Προεόρτια στάσης πληρωμών...

Όσοι έχουν εργαστεί σε επιχειρήσεις που κατέβασαν ρολά γνωρίζουν πως η πορεία προς τη μοιραία κατάληξη είναι σταδιακή. Ξεκινά με περικοπές αναλωσίμων όπως π.χ. τα σαπούνια στους νιπτήρες, τα χαρτιά υγείας και η γραφική ύλη ή άλλα αναλώσιμα.

Μετά αρχίζουν οι καθυστερήσεις στην καταβολή των μισθών, στην αρχή μερικές μέρες, μετά εβδομάδες και αργότερα μήνες.

Το Ελληνικό Δημόσιο έχει κάνει στάση πληρωμών προς τον ιδιωτικό τομέα. Τον τελευταίο χρόνο καταβάλει μόνο μισθούς και συντάξεις.

Όπως από καιρό τώρα εκτιμούμε είναι θέμα χρόνου η στάση πληρωμών να αρχίσει να ακουμπά και το σκληρό πυρήνα των κρατικών δαπανών.

Η ώρα αυτή πλησιάζει. 

Ιδού δύο αποδείξεις:

Απόδειξη Νο1

Πριν από λίγες μέρες το υπουργείο Εργασίας ενέκρινε την απόφαση του Δ.Σ. του ΙΚΑ για τη χορήγηση εσωτερικού δανεισμού ταμειακής διευκόλυνσης ύψους 210 εκατ. ευρώ.

Επίσης κατά τον τρέχοντα Ιούνιο παρά τις μειώσεις των συντάξεων θα καταβληθούν χωριστά οι κύριες και επικουρικές συντάξεις. Οι δεύτερες θα καταβληθούν και θα καταβάλλονται σταθερά εφεξής τη δεύτερη εργάσιμη μέρα του επόμενου μήνα.

Παρά τους πανηγυρισμούς για το θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα τα ταμειακά ελλείμματα του δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων είναι προφανή.

Απόδειξη Νο 2

Στην αλυσίδα των "λουκέτων" ιδιωτικών επιχειρήσεων προστίθεται και η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Μαρινόπουλος, η οποία τις τελευταίες μέρες ζήτησε την υπαγωγή της στο άρθρο προστασίας από τους πιστωτές.

Το πρώτο συμπέρασμα είναι πώς μια από τις μεγαλύτερες ταμειακές του δημοσίου είσπραξης ΦΠΑ και άλλων φόρων βγαίνει εκτός.

Κατά τα λοιπά, το μέγεθος και η εμπλοκή της αλυσίδας στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα δημιουργεί σκέψεις πως ο αντίκτυπος αυτής της χρεοκοπίας μπορεί να είναι πολλαπλάσιος από αυτό που αρχικά φαίνεται.

Η εταιρεία απασχολεί περί τους 12.000 εργαζόμενους και η στάση πληρωμών (αυτό σημαίνει προστασία από πιστωτές) αφορά πάνω από 2.000 προμηθευτές. Αν κάθε προμηθευτής απασχολεί 10 εργαζόμενους ο αντίκτυπος λαμβάνει ήδη άλλες διαστάσεις...

Υπάρχουν λοιπόν σαφείς ενδείξεις πως η αδυναμία μιας τόσο μεγάλης επιχείρησης μπορεί να εξελιχθεί σε θρυαλλίδα που να δημιουργήσει έμφραγμα σε ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει τις κοινωνικές εντάσεις και να προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις.

Παρά τις εκτιμήσεις περί ανάπτυξης και ανάστασης της οικονομίας η κυβέρνηση φαίνεται πως έχει λάβει τα μηνύματα. Η ανάδειξη της αλλαγής του εκλογικού νόμου σε προτεραιότητα δείχνει πως η ηγεσία της κυβέρνησης δεν αποκλείει τις πολιτικές εξελίξεις και τις πρόωρες εκλογές και προσπαθεί να διαμορφώσει τους όρους για την επόμενη και ενδεχομένως τη μεθεπόμενη μέρα.

Το ορόσημο

Η υπαγωγή της Μαρινόπουλος (της μεγαλύτερης αλυσίδας λιανικής) στο άρθρο περί προστασίας από τους πιστωτές μοιάζει με ορόσημο για την πορεία της ελληνικής χρεοκοπίας που ξεκίνησε το 2010 και λαμβάνει χώρα σε αργή κίνηση λόγω της παρέμβασης των εταίρων και δανειστών.

Τυχαίο δεν είναι πως η χρεοκοπία λαμβάνει χώρα το 2016 και επειδή οι τράπεζες θα αρχίσουν να καθαρίζουν τα χαρτοφυλάκια από "κόκκινα" δάνεια, αλλά και ένα χρόνο μετά την επιβολή των capital controls.

Τυχαίο δεν είναι επίσης πως από την αρχή του 2016 έχουμε μια σειρά χρεοκοπιών μεγαλύτερων και άρα πιο γνωστών επιχειρήσεων όπως Ηλεκτρονική Αθηνών, ΙΜΑΣ, Athens Leedra, Πυρσός κλπ "Λουκέτα" είχαμε και τα προηγούμενα χρόνια, Ατλάντικ, Σατο, Βωβός κλπ., αλλά φέτος σε 6 μήνες είχαμε όσες σε έξι χρόνια χρεοκοπίας.

Η επέτειος των Capital Controls

Τα capital controls είχαν αρνητική επίδραση στην οικονομία η οποία έχει αρχίσει να φαίνεται από το πρώτο τρίμηνο του 2016. Τι έκταση θα πάρει αυτή η αρνητική επίδραση κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Το 2015 με την "περήφανη" διαπραγμάτευση του κ. Βαρουφάκη διέλυσε κυριολεκτικά τις τράπεζες οι οποίες μηδένισαν τα πάνω από 25 δισ. των ανακεφαλαιοποιήσεων που είχαν προηγηθεί. Είναι φυσικό αυτή η εξέλιξη να έχει συμβάλει στην επιδείνωση της κακής κατάστασης της οικονομίας.

Η χρεοκοπία της Μαρινόπουλος, γιατί περί αυτού πρόκειται, (η εταιρεία μετά την υπαγωγή σε προστασία, θα αντιμετωπίσει πολλαπλά προβλήματα επάρκειας προμηθειών, γεγονός που θα μειώσει την πελατεία της και θα δυσκολέψει την προσπάθεια εξόδου από την κρίση), αποτελεί ορόσημο του τέλους ενός οικονομικού μοντέλου για την Ελλάδα.

Πρόκειται για τη χρεοκοπία του οικονομικού μοντέλου της ανάπτυξης μέσω της ζήτησης που δομήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες των επιδοτήσεων και του φθηνού δανεισμού. Η κατανάλωση μειώνεται στη χώρα και κατά συνέπεια οι θέσεις εργασίας που στηρίζονταν στην κατανάλωση θα συνεχίζουν να μειώνονται.

Οι κοινωνικές συνέπειες θα ήταν λιγότερο επώδυνες αν, έστω από το 2010 και μετά τη χρεοκοπία της χώρας, το κράτος είχε μειώσει δαπάνες, σταματούσε να βγάζει 50άρηδες συνταξιούχους και μέσω της μείωσης της φορολογίας, της γραφειοκρατίας είχε δημιουργήσει κίνητρα προσέλκυσης επενδύσεων σε παραγωγικούς εξαγωγικούς τομείς.

Έτσι, όσοι έχαναν τη δουλειά τους από τους κλάδους κατανάλωσης και εισαγωγών θα είχαν την ευκαιρία να απασχοληθούν στους νέους παραγωγικούς τομείς.

Η χρεοκοπία εταιρειών όπως ο Μαρινόπουλος, η Ηλεκτρονική, η Σάτο κλπ. πιστοποιεί τη χρεοκοπία της ιδεολογίας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Και οι προηγούμενες κυβερνήσεις πάνω-κάτω την θεωρία της επιδίωξης ανάπτυξης μέσω της ζήτησης αποδέχονταν, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ τερμάτισε το κοντέρ αυτής της ανοησίας με δηλώσεις όπως αυτή της κυβερνητικής εκπροσώπου περί των τριών θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα που δημιουργεί κάθε διορισμός ενός αργόμισθου στο δημόσιο.

Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2016 οι χρεοκοπίες επιχειρήσεων θα είναι περισσότερες από το πρώτο. Το ίδιο θα συνεχιστεί και το 2017 τουλάχιστον. Αυτό θα συμβεί και γιατί μετά μια μικρή αναλαμπή το 2015 (όχι λόγω ΣΥΡΙΖΑ) το 2016 επιστρέψαμε σε ύφεση αλλά και γιατί από φέτος ξεκινούν οι τράπεζες τη εκκαθάριση των "κόκκινων δανείων".

Η αύξηση φόρων και εισφορών ολοκληρώνει το παζλ της καταστροφής.

Όπως είναι φυσικό, αυτό σημαίνει αύξηση της ανεργίας και μείωση των κρατικών εσόδων. Άρα, σε λίγο το "τρίο στούτζες" του αριστερού οικονομικού επιτελείου θα καταλάβει πως κάθε θέση εργασίας που χάνεται στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να σημαίνει απώλεια περισσότερων θέσεων εργασίας στο δημόσιο. Κάπως έτσι είναι πιθανό να καταρρεύσει ο μύθος της αριστεράς στην Ελλάδα για τα επόμενα 30-50 χρόνια, με φτώχεια και πόνο όπως στις περισσότερες χώρες που κυβέρνησε.

Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα καθώς αποτελεί την έμπρακτη επιβεβαίωση πως οι μισθοί δεν κρατούνται σταθεροί ή ανεβαίνουν με σχετικούς νόμους και απεργίες αλλά με τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων. Ποια είναι η βασική προϋπόθεση για να σταματήσουν να πέφτουν οι μισθοί στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και να αρχίσουν να ανεβαίνουν στη συνέχεια;

Είναι η ζήτηση για θέσεις εργασίας να είναι μεγαλύτερη από την προσφορά. Αν δεν συμβεί, κανένας νόμος και κανένας πολιτικός δεν πρόκειται να σταματήσει την Βουλγαροποίηση στην αρχή και Βιετναμοποίηση στη συνέχεια της χώρας.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι η μείωση των κρατικών δαπανών με τη μείωση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών. Μετά η εξασφάλιση όρων πολιτικής και φορολογικής σταθερότητας.

Επίσης υπάρχουν επιχειρήσεις χαμηλής και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Μια χώρα που θέλει να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας με υψηλότερους μισθούς πρέπει να δώσει ειδικά κίνητρα, όχι για σουβλατζίδικα, τυροπιτάδικα και τσιπουράδικα, αλλά για εταιρείες π.χ. τεχνολογίας.

Για να προσελκύσεις επενδύσεις τεχνολογίας που προσφέρουν θέσεις εργασίας με υψηλούς μισθούς χρειάζεσαι πολιτική σταθερότητα που δεν εξασφαλίζεται με τα "καραγκιοζιλίκια" αλλαγής του εκλογικού νόμου κάθε τρεις και λίγο ανάλογα με τις δημοσκοπήσεις.

Ένα κίνητρο προσέλκυσης τέτοιων επενδύσεων θα ήταν π.χ. η απαλλαγή τους από κάθε φορολογία για τα πρώτα 20-30 χρόνια, όπως έχει κάνει η Τουρκία, το Ισραήλ κλπ. Η Παραγουάη για να εξασφαλίσει μια επένδυσης της Intel έκανε περισσότερα: Πήγε στην εταιρεία και της ζήτησε να μάθει τι πρέπει να κάνει. Και το έκανε και εξασφάλισε την επένδυση.

Ακόμη και με μηδενική φορολογία τα οφέλη από τη μείωση της ανεργίας και τους παράπλευρους φόρους θα έφεραν έσοδα στο κράτος. Αλλά αυτά δεν μπορούν ούτε να τα σκεφτούν ούτε να τα υλοποιήσουν ανεπάγγελτοι και κρατικοδίαιτοι είτε της αριστεράς είτε της δεξιάς.

Μέχρι να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο και να κάνουμε αυτό που πρέπει, υπομονή...

Καιρός γαρ εγγύς... Οι ενδείξεις συγκλίνουν πως μπήκαμε στην τελική ευθεία.


Του Κώστα Στούπα
capital.gr