Νέες ειδικότητες με ζήτηση και επέκταση μαθητείας σε επιχειρήσεις - Το σχέδιο αναμόρφωσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης
«Ο φτωχός συγγενής της εκπαίδευσης» ή μήπως ισχύει το, ακόμη πιο σκληρό, «η χωματερή της»; Είναι δύο χαρακτηρισμοί που πολλοί -στελέχη αλλά και εκπαιδευτικοί- χρησιμοποιούν για να περιγράψουν την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα. Οι δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης ζουν στη σκιά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεν φταίει μόνο το μεταπολιτευτικό όνειρο της οικογένειας να πάρει το παιδί ένα πανεπιστημιακό «χαρτί». Ενοχοποιούνται και οι χρόνιες παθογένειες της επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως η ύπαρξη ειδικοτήτων μικρής δυναμικής, η έλλειψη συντονισμού και η σύγχυση της στόχευσης των εκπαιδευτικών δομών, με αποτέλεσμα να την επιλέγουν κατά κύριο λόγο μαθητές που δεν θεωρούν πως έχουν τα ακαδημαϊκά προσόντα για να επιτύχουν σε ΑΕΙ.
Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί: Διεθνώς οι επτά στους δέκα αποφοίτους γυμνασίου επιλέγουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε επαγγελματικά λύκεια. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι αντίστροφο. Η κυβέρνηση, με στόχο και την αλλαγή της στάσης της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, επιχειρεί μια συνολική αναβάθμισή της. Συνεργασία του υπουργείου Παιδείας με τον επιχειρηματικό κόσμο για την επιλογή ειδικοτήτων που έχει ανάγκη η αγορά εργασίας, ατομική συμβουλευτική για μαθητές και σπουδαστές, συγκέντρωση των δομών εκπαίδευσης και κατάρτισης στον ίδιο χώρο, αξιολόγηση των δομών κατάρτισης με ευρωπαϊκά κριτήρια αποτελούν ορισμένα από τα μέτρα που περιέχονται σε νομοσχέδιο το οποίο θα τεθεί προς ψήφιση στη Βουλή τον Ιανουάριο.
Ειδικότερα, η επαγγελματική εκπαίδευση έχει δύο εκπαιδευτικά επίπεδα μετά την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης: τα Επαγγελματικά Λύκεια και τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ). Στα ΕΠΑΛ μπορούν να φοιτήσουν απόφοιτοι γυμνασίου, στα ΙΕΚ οι πάντες, ακόμη και απόφοιτοι ΑΕΙ. Ο νέος σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας θα ακολουθήσει τα εξής βήματα από τις αρχές του 2024 και έως το επόμενο σχολικό έτος 2024-2025:
• Θα καταρτιστούν νέες με δύο κριτήρια: Με βάση τις ανάγκες της περιοχής και με βάση τις ανάγκες των επιχειρήσεων, τις οποίες έχουν υποδείξει οι κοινωνικοί εταίροι, όπως ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Πληροφορικής κ.ά.
• Σε όλα τα Επαγγελματικά Λύκεια θα εφαρμοσθούν νέα προγράμματα σπουδών, ενώ θα επιδιωχθεί οι μαθητές να μυηθούν στις πρακτικές της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Μάλιστα, τα υφιστάμενα πρότυπα ΕΠΑΛ θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως πόλοι καινοτομίας, εφαρμόζοντας εκπαιδευτικές πρακτικές που υπάρχουν σε άλλες χώρες, πρακτικές που σταδιακά θα καθιερώνονται για όλα τα ΕΠΑΛ.
• Θα αναζητηθούν όσο το δυνατόν περισσότερες θέσεις μαθητείας σε επιχειρήσεις. Η μαθητεία οργανώνεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τριετούς φοίτησης στα ΕΠΑΛ, είναι εννεάμηνης διάρκειας και ο μαθητής για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας περνάει τέσσερις ημέρες στην επιχείρηση και μία στο σχολείο. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, έχει σημειωθεί αύξηση της τάξεως του 34% των θέσεων μαθητείας που προσφέρθηκαν σε όλη τη χώρα το έτος 2023-2024. Μάλιστα, το 62% των θέσεων προέρχεται από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, ενώ έως τώρα η πλειονότητα των θέσεων ήταν από επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα. «Αυτό συμβαίνει γιατί το υπουργείο Παιδείας “βγαίνει από το καβούκι του” και συνομιλεί με τους οικονομικούς φορείς», παρατηρεί στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης, Γεώργιος Βούτσινος.
• Ενα επίπεδο πάνω από τα ΕΠΑΛ είναι τα ΙΕΚ. Αποτελούν την κύρια δομή εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα εδώ και τρεις δεκαετίες, από το 1992 που ιδρύθηκαν, χωρίς ωστόσο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των 18χρονων. Έτσι θα αρχίσει άμεσα η αξιολόγηση των υπαρχόντων ΙΕΚ, η οποία θα γίνει με τα κριτήρια που εφαρμόζονται στις ευρωπαϊκές δομές κατάρτισης.
• Τα ΙΕΚ θα αλλάξουν όνομα (μετονομάζονται σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης - ΣΕΑΚ), αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Θα επανασχεδιαστούν σε σχέση και με τις ειδικότητες των ΕΠΑΛ, ώστε να γίνει ισχυρό το στίγμα τους και η αξία που έχουν τα πτυχία τους.
• Στις Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης θα εισαχθούν 130 νέα προγράμματα σπουδών για ειδικότητες που έχουν καταρτισθεί σε συνεργασία με επιχειρήσεις.
• Θα δημιουργηθεί «εκπαιδευτική ομπρέλα», υπό την οποία θα συγκεντρώνονται διάφορες δομές κατάρτισης, με σαφείς στόχους την καλύτερη συνεργασία των εκπαιδευτικών και τον συντονισμό των δομών ώστε να υπάρχει συνέχεια στο περιεχόμενο σπουδών από μια δομή στην άλλη. Το όνομα της «ομπρέλας», Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΕΕΚ). Σε αυτά θα συνυπάρχουν και θα αλληλεπιδρούν Επαγγελματικά Λύκεια και Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης, ενώ θα παρέχεται και μεταλυκειακό έτος μαθητείας. Για την ίδρυση ενός ΚΕΕΚ θα δοθεί έμφαση σε πρόσθετα κριτήρια, όπως οι χώροι διδασκαλίας, οι υλικοτεχνικές υποδομές, η προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία και η εγγύτητα με μέσα μεταφοράς. Από το υπουργείο Παιδείας προβλέπεται ότι μπορεί να ιδρυθούν περίπου 60 Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
• Θα ιδρυθούν στοχευμένα θεματικά campus, όπως είναι στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη Περάματος, μια περιοχή με υψηλή ανεργία.
• Οι μαθητευόμενοι/καταρτιζόμενοι μέσω υπηρεσιών εξατομικευμένης συμβουλευτικής θα ενημερώνονται για τα χαρακτηριστικά και τις επαγγελματικές προοπτικές του επαγγέλματος που επιλέγουν, καθώς και για τις δυνατότητες να προχωρήσουν σε επόμενες βαθμίδες εκπαίδευσης. Αυτό θα γίνεται μέσω των Γραφείων Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας που θα ιδρυθούν ως οργανικές μονάδες των ΚΕΕΚ. Τα γραφεία θα συνεργάζονται με επαγγελματικούς φορείς, θα μελετούν και θα επεξεργάζονται στατιστικά δεδομένα.
• Θα δημιουργηθεί ψηφιακή πύλη ενημέρωσης στην οποία θα περιέχονται πληροφορίες για τις ειδικότητες που προσφέρει η κάθε εκπαιδευτική δομή, για την πρακτική άσκηση/μαθητεία, στοιχεία υπευθύνων επικοινωνίας για παροχή εξειδικευμένων πληροφοριών σε καταρτιζομένους και επιχειρήσεις, κατάλογος επαγγελματιών - επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο (δήμου - κοινότητας - όμορων δήμων). Επίσης, θα αναρτώνται αγγελίες από τις επιχειρήσεις για αναζήτηση μαθητών, μαθητευομένων, καταρτιζομένων και αποφοίτων για πρακτική άσκηση, μαθητεία και μόνιμη απασχόληση, καθώς και στατιστικά στοιχεία για την επαγγελματική εξέλιξη και αποκατάσταση των αποφοίτων.
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου