας του χρόνου”.  “Δυσκολία στην επανάληψη πολυσύλλαβων λέξεων και αριθμών με αντίστροφη σειρά”.  “Δυσκολία στην αντιστοιχία οπτικών και ακουστικών ερεθισμάτων”. “Πολύ φτωχό λεξιλόγιο”.

 Δυσκολίες και Συμπτώματα στη γραφή των δυσλεξικών παιδιών.

Συνήθως η γραφή τους χαρακτηρίζεται από:  “Ακαταστασία, με αποτέλεσμα οι λέξεις να είναι δυσανάγνωστες”.  “Ατελής ευθυγράμμιση των λέξεων πάνω στο χαρτί”.  “Γράμματα ή λέξεις γραμμένα καθρεφτικά”.  “Άτονες λέξεις (δε χρησιμοποιούν τόνους)”.  “Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων ανάμεσα στα μικρά”.  “Παραλήψεις, επαναλήψεις και αντιμεταθέσεις γραμμάτων που αποτελούν τη λέξη”.  “Δεν υπάρχει εφαρμογή κανενός γραμματικού κανόνα”.  “Δεν μπορούν να αποδώσουν γραπτώς την έννοια ούτε μιας παραγράφου”.

 Η έννοια της «δυσλεξίας», στη διάρκεια της σχεδόν 100χρονης ιστορίας της, είχε διχάσει τους εκπροσώπους των συναφών επιστημών.   

Για ένα τόσο περίπλοκο θέμα όπως αυτό της δυσλεξίας με πολλές ερμηνείες και αντιγνωμίες, είναι φυσικό να υπάρχουν διάφορες αιτιολογικές θεωρίες. Αρχικά, ως εγγενείς αιτίες- αφορμές δυσλεξικών συμπεριφορών αναφέρθηκαν οι: 1) προδιαγραφές της φύσης, 2) ανωριμότητα, 3) επιπολαιότητα, 4) κληρονομικότητα, 5) φύλο, 6) άγχος, 7) χαρακτήρας, 8) δυσλειτουργία του εσωτερικού μονολόγου, 9) γλωσσικές διαταραχές (ή διαταραχές του λόγου) και 10) πλημμελής λειτουργία της ακοής και της όρασης (Αδαμόπουλος, 2002,).Άλλη θεωρία αποδίδει τη δυσλεξία σε «νευρολογική υπολειτουργία», όπως μια ελαττωματική ανάπτυξη των πίσω περιοχών του εγκεφάλου, σε μια ελαφριά εγκεφαλική δυσλειτουργία ή σε μια ελαττωματική γενική οργάνωση του εγκεφάλου. Η θεωρία της «λειτουργικής διαταραχής στην αντίληψη και επεξεργασία της γνώσης» βασίζεται στην αρχή ότι κάθε νέα γνώση στηρίζεται σε μια προγενέστερή της. Η θεωρία της κληρονομικότητας, από την άλλη μεριά, στηρίζεται σε έρευνες που έδειξαν ότι ένα στα δύο δυσλεξικά παιδιά, προέρχεται από οικογένειες με περιστατικά αναγνωστικών δυσκολιών και αποδίδει τη δυσλειτουργία αυτή σε γενετικούς παράγοντες που κληρονομούνται. Αλλού αναφέρεται ότι ψυχολογικά αίτια όπως πρώιμες ψυχικές διαταραχές και σχολικό άγχος, μπορούν να οδηγήσουν ένα παιδί στην εκδήλωση δυσλεξίας, όπως περιβαλλοντικοί παράγοντες (οι πιεστικές συνθήκες εκπαίδευσης Η πιο πιθανή εξήγηση που δίνεται για το μαθησιακό πρόβλημα της δυσλεξίας ξεκινάει από το ότι ο δυσλεξικός εγκέφαλος είναι διαφορετικά κατασκευασμένος και στα οπτικά και στα λεκτικά του κέντρα. Στο πίσω μέρος του εγκεφάλου γίνεται μετατροπή των εικόνων σε λέξεις και των λέξεων σε εικόνες.

Για την καλύτερη αντιμετώπιση της δυσλεξίας, απαιτούνται:

 “Εξειδικευμένος εκπαιδευτικός στη διάγνωση και αντιμετώπιση”,“Ειδική μέθοδος διδασκαλίας της Ανάγνωσης και της Ορθογραφίας, διαφορετική από αυτήν που ακολουθείται για τους μη δυσλεξικούς μαθητές”,

 “Οργανωμένο και αυστηρά δομημένο πρόγραμμα διδασκαλίας του γραπτού λόγου” “Οργάνωση του γλωσσικού υλικού και διαβάθμισή του”, “Μικρές ενότητες”“Εποπτικό υλικό πλούσιο κι ελκυστικό”,  “Ποικιλία δραστηριοτήτων, ασκήσεων, παιχνιδιών”,  “Κίνητρα, τόνωση του συναισθήματος αυτοεκτίμησης, ενθάρρυνση”,  “Υπομονετικότητα, αποδοχή, σεβασμός”, “Εξατομικευμένο πρόγραμμα”,  “Ψυχολογική υποστήριξη για την αντιμετώπιση των δευτερογενών ψυχολογικών προβλημάτων – συνεργασία ψυχολόγου και εξειδικευμένου εκπαιδευτικού”. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα δυσλεξικό παιδί ΔΕΝ προοδεύει:

 “Με επαναλήψεις μόνο της διδακτέας ύλης”. “Με ψυχολογική υποστήριξη ή ψυχοθεραπεία μόνο”. “Με περισσότερη προσοχή, αγάπη, κατανόηση μόνο”.  “Με το πέρασμα του χρόνου”.  “Με ασκήσεις που στοχεύουν στην καλλιέργεια της αντιληπτικής ικανότητας”. “Με τιμωρίες, αυστηρότητα, πίεση”.  “Με το να του αποδίδονται κατηγορίες και ευθύνες με σκοπό να φιλοτιμηθεί”.

Σε κάθε περίπτωση οι γονείς να ξέρουν ότι με τη βοήθεια ειδικού θα το αντιμετωπίσουν, και δε θεωρείται σήμερα σοβαρό πρόβλημα.

Γράφει η Ελένη Παπουτσή