Λέει λοιπόν ο π. Νικόλαος : Δεν μας ενδιαφέρουν στην θεολογία απλώς οι ιδέες, αλλά μας ενδιαφέρει η σημασία τους στο σήμερα και ακριβώς αυτή η τεράστια αγωνία που χαρακτηρίζει τον σημερινό άνθρωπο. Σήμερα βλέπουμε μια έκλειψη σε πράγματα που πριν από λίγες δεκαετίες ήταν αυτονόητα και να αναδύεται ένας νέος ανθρώπινος τύπος για τον οποίο δεν ξέρουμε πολλά πράγματα. Αυτός δεν μοιάζει με τον άνθρωπο που ξέραμε για χιλιάδες χρόνια, μερικοί μιλούν για το τέλος του ανθρώπου. Και πράγματι δεν θα ήταν απίθανο όταν θα έχουμε εμφυτευμένο πάνω μας όλο το διαδίκτυο, μια τεράστια πηγή πληροφοριών. Οι πολλές πληροφορίες δεν διδάσκουν κάποιον να σκέπτεται, το να σκέπτεται έχει να κάνει με μια δημιουργικότητα που κοντεύουμε να ξεχάσουμε σήμερα. Ο άνθρωπος σκέπτεται, αν σκέπτεται με το σώμα του. Για αιώνες νομίζαμε ότι ο άνθρωπος για να σκεφθεί πρέπει να φύγει πάνω από όλα, να απογειωθεί πάνω από τα πάντα. Τώρα όμως καταλάβαμε ότι όλες οι ιδέες παράγονται από σωματικές εμπειρίες. Λέμε για παράδειγμα η αγάπη είναι ζεστή επειδή αν αγκαλιαζόμαστε ζεσταινόμαστε, ενώ το μίσος είναι κρύο. Λέμε τι βάρος έχει αυτό το βάσανο επειδή σαν μικρά παιδιά προσπαθήσαμε να κουβαλήσουμε βαριά πράγματα και δεν μπορούσαμε. Σε όλες τις γλώσσες αν καταλάβουμε κάτι, λέμε τόπιασα, επειδή σαν μικρά παιδιά για να καταλάβουμε κάτι το πιάνουμε. Έτσι οργανώνουμε την ζωή μας με τις σωματικές εμπειρίες που έχουμε.
Αν πούμε ότι ο Θεός είναι το εν, το επέκεινα της ουσίας που λέει ο Πλάτων, δεν μας λέει τίποτα, ενώ αν πούμε ότι είναι μάννα, πατέρας, αδελφός, αν πούμε ότι σαρκώθηκε κι έγινε ένας σαν και μας, αποκτάει ενδιαφέρον το θέμα. Το ίδιο και η αιώνια ζωή, δεν με ενδιαφέρει η αιώνια ζωή όπως και σας, υπάρχει κανείς εδώ που θέλει να πεθάνει ; Δεν μας ενδιαφέρει η αιώνια ζωή αν είναι ασώματη, κάποιοι ακόμα και θεολόγοι θεωρούν αφόρητη τέτοια αιώνια ζωή. Με ποιον θα πηγαίνεις για καφέ, ποιόν θα συναντήσεις, με ποιον θα μαλώνεις … Με επιστημονικό τρόπο ξέρουμε σήμερα ότι αν το σώμα δεν επιβιώνει αιώνια, η αιώνια ζωή δεν υπάρχει, δεν μας ενδιαφέρει.
Αιώνες πλατωνικού χριστιανικού κηρύγματος, άνθρωπε έχεις αιώνια ζωή, κολοκύθια, τι να την κάνω την αιώνια ζωή που δεν είμαι εγώ. Εγώ είμαι ένα όν που μπορεί να πεθάνω και σήμερα, που έχω αισθήματα, έχω και συγκρούσεις, έχω και το υποσυνείδητο … Και πάω στον ψυχαναλυτή, πάω στον πνευματικό και μου λέει, ο τάδε γέροντας λέει αυτό, ο άλλος το άλλο, εγώ όμως δεν καταλαβαίνω τίποτα. Γιατί δεν καταλαβαίνω ; Επειδή είμαι εκεί μέσα στο υπόγειο αυτό, κάτω από τη σκέψη, κάτω από την ψυχή που μόνη της είναι προβληματική. Ο Διαφωτισμός που προήλθε από αντίδραση σε μια λάθος θεολογία προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα. Δημιουργήθηκε η ανάγκη αυτό το ανθρώπινο πλάσμα να το σώσουμε.
Αφού το σώμα μου έχει απαιτήσεις και μάλιστα στην αιωνιότητα, πρέπει να κάνω αναβάθμιση αυτής της φύσεως, μια τεχνητή αιωνιότητα με την βιοτεχνολογία, Στα προηγούμενα χρόνια αυτή η αναβάθμιση ήταν ο ολοκληρωτισμός, Ο ολοκληρωτισμός είναι ο τρόπος που παίρνω ένα ηλίθιο πλάσμα και το κάμνω σοφό. Του μαθαίνουμε την κατανόηση της ιστορίας, εξοντώνουμε φυσικά όποιον διαφωνεί, και έτσι επέρχεται η πληρότητα του ανθρώπινου είναι, και για να τους πείσουμε θα χρησιμοποιήσουμε την τέχνη κι έτσι δημιουργήθηκε η ηλίθια σοβιετική τέχνη, το ηλιθιότερο πράγμα που δημιουργήθηκε πάνω στη γη, όπως τεράστιες ταινίες που να εξυμνούν τι καλά που περνάνε στην Σοβιετική Ένωση κλπ.
Όλο αυτό κατέρρευσε. Ολοκληρωτισμός από την μια μεριά, βιοτεχνολογία από την άλλη. Γινόμαστε σιγά σιγά προέκταση των μηχανών. Αυτό το πλάσμα έχει ένα ατέρμονα δικαιωματισμό όπως να αλλάζει το φύλο ότι ώρα θέλει, σε λίγο θα απαιτούν να καταργηθούν οι αντωνυμίες που δείχνουν το φύλο. Γι’ αυτό το ον δεν υπάρχει Θεός, δεν υπάρχει ούτε η φύση, δεν μου μαθαίνει τίποτα η φύση. Αντίθετα οι αρχαίοι Έλληνες ήταν πολύ σοβαροί με την φύση, ότι δεν συνέβαινε στην φύση δεν ήταν επιτρεπτό. Η αναβάθμιση που επιχειρήθηκε με τον ολοκληρωτισμό και απέτυχε, θα επιχειρηθεί με άλλους τρόπους όπως με την βιοτεχνολογία που έρχεται με αλλαγή φύλων, ταυτοτήτων, γενετικών χαρακτηριστικών κλπ.
Η πιο απλή μέθοδος για να ξεχάσουμε τις ατέλειές μας είναι η φαντασίωση που στηρίζουν τα ΜΚΔ όπως facebook, instagram. Προσέρχεσαι σε αυτά με την επιθυμία της φαντασίωσης. Το σημερινό lifestyle αυτό απαιτεί, να φαντασιώνεσαι έναν εαυτό όπως τον θέλεις και να εισπράττεις από τους άλλους το ίδιο. Τώρα μπαίνουμε στα δύσκολα. Ας πάρουμε το θέμα της φιλαυτίας, του ναρκισσισμού. Ο ναρκισσισμός είναι φυσικός στον άνθρωπο όσο είναι μωρό, γίνεται αφύσικος όταν μεγαλώνει. Το παλιό ευρωπαϊκό υποκείμενο που ξεκίνησε από το σκέφτομαι και ήθελε όλα να τα ελέγχει, σήμερα παίρνει μια διαφορετική μορφή. Θέλει και την ηδονή. Ναρκισσισμός δεν είναι η απουσία σχέσης, είναι σχέση που δημιουργείται μέσα στο υποκείμενο. Όλοι νομίζουν ότι ο ναρκισσισμός είναι απουσία σχέσης. Όχι, είναι σχέσεις που ενεργούνται μέσα μου. Έχουν παρελθόν αυτά. Αν πάτε πίσω στον Ακινάτη και στον Αυγουστίνο θα δείτε ότι ο Θεός σχετίζεται μαζί μου μέσα του. Δηλαδή ο Θεός δεν βγαίνει από τον εαυτό του, άρα ουσία και ενέργειες ταυτίζονται, σχετίζεται μαζί μου μέσα Του. Απ’ αυτά βγαίνει και ο απόλυτος προορισμός, δηλαδή δεν τον επηρεάζει αν εγώ προσεύχομαι, αυτός έχει αποφασίσει τι θα κάνει.
Αυτό ακριβώς το μοντέλο μεταφέρεται στην κοινωνία μας και μετά από την έκρηξη του καπιταλισμού καταλήγει στον ναρκισσισμό. Το μεταπολεμικό υποκείμενο του ναρκισσισμού είναι ηδονικό υποκείμενο, έχει ενταχθεί μέσα στο lifestyle, την θεωρεί δικαίωμά του. Τι ισχύει σήμερα ; Απαγορεύονται οι απαγορεύσεις. Καταφάσκει στον ηδονικό βίο, στον φαντασιωτικό βίο, συνδέονται τα δύο. Αυτή είναι η φυσιολογική εξέλιξη που φτάνει στις μέρες μας. Σήμερα έχει συμβεί μια λεπτή μετάλλαξη. Επειδή ο άλλος έχει χρησιμοποιηθεί σαν εικόνα μου πχ στο διαδίκτυο, αν μετά από την φαντασιωτική σχέση στο διαδίκτυο προκύψει σχέση στην πραγματικότητα και αυτή φαντασιωτική θα είναι, δηλαδή θα θέλει να πει ο άλλος το ναι στο φανταστικό εαυτό του, δηλ. πάλι χρησιμοποιεί τον άλλο σαν οθόνη και σαν σκηνή που διαδραματίζεται το προσωπικό φαντασιακό του παιχνίδι.
Επειδή η σχέση με τον άλλο είναι φαντασιωτική και επειδή ο άλλος δεν είναι πραγματικός, η φιλαυτία παύει σιγά σιγά να είναι ηδονική. Διότι η ηδονή συνοδεύεται από την υπερβολική διεκδίκηση από τον άλλο, ο οποίος άλλος όμως ξέρει ότι τον χρησιμοποιώ κι αυτός με χρησιμοποιεί και ανθίσταται στην ηδονική μου επιδίωξη ψυχική και σωματική. Συνοδεύεται η δική μου ευχαρίστηση από τον ναρκισσιστικό φόβο ότι ο άλλος με απορρίπτει. Και όλο και περισσότερο η φιλαυτία γίνεται ασκητική σήμερα. Θέλει να κάνει σχέση με τον άλλο και δεν μπορεί, γιατί ο άλλος αποτραβιέται, φυλάγεται. Ο σημερινός άνθρωπος που ασχολείται με όλα, είναι μέσα σε ένα σωρό πράγματα κι έτσι ο ναρκισσισμός του είναι στην κορυφή, ταυτόχρονα δεν νοιώθει καμία ευχαρίστηση. Για παράδειγμα δίνουμε κάτι στον άλλο και τραβάμε το χέρι μας πίσω και αφού το κάνουμε πολλές φορές, τελικά και να το δώσουμε δεν το παίρνει ο άλλος. Αυτό σκεφτείτε το σε πανανθρώπινη κλίμακα.
Υποσχόμαστε συνέχεια ο ένας στον άλλο, φαντασιακά όμως, αυτό γίνεται κατά κόρον στο διαδίκτυο. Αυτά όμως που υποσχόμαστε δεν είναι αληθινά, δεν είναι πραγματικές προσφορές. Ουσιαστικά δεν επιθυμώ να δώσω τίποτα στον άλλο, σε μένα θέλω να δώσω, απλά επιθυμώ την επιθυμία του. Θέλω να μου δώσει αγάπη, συναίσθημα, ερωτική σχέση, μη ξέροντάς με ποιος είμαι και εγώ, μη ξέροντας εγώ ποιος είναι αυτός, αδιαφορώντας να τον γνωρίσω βαθύτερα. Αυτή είναι η ουσία του ναρκισσισμού, να δημιουργούμε μη πραγματικές σχέσεις, σχέσεις που τις ορίζει η φαντασίωση και όχι η οποιαδήποτε πραγματικότητα. Και έτσι βλέπεις σήμερα τους ανθρώπους που ασκούν αυτήν την φιλαυτία δεν έχουν ευχαρίστηση και μπορεί να έχουν και κατάθλιψη.
Κατάθλιψη αποκτάει κανείς για συγκεκριμένους λόγους κι ένας από τους πολύ σοβαρούς λόγους είναι η έλλειψη αυτοεκτίμησης. Σήμερα οι άνθρωποι δεν εκτιμούν τον εαυτό τους επειδή τον θεωρούν αναληθή, ψευδή, κλέφτη της πραγματικότητας του άλλου. Έτσι έχουμε φιλαυτία χωρίς ηδονή, χωρίς ευχαρίστηση, αλλά το τραγικό είναι ότι δεν βλέπουμε κι άλλη επιλογή. Είμαστε στην κυριολεξία εγκλωβισμένοι σ’ αυτού του είδους τις σχέσεις που ορίζονται από την φαντασίωση, την οποία τροφοδοτεί συνέχεια η διαφήμιση, η τηλεόραση όλο αυτό το lifestyle, τροφοδοτεί μια εικόνα παντοδυναμίας του εαυτού που δεν υπάρχει ηθική. Σήμερα δεν υπάρχει ηθική, υπάρχει το γούστο, μ’ αρέσει, είναι δικαίωμά μου. Έρχονται στο γραφείο μου πολλοί ομοφυλόφιλοι, και οι 9 στου 10 μου λένε αυτό το είχα από παιδί, δεν το θέλω εγώ, και όταν βγαίνουν έξω λένε στους άλλους αυτό είναι δικαίωμά μου, είναι επιλογή μου. Μα γιατί λες ψέματα ; αφού δεν είναι επιλογή σου.
Όταν λοιπόν η ηθική είναι ηθική του γούστου χωρίς καμία πηγή, χωρίς την Βίβλο, χωρίς την φύση, χωρίς τίποτα, αυτό που απομένει είναι ο πειρασμός της παντοδυναμίας, ο πειρασμός να επιβάλω το γούστο μου, να σου επιβάλω την φαντασίωσή μου. Ξέρετε τα πιο πολλά ζευγάρια χωρίζουν σήμερα επειδή πολεμούν ποιος θα επιβάλει στον άλλο την φαντασίωσή του και αυτό δεν γίνεται μόνο στις συναισθηματικές σχέσεις, αλλά και στις καθαρά ερωτικές σχέσεις. Ο άλλος δεν ξέρει την γυναίκα του επειδή είναι βουτηγμένος μέσα στην διαδικτυακή φαντασίωση. Και μετά αυτό που απομένει είναι να επιβάλω στον άλλο την φαντασίωσή μου, ελπίζοντας αυτό να μου δώσει κάποια ευχαρίστηση. Και συχνά γίνεται με μεγάλη ένταση αυτός ο εξαναγκασμός. Και βέβαια μπαίνουν και τα παιδιά στο παιχνίδι αυτό και τα καταστρέφουμε, γιατί δεν τα δίνουμε τον εαυτό τους. Και ήταν τόσο απλά αυτά τα θέματα αρκεί να δίναμε στον άλλο το δικαίωμα να είναι ο εαυτός του με την ατέλεια που έχει, την συγκεκριμένη δυσκολία που έχει. Δεν του δίνεις τίποτα και σε θεωρεί και εχθρό του.
Να πούμε τώρα και για τις σχέσεις χωρίς νόημα. Η σχέση είναι ή διαλογική ή μονολογική. Υπάρχει μια τάση στην ευρωπαϊκή σκέψη ότι αρκεί ο ένας για να δώσει νόημα στην σχέση. Αυτό όμως το κάμνει και ο σχιζοφρενής. Αν έρθει ένας και σας πει «εγώ είμαι η ενσάρκωση του Μεγάλου Αλεξάνδρου» και το λέει πολύ σοβαρά, ποια η διαφορά του από εμάς ; Είναι αυτό που είπε ο Ηράκλειτος :«όταν κάτι που λέω φαίνεται να το αποδέχεται η κοινότητα των ανθρώπων, αυτό είναι προφανώς αληθινό, όταν όμως αυτό που λέω είναι τόσο απορριπτέο (όπως το προηγούμενο για τον Μέγα Αλέξανδρο) τότε είμαι σε μια κατάσταση ψεύδους » κι αν επιμένω είμαι και ψυχοπαθής.
Η κατάσταση που περιγράψαμε μέχρι τώρα δεν προέκυψε έτσι ξαφνικά, αλλά στον δυτικό άνθρωπο ήλθε μετά από χρόνια παιδείας. Πίστεψε ο δυτικός άνθρωπος εδώ και πολλά χρόνια ότι μπορεί να δίνει νόημα στον κόσμο μόνος του κι αυτό ονομάστηκε από ένα σπουδαίο κοινωνιολόγο «το χωρίς εμείς εγώ». Είναι ένα πολιτιστικό φαινόμενο. Επαρκώ εγώ για να ορίσω την ηθική. Λέει ο Καντ : «Με ενδιαφέρουν οι θρησκείες μόνο αν συμφωνούν μαζί μου. Ορίζω σαν ηθικό οτιδήποτε, αρκεί να μπορούσε να γίνει καθολικός κανόνας για όλους τους ανθρώπους». Σας αρέσει αυτό ; Νομίζω ένας Ναζί θα ήταν μ’ αυτό πολύ ικανοποιημένος. Λέει ο Ναζί : «Πράττω με τέτοιο τρόπο που θα ήθελα να πράττει όλη η ανθρωπότητα. Να φτιάξουν στρατόπεδα, φυλακές, κρεματόρια, που να μπουν μέσα όλοι οι Εβραίοι, οι ομοφυλόφιλοι, όσοι διαφωνούν μαζί μου». Βλέπετε με βάση τον Καντ ο άλλος απόλυτα γίνεται Ναζιστής. Κι αν δεν γίνει Ναζιστής σε επίπεδο πολιτικής, θα γίνει στην ιδιωτική του ζωή. Και παράγει νόημα μόνος του. Αφού δεν υπολόγισε αρχές του σύμπαντος, αρχές της φύσης, αρχές του Θεού, αρχές κανενός. Και αξιώνει ο σημερινός άνθρωπος, οι αρχές του να γίνουν απόλυτα σεβαστές. Κι αν τολμήσεις να του πεις «μήπως έχεις άδικο ;» σου λέει «ως προς τι έχω άδικο, αφού εγώ το σκέφτηκα και το αποφάσισα». Προσέξτε, ζούμε σε μια πάρα πολύ κρίσιμη εποχή. Ουδέποτε ο άνθρωπος ήταν τόσο ισχυρός και τόσο αποπροσανατόλιστος. Ήμουν πριν λίγους μήνες σε ένα μεγάλο συνέδριο και ένας Άγγλος Φυσικός έλεγε με έντονο τρόπο ότι ο τάδε ηγέτης κατά πως του έρθει στο κεφάλι του μπορεί να πατήσει ένα κουμπί και να γίνουν όλα «γης Μαδιάμ». Δηλαδή αυτός ο ηγέτης έχει όλες τις αρχές στο μυαλό του.
Το φωνάζουμε κι ας είναι μικρή η φωνή μας, το νόημα δεν παράγεται μόνο από έναν και μόνο έναν. Είναι διαλογικό το θέμα. Υπάρχει μια διαλογική αμοιβαιότητα. Κατ’ αρχήν μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου. Για να μπούμε και λίγο στα θεολογικά, λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέμε ότι ο Θεός Πατήρ είναι μοναρχία. Αλλά μοναρχία που δεν περιγράφεται από ένα μόνο πρόσωπο. Και πως είναι μοναρχία αφού δεν είναι μόνο ένα πρόσωπο ; Είναι η πρωτοβουλία του Θεού να δημιουργήσει την ισότητα την οντολογική μεταξύ των προσώπων της Αγίας Τριάδος και στη συνέχεια μεταξύ των ανθρώπων. Δεν την περιγράφει μόνο ένα πρόσωπο. Τρία πρόσωπα που έχουν την ίδια φύση και έχουν σύμπνοια γνώμης. Υπάρχει μια απόλυτη αμοιβαιότητα μέσα στην Αγία Τριάδα. Δεν είναι ότι απλώς τα τρία πρόσωπα είναι ίσα, αλλά το ένα αντλεί ταυτότητα από το άλλο, με ένα ενεργητικό, δυναμικό τρόπο. Δεν υπαγορεύει το ένα ταυτότητα στο άλλο. Το αντίθετο από αυτό που κάμνουμε εμείς. Έρχεται ένα ζευγάρι στο γραφείο μου και λέει ο άντρας «η γυναίκα μου έπρεπε να είναι έτσι κι έτσι» και το ίδιο ακριβώς λέει και η γυναίκα για τον άντρα της. Και βλέπετε ο Θεός δεν το κάμνει αυτό. Δηλαδή όσο ο Πατήρ γεννά τον Υιό, αλλά τόσο αποκτά την πατρότητα, την ύπαρξή Του από τον Υιό και από το Πνεύμα το Άγιο, που είναι η Αγάπη. Σύνευση. Μια ενεργή κατάσταση. Τα υποκείμενα είναι ενεργά, το καθένα έχει έναν πραγματικό εαυτό.
Ενώ σήμερα εμείς δυστυχώς δεν θέλουμε να έχουν πραγματικούς εαυτούς οι άλλοι, κι εμείς οι ίδιοι βέβαια φαντασιωνόμαστε ότι τους κυριαρχούμε. Και μετά πάμε στον πνευματικό, τον ψυχολόγο, αλλά δυστυχώς αυτοί αν δεν πάνε βαθύτερα δεν μπορούν να μας βοηθήσουν. Και συνήθως οι ψυχολόγοι δίνουν δίκιο και στους δύο στο ζευγάρι και τους συμβουλεύουν να βολευτούν όπως μπορούν. Η θεολογία δεν είναι ανόητα δόγματα, ξέρετε θα είχα πετάξει τα δόγματα στα σκουπίδια αν δεν έβρισκα σ’ αυτά αυτό το οποίο βρίσκω.
Τριαδολογία. Που να βρεθεί ναρκισσισμός ; Ο Πατήρ προσφέρει τον εαυτό Του στον Υιό και στο Πνεύμα το Άγιο και ταυτόχρονα το κάνουν και αυτά τα πρόσωπα και μεταξύ τους και προς τον Πατέρα. Το Ομοούσιο είναι η δομή της υπέρτατης αγάπης. Για μένα αυτή είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη, του πως είναι αυτός ο Θεός. Αυτό υπόσχονται να κάνουν και δυο ερωτευμένοι «σου προσφέρω τον εαυτό μου »λένε, αλλά δεν το κάνουν. Μετά από λίγα χρόνια δεν υπάρχει τίποτα μεταξύ τους και λένε «αυτόν τον αγάπησα κάποτε ;». Μα τον κατανάλωσες ολόκληρο ! Ενώ η Αγία Τριάδα είναι η οντολογία του αντιναρκισσισμού. Ο Πατήρ είναι Πατήρ επειδή έχει έναν Υιό. Φανταστείτε να σας έλεγα ότι η ταυτότητά μου είναι ότι έχω δυο παιδιά ; Θα λέγατε, δεν είχε να μας πει κάτι πιο σπουδαίο ; Και όμως ο Πατήρ ορίζεται μόνο μέσα από μια σχέση, ότι έχει Υιό και εκπορεύει το Πνεύμα. Ο μόνος ορισμός του Θεού που έχουμε είναι μέσα από σχέσεις. Αυτή είναι η κουλτούρα του αντιναρκισσισμού. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα τα ανακαλύψουν αυτά ποτέ, επειδή πηγαίνουμε συνεχώς σε σκληρότερες εκφάνσεις.
Και υπάρχει και το θέμα του νοήματος, που είναι οι άκτιστες ενέργειες. Οι ενέργειες όμως έχουν και μια ανταπόδοση. Να, κάμνω μια ομιλία και μετά μου γράφουν άλλοι στα σχόλια πολύ καλά λόγια κι άλλοι με βρίζουν. Αυτή η συνέργεια είναι που δίνει το νόημα. Δεν θα είχε κανένα νόημα η ύπαρξη του Θεού αν δεν μπορούσα να συνεργήσω. Να το μπουκάλι, το μεταφέρω από δω κι από κει, και δεν κάμνει τίποτα. Άρα το μπουκάλι είναι άθεο. Άθεο άνθρωπο δεν έχω συναντήσει μέχρι τώρα. Ο άθεος λέει δεν υπάρχει Θεός, αλλά στην πραγματικότητα παλεύει με τον Θεό. Το μπουκάλι δεν μιλάει ποτέ για τον Θεό. Ενώ οι άνθρωποι συνεργούν καλώς ή κακώς. Κάποιοι όπως ο άγιος Παΐσιος έχουν τόσο καλή συνέργεια που κάμνουν θαύματα. Η δήλωση «δεν υπάρχει Θεός» είναι βαθύτατα θεολογική κι όποιος δεν πέρασε από την δήλωση αυτή σε κάποια φάση της ζωής του, νομίζω δεν είναι σοβαρός.
Του Θεού του αρέσει παρά πολύ να είμαστε ελεύθεροι, επειδή κι αυτός είναι ελεύθερος. Και επειδή είναι ελεύθερος δεν δέχεται να τον χρησιμοποιούμε, να τον κάμνουμε υπηρέτη μας όπως ο δυτικός άνθρωπος, όπως και εμείς οι Έλληνες. Γιατί οι Έλληνες είμαστε όπως οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι και χειρότεροι μερικές φορές. Μόνο που στην Ελλάδα είμαστε ακόμα στον «μήνα του μέλιτος» ενώ οι Ευρωπαίοι τα έζησαν και κάμνουν τώρα τον απολογισμό τους. Στην Ελλάδα πλέουμε σε πελάγη ευτυχίας « θα φέρουμε στα σχολεία νέες τεχνολογίες, θα εφαρμόσουμε καινοτόμες πρακτικές , θα κρατήσουμε μακριά από τα σχολεία τους παπάδες γιατί μας εμποδίζουν στην πρόοδο» και πολλά άλλα, και δεν βλέπουμε το μέλλον που ήδη το ζουν οι άλλες δυτικές χώρες.
Η διανόηση στην Ελλάδα δεν έχει αυτοπεποίθηση, είναι μεταπρατική. Θα εκφράσει μια άποψη μόνο αν την έχουν εκφράσει οι Αμερικανοί. Δηλαδή δεν έχει καθόλου πατριωτισμό. Είμαστε η μόνη χώρα στη Δύση που δεν έχει πατριωτισμό. Η χώρα της αρνησιπατρίας είναι η Ελλάδα. Που να πεις κάτι στον Γερμανό, στον Γάλλο, στον Άγγλο, στον Αμερικανό για την χώρα του. Και είναι η Ελλάδα η μόνη χώρα που δεν έχει ούτε το θάρρος να ορίσει τα σύνορά της. Διότι πρέπει να πει κάποιος από ένα κέντρο «ναι, παιδί μου κάντο». Αυτά τα λέω με πόνο γιατί θα μπορούσε η Ελλάδα, το πιστεύω και το υπηρετώ αυτό, να είναι στην πρωτοπορία του στοχασμού. Απόλυτα στην πρωτοπορία. Αλλά δυστυχώς από αυτούς που τα χειρίζονται αυτά, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και ρασοφορούντες, η απογοήτευση είναι τεράστια. Το θέμα είναι ότι οι συνθήκες που έρχονται θα μας αναγκάσουν να σοβαρευτούμε, να ενηλικιωθούμε, να πάρουμε την ευθύνη της ιστορικής μας ταυτότητας. Πάντα βέβαια σε κοινωνία με τους άλλους, γιατί ότι είναι αληθινό, είναι αληθινό για όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχει μια αλήθεια, ακόμα και ορθόδοξη αλήθεια. Ότι είναι αληθινό, είναι για όλο τον κόσμο κι έτσι δοκιμάζεται και η αλήθεια.
Απαντώντας σε ερώτηση ο π. Νικόλαος είπε : Σήμερα από την πολλή ελευθερία οι άνθρωποι τα χάνουν. Η ελευθερία θέλει σοφία. Το να είσαι ελεύθερος είναι ωραίο, αν όμως είσαι άσοφος η ελευθερία είναι καταστροφική. Ένα μωρό δυο τριών χρονών γιατί το παρακολουθείς συνέχεια, δεν θέλεις να είναι ελεύθερο ; Όχι βέβαια. Απλώς επειδή δεν έχει την σοφία να διαχειριστεί την ελευθερία του. Σήμερα που έχει απορριφτεί κάθε αυθεντία, οι δάσκαλοι νομίζουν ότι δεν πρέπει να έχουν καμία αυθεντία και γίνονται φιλαράκια με τα παιδιά, το ίδιο και οι γονείς. Είναι αποτυχία μας ότι δεν μπορέσαμε να δώσουμε στα παιδιά σοφία, που σημαίνει κριτήρια που να πηγάζουν από μεγάλο βάθος. Αν δεν υπάρχουν κριτήρια, αν η αλήθεια δεν υπήρξε ποτέ, είμαστε χαμένοι. Αν όμως υπήρξε η αλήθεια είναι σημαντικό να επικοινωνούμε με τις πηγές της και να την μεταφέρουμε στους μαθητές μας.
Σε ερώτηση «αφού η φιλαυτία δεν δίνει ευχαρίστηση, γιατί επιμένει ο άνθρωπος σ’ αυτήν ; » απάντησε : είναι η περίεργη ευχαρίστηση της θέλησης για εξουσία, για δύναμη. Υπαρξιακά νομίζει ότι εκπληρώνει την ύπαρξή του ο άνθρωπος. Εφ’ όσον ασκεί εξουσία, επιβάλλεται. Μπορεί αυτό να του στοιχίσει την προσωπική του ζωή, την οικογενειακή του ζωή, την καθημερινή του ευτυχία, αλλά του δίνει ευχαρίστηση. Είναι αφύσικο βέβαια, αλλά έχει σήμερα πάρα πολλούς έτσι. Αυτό ονομάζεται από ψυχολόγους «ο κορεσμένος εαυτός». Βλέπεις σήμερα ανθρώπους με πέντε κινητά, τάμπλετ, λάπτοπ, να τρέχουν όλη μέρα με μια φρενίτιδα και να είναι ευχαριστημένοι. Συγγνώμη, κατέστρεψες μέχρι τώρα δυο τρεις οικογένειες που δημιούργησες, τι ευχαρίστηση βρίσκεις σ’ αυτό που κάνεις ; Και σου λέει, τι άλλο να έκαμνα ; Έτσι είναι η ζωή. Αυτή η φρενίτιδα επειδή του δίνει ναρκισσιστική υπερφαντασίωση, είναι η ουσία του είναι του. Και θυσιάζει ακόμα και την ευχαρίστηση και την ηδονή του. Τόσο ισχυρή είναι αυτή η φαντασίωση της ισχύος.
Θα σχολιάσω λίγο τα λόγια του π. Νικολάου για τα πελάγη ευτυχίας που πλέουμε για την πρόοδο της παιδείας στην Ελλάδα με τις προοδευτικές τεχνικές και τεχνολογίες που θα εφαρμόσουμε. Εδώ και 25 χρόνια που διδάσκω φυσικές επιστήμες σε λύκεια της (μιας και μόνο μιας ελληνικής) Μακεδονίας, συνεχώς ακούμε οι εκπαιδευτικοί ενθουσιώδεις εξαγγελίες για νέες και καινοτόμες πρακτικές στα λύκεια, και το μόνιμο είναι «κάθε πέρσι και καλύτερα». Μας κάνουν τηλεπαρουσιάσεις καινούργιων μεθόδων και πρακτικών στο λύκειο και ενώ γράφουν οι συνάδελφοι στα σχόλια «υπέροχη παρουσίαση», «μοναδική», «μας ωφέλησε πάρα πολύ η παρουσίαση», όσους τους ρωτάω προσωπικά πως τους φάνηκε, οι περισσότεροι απογοητευμένοι λένε «μια από τα ίδια» (τα σχόλια τα βλέπει ο κ. Σύμβουλος που θα μας αξιολογήσει).
Κοντολογίς, δεν μου φαίνεται να έχει άδικο σ’ αυτά που λέει ο π. Νικόλαος. Καλή Ανάσταση !
Ο Χαράλαμπος Παπαδόπουλος είναι καθηγητής χημικός στα Γιαννιτσά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου