Αλυσίδα σφαλμάτων στην κρίση της Κύπρου

H επιλογή διαδοχικών κυπριακών κυβερνήσεων όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου ήταν υψηλού οφέλους αλλά και υψηλού ρίσκου. Η Κύπρος δεν είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. με υπερδιογκωμένο τραπεζικό τομέα, αλλά είναι δυστυχώς η μόνη από τις χώρες αυτές που έχει ανάγκη διάσωσης. Στην τρέχουσα κρίση είναι σημαντική η ευθύνη της προηγούμενης κυπριακής κυβέρνησης που σπατάλησε αρκετούς μήνες χωρίς ουσιαστική διαπραγμάτευση, ενώ η νέα κυβέρνηση πήγε προφανώς απροετοίμαστη στη μοιραία συνάντηση του Eurogroup. Ήταν δε μάλλον πρόωροι οι πανηγυρισμοί των αντιμνημονιακών δυνάμεων στην Ελλάδα, ενώ αποδεικνύεται αβάσιμη η ελπίδα ότι η Ρωσία θα διέσωζε την Κύπρο. Οι μεγάλες δυνάμεις λειτουργούν στη βάση των συμφερόντων

τους που εν προκειμένω επιβάλλουν στη Ρωσία να λάβει σοβαρά υπόψη τη γενικότερη σχέση της με την Ε.Ε. Τυχόν διάσωση της Κύπρου θα γινόταν μόνο με γεωπολιτικά ανταλλάγματα που θα προκαλούσαν σοβαρές αντιδράσεις από άλλες μεγάλες δυνάμεις.  Σε επίπεδο Ε.Ε., τι να πρωτοθαυμάσει κανείς: Τον ερασιτεχνισμό των χειρισμών σε ένα αρχικά όχι παράλογο σχέδιο (αν και απουσιάζει ξανά η αναπτυξιακή διάσταση); Ένα σχέδιο όπου η κυπριακή πλευρά αφέθηκε να επιλέξει «κούρεμα» και των καταθέσεων κάτω του ψυχολογικού ορίου των 100.000 ευρώ, προκαλώντας δονήσεις σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, αλλά και απορία σε άλλα παγκόσμια κέντρα ισχύος για το αν στην Ε.Ε. λαμβάνουν αποφάσεις υπό την επήρεια απαγορευμένων ουσιών; Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα; (Βεβαίως, η αυστηρή αντιμετώπιση της Κύπρου οφείλεται σε ένα βαθμό και στο ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν ξεχάσει το Σχέδιο Ανάν, όχι τόσο λόγω της απόρριψης που άλλωστε αποτελούσε δικαίωμα του κυπριακού λαού, όσο επειδή θεώρησαν ως μη ειλικρινή τη στάση της τότε κυπριακής ηγεσίας). Την παράβλεψη των γεωπολιτικών επιπτώσεων πιθανής εξόδου από την Ευρωζώνη μιας χώρας που θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο προκεχωρημένου φυλακίου της Ε.Ε. σε μια ευαίσθητη περιοχή αλλά και παρόχου ενέργειας; Την οριστική (;) αποδυνάμωση του πλέον φιλοευρωπαίου Κυπρίου πολιτικού; Την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας επίλυσης του Κυπριακού έχοντας αυξήσει δραματικά τον αντιευρωπαϊσμό και την ανασφάλεια των Ελληνοκυπρίων; Και μπορεί ίσως να γίνει κατανοητή η επιδίωξη συρρίκνωσης του υπερμεγέθους τραπεζικού τομέα σε ένα σχετικό βάθος χρόνου, αλλά πώς ακριβώς ωφελείται η Ευρώπη από την κατάρρευση του συστήματος υπηρεσιών στο οποίο βασίστηκε η κυπριακή οικονομία; Πού θα στηριχθεί η μελλοντική ανάπτυξη της Κύπρου; Αν η απάντηση είναι το φυσικό αέριο, βγαίνουν τα νούμερα; Υπολογίστηκε

Υπολογίστηκε η πιθανότητα γεωπολιτικού ατυχήματος (όπως υπαινίχτηκε ο κ. Μεντβέντεφ), ιδιαίτερα υπό το φως των εξελίξεων στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας;

 Δεν ξέρω αν υπάρχει γερμανικό σχέδιο ποδηγέτησης της Ευρώπης. Πιο πιθανό φαίνεται να υπάρχει γερμανικής έμπνευσης σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης διά της «τιμωρίας των αμαρτωλών» (ενώ η ροή κεφαλαίων από τον Νότο προς τον Βορρά ουδόλως στενοχωρεί το Βερολίνο). Πρόκειται, όμως, για μια κοντόφθαλμη λογιστική προσέγγιση που αγνοεί τη γεωπολιτική διάσταση των οικονομικών επιλογών. Και παρότι δεν μπορεί να είναι αυτή η πρόθεση, δεν αποκλείεται να προκαλέσει την κακοήθη μετάλλαξη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.

* Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» στις 27/3/2013.