ΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΘΕΝΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Δρ Ιωάννης Γ. Νεραντζής
(Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων)
(έδρα: Αγρίνιον)
nerantzis@sch.gr
( ΣΕΝΑΡΙΑ 1 – 260 )
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ
(= ΣΤΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ)
1ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Το Διαπολιτισμικό Μοντέλο Εκπαίδευσης αναφέρεται σε μια δυναμική προσέγγιση
της εκπαιδευτικής πραγματικότητας: Ξεκινά από την παραδοχή ότι οι ομάδες δεν
συγκροτούνται στη βάση ενός ομογενοποιητικού χαρακτηριστικού, αλλά μέσα από
την συνύπαρξη και την αλληλεπίδραση ατόμων με πολλαπλές ταυτότητες. Δεν κάνει
λόγο, δηλαδή απλά για συνύπαρξη και παράλληλη ανάπτυξη των πολιτισμών
(πολυπολιτισμικό μοντέλο), αλλά για δυναμικές διαδικασίες αλληλεπίδρασης.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Α΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα:
- Στη λογική της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και αξιοποιώντας τις δυνατότητες που
τους παρέχουν οι Βιωματικές Δράσεις (θεσμοθετήθηκαν πρόσφατα στα νέα
προγράμματα υποχρεωτικής εκπαίδευσης), εκπαιδευτικοί, της περιφέρειάς σας, για να
προσεγγίσουν την εθνοτική, γλωσσική, θρησκευτική και πολιτισμική ανομοιογένεια
των τάξεων τους, αποφασίζουν να δουλέψουν ερευνητικά το θέμα της
διαφορετικότητας. Επέλεξαν δραστηριότητες που σχετίζονται με διαφορετικούς
λαούς και πολιτισμούς (ινδιάνοι, αφρικανοί, εσκιμώοι, κινέζοι), τους οποίους
μελετούν για να κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητές τους, τις πολιτιστικές
αναπαραστάσεις του δυτικού κόσμου γι΄ αυτούς, και τη σχέση τους με τον φυσικό
κόσμο.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο σχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές, με την κατάσταση
που περιγράφεται;
= ΑΤΥΧΗΣ ή ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΛΛΙΠΗΣ Η ΕΠΙΛΕΧΘΕΙΣΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ:
ΕΓΙΝΕ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΟΝ ΛΑΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ.
ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΟΥΝ ΣΥΜΕΡΙΝΕΣ Η.Π.Α., ΑΓΓΛΙΑ (ΛΟΝΔΙΝΟ), ΚΛΠ.
2. Ποιες προτάσεις θα κάνατε στις εκπαιδευτικούς, ώστε να βελτιώσουν τις
προσεγγίσεις τους και με τον τρόπο αυτό να συμβάλλουν στην άμβλυνση
πολιτιστικών στερεοτύπων και τριβών μέσα στην τάξη τους;
= ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΘΝΟΤΙΚΗ, ΓΛΩΣΣΙΚΗ, ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΝΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥΣ, ΚΑΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ
ΕΠΙΛΕΞΟΥΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΝΑΙ ΜΕΝ ΝΑ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥΣ ΛΑΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΙ ΝΑ ΖΟΥΝ ΣΕ ΚΟΙΝΗ ΧΩΡΑ, ΝΑ
ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΗ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΟΠΩΣ π.χ. ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ Η.Π.Α. ΤΟΤΕ
ΜΟΝΟΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΤΑΝΟΗΤΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΟΤΙ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ
ΔΕΝ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΕΝΟΣ ΟΜΟΓΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ. ΤΟΤΕ
ΠΛΕΟΝ ΘΑ ΜΙΛΑΜΕ ΟΧΙ ΓΙΑ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ (ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ), ΑΛΛΑ
ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ.
2ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες στον τομέα των Αναλυτικών Προγραμμάτων (ΑΠ) διαπιστώνουν ότι οι
εκπαιδευτικοί που γνωρίζουν καλά το ΑΠ είναι πιο αποτελεσματικοί στην
προετοιμασία τους, στη διεξαγωγή της διδασκαλίας, και την αξιολόγησή της.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
Ως Σχολικός Σύμβουλος διαπιστώνετε ότι μερικοί εκπαιδευτικοί αγνοούν, σχεδόν
στο σύνολό του, το ΑΠ. Το ενδιαφέρον τους, κατά την προετοιμασία του μαθήματος,
επικεντρώνεται στη μελέτη του διδακτικού βιβλίου, το οποίο αποτελεί συχνά και τον
οδηγό για τη διδασκαλία.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Αναφέρατε ποια κατά τη γνώμη σας είναι τα προβλήματα που μπορεί να
ανακύψουν από την άγνοια του ΑΠ .
= (1).ΑΓΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΠΟΥ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΔΙΔΑΞΟΥΝ. 2.ΑΓΝΟΙΑ ΤΩΝ
ΠΡΟΤΕΙΜΕΝΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΠΟΥ ΕΜΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΑ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ. (2). ΑΓΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΤΙ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Η ΕΜΦΑΣΗ ΔΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΜΑΘΗΤΗ ΩΣ
ΕΝΕΡΓΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟ
ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ-
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ. Η ΤΑΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΤΑ ΒΑΣΗ ΟΜΑΔΙΚΑ ΚΑΙ Η
ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΣΥΝΑΡΤΑΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ
ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. (3). ΑΓΝΟΙΑ
ΤΟΥ ΟΤΙ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΕΧΟΥΝ ΔΕΙΞΕΙ ΟΤΙ ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ
ΝΑ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ, ΣΤΗΝ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ.
(4).ΑΓΝΟΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΤΡΕΙΣ ΟΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ. (5).ΑΓΝΟΙΑ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ
ΕΝΝΟΙΩΝ: ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ,
ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ, ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΠΥΡΗΝΑ ΤΗΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ, ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΣΠΟΥΔΩΝ (ΕΣΠΣ) ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ.
Ως πεδίο του προβληματισμού μας ορίζεται: α) το περιεχόμενο: ποιοί οι σκοποί και οι στόχοι
του μαθήματος ημέρας που πρέπει να θέσω; β) η μέθοδος: πώς θα διδάξω αυτό που επιλέγω;
(διδακτική μέθοδος, και διδακτική πορεία).
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ:
Σχεδιασμός (προετοιμασία) => Διεξαγωγή (στρατηγική) => Αξιολόγηση.
(Ι) Σχεδιασμός ( ‘‘αρχιτεκτονική’’) της διδασκαλίας, ή στάδιο προετοιμασίας.
(= Οργάνωση της ύλης και των δραστηριοτήτων, ανά χρονιά, τρίμηνο, μήνα, ή σε
μικροεπίπεδο μιάς ενότητας ή μιάς διδακτικής ώρας, με καθορισμό των διδακτικών στόχων. -
κατανομή διδακτέας ύλης (χωρισμός θεματικών αξόνων ή ενοτήτων του μαθήματος). -
Προσδιορισμός πηγών και βοηθημάτων πληροφόρησης. -Προσδιορισμός των μέσων
διδασκαλίας. -Επιλογή τρόπων αξιολόγησης για τον έλεγχο του αποτελέσματος.
(ΙΙ) Διεξαγωγή ("στρατηγική") της διδασκαλίας.
(= Οργάνωση τάξης και διεξαγωγή του μαθήματος).
- Οργάνωση της διδασκαλίας μιάς διδακτικής ενότητας,
ή του μαθήματος της ημέρας -
-οι σκοποί και οι στόχοι της διδασκαλίας: Καθορισμός διδακτικών στόχων και
παρακολούθηση της πορείας κατάκτησης αυτών των στόχων. (Α) Γενικότεροι Στόχοι. (Β)
Εξειδικευμένοι Διδακτ. Στόχοι.
-Καθορισμός και διατύπωση Εξειδικευμένων Διδακτικών Στόχων :
(Α) Γνωστικών (βασικών και ανωτέρων). (Β) Συναισθηματικών ή Θυμικών. (Γ)
Ψυχοκινητικών.
-Πορεία, ή άρθρωση, της διδασκαλίας, δηλ. τα στάδια και οι "φάσεις" που διέρχεται η
διδασκαλία.
-Μορφές διδασκαλίας, δηλαδή μονόλογος ή διάλογος (ως ερωταπόκριση, ως εξελικτικός
διάλογος, ως κατευθυνόμενη συζήτηση ή ελεύθερος διάλογος).
-Μέθοδοι Διδακτικής της Ιστορίας. (Προτιμητέος ο συνδυασμός μεθόδων διδασκαλίας):
(1) Αφηγηματική ή Ακροαματική. (2) Μέθοδος της "Σχολιασμένης Αφήγησης". (3) Μέθοδος
των "σταδίων". (4) Διαλογική, (μαιευτική, μέθοδος του “διευθυνομένου διαλόγου”). (5)
Μαθητοκεντρική__________, Ερευνητική, Καθοδηγούμενης Αυτενέργειας. (6) Μέθοδος της "βιωματικής
διδασκαλίας". (7) Ερευνητική. (8) Διερευνητική. (9) Εργαστηριακή.
(ΙΙΙ) (α) Αξιολόγηση της Οργάνωσης και Διεξαγωγής της Διδακτικής Πράξης.
(β) Αξιολόγηση της Εμπέδωσης της Διδαχθείσας 'Υλης από τους/τις μαθητές/τριες.
= Ο έλεγχος επίτευξης των διδακτικών στόχων που έθεσα: αξιολόγηση του μαθητή και
επανατροφοδότηση της διδακτικής πράξης. ( = πώς θα ξέρω ότι έφτασα;) Η Αξιολόγηση
νοείται ως τριπλή διαδικασία: -Διαγνωστική (στην αρχή του σχολ. έτους). -Διαπιστωτική
(στην ύλη του καθημερινού μαθήματος, ή της ενότητας). -Ανατροφοδοτική της διδασκαλίας
(στην ύλη του καθημερινού μαθήματος, ή της διδακτικής ενότητας).
- Μεθόδευση της διδασκαλίας ως αντικείμενο της Διδακτικής:
Διαστάσεις ή στάδια σχεδιασμού (αρχιτεκτονικής) και
διεξαγωγής (στρατηγικής) της διδακτικής του μαθήματος:
(Ι) Σχεδιασμός => (ΙΙ) Διεξαγωγή => (ΙΙΙ) Αξιολόγηση.
(I) Σχεδιασμός ή "αρχιτεκτονική" της Διδασκαλίας.
(Στάδιο της προετοιμασίας της διδασκαλίας
του μαθήματος): Οργάνωση της "διδακτέας
ύλης" και των "δραστηριοτήτων").
(Ι.Α.) Προϋποθέσεις αποτελεσματικής διδασκαλίας.
(α) Οι διδακτικοί στόχοι του μαθήματος.
(α.1) Οι Γενικότεροι Διδακτικοί Στόχοι.
(α.2) Οι Εξειδικευμένοι Διδακτικοί Στόχοι.
(β) Η Μεθοδολογία Διδασκαλίας του Μαθήματος.
(Διδακτική Μέθοδος, Μέσα, Ερωτήσεις, Εργασίες).
(γ) Ο 'Ελεγχος Επίτευξης των Διδακτικών Στόχων που έθεσα.
( = Αξιολόγηση του μαθητή και επανατροφοδότηση
της Διδακτικής Πράξης).
Μορφές αξιολόγησης:
ί) Διαγνωστική.
ίί) Διαπιστωτική.
ίίί) Ανατροφοδοτική της Διδασκαλίας.
(Ι.Β) Φάσεις Διαδικασίας Προετοιμασίας της διδασκαλίας.
(Ι.Β.1) Πρώτη Φάση, υποδιαιρούμενη σε τρεις ημιφάσεις:
(Ι.Β.1.ί) Πρώτη ημιφάση:
Συνολική θεώρηση-ανάγνωση του σχολικού
εγχειριδίου του μαθήματος που έχω να διδάξω,
εν προκειμένω της Ιστορίας.
(Ι.Β.1.ίί) Δεύτερη ημιφάση:
Σπουδή του Γενικού Σκοπού Διδασκαλίας του
Μαθήματος, εν προκειμένω της Ιστορίας.
(Ι.Β.1.ίίί) Τρίτη ημιφάση:
Επιμερισμός/ανάλυση του Γενικού Σκοπού
Διδασκαλίας του Μαθήματος σε καθορισμένους
Γενικότερους Στόχους Διδασκαλίας.
(= Προγραμματισμός της "Διδακτέας 'Υλης".)
(Ι.Β.2) Δεύτερη Φάση: Προετοιμασία και οργάνωση της
Διδασκαλίας μιάς Διδακτικής Ενότητας, ή του
της επομένης ημέρας μαθήματος.
(Ι.Β.2.α) Καθορισμός και διατύπωση Εξειδικευμένων Στόχων.
(Ι.Β.2.α.ί) Καθορισμός του/των Εξειδικευμένου/ων
Διδακτικού/ών Στόχου/ων:
Α) Γνωστικών,
Β) Συναισθηματικών ή Θυμικών,
Γ) Ψυχοκινητικών,
στο Μάθημα της Ιστορίας, επί της διδακτέας ύλης
μιάς ενότητας, ή επί της διδακτέας ύλης του
μαθήματος της επομένης ημέρας.
(Ι.Β.2.α.ίί) Τομείς Ταξινομίας Διδακτικών Στόχων, ανάλογα με
το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, στο μάθημα της Ιστορίας.
Α) Εξειδικευμένοι Γνωστικοί Στόχοι.
Α.ί) Βασικοί Γνωστικοί Στόχοι.
Α.ίί) Ανώτεροι Γνωστικοί Στόχοι.
Γνωστικές Δεξιότητες.
Β) Συναισθηματικοί ή Θυμικοί Στόχοι.
Συναισθηματικές Στάσεις.
Γ) Ψυχοκινητικοί Στόχοι.
Δ) Παραδείγματα προσδιορισμού Διδακτικών Στόχων.
(ΙΙ) Διεξαγωγή (= "στρατηγική" ) της διδασκαλίας.
(= Στάδιο της διδασκαλίας του μαθήματος στην Τάξη:
Οργάνωση της Τάξης).
(IΙ.Α) Προϋποθέσεις πληρότητας
και επιτυχίας μιας διδασκαλίας.
(ΙΙ.Β) Πορεία - Μορφή - Δραστηριότητες
μαθησιακής διαδικασίας μέσα στην Τάξη.
(Οργάνωση Δραστηριοτήτων: Καθηγητού //
μαθητών/τριών.)
-Εποπτικά Μέσα και τα Υλικά που θα
χρησιμοποιηθούν. (Εγχειρίδιο, πίνακας, ιστορικός
χάρτης, εικόνα, σχετικό εξωσχολικό βιβλίο, Μέσα
Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας.)
-Αξιολόγηση των μαθητών/τριών.
-Καθορισμός Διδακτικής Μεθόδου.
(ΙΙ.Γ) Πλαίσιο Διδασκαλίας της Ιστορίας στην Τάξη.
(ΙΙ.Δ) Βασικές Μέθοδοι Διδακτικής της Ιστορίας.
1) Η Αφηγηματική ή Ακροαματική.
2) Η μέθοδος της "Σχολιασμένης Αφήγησης".
3) Η μέθοδος των "σταδίων".
4) Η Διαλογική (=μαιευτική μέθοδος).
5) Η μαθητοκεντρική.
(= Μέθοδος της καθοδηγούμενης αυτενέργειας.
6) Η μέθοδος της "βιωματικής διδασκαλίας".
7) Η Ερευνητική.
8) Η Διερευνητική.
9) Η Εργαστηριακή.
10) Μέθοδος για να κατανοήσουν οι μαθητές του Γυμνασίου
τη διάσταση ενός ιστορικού γεγονότος.
11) Διδακτική μιάς ενότητας (της Ιστορίας) της Τέχνης ως
έκφραση της Ιστορικής Ζωής και ως Μέσον Διδασκαλίας
της διδασκαλίας της Ιστορίας στην Τάξη.
(ΙΙ.Ε) Φύλλο συνοπτικού προγραμματισμού μαθήματος.
(ΙΙΙ) Αξιολόγηση _________της Μαθησιακής Διαδικασίας (σχολικής επίδοσης).
α) Αξιολόγηση της Οργάνωσης και Διεξαγωγής
της Διδακτικής Πράξης.
β) Αξιολόγηση της Εμπέδωσης της Διδαχθείσας 'Υλης
από τους/τις μαθητές/τριες.
(ΙΙΙ.1) 'Ελεγχος Επίτευξης των Διδακτικών Στόχων.
Το αποτέλεσμα αυτό μετριέται στις ακόλουθες κύριες εκφάνσεις του:
α) 'Ελεγχος επίτευξης των γνωσιολογικών στόχων που έθεσα.
β) 'Ελεγχος επίτευξης και υλοποίησης των συναισθηματικών ή
θυμικών στόχων που έθεσα εκ των προτέρων.
γ) 'Ελεγχος επίτευξης και υλοποίησης των ψυχοκινητικών
στόχων που έθεσα εκ των προτέρων.
(ΙΙΙ.2) Πλαίσιο αξιολόγησης μαθητή: Από ποιές
εξετάσεις διαμορφώνεται ο τελικός βαθμός.
Στο πλαίσιο αυτό ο/η μαθητής/τρια αξιολογείται:
α) Από τη συμμετοχή του στην καθημερινή εργασία της τάξης
και τη συνολική δραστηριότητά του στο πλαίσιο του σχολείου.
Αυτή βέβαια συνίσταται στην προφορική εξέταση.
β) Από τα αποτελέσματα της επίδοσής του στις γραπτές
δοκιμασίες αξιολόγησης, οι οποίες διακρίνονται σε:
1) Διαγνωστικές.
2) Ενδιάμεσες. Διακρίνονται σε:
- Ολιγόλεπτες (10-15') στο μάθημα της ημέρας.
- Ωριαίες.
- Δοκιμασίες που καλύπτουν ευρύτερες ενότητες.
3) Τελικές Εξετάσεις.
γ) Από τις εργασίες, στο σχολείο και στο σπίτι.
Αυτές διαιρούνται σε:
1) μικρές εργασίες/ασκήσεις.
2) μεγαλύτερες συνθετικές-δημιουργικές εργασίες.
(ΙΙΙ.3) Δραστηριότητες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου.
(ΙΙΙ.4) Μεθοδολογία των ερωτήσεων αξιολόγησης:
1) Ο ρόλος των ερωτήσεων.
2) Προϋποθέσεις για την επιτυχή διατύπωσή τους.
3) Βασικές αρχές για τη σύνταξη ερωτήσεων.
4) Είδη ερωτήσεων:
α) Προφορικές.
β) Γραπτές.
4.α.1) Προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να πληρούν
οι προφορικές ερωτήσεις.
4.β.1) Κατηγορίες Γραπτών Ερωτήσεων:
1) Ανοικτές ερωτήσεις, ή ερωτήσεις ανάπτυξης.
(Ερωτήσεις τύπου δοκιμίου).
2) Ερωτήσεις σύντομης απάντησης.
3) Συνδυασμός ερωτήσεων ανάπτυξης και σύντομης απάντησης.
4) Ερωτήσεις κλειστού ή αντικειμενικού τύπου.
4.α) Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.
4.β) Ερωτήσεις διάταξης.
4.γ) Ερωτήσεις αντιστοίχισης ή σύζευξης.
4.δ) Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού.
4.ε) Ερωτήσεις διαζευκτικής απάντησης του τύπου:
"σωστό-λάθος".
4.στ) Συνδυασμός ερωτήσεων αντικειμενικού τύπου
και ανοιχτής απάντησης.
5) Ερωτήσεις κρίσεως.
6) Εργασίες - Ασκήσεις για το σχολείο ή το σπίτι.
Αυτές διαιρούνται:
1) Σε μικρές εργασίες/ασκήσεις.
2) Σε μεγαλύτερες συνθετικές-δημιουργικές εργασίες.
Οι διδακτικοί στόχοι του μαθήματος.
(καθορισμός των στόχων: Τί θέλω να πετύχω;)
(1) Οι γενικότεροι στόχοι, που θέλω να επιτευχθούν με τη διδαχή της διδακτέας ύλης.
(2) Οι εξειδικευμένοι στόχοι, που θέλω να επιτευχθούν κατά τη διδαχής της ύλης μαθήματος
ημέρας.
-Γνωστικοί στόχοι, ειδικά στο μάθημα της Ιστορίας: αποβλέπουν στην απόκτηση εκ
μέρους των μαθητών/τριών δεξιοτήτων χειρισμού των ιστορικών δεδομένων: απόκτηση
πνευματικών δεξιοτήτων που σχετίζονται με την κατανόηση, ερμηνεία, εφαρμογή, επέκταση,
αξιολόγηση, ανάλυση / σύνθεση, των ιστορικών γεγονότων.
-Συναισθηματικοί ή θυμικοί στόχοι: αποβλέπουν περισσότερο στην απόκτηση θετικών
στάσεων με αφόρμηση και πάλι τη διδακτέα ύλη.
-Ψυχοκινητικοί στόχοι: αποσκοπούν στη ψυχοπνευματική διέγερση των μαθητών/τριών.
Είναι εύλογο ότι οι προαναφερθέντες στόχοι δεν είναι δυνατόν να χωριστούν με στεγανά,
αλλά βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση. Είναι επίσης ευνόητο ότι ένας στόχος θα πρέπει
απαραίτητα να περιλαμβάνει τις διαδικασίες εκείνες που είναι ανάγκη να ακολουθήσει ο
μαθητής, για να επιτευχθεί κάποια μετρήσιμη αλλαγή (γνωσιολογική, συναισθηματική,
ψυχοκινητική) στη συμπεριφορά του. Πρέπει, επίσης, να περιέχει τα κριτήρια με βάση τα
οποία θα είναι δυνατό να αξιολογηθεί η επιτυχία ή αποτυχία του.
Για παράδειγμα: Με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας οι μαθητές να είναι σε θέση: -αφού
χρησιμοποιήσουν τον ιστορικό χάρτη, το σχολικό τους εγχειρίδιο και το φυλλάδιο εργασίας να
διακρίνουν τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου, ή της Κωνσταντινούπολης, καθώς
και τις πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές συνέπειες που προκύπτουν απ' αυτή τη θέση. Εξάλλου, η
εργασία με στόχους επιτρέπει στο δάσκαλο ν' αξιολογήσει καλύτερα την προσφορά του και να
βελτιώσει, αν χρειασθεί, τις μεθόδους του.
2. Με ποια μέσα, ποιες προτάσεις και ποιες διαδικασίες μπορείτε να
συμβάλλετε: στην αλλαγή νοοτροπίας και στην αλλαγή πρακτικής, που
περιγράφει το σενάριο;
= ΕΝΕΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟ.
–ΘΑ ΤΟΥ ΘΕΣΩ ΥΠΟΨΗ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΚΑΣΤΟΥ
ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. –ΘΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΠΕΜΨΩ ΣΕ ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. -
ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ. –ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΧΕΤΙΚΟ. ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ.
3ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες διαπιστώνουν ότι το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης
διαμορφώνεται από πολλές παραμέτρους, μεταξύ των οποίων κύριο ρόλο κατέχουν οι
σχέσεις καθηγητή-μαθητών και οι σχέσεις των μαθητών μεταξύ τους.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
Ενώ σε αρκετές τάξεις σχολείων της περιφέρειά σας εντοπίζονται έντονα αρνητικά
στοιχεία στο ψυχολογικό κλίμα, μερικοί εκπαιδευτικοί υποτιμούν το πρόβλημα και
εστιάζουν κυρίως στην κάλυψη της «διδακτέας ύλης».
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο θα προσπαθήσετε να αναδείξετε τη σπουδαιότητα του
προβλήματος;
= ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΟΤΙ Η ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΟΝ ΜΙΑ ΠΛΕΥΡΑ, ΤΗΝ ΥΛΗ (=κάλυψη της «διδακτέας ύλης»),
ΑΛΛΑ ΤΡΕΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ, ΔΙΚΗΝ ΤΡΙΓΩΝΟΥ: ΜΑΘΗΤΗΣ (η μια πλευρα),
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ (η άλλη πλευρα), ΚΑΙ ΥΛΗ (η άλλη πλευρα): ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ
ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΔΕΝ ΒΑΖΟΥΜΕ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΥΛΗ, ΑΛΛΑ
ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ: ΜΑΘΗΤΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΥΛΗ: ΕΤΣΙ
ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΤΗ ΟΤΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΥΠΑΡΧΕΙ
ΑΛΛΗΛΟΔΙΑΠΛΟΚΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΑΥΤΩΝ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΗΝ
ΥΠΕΡΟΧΗ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΕΝΑ. ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ, Ο
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗ ΜΟΝΟΝ ΣΤΗΝ ΥΛΗ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΒΑΖΕΙ
ΠΑΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ. ΕΤΣΙ, ΜΕΤΕΤΡΕΨΕ
ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ ΣΕ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΟΓΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ, ΑΦΟΥ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕΝΟΥΝ ΑΠΛΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΙ
ΔΕΚΤΕΣ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΣΧΕΣΗ.
2. Τι θα προτείνατε στους εκπαιδευτικούς να κάνουν και πώς, ώστε να
βελτιώσουν την κατάσταση;
= ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΝ ΠΡΩΤΑ-ΠΡΩΤΑ ΟΤΙ ΤΟ ΠΡΩΤΙΣΤΟΝ ΤΗΣ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ. ΚΑΙ ΟΤΙ ΑΥΤΟ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΠΟΛΛΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ, ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ
ΚΥΡΙΟ ΡΟΛΟ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ
ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ. ΣΥΝΑΚΟΛΟΥΘΑ ΕΧΟΥΝ
ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΑΞΗΣ
ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΑΞΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΥ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΚΟΠΟ
ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ, ΟΠΟΤΕ ΑΔΙΑΦΟΡΕΙ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΧΕΣΗ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΘΗΤΗ – ΚΑΘΗΓΗΤΗ – ΥΛΗΣ.
-ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ Σ.Σ. ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΔΕΚΤΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΤΑΞΗΣ (ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ
ΝΤΡΑΪΚΩΡΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΗΛ), ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΟΥ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΙΣ ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ
ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ
ΤΟΥΣ. -ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΥΠΟ ΤΥΠΟΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ, ΤΟΥ/ΤΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ Σ.Σ. -ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ
ΔΙΔΑΚΣΚΑΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ Σ.Σ., ΟΠΟΥ ΘΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ Ο/Η
ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΣ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ «ΘΕΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΑΞΗΣ». -ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ
ΜΕΘΟΔΩΝ, ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ Η ΥΛΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΘΕΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ, ΟΠΩΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ, ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΑΠΟ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ.
4ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες στο χώρο των Διερευνητικών και Διαθεματικών Προσεγγίσεων της
Διδασκαλίας έχουν δείξει ότι, όταν η οργάνωση της διδασκαλίας περιλαμβάνει
δραστηριότητες διερεύνησης ερωτημάτων, για θέματα που ενδιαφέρουν τους ίδιους
τους μαθητές, καθώς επίσης και όταν επιχειρείται διασύνδεση του περιεχομένου του
μαθήματος με καταστάσεις της πραγματικής ζωής, τότε οι μαθητές συμμετέχουν πιο
ενεργά και αποκτούν σημεία προσωπικής εμπλοκής. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι
ότι θέματα και δραστηριότητες αποκτούν νόημα για τους μαθητές και η γνώση
ενδιαφέρον.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
Εκπαιδευτικός διδάσκει με τον παραδοσιακό τρόπο: (α) παραθέτει μονολογικά τα
στοιχεία του μαθήματος της ημέρας και (β) ερωτά για απορίες και (γ)
ανακεφαλαιώνει τα βασικά στοιχεία του μαθήματος. Στη συζήτηση μαζί σας ο εν
λόγω εκπαιδευτικός παραπονιέται ότι οι σημερινοί μαθητές δεν δείχνουν το
αναμενόμενο ενδιαφέρον για τα μαθήματα και το σχολείο.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΜΜΕΝΕΙ ΣΤΗ ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ
ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟΝ ΙΔΙΟ, ΕΝΩ
ΚΡΑΤΑΕΙ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ. ΣΥΝΕΠΩΣ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΩΣ ΑΝΩ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ
ΠΑΡΑΔΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΩΝ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ Η
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΝΑ
ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ
ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ, ΚΑΘΩΣ
ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ. ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟΤΕ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΠΙΟ ΕΝΕΡΓΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ
ΕΜΠΛΟΚΗΣ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΘΑ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΝΟΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ Η
ΓΝΩΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, ώστε να κινητοποιήσει
το μαθητικό ενδιαφέρον για το μάθημα που διδάσκει;
= (1).ΘΑ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ Διερευνητικών και
Διαθεματικών Προσεγγίσεων της ΔιδασκαλίαΣ, ΔΗΛΑΔΗ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΝΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ. ΕΠΙΣΗΣ ΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΜΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ. ΤΕΛΟΣ, ΝΑ ΜΗΝ ΕΜΜΕΝΕΙ
ΣΤΗ ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟΝ ΙΔΙΟ, ΕΝΩ ΚΡΑΤΑΕΙ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ
ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ. (2).ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ,
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ.
5ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες διαπιστώνουν ότι η κατανόηση νέων γνωσιακών δεδομένων επιτυγχάνεται,
όταν ο αναγνώστης μπορεί να κάνει συσχετίσεις μεταξύ των δεδομένων αυτών.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
Εκπαιδευτικός επισημαίνει ότι πολλοί μαθητές δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα
κείμενα των σχολικών εγχειριδίων, παρά το γεγονός ότι τους εξηγεί τις άγνωστες
λέξεις και άλλα δύσκολα σημεία.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΕΞΗΓΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΩΘΕΙ
ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, ώστε να διευκολύνει
τους μαθητές του στην κατανόηση του σχολικού εγχειριδίου και του λοιπού
εκπαιδευτικού υλικού;
= 1.ΝΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙ ΟΤΙ Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΝΕΩΝ ΓΝΩΣΙΑΚΩΝ
ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ, ΟΤΑΝ Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ-ΜΑΘΗΤΗΣ
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΥΤΩΝ.
2.ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΧΡΗΣΗ ΕΥΡΕΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ.
6ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες επισημαίνουν ότι οι μαθητικές ομάδες μπορούν να γίνουν κοινότητες
μάθησης μέσω της διάδρασης και της ανταλλαγής εμπειριών, απόψεων, επεξηγήσεων
και επιχειρημάτων.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις Γυμνασίου
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Μερικοί εκπαιδευτικοί αμφισβητούν τις
δυνατότητες των μαθητών να επεξεργαστούν σε μικρο-ομάδες των 3-4 μαθητών
κριτικά πρωτογενείς ή/και δευτερογενείς πηγές, για να κατανοήσουν πλευρές και
οπτικές του μαθήματος της ημέρας.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΤΗΝ ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ
ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΗ ΦΑΣΑΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΡΙΝΟΥΝ ΤΗ ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, ώστε να αξιοποιήσει τις
δυνατότητες που παρέχουν οι κοινότητες μάθησης για κριτική προσέγγιση
των πηγών;
= ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΑΦΟΥ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙ ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ, ΑΦΟΥ ΒΕΒΑΙΑ ΤΟΥΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΙ ΣΤΗ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ
ΟΤΙ ΠΡΩΤΑ ΕΧΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.
7ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες διαπιστώνουν ότι το διδακτικό πλαίσιο στήριξης και φθίνουσας
καθοδήγησης έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτυχθούν
γνωστικά και να περάσουν από την καθοδηγούμενη και υποβοηθούμενη στην
αυτόνομη μάθηση. Οι δυνατότητες αυτές μεγιστοποιούνται, όταν οι ατομικές
γνωστικές διαδικασίες συμπράττουν με τις αντίστοιχες των άλλων και αξιοποιούν τα
διαθέσιμα γνωστικά εργαλεία και σύμβολα.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Εκπαιδευτικοί της περιφερείας σας
εκφράζουν προβληματισμό για τις δυνατότητες των μαθητών να εργασθούν
παραγωγικά έξω από τα πλαίσια άμεσων και δασκαλοκεντρικών διδασκαλιών.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΩΣ ΑΝΩ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ: ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ
ΠΡΟΚΑΤΕΙΛΗΜΜΕΝΟΙ ΤΟ ΩΣ ΑΝΩ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ
ΦΘΙΝΟΥΣΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ. ΣΥΝΕΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ
ΑΝΤΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ, ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΟΙ ΑΥΤΟΙ
ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΑΥΤΗ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΥΣ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗ
ΜΑΘΗΣΗ.
2. Τι θα προτείνατε στους εκπαιδευτικούς να κάνουν και πώς, ώστε να
αξιοποιήσουν τις δυνατότητες ενός υποστηρικτικού διδακτικού πλαισίου για
τη σταδιακή μετάβαση στην ενεργό και αυτόνομη μάθηση;
= ΠΡΩΤΑ ΝΑ ΑΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΩΣ
ΑΝΩ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ, ΜΕΤΑ ΝΑ ΤΗΝ ΜΑΘΟΥΝ ΝΑ ΤΗ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΚΑΙ ΚΑΤΟΠΙΝ ΝΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΣΟΥΝ ΩΣΤΕ ΝΑ
ΔΩΣΟΥΝ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ
ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ ΚΑΙ
ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΜΑΘΗΣΗ.ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ, ΟΤΑΝ ΟΙ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
ΣΥΜΠΡΑΤΤΟΥΝ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ
ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑ.
8ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
H υποστήριξη των μαθητών, σε πλαίσιο φθίνουσας καθοδήγησης, για την
κατάκτηση της εννοιολογικής γνώσης (conceptual scaffolding) του διδασκόμενου
μαθήματος και για την ανάπτυξη της ικανότητας «μαθαίνουν διερευνώντας»
δημιουργεί το κατάλληλο διδακτικό πλαίσιο για να περάσουν από την
καθοδηγούμενη και υποβοηθούμενη στην αυτόνομη μάθηση.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Μερικοί εκπαιδευτικοί δεν επικεντρώνουν
αρκετά τη διδασκαλία τους στην ανάπτυξη των βασικών εννοιών του μαθήματος, τις
οποίες απλώς παραθέτουν ως νέους όρους και ως άγνωστες λέξεις. Αυτό έχει ως
αποτέλεσμα πολλοί μαθητές να μην κατακτούν βασικές έννοιες που είναι αναγκαίες
για τη βαθύτερη κατανόηση της διδασκόμενης σχολικής γνώσης.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με το
πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί;
= ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΡΝΗΣΗΣ: ΟΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΔΕΝ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΥΝ ΑΡΚΕΤΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ
ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΔΕΝ ΒΟΗΘΑΝΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΝ ΤΗΝ
ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΝΑ «ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ».
2. Τι θα προτείνατε στους εκπαιδευτικούς της περιφερείας σας να κάνουν και
πώς, για να βελτιωθεί η κατάσταση;
= ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΥΝ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ
ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΝΑ ΠΑΨΟΥΝ ΝΑ ΑΠΛΩΣ ΝΑ
ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΝ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΩΣ ΝΕΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΩΣ ΑΓΝΩΣΤΕΣ
ΛΕΞΕΙΣ. Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΝΑ ΑΠΟΒΑΙΝΕΙ ΦΘΙΝΟΥΣΑ, ΩΣΤΕ ΑΠΟ ΜΟΝΟΙ
ΤΟΥΣ ΠΛΕΟΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ
ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΝΑ
ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΝ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΝΑ «ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ
ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ». ΧΡΗΣΗ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ
ΚΑΤΑΚΤΗΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ, ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΗΘΙΣΟΥΝ
ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ
9ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες για τη σχολική μάθηση τονίζουν την ανάγκη στήριξης των μαθητών με
επεξηγήσεις, νύξεις και οδηγίες, μέχρι που να κατακτήσουν τα διδασκόμενα. Στη
συνέχεια, στη λογική της φθίνουσας καθοδήγησης (fading scaffolding), τα εξωτερικά
στηρίγματα πρέπει να υποχωρήσουν για να αυτο-ρυθμίζουν οι μαθητές τη διαδικασία
της μάθησης.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Νεοδιόριστος εκπαιδευτικός προσπαθεί να
υποστηρίξει τους μαθητές του στην κατανόηση του μαθήματος της ημέρας
αξιοποιώντας στο έπακρο εικόνες, ερωτήματα και σχήματα, που διαπίστωσε στις
πρώτες εφαρμογές ότι βοηθούν τους μαθητές Προς το τέλος της χρονιά όμως
διαπίστωσε ότι οι μαθητές άρχισαν να δείχνουν όλο και μεγαλύτερη αδιαφορία. Ο
εκπαιδευτικός αναρωτιέται, πού έκανε το λάθος.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με το
πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;
= ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΗΣ ΛΟΓΟΥΣ: -ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ
ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ, ΧΩΡΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
ΜΑΘΗΤΩΝ -ΜΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, ΑΝ
ΔΗΛΑΔΗ ΗΤΑΝ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ Η ΟΧΙ. -ΔΕΝ ΕΒΑΖΕ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥΣ
ΣΤΟΧΟΥΣ, ΟΥΤΕ ΗΛΕΓΧΕ ΑΝ ΑΥΤΟΙ ΕΠΕΤΕΥΧΘΗΣΑΝ.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, ώστε να αξιοποιήσει
ουσιαστικά τις δυνατότητες που παρέχει η μεθοδευμένη παρέμβασή του για
τη μετάβαση από την υποστηριζόμενη και καθοδηγούμενη στην αυτόνομη
μάθηση;
= ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ, PROJECT
10ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Σύγχρονες Παιδαγωγικές: αναγνωρίζουν την ανάγκη το μάθημα να είναι ευχάριστο
και ενδιαφέρον, αλλά τονίζουν επίσης ότι οι μαθητές πρέπει να μάθουν: να
αντιμετωπίζουν σύνθετες, περίπλοκες καταστάσεις και να ανακαλύπτουν τρόπους
υπέρβασης απρόβλεπτων εμποδίων και δυσκολιών και, τέλος, να εμμένουν στις
προσπάθειές τους.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Εκπαιδευτικοί της περιφέρειας σας,
προκειμένου να κάνουν το μάθημα ευχάριστο και ενδιαφέρον, επιλέγουν εύκολους
και «προσιτούς» τρόπους προσέγγισης των γνώσεων, όπως είναι η χρήση εποπτικών
μέσων και η συστηματική καθοδήγηση και η ελαχιστοποίηση των απαιτήσεων και
των προσδοκιών. Παρόλα αυτά, διαπιστώνουν, τελικά, ότι οι μαθητές τους δεν
αναπτύσσουν τη σκέψη τους και, επιπλέον, δείχνουν όλο και μεγαλύτερη ανία.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ = ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΘΕΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗΝ
ΤΑΞΗ ΤΟΥΣ, ΩΣΤΕ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΚΑΙ
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ. ΜΠΕΡΔΕΥΟΥΝ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΑ
ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, ΚΑΙ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΤΑ ΜΕΣΑ
ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ. ΜΕ
ΑΛΛΑ ΛΟΓΙΑ, ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΕΥΚΟΛΟΥΣ ΚΑΙ «ΠΡΟΣΙΤΟΥΣ» ΤΡΟΠΟΥΣ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ, ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΕΠΟΠΤΙΚΩΝ
ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΜΕΝΟΥΝ ΑΝΕΝΕΡΓΟΙ, ΝΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΛΟ ΚΑΙ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΥΝ ΤΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥΣ..
2. Τι θα προτείνατε στους εκπαιδευτικούς να κάνουν και πώς, ώστε να
βοηθήσουν πραγματικά όλους τους μαθητές να αναπτύξουν ενδιαφέροντα και
ικανότητες επεξεργασίας πιο σύνθετων δεδομένων της σχολικής γνώσης;
= ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΑΠΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ
ΜΑΘΗΤΩΝ, ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. ΔΕ
ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΙΚΡΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ, ΕΠΕΙΔΗ Η ΓΝΩΣΗ
ΠΑΡΕΧΕΤΑΙ ΑΚΟΠΑ
11ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Έρευνες διαπιστώνουν ότι οι παραδοσιακοί τρόποι αξιολόγησης των μαθητών, που
αξιοποιούν ως κριτήριο τις νόρμες κάθε σχολικής ηλικίας και τις δια-μαθητικές
συγκρίσεις, προκαλούν ανταγωνισμούς μεταξύ των μαθητών και το, κυριότερο,
λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό αναπαραγωγικά, διότι προωθούν εκπαιδευτικά τα
παιδιά των ανώτερων κοινωνικο-οικονομικών στρωμάτων. Γι΄ αυτό
αντιπροτείνονται εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης, που είναι εξατομικευμένες,
αντιπροσωπευτικές της επίδοσης του κάθε μαθητή, του διασφαλίζουν τη δυνατότητα
να αναπτύξει τον προσωπικό του τρόπο και ρυθμό μάθησης και, τέλος, δίνουν
έμφαση στην αυτο-αξιολόγηση του μαθητή, αποφεύγοντας τις δια-μαθητικές
συγκρίσεις.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα:
Στις σύγχρονες σχολικές τάξεις φοιτούν μαθητές διαφορετικής κοινωνικο-
οικονομικής προέλευσης και διαφορετικών επιπέδων μάθησης. Αυτό δυσκολεύει τους
εκπαιδευτικούς της τάξης, τόσο σε σχέση με τη διδακτική διαδικασία όσο και την
αξιολόγηση. Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί
προσπαθούν να προσαρμόζουν το μάθημά τους στον μέσο όρο των παιδιών της τάξης
τους και τους αξιολογούν με επαναληπτικά τεστ, στα οποία, όμως, επιτυγχάνουν
πάντα οι ίδιοι, «καλοί», μαθητές.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΕΚ ΤΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΟΤΙ Ο ΩΣ ΑΝΩ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΕΝ ΠΡΟΒΑΙΝΕΙ ΟΥΤΕ ΣΕ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, ΟΥΤΕ ΣΕ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΑΛΛΑ
ΠΡΟΤΙΜΑ ΤΗΝ «ΙΣΟΠΕΔΩΤΙΚΗ» ΜΕΘΟΔΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ
ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΟ ΟΡΟ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥΣ
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝ ΜΟΝΟΝ ΜΕ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΤΕΣΤ.
2. Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τους
εκπαιδευτικούς, για να βελτιώσουν τους τρόπους αξιολόγησης και,
ταυτόχρονα, να βελτιώσουν και την ποιότητα της διδασκαλίας.
= ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΡΑΣΗ
ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΑΝΑ ΜΑΘΗΤΗ, ΤΟΣΟ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ.
12ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Σύμφωνα με κυρίαρχες σχολές στο χώρο της «Οργάνωσης και Διοίκησης της
Σχολικής Τάξης» (classroom management), η μη ικανοποίηση των αναγκών των
μαθητών, προκαλεί τις σχολικές μορφές αταξίας/ παραβατικότητας, οι οποίες στην
ουσία τους είναι άστοχες μορφές διαμαρτυρίας και προσέλκυσης της προσοχής του
εκπαιδευτικού. Παράλληλα, οι συστημικής προσέγγισης σχολές προσθέτουν ότι, αν
σε ένα σύστημα (τάξη) αλλάξει κάποιος παράγοντας, τότε είναι ενδεχόμενο να
αλλάξει σε κάποιο βαθμό και το ίδιο το σύστημα.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Εκπαιδευτικοί της περιφερείας σας
διαπιστώνουν αδιαφορία κάποιων μαθητών για το μάθημα και συνειδητή προσπάθεια
εκ μέρους τους για διάσπαση της προσοχής όλης της τάξης. Οι επισημάνσεις τους, τα
επιχειρήματα πειθούς, οι προειδοποιήσεις και οι επιβολές κυρώσεων και ποινών δεν
φέρνουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και τα προβλήματα συνεχίζονται και,
συχνά, οξύνονται.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα
προβλήματα, που περιγράφει το σενάριο;
= Η ΣΧΕΣΗ, ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΛΑΜΒΑΝΕΙ Ο ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ, ΕΙΝΑΙ ΑΣΥΜΒΑΤΗ. ΔΕΝ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ
ΤΟ ΑΙΤΙΟ, ΟΤΙ ΔΗΛΑΔΗ Η ΜΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ
ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ,
ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΔΕΙΞΟΥΝ ΘΕΤΙΚΑ ΤΟ «ΕΓΩ»
ΤΟΥΣ. ΚΑΙ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΔΙΝΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΜΟΝΟ ΣΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΚΑΙ
ΑΥΤΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ. ΑΛΛΑ ΑΝ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗ
ΔΙΑΔΙΑΚΑΣΙΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑ
ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΕΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ, ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΘΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ: ΤΟ ΚΛΙΜΑ
ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΧΑΛΑΕΙ.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, ώστε να αξιοποιήσει τις
δυνατότητες των μαθητών και να στρέψει τα ενδιαφέροντα τους προς το
μάθημα;
= ΠΡΩΤΑ ΝΑ ΔΙΑΓΝΩΣΕΙ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΕΠΕΙΤΑ ΝΑ
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΝΕΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ
ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ, ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ. ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ
ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΔΕΙΞΟΥΝ ΘΕΤΙΚΑ ΤΟ «ΕΓΩ» ΤΟΥΣ.
13ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Σύμφωνα με σύγχρονες θεωρητικές παραδοχές, η ατομική πορεία μάθησης και
ανάπτυξης των μαθητών συντελείται μέσα σε πλαίσιο αλληλεπιδράσης με τους
άλλους μαθητές. Όταν οι εκπαιδευτικοί αξιοποιούν τη δυναμική της αλληλεπίδρασης,
οι τάξεις μετατρέπονται σε κοινότητες μάθησης, οι οποίες μέσα από την ανάπτυξη
των κοινωνικών δεξιοτήτων (συνεργασία, συζήτηση, ανταλλαγή οπτικών, διαλεκτική
αντιπαράθεση), συμβάλουν και στη γνωστική και στη γλωσσική ανάπτυξη των
μαθητών.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Τάξη: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:
Σε συζητήσεις εκπαιδευτικών με τους μαθητές τους,
συχνά οι τελευταίοι διαμαρτύρονται για τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει το
σχολείο.
Στην ουσία αισθάνονται (και αν ακόμη δεν μπορούν να τα διατυπώσουν λεκτικά),
ότι δεν τους αντιμετωπίζει ως υπεύθυνα, αξιόπιστα και σημαντικά υποκείμενα,
αφού δεν έχουν κανένα λόγο και ελάχιστες επιλογές στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ακούν παθητικά επί αρκετές διδακτικές ώρες τους εκπαιδευτικούς
και απαντούν σποραδικά στις ερωτήσεις τους.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
Η ΣΧΕΣΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΧΕΣΗ ΑΙΤΙΟΥ ΚΑΙ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ.
= ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΑ: ΑΛΛΑ ΛΕΕΙ
ΤΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ Ο
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΕΠΕΙΔΗ ΑΓΝΟΕΙ ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΟΤΙ η
ατομική πορεία μάθησης και ανάπτυξης των μαθητών συντελείται μέσα σε πλαίσιο
αλληλεπιδράσης με τους άλλους μαθητές.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς,
για να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που παρέχουν οι κοινότητες μάθησης
και να ανταποκριθεί στα αιτήματα των μαθητών,
= ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ
ΜΕΘΟΔΟΥΣ, ΩΣΤΕ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΕΝΑΝ ΑΠΟΛΥΤΩΣ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΤΗΣ
ΓΝΩΣΗΣ. ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΑΤΟΜΙΚΗ
ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΙΤΑΙ
ΜΕΣΑ ΣΕ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ. ΟΙ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟΙ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗ
ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ. ΓΙΑΤΙ, ΜΟΝΟΝ ΤΟΤΕ ΟΙ ΤΑΞΕΙΣ
ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ (ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΥΖΗΤΗΣΗ,
ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΟΠΤΙΚΩΝ, ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ), ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ
ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.
14ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Οι έρευνες διαπιστώνουν ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της διαπροσωπικής σχέσης
εκπαιδευτικού-μαθητών, των δια-μαθητικών σχέσεων, του ψυχολογικού κλίματος
και της μαθητικής συμπεριφοράς και μάθησης, ιδίως κατά τη φάση μετάβασης από το
Γυμνάσιο στο Λύκειο.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Α΄ τάξη Λυκείου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός διαπιστώνει από την αρχή
της σχολικής χρονιάς ότι πολλοί μαθητές μιλούν σχεδόν συνέχεια μεταξύ τους στη
διάρκεια του μαθήματος, διασπώντας την προσοχή όλης της τάξης και
παρεμποδίζοντας το μάθημα. Οι καλοπροαίρετες συμβουλές, η αυστηρότητα, ο
διάλογος, οι ποινές, η σχετική ανοχή δεν έχουν αποδώσει και το πρόβλημα
παραμένει.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= Η ΣΧΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΣΥΜΒΑΤΗ ΑΠΟ ΑΠΟΨΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΛΛΑ ΑΓΝΟΕΙ ΤΟ ΑΙΤΙΟ, ΟΤΙ ΔΗΛΑΔΗ
ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΗ, ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΣ
ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ-ΜΑΘΗΤΩΝ,
ΤΙΣ ΔΙΑ-ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΤΗ
ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ, ΩΣΤΕ ΑΥΤΗ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
ΜΑΘΗΣΗΣ.
2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, για να αντιμετωπίσει
αποτελεσματικά τα προβλήματα της τάξης του;
= ΝΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΚΛΙΜΑ ΤΑΞΗΣ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ,
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ ΟΤΙ Η
ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΣΥΝΤΕΛΕΙΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΕ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ
ΜΑΘΗΤΕΣ.. ΌΤΑΝ ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ, ΟΙ ΤΑΞΕΙΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
ΜΑΘΗΣΗΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ
ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ (ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΥΖΗΤΗΣΗ, ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΟΠΤΙΚΩΝ,
ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ), ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ
ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.
15ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Παιδαγωγικές έρευνες διαπιστώνουν ότι η κινητοποίηση του μαθητικού
ενδιαφέροντος κατά την έναρξη του μαθήματος αποτελεί ένα από τα στοιχεία της
αποτελεσματικής διδασκαλίας, διότι το ενδιαφέρον ενεργοποιεί τα κίνητρα μάθησης.
Οι μαθητές, υποστηρίζουν οι θεωρητικοί, κινητοποιούνται περισσότερο, όταν οι
στόχοι του σχολείο βρίσκονται σε αρμονία με τις δικές τους επιθυμίες, ανάγκες και
προσδοκίες, όταν οι διαδικασίες στις οποίες εμπλέκονται έχουν νόημα για τους ίδιους
και δεν αποκλείουν τους τρόπους με τους οποίους έχουν μάθει να επικοινωνούν με
τους άλλους ή να προσεγγίζουν τη γνώση, ούτε περιφρονούν την προσωπική και την
οικογενειακή τους ιστορία.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Νεοδιόριστος εκπαιδευτικός αρχίζει την
«παράδοση» του νέου μαθήματος χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία των μαθητών για το
νέο μάθημα της ημέρας. Αιτιολογεί την επιλογή του με βάση «την πίεση της ύλης και
του χρόνου».
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Ως Σχολικός Σύμβουλος, πώς θα του εξηγήσετε το ρόλο και την αναγκαιότητα
της κινητοποίησης του ενδιαφέροντος των μαθητών;
= ΜΕ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΩΤΟ
ΒΗΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΦΟΡΜΗΣΗ. ΜΕ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΕ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Ή ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΗ
ΜΟΡΦΗ.
2. Τι και πώς θα του προτείνατε να εφαρμόσει εναλλακτικά και πώς, προς
κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος για το νέο μάθημα της ημέρας;
= ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΟΤΙ ΤΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ,
ΠΡΩΤΟ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΒΗΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η
ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΙΝΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΝΑ ΣΥΝΔΕΕΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΗΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ
ΕΝΝΟΙΕΣ: ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ,
ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ, ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΠΥΡΗΝΑ ΤΗΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ, ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΣΠΟΥΔΩΝ (ΕΣΠΣ) ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ.
16ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Απώτερη επιδίωξη της εκπαίδευσης είναι να συμβάλει στην ολόπλευρη ανάπτυξη
των μαθητών, ώστε να εξελιχθούν σταδιακά σε σκεπτόμενους πολίτες, με
ανεπτυγμένη την κριτική ικανότητα, την κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθησία
και τη δημιουργικότητα.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Στην πράξη μερικοί εκπαιδευτικοί, κάτω
από την πίεση της διδακτέας ύλης και του διδακτικού χρόνου, αναιρούν ουσιαστικά
τον αναπτυξιακό χαρακτήρα της εκπαίδευσης, προσαρμόζοντας τη διδασκαλία στις
απαιτήσεις της ύλης και των εξετάσεων. Οι μαθητές, έτσι, μετατρέπονται σε
παθητικούς δέκτες πολλών πληροφοριών, χρήσιμων μόνο για τις γραπτές εξετάσεις.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι απώτεροι σκοποί της
εκπαίδευσης με τα προβλήματα, που περιγράφει το σενάριο;
= ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΟ. ΔΗΛΑΔΗ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
ΑΓΝΟΕΙ ΟΤΙ ΣΤΟ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ-ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΤΡΙΓΩΝΟ: ΥΛΗ – ΜΑΘΗΤΗΣ –
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, Η ΣΧΕΣΗ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ
ΑΛΛΗΛΟΕΠΗΡΕΑΖΟΜΕΝΗ. ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ, Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ
ΤΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΘΕΤΕΙ ΜΟΝΙΜΩΣ ΤΗΝ ΥΛΗ ΚΑΙ ΑΓΝΟΕΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΔΥΟ
ΠΛΕΥΡΕΣ Ή ΜΑΛΛΟΝ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ.
ΕΠΟΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΠΟΤΥΧΕΙ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
ΕΧΟΥΜΕ:ΝΑ ΑΝΑΙΡΕΙΤΑΙ Ο αναπτυξιακόΣ χαρακτήραΣ της εκπαίδευσης,
προσαρμόζοντας τη διδασκαλία στις απαιτήσεις της ύλης και των εξετάσεων. Οι
μαθητές, έτσι, μετατρέπονται σε παθητικούς δέκτες πολλών πληροφοριών, χρήσιμων
μόνο για τις γραπτές εξετάσεις.
2. Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να πείσετε και να
προετοιμάσετε μεθοδολογικά τους εκπαιδευτικούς παιδαγωγικότερες και
αποτελεσματικότερες προσεγγίσεις;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑ ΕΧΕΙ ΥΠΟΨΗ ΤΟΥ ΤΟ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ- ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ
ΤΡΙΓΩΝΟ: ΥΛΗ – ΜΑΘΗΤΗΣ – ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΙΣΟΤΙΜΗ ΔΙΑΠΛΟΚΗ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ. ΝΑ ΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΩΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΣ ΑΛΛΑ ΩΣ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ.
17ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις αποβλέπουν:
στη διερευνητική μάθηση,
στην οικοδόμηση και όχι στη μετάδοση της γνώσης (κονστρουκτιβισμός),
στη βιωματική μάθηση, και
στις διαθεματικές προεκτάσεις της γνώσης.
Η συνδυαστική αξιοποίηση των παραπάνω αξόνων ανατρέπουν το παραδοσιακό
διδακτικό πλαίσιο και προσδίδουν διαφορετικό προσανατολισμό στο καθημερινό
μάθημα.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Στην περιφέρειά σας μερικοί εκπαιδευτικοί
αντιμετωπίζουν τις παραπάνω ως θεωρητικές θέσεις ανεφάρμοστες στην πράξη, όπου
κυριαρχούν τα πιεστικά όρια χρόνου και της πληθωρικής ύλης. Οι προτεινόμενες
από τα σχολικά εγχειρίδια Διαθεματικές Δραστηριότητες πιστεύουν ότι
απευθύνονται σε λίγους μαθητές και, έτσι, αναπαράγουν την ανισότητα των
ευκαιριών.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι σύγχρονες διδακτικές
προτάσεις με τα προβλήματα, που περιγράφει το σενάριο;
= ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΟ: ΑΛΛΑ ΛΕΕΙ Η ΘΕΩΡΙΑ. ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ.
2. Ποια επιχειρήματα θα προβάλατε και ποιες μεθοδολογικές προτάσεις θα
κάνατε, για να πείσετε και να προετοιμάσετε τους εκπαιδευτικούς να δοκιμάσουν
τις προτεινόμενες διδακτικές προσεγγίσεις;
= 1.ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΕΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΣΕ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΟΥ ΘΑ
ΕΜΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΤΕΘΕΝΤΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ
ΣΤΟΧΩΝ 2.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΑΠΟΒΛΕΠΟΥΝ: ΣΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ
ΜΑΘΗΣΗ, ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ
(ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ), ΣΤΗ ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ, ΚΑΙ ΣΤΙΣ
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ. Η ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΞΟΝΩΝ ΑΝΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΟ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΔΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ
ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΣΤΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΜΑΘΗΜΑ.
18ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Η Διαθεματικότητα των Προγραμμάτων Σπουδών της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης, οι
Διερευνητικές Δραστηριότητες, που υπάρχουν στα νέα βιβλία, και η μεθοδολογία
των σχεδίων δράσης, που εισηγούνται τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γυμνασίου και
Λυκείου, έχουν σκοπό να υποστηρίξουν τον μαθητή σε μια πιο διερευνητική και
βιωματική, άρα και ενεργό, παρέμβαση κατά την προσέγγιση των διδασκόμενων
μαθημάτων.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Αρκετοί εκπαιδευτικοί διαμαρτύρονται
υποστηρίζοντας ότι, η διερευνητική προσέγγιση και ο διαθεματικός άξονας δεν είναι
εύκολο να λειτουργήσουν συμπληρωματικά και παράλληλα προς την κυρίαρχη
οργανωτική δομή του σχολείου και της ειδικότητάς τους. Θεωρούν ότι πρόκειται για
πρακτικές, που έρχονται σε αντίθεση με την υπάρχουσα εκπαιδευτική δομή.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι προτάσεις των ΑΠΣ με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
2. Με ποια επιχειρήματα και ποιες μεθοδολογικές προτάσεις θα προσπαθούσατε
να πείσετε και να προετοιμάσετε τους εκπαιδευτικούς να δοκιμάσουν
εναλλακτικά διερευνητικές προσεγγίσεις και διαθεματικές συσχετίσεις και να
διερευνήσουν στην πράξη τις δυνατότητες, που τους παρέχουν οι νέες αυτές
προτάσεις αλλά και τις αδυναμίες ή τους πιθανούς περιορισμούς;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ = 1.ΑΛΛΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ.
ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΠΡΩΤΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΝ. Η ΣΧΕΣΗ ΔΗΛΑΔΗ ΕΧΕΙ ΤΗ
ΧΡΟΙΑ ΑΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΗ ΠΑΡΑΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ
ΑΠΣ. 2. ΜΕ ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΟΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΩΣΤΕ ΝΑ
ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΠΟΣΟ ΕΥΚΟΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΡΧΗ
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ. 3. ΝΑ
ΥΠΟΧΡΕΩΘΕΙ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΝΕΑ
ΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΤΟΥ Α.Π.Σ..
19ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Δηλωτική της πρόθεσης των συντακτών των Προγραμμάτων Σπουδών που ισχύουν
και των βιβλίων που τα στηρίζουν είναι η ενίσχυση της πολυ-πολιτιστικής
ταυτότητας με όρους αλληλεπίδρασης και εμπλουτισμού, στο πλαίσιο μιας
πολυπολιτισμικής κοινωνίας.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Β΄ τάξη Γυμνασίου με πολλούς αλλοδαπούς μαθητές.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Μερικοί εκπαιδευτικοί μπροστά στη
σχετικά νέα κατάσταση για τα δεδομένα του ελληνικού σχολικού συστήματος δεν
αισθάνονται ιδιαίτερα έτοιμοι να την διαχειριστούν και περιορίζονται να δηλώνουν
την αποδοχή των αλλοδαπών μαθητών και να αποθαρρύνουν κάθε άμεση ή έμμεση
ρατσιστική έκφραση και στάση. Όμως, αντιλαμβάνονται ότι αυτό δεν φτάνει.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι προτάσεις του ΑΠΣ με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟ.
ΔΗΛΑΔΗ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΟΥΝ
ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΚΑΙ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΩΡΙΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΛΕΟΝ.
2. Με ποιες προτάσεις θα προσπαθούσατε να πείσετε και να προετοιμάσετε τους
εκπαιδευτικούς να δοκιμάσουν εναλλακτικές πρακτικές για ουσιαστικότερη
διαπολιτισμική εκπαίδευση;
= 1.ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΗΓΗΘΕΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΗ
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ. 2.ΘΑ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ. ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ. ΑΛΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΧΩΡΙΣΕΙ
ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΝΑ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΕΙ,
ΑΞΙΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΣΥΝΕΧΩΣ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΟΥΣ, ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΤΟΥΣ. =
ΕΜΠΛΕΚΟΥΝ ΕΝΕΡΓΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ. 3.
ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ, ΜΕ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥΣ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΤΟΥ.
20ο Σενάριο
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Θεωρητικοί της Διδακτικής υποστηρίζουν ότι η διδασκαλία οποιουδήποτε μαθήματος
μπορεί να φανεί ενδιαφέρουσα για τους μαθητές, αν αξιοποιηθούν μέσα και τρόποι
που θα εμπλέκουν ενεργά τους ίδιους στη διαδικασία της μάθησης. Σε ιδιαίτερα,
μάλιστα, ετερογενείς τάξεις, όπως η πλειονότητα των τάξεων στο σύγχρονο
πολυπολιτισμικό σχολείο, η προσέγγιση αυτή μπορεί να κινητοποιήσει
περισσότερους μαθητές.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση–Πρόβλημα: Μερικοί εκπαιδευτικοί μπροστά στη
σχετικά νέα κατάσταση για τα δεδομένα του ελληνικού σχολικού συστήματος που
δημιουργεί η πολυπολιτισμική σύνθεση των τάξεων δεν αισθάνονται ιδιαίτερα
έτοιμοι να την διαχειριστούν διδακτικά. Εξακολουθούν να χρησιμοποιούν κατά βάση
τις παραδοσιακές προσεγγίσεις, παρά το γεγονός ότι αρκετοί μαθητές, ημεδαποί και
αλλοδαποί, δείχνουν να μην τους παρακολουθούν.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα
προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;
= ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΑ. ΔΗΛΑΔΗ, Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ
ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΟ ΤΡΟΠΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ.ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΕΜΠΛΕΚΟΥΝ ΕΝΕΡΓΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΡΟΠΟΥΣ
ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΚΑΛΑ, ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΕΙ ΝΑ ΕΜΠΛΕΞΕΙ ΕΝΕΡΓΑ ΤΟΥΣ
ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
2. Με δεδομένη την ετερογένεια των μαθητών, ποιους εναλλακτικούς τρόπους
θα προτείνατε στους εκπαιδευτικούς της περιφέρειάς σας για τον εμπλουτισμό
της προσέγγισής τους με εναλλακτικές και πιο αποτελεσματικές διδακτικές
πρακτικές;
= 1. ΝΑ ΕΜΠΛΕΚΟΥΝ ΕΝΕΡΓΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ. 2. ΠΡΩΤΟΝ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ. 3.ΝΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΥΤΩΝ.
21ο Σενάριο .
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα εστιάζουν την προσοχή τους στον ενεργητικό
ρόλο του μαθητή σε ό,τι αφορά στη διαδικασία της οικοδόμησης και στη
διαμόρφωση της αντίληψης για τον κόσμο. Η γνώση απορρέει από την ατομική
ερμηνεία της πραγματικότητας και η μάθηση αποκτάται μέσα από τη συνεχή
δημιουργία κανόνων και υποθέσεων από τους μαθητές για το αντικείμενο που
επεξεργάζονται. Τα βασικά εκπαιδευτικά εργαλεία είναι οι εμπειρίες, οι
αλληλεπιδράσεις μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ
μαθητών.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Γ΄ Τάξη Γυμνασίου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Ο εκπαιδευτικός της Γ’ Γυμνασίου εκφράζει
προβληματισμό για τη δυσκολία, που αντιμετωπίζει στη διδασκαλία του μαθήματος
στους μαθητές της τάξης του. Παρατηρεί ότι, ενώ τα θέματα του μαθήματος
παρουσιάζουν ενδιαφέρον και σχετίζονται με τη ζωή των μαθητών και τα σύγχρονα
ζητήματα, αυτοί αδιαφορούν και δυσανασχετούν. Ο ίδιος είναι πάντα καλά
προετοιμασμένος και ζητά απλά τη συμμετοχή των μαθητών σε συζήτηση πάνω σε
ένα θέμα του βιβλίου. Δυστυχώς συμμετέχουν ελάχιστοι και πάντα οι ίδιο, ενώ οι
υπόλοιποι παραμένουν αδιάφοροι και αμέτοχοι.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά
δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;
= Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΥΝΔΕΕΙ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΑ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ :
ΔΕΝ ΖΗΤΑΕΙ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΑΛΛΑ ΖΗΤΑ
ΑΠΛΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΕ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ
ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ. ΕΠΟΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ
ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΟΙ ΙΔΙΟ, ΕΝΩ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ
ΑΔΙΑΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΑΜΕΤΟΧΟΙ.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει και πώς, για να προκαλέσει το
ενδιαφέρον για τα θέματα του μαθήματος και τη συμμετοχή των μαθητών
στην τάξη, έτσι ώστε η διαδικασία να είναι εκπαιδευτικά αποτελεσματική;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ= ΠΑΡΩΘΗΣΗ + ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ ΟΣΟΥΣ ΤΟ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ.
22ο Σενάριο .
Α. Θεωρητικές Παραδοχές
Θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα εστιάζουν την προσοχή τους στον ενεργητικό
ρόλο του μαθητή σε ό, τι αφορά στη διαδικασία της οικοδόμησης της γνώσης και στη
διαμόρφωση της αντίληψης για τον κόσμο. Η γνώση απορρέει από την ατομική
ερμηνεία της πραγματικότητας και η μάθηση αποκτάται μέσα από τη συνεχή
δημιουργία κανόνων και υποθέσεων από τους μαθητές για το αντικείμενο που
επεξεργάζονται. Τα βασικά εκπαιδευτικά εργαλεία είναι οι εμπειρίες, οι
αλληλεπιδράσεις μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ
μαθητών.
Β. Περιγραφή Σεναρίου
1. Δεδομένα: Α΄ Τάξη Λυκείου.
2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Ο εκπαιδευτικός εκφράζει προβληματισμό
για τη δυσκολία που αντιμετωπίζει στη διδασκαλία του μαθήματος στους μαθητές της
τάξης του, ακόμη και όταν τους διδάσκει θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος και
επικαιρότητας. Ο ίδιος ακολουθεί την παραδοσιακή διδασκαλία (μετωπική) και είναι
απαιτητικός και αυστηρός στην αξιολόγησή του. Οι μαθητές εκφράζουν παράπονα
για τη δυσκολία του μαθήματος και έντονη κριτική για το περιεχόμενό του
(υποστηρίζουν ότι δεν έχει σχέση με τη ζωή τους) και τη στάση του εκπαιδευτικού.
Δημιουργούνται πολλά προβλήματα στην τάξη ακόμη και μετά από τους βαθμούς του
Α΄ τετραμήνου, που ήταν ιδιαίτερα αυστηροί.
Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις
1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά
δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;
= ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ : ΜΕ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΟΝΙΜΩΣ ΔΕΝ ΕΠΕΡΧΕΤΑΙ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 2.ΥΠΑΡΧΕΙ
ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΠΡΩΤΑ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΝΕΤΑΙ Ο
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΟΣΑ ΤΟΥΣ ΕΧΕΙ
ΔΙΔΑΞΕΙ. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΖΗΤΑΜΕ, ΑΞΙΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ,
ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΜΗ ΔΙΔΑΓΜΕΝΑ.
2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να επιχειρήσει και πώς, ώστε να αλλάξει
το κλίμα της τάξης και να μειωθούν τα προβλήματα;
1.ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΩΣΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. 2. ΝΑ ΜΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΟΝΟΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ (ΜΕΤΩΠΙΚΗ) ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ
ΑΥΣΤΗΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ. ΝΑ ΔΟΣΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΟ ΓΙΑΤΙ ΟΙ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΠΑΡΑΠΟΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΤΟΥ
ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΝΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ
(ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ) ΚΑΙ ΤΗ ΣΤΑΣΗ
ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΕΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ
ΑΝΑΛΟΓΑ ΚΑΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ
ΜΕΘΟΔΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου