Reuters: Το πλεόνασμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στην ευρωζώνη βάζει τη Γερμανία στο εδώλιο

Μια απότομη αύξηση του πλεονάσματος ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της ευρωζώνης θέτει στο επίκεντρο της προσοχής αυτό που η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας μπορεί να κάνει για να ενισχύσει την κατανάλωση και να αναζωογονήσει τις επενδύσεις στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, σχολιάζει ο Alan Wheatley.
Η ισχυρότερη εγχώρια ζήτηση στη Γερμανία θα προσέλκυε περισσότερα αγαθά από χώρες της νότιας περιφέρειας της ευρωζώνης και έτσι θα τους βοηθούσε να συνεχίσουν να βελτιώνουν τις εξωτερικές πληρωμές τους, με την επέκταση των εξαγωγών και όχι με τη σύνθλιψη των δαπανών. Οι πολιτικές λιτότητας που επιδιώκουν οι ασθενέστερες οικονομίες του μπλοκ για τη μείωση των δυσβάστακτων χρεών είναι ένας λόγος για τον οποίο η ευρωζώνη έχει ταλαντευθεί από ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 0,2 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου

προϊόντος ( ΑΕΠ ) το 2009, σε πλεόνασμα 2,1 τοις εκατό κατά τους 12 μήνες μέχρι το τέλος του Ιουλίου. Αλλά ο κύριος λόγος είναι η Γερμανία, η οποία είχε ένα πλεόνασμα με τις χώρες εκτός ευρωζώνης το τελευταίο έτος 94,93 δις ευρώ  , σύμφωνα με την Bundesbank. Το πλεόνασμα για το σύνολο της νομισματικής ένωσης το 2012 ήταν 122,44 δις ευρώ.

Το συνολικό πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας, το περασμένο έτος, ήταν 6,9 τοις εκατό του ΑΕΠ – μεγαλύτερο ακόμα και από το επίπεδο του ορίου του 6 τοις εκατό που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί υπερβολικό. Ο Martin Wolf έγραψε στους Financial Times ότι οι «πολιτικές του ‘προσπαθώ να τα κερδίσω όλα’» της Γερμανίας εξάγουν τη φτώχεια και την ανεργία και δεν συνάδουν με τις δεσμεύσεις της ευρωζώνης στην Ομάδα των 20 κορυφαίων οικονομιών. Εντός της ευρωζώνης, το πλεόνασμα της Γερμανίας με τα άλλα μέλη έχει μειωθεί κατά το ήμισυ ως ποσοστό του ΑΕΠ, από το 2007. Όμως, το πλεόνασμα δεν είναι το μηχανικό αντίστοιχο των ελλειμμάτων αλλού. Βάζοντας το βάρος της προσαρμογής εξ ολοκλήρου στο νότιο χείλος, χωρίς αντισταθμιστικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας, θα μπορούσε να απειλήσει την ίδια την επιβίωση του κοινού νομίσματος, δήλωσε ο Paul de Grauwe, καθηγητής στο London School of Economics. Η ανεργία βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ στην περιφέρεια, όπου οι επενδύσεις έχουν μειωθεί σχεδόν τρεις φορές περισσότερο από ό,τι στις χώρες του πυρήνα. «Πολιτικά αυτό δεν είναι αποδεκτό και, συνεπώς, οι χώρες αυτές θα ωθούνται σε χρεοκοπία» είπε ο  de Grauwe.

Επενδυτικές δυνατότητες
Η Γερμανία είναι στο εδώλιο του κατηγορουμένου, ακόμη και αν η παραγωγή της είναι τώρα 2 τοις εκατό πάνω από το προ – κρίσης αποκορύφωμα, χάρη στις αυξήσεις της ιδιωτικής κατανάλωσης και των κρατικών δαπανών, ενώ η ευρωζώνη στο σύνολό της εξακολουθεί να είναι 3 τοις εκατό κάτω από αυτό. Οι περιορισμένες αγορές εργασίας τροφοδοτούνται από τις αυξήσεις των μισθών και την αύξηση της αγοραστικής δύναμης.
«Δεν είναι ότι οι άνθρωποι μπορεί να δείξουν τη Γερμανία και να πουν ‘να καταστείλετε την εγχώρια ζήτηση’, επειδή οι συνθήκες υποστηρίζουν ήδη την εγχώρια ζήτηση», δήλωσε ο Andrew Benito, οικονομολόγος της Goldman Sachs στο Λονδίνο .
Εκεί που οι επικριτές θα μπορούσαν να έχουν δίκιο είναι ότι η Γερμανία πρέπει να απελευθερώσει τμήματα του τομέα των υπηρεσιών, τα οποία θα μεταφέρουν πόρους σταδιακά από τις εξαγωγικές βιομηχανίες με αποτέλεσμα την αύξηση της εγχώριας ζήτησης, είπε ο Benito. Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, μια αναβίωση των κεφαλαιακών δαπανών είναι δυνατή μόλις σταματήσει η μετεκλογική αβεβαιότητα, πρόσθεσε. Οι επενδύσεις αφαίρεσαν 1 ποσοστιαία μονάδα από την ανάπτυξη πέρυσι και εξακολουθούν να είναι 7,5 τοις εκατό κάτω από το ανώτατο σημείο προ κρίσης. Δεδομένου ότι η οικονομία λειτουργεί λίγο χαλαρά,  ο Benito είπε ότι η αδυναμία ήταν αινιγματικός.
Ο Philippe Gudin, οικονομολόγος της Barclays στο Παρίσι, δήλωσε ότι η ανάκαμψη των επενδύσεων ήταν το κλειδί για την οικονομική προοπτική της Γερμανίας.

Εάν η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ που επανεκλέχθηκε δημιουργήσει έναν συνασπισμό μεταξύ των συντηρητικών της και των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών, όπως ευρέως αναμένεται, ο Gudin θεωρεί ότι θα συμφωνήσει σε αύξηση των δημόσιων επενδύσεων, που χρηματοδοτούνται μέσω υψηλότερων φόρων, προκειμένου να λειτουργήσει ως καταλύτης για περισσότερες ιδιωτικές δαπάνες. Δεδομένου ότι δεν θα αλλάξουν οι συνθήκες, η αύξηση των επενδύσεων θα μειώσει το πλεόνασμα των αποταμιεύσεων της Γερμανίας. «Το πρόβλημα είναι ότι, λόγω του μεγέθους του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η επανεξισορρόπηση της ανάπτυξης σημαίνει απλώς τη σταθεροποίηση του πλεονάσματος και όχι την πτώση» είπε ο  Gudin.
Μετακίνηση ανισορροπιών
Σε διεθνές επίπεδο, το πλεόνασμα της ευρωζώνης δεν είναι αρκετά μεγάλο για να σημάνει συναγερμός. Πράγματι, οι πολιτικοί μπορούν να παρηγορηθούν από το γεγονός ότι οι ανισορροπίες των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου έχουν συρρικνωθεί. Το πλεόνασμα της Κίνας ήταν το 2008 περίπου 9,3 τοις εκατό του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα των ΗΠΑ έφτασε στο 5,8 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2006. Φέτος, και των δύο είναι λιγότερο από το 3 τοις εκατό. Ωστόσο, ο Stephen King, επικεφαλής οικονομολόγος της HSBC, δήλωσε ότι η συνολική εικόνα δεν ήταν ακόμα σαφής. «Το πρόβλημα είναι ότι οι ανισορροπίες που έχουν περιοριστεί στις δύο αυτές χώρες έχουν επανεμφανιστεί κάπου αλλού», είπε.

Τελικά, το παγκόσμιο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών πρέπει εξ ορισμού να είναι σε ισορροπία. Οι αυξημένες αποταμιεύσεις σε ορισμένες χώρες πρέπει να συνοδεύονται από την πτώση των αποταμιεύσεων σε άλλες. Γι ‘αυτό η Τουρκία, η Ινδία, η Ινδονησία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική, για παράδειγμα, κατέληξαν με ανησυχητικά υψηλά ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών καθώς τα ξένα κεφάλαια που αναζητούν υψηλές αποδόσεις έχουν τροφοδοτήσει μία μη βιώσιμη και κινούμενη από την πίστωση εγχώρια ζήτηση.
Οι διαφωνίες σχετικά με το πώς θα μειωθούν οι ανισορροπίες αντηχούν τη συζήτηση της νομισματικής διάσκεψης στο Bretton Woods το 1944 , όταν ο John Maynard Keynes, επικεφαλής της βρετανικής αντιπροσωπείας, υποστήριξε ανεπιτυχώς ότι οι πλεονασματικές χώρες θα πρέπει να μοιραστούν το βάρος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας πλεόνασμα εκείνη την περίοδο και χρηματοδοτώντας την προσπάθεια πολέμου της Βρετανίας, είχαν τη δύναμη να επιμένουν ότι οι τα ελλειμματικά κράτη θα πρέπει να προσαρμοστούν στην μεταπολεμική τάξη πραγμάτων, όπως επικρατεί και η Γερμανία με τις συνταγές της για τη ζώνη του ευρώ. Ο Charles Dumas της Lombard Street Research, εταιρείας συμβούλων του Λονδίνου, δήλωσε ότι η αποτυχία των πλεονασματικών χωρών, όπως η Γερμανία, να προσαρμοστούν προς αυτή την κατεύθυνση κάνει πιο δυσχερείς τις οικονομικές προοπτικές. «Δεν παίρνουν μέτρα για να μειώσουν τις αποταμιεύσεις τους, κάτι το οποίο είναι ένας άλλος τρόπος για να πούμε ότι δεν παίρνουν μέτρα για να αυξήσουν την κατανάλωσή τους, που σημαίνει μια ανεπάρκεια, σε παγκόσμια κλίμακα, της κατανάλωσης», είπε.

http://www.reuters.com/article/2013/09/29/us-economy-eurozone-surplus-analysis-idUSBRE98S07220130929