1453 Η Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης: O Φλαντανελάς σπάει τον αποκλεισμό

 

12 Απριλίου

               Ο Τούρκος ναύαρχος Μπάλτογλου, ενισχυμένος με καράβια που κατέβηκαν από τη Μαύρη θάλασσα, επιχειρεί νέα επίθεση στο φράγμα του Κεράτιου. Γίνεται μια πραγματική ναυμαχία, με ανταλλαγές βλημάτων, αναμμένων πυρσών που ωστόσο δεν μπορούν να βλαψουν τις ψηλές χριστιανικές γαλέρες, ενώ τα βέλη και τα ακόντια των χριστιανών που εκτοξεύονταν από τα ψηλά καταστρώματα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικά. Τα χριστιανικά πλοία θα κυκλώσουν τον τούρκικο στόλο που για δεύτερη θα σημάνει υποχώρηση.

             Ο Μωάμεθ βλέπει την αποτυχία του, αλλά από τα λάθη βγάζει και χρήσιμα συμπεράσματα. Ένα κανόνι τοποθετείται σε υπερυψωμένο επίπεδο κοντά στο Πέραν και με τη δεύτερη βολή βυθίζει μια χριστιανική γαλέρα… Η πολιορκία μόλις έχει αρχίσει…

Τετάρτη 18 Απριλίου

             Δυο ώρες μετά τη Δύση ο Μωάμεθ διατάζει γενική επίθεση εναντίον του Μεσοτειχίου, το σημείο εκείνο που είχε στοχεύσει ως το πιο αδύνατο. Είχαν προηγηθεί ισχυρές βολές από τη μπομπάρδα του Ουρβανού που είχαν προκαλέσει ρήγματα στην πύλη του Αγίου Ρωμανού. Βαριά οπλισμένοι στρατιώτες, κρατώντας δαυλούς και χτυπώντας δαιμονισμένα τα τύμπανά τους, προσπαθούν να περάσουν την παραγεμισμένη τάφρο και ορμούν προς το φράχτη που είχαν σηκώσει οι υπερασπιστές.
            << Δεν μπορώ να περιγράψω τις κραυγές με τις οποίες έφταναν στα τείχη>> θυμάται αργότερα ο αυτόπτης μάρτυρας Μπάρμπορο με ρίγος. Βάζουν φωτιά και εξοπλισμένοι όπως είναι με γάντζους και σκάλες αλλά και καλυπτόμενοι από πολιορκητικούς κριούς, επιχειρούν να ανέβουν σε μέρη του τείχους που είναι ακόμη όρθια. Η σύγκρουση μέσα στη νύχτα είναι άγρια και αμφίρροπη. Καθώς τσάκιζαν και πετσόκοβαν ο ένας τον άλλον, το πλεονέκτημα το  είχαν οι αμυνόμενοι που φορούσαν γερές πανοπλίες και διοικούνταν σθεναρά από τον Ιουστινιάνη. Σταδιακά η ορμη των Τούρκων εξασθένησε. Ο αγώνας διήρκησε τέσσερις ώρες. Στην επιθεώρηση που έκανε ο Κων/νος βρήκε την  τάφρο και τις όχθες της στρωμένη με κατακρεουργημένα πτώματα. Ο  βενετός Μπάρμπορο γράφει ότι οι <<οι Τούρκοι έχασαν περίπου 200 άνδρες. Ούτε ένας χριστιανός δεν είχε σκοτωθεί>>.
              Έχουν περάσει πάνω από 10 ημέρες από τότε που ξεκίνησε η πολιορκία. Το ηθικό όλων μέσα στην Πόλη αναπτερώνεται. Τα τείχη επιδιορθώνονται, ενώ αν έρθει και βοήθεια, τότε μπορούν να ελπίζουν…

                  Παρασκευή 20 Απριλίου ----- Ο Φλαντανελάς σπάει τον αποκλεισμό

                Το πρωινό εκείνο, οι φρουροί στα θαλάσσια τειχιά της Πόλης αντικρίζουν στον ορίζοντα τα κατάρτια τεσσάρων πλοίων. Είναι οι τρεις γενοβέζικες γαλέρες που μεταφέρουν όπλα και προμήθειες και ένα αυτοκρατορικό μεταγωγικό γεμάτο με σιτάρι, που είχε ναυλωθεί στη Σικελία υπό τη διεύθυνση του έμπειρου καπετάνιου Φλαντανελά. Είχαν περάσει εύκολα τα αφύλακτα Δαρδανέλια και τώρα έπλεαν στην Προποντίδα σε ορατή απόσταση από τον τουρκικό στόλο που τίθεται σε πολεμική ετοιμότητα. Τα τουρκικά καράβια εξοπλισμένα με κανόνια, κάτω από τυμπανοκρουσίες και ζητωκραυγές, εφορμούν για να αιχμαλωτίσουν τα χριστιανικά.
            Τέσσερις ευρωπαϊκές μεγάλες γαλέρες αρχίζουν να καταδιώκονται από τον τουρκικό στόλο. Ωστόσο το αποτέλεσμα των ναυτικών αναμετρήσεων εξαρτιόταν λιγότερο από τους αριθμούς και περισσότερο από την πείρα, την αποφασιστικότητα  και τις τυχαίες πορείες ανέμων κα ρευμάτων. Οι τακτικές μάχης στη θάλασσα δε διέφεραν πολύ από αυτές της ξηράς. Οι γαλέρες ήταν γεμάτες πολεμιστές, που μετά από μια αρχική βολή επιχειρούσαν να εισβάλλουν στο αντίπαλο πλοίο  με σκληρές μάχες σώμα με σώμα.
             Νωρίς το απόγευμα τα χριστιανικά πλοία προσεγγίζουν την νοτιοανατολική ακτή της Πόλης. Ο Μπάλτογλου τους κάνει σήμα να σταματήσουν. Η θάλασσα είναι φουρτουνιασμένη και ο άνεμος φυσά αντίθετα με το ρεύμα του Βοσπόρου. Τα χριστιανικά πλοία είναι ψηλότερα και καλά εξοπλισμένα. Από τα ψηλά καταστρώματά τους και τις γέφυρες οι ναύτες ρίχνουν βέλη, πέτρες, ακόντια, ενώ οι Τούρκοι κάνουν προσπάθειες να τα πλησιάσουν. Όταν οι πλώρες τους βρίσκονται κάτω από το πλοίο του Φλαντανελά, οι ναύτες του ρίχνουν υγρό πυρ μέσα από χάλκινα αγγεία, σκοτώνοντας πολλούς Τούρκους. Δυο τουρκικά πλοία τυλίγονται στις φλόγες και βυθίζονται. Τα  κουπιά των τουρκικών πλοίων μπλέκονται μεταξύ τους και πολλά σπάνε από τα βλήματα που πέφτουν από ψηλά. Η απώλεια όμως ενός πλοίου γρήγορα αναπληρώνεται από ένα άλλο.
          Ο ίδιος ο σουλτάνος από την ακτή, καβάλα στο άλογό του, παρακολουθεί την καταδίωξη των χριστιανικών πλοίων από το Μπάλτογλου. Σκαρφαλωμένοι πάνω στα τείχη, οι πολιορκημένοι παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα την κρίσιμη καταδίωξη.
            Κι ενώ τα τα χριστιανικά πλοία είναι έτοιμα να πάρουν την στροφή ακριβώς στην άκρη της ακρόπολης, ο άνεμος κοπάζει και τα πανιά πλαταγιάζουν νωχελικά. Το ρεύμα της θάλασσας τα σπρώχνει προς τα τουρκικά. Για τους Τούρκους και το Μπάλτογου είναι τώρα εύκολο να συλλάβουν τη λεία τους. Τα τουρκικά πλοία πλησιάζουν και σαρώνουν με βλήματα τα ευρωπαϊκά, όμως οι ναύτες με βαρέλια  γεμάτα νερό κατορθώνουν και σβήνουν τις φλογες.

              Ο Μπάλτογλου πλησιάζει την αυτοκρατορική γαλέρα και διατάζει επίθεση. Το ένα κύμα των ανδρών του μετά το άλλο προσπαθεί να επιβιβαστεί  σε αυτή, για να απωθηθεί από το Φλαντανελά και το πλήρωμά του. Οι Γενοβέζοι κυβερνήτες των τριών πλοίων  φέρνουν κοντά τα πλοία τους  που ενώνονται, σαν ένα κάστρο που δίνει τον <<υπέρ πάντων αγών>>. Ο Μωάμεθ παρακολουθεί από την ακτή και από την αγωνία του είναι έτοιμος να μπει με το άλογό του στη θάλασσα...
             Λίγο πριν πέσει η νύχτα, κι ενώ τα χριστιανικά καράβια είναι παγιδευμένα, άνεμος σηκώνεται  και πάλι από το βορά. Τα μεγάλα τετράγωνα πανιά φουσκώνουν και οι χριστιανικές γαλέρες αρχίζουν να κινούνται, σπάζουν το τείχος των μικρότερων τουρκικών, ορμούν στην είσοδο του Κεράτιου και με την κάλυψη τριών βενετικών πλοίων εισέρχονται στο ασφαλές καταφύγιο του Κεράτιου. Είναι πια νύχτα, όλα έχουν κριθεί, οι Τούρκοι ηττημένοι αποσύρονται.
           Ο αντίκτυπος της ναυμαχίας είναι ψυχολογικός για το πεσμένο ηθικό των πολιορκημένων που θα αναπτερωθεί αλλά και ουσιαστικός, καθώς η πόλη αποκτά πρόσθετο ανθρώπινο δυναμικό αλλά και πολύτιμες προμήθειες. Για τους Τούρκους, η ήττα ήταν ταπεινωτική γιατί αποδεικνύεται η κατωτερότητα τους στη θάλασσα. Ο Μπάλτογλου θα καθαιρεθεί και θα ατιμαστεί, ενώ μετά βίας θα γλυτώσει το κεφάλι του. Ο Μωάμεθ <<ήταν βαθιά πληγωμένος, έφυγε σιωπηλός, χτυπώντας δυνατά το άλογό του με το καμουτσίκι>>. Θα ψάξει να βρει άλλες λύσεις…