Η Ελλάδα μπορεί αρκεί να το θελήσει
«Το παράδειγμα δεν είναι το κυριότερο όπλο σου στην προσπάθεια να επηρεάσεις ανθρώπους. Είναι το μόνο όπλο σου». Αυτά είπε πριν από 180 χρόνια ο Αβραάμ Λίνκολν, 16ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Και η πρώτη και κύρια σκέψη είναι: Αλήθεια, τί παραδείγματα
έχουμε να δώσουμε στην κοινωνία μας και ειδικότερα στις νέες γενιές, ώστε να τις επηρεάσουμε θετικά, να τις δεσμεύσουμε σε κοινή προσπάθεια, να τις ενδυναμώσουμε, να τους δώσουμε ένα περιβάλλον να δημιουργήσουν;
Αυτό είναι ένα σοβαρό ερώτημα, διότι βρισκόμαστε ίσως στην δυσκολότερη στιγμή της ιστορίας αυτού του τόπου.
Και αυτό όχι λόγω της οικονομικής συγκυρίας και της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, αλλά λόγω της παντελούς έλλειψης ενός ξεκάθαρου οράματος, ενός πλαισίου αρχών και αξιών και, κυρίως, από την έλλειψη ανθρώπων που θα δεσμευτούν να ακολουθήσουν μία φωτεινή Ηγεσία -που ούτε αυτή, παρεμπιπτόντως, δεν υπάρχει.
Ανάπτυξη, αλλά πως;
Μιλάμε για Ανάπτυξη. Ποια ανάπτυξη; Με ποιο Όραμα; Σε ποιους τομείς; Με ποιο σχέδιο; Πάνω σε
πιο Μοντέλο;
Πώς θα έρθει η ανάπτυξη όταν δεν υπάρχουν κατ’ αρχάς οι πόροι;
Και δεν εννοώ τους οικονομικούς πόρους, αλλά τους ουσιαστικούς -τους ανθρώπινους πόρους.
Πώς μιλάμε για γρήγορη ανάπτυξη όταν δεν επαναπροσδιορίζουμε τους ρόλους όλων μας;
Τους ρόλους της κυβέρνησης, των θεσμικών, του τραπεζικού συστήματος, των εργοδοτών, των εργαζομένων;
Και πώς μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη σε μία χώρα που η επιχειρηματικότητα κάθεται τα τελευταία χρόνια στο σκαμνί του κατηγορουμένου και, στο πλαίσιο μικροκομματικών πολιτικών, έχει καταδικαστεί όλες τις φορές «εις θάνατον»;
Ακόμα και σήμερα, που είναι πασίδηλο ότι η Ελλάδα μπορεί να πάει μπροστά αν απελευθερωθούν οι δυνάμεις της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, τα εμπόδια είναι πολλά και διακυβεύουν τις όποιες προσπάθειες για ένα καλύτερο αύριο.
Αυτό το αύριο που μπορούμε να οικοδομήσουμε -γιατί μπορούμε να το κάνουμε αν ξαναβρούμε την απαιτούμενη κοινωνική συνοχή.
Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται χρόνος, χρειάζεται κόπος, χρειάζεται άλλη νοοτροπία, χρειάζονται ουσιαστικές συμμαχίες, χρειάζεται νέα αρχή και νέα πορεία.
Από το εγώ στο εμείς
Πρέπει να φύγουμε άμεσα από το Εγώ της ευμάρειας και να συναντηθούμε στο Εμείς της κρίσης -γιατί το Εμείς της κρίσης ήταν το αποτέλεσμα του Εγώ της ευμάρειας και όλοι είμαστε υπεύθυνοι γι αυτό, γιατί όλοι προτάσσαμε το ατομικό μας συμφέρον έναντι του ομαδικού καλού και αυτό είναι ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό του λαού μας, είναι στο DNA μας.
Αυτή είναι η πρώτη και μεγάλη αλλαγή που πρέπει να κάνουμε και δεν είναι μία απλή διαδικασία, είναι αρκετά σύνθετη.
Έχουμε υποχρέωση μέσα στους χώρους της δουλειάς μας, αλλά και στην κοινωνική μας διάσταση, να πιστέψουμε ότι είναι σαφέστατα πιο βιώσιμο να κερδίζουμε ατομικά μέσα από τις ομαδικές μας επιτυχίες, σε σχέση με το τί κάναμε μέχρι σήμερα.
«Πατερναλιστικό μοντέλο»
Το δεύτερο μοντέλο που πρέπει να εγκαταλείψουμε είναι αυτό στο οποίο η κοινωνίας μας ζούσε -και ζει- τα τελευταία 60 χρόνια της ιστορίας της, το «πατερναλιστικό μοντέλο».
Το μοντέλο που βόλευε και βολεύει Διοικούντες και Διοικούμενους και δίνει μιαν άλλη διάσταση στην ευρύτερη έννοια της διαπλοκής, καταλύοντας τις δυνατότητες του ανθρώπου και κυρίως του υπεύθυνου και συνειδητού πολίτη.
Σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, όλοι χρειαζόμαστε ένα μέσον για να μπορέσουμε να επιτύχουμε τα απλά. Και, σύμφωνα πάλι με το ίδιο μοντέλο, δεν υπάρχουν άξιοι και ανάξιοι, ικανοί και ανίκανοι -απλώς υπάρχουν οι προνομιούχοι και οι μη προνομιούχοι.
Είναι λοιπόν προφανές ότι αυτές είναι οι εικόνες μέσα στις οποίες «μεγάλωσε» αυτή η κοινωνία και για τον λόγο αυτόν έχουμε τα αποτελέσματα που έχουμε.
Είναι προφανές ότι κάποιοι άντεξαν και αντιστάθηκαν σε αυτά τα μοντέλα και προφανώς ξεχώρισαν, αλλά δυστυχώς αυτοί αποτελούν μία μικρή μειονότητα η οποία δεν είχε δυνατότητες να κάνει τις μεγάλες ανατροπές.
Διαφορετική κοινωνία
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι προφανές ότι δεν μπορεί κανείς να κτίσει Πρότυπα ή και Σημεία Αναφοράς πάνω στα οποία θα μπορέσει να οικοδομηθεί μία κοινωνία διαφορετική.
Μία κοινωνία που θα στηρίζει την πρόοδο, μία κοινωνία που θα κτίσει ομαδικά την ανάπτυξή της, μία κοινωνία όπου ο καθένας θα σέβεται τον εαυτό του και κατά συνέπεια τον διπλανό και τον απέναντί του, μία κοινωνία που να μπορεί να συνθέσει ομαδικά, μία κοινωνία που να αναδείξει τους καλύτερους για να την οδηγήσουν στο αύριο και που θα είναι δεσμευμένη και αποφασισμένη να τους ακολουθήσει και να τους στηρίξει σε αυτό το ταξίδι.
Είναι καιρός να γίνουμε μία κοινωνία που θα μάθει να ακούει, μία κοινωνία που θα μάθει να δίνει, μία κοινωνία που θα διεκδικεί με λογική αυτά τα οποία δικαιούται, μία κοινωνία Πολιτών για τους Πολίτες.
Ο Καζαντζάκης έλεγε:
‘Ό,τι δεν συνέβη ποτέ είναι ό,τι δεν ποθήσαμε ποτέ».
Αυτό το λέω για να προλάβω την αντίδραση ότι όλα αυτά είναι πολύ καλά, αλλά δύσκολο να γίνουν.
Όχι, δεν είναι. Και από την άποψη αυτή η Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) και τα 50 χρόνια ιστορίας που έχει πίσω της αποτελεί ζωντανό περί του αντιθέτου παράδειγμα.
Η ΕΕΔΕ δημιουργήθηκε για να βοηθήσει και να στηρίξει την σωστή και βιώσιμη ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων και τα κατάφερε χάρη στο όραμα και την θέληση των ιδρυτών της.
Τα κατάφερε χωρίς την οικονομική στήριξη της Πολιτείας, γιατί ήθελε και μπορούσε. Ναι, λοιπόν, μπορούμε να κάνουμε την υπέρβασή μας και να βοηθήσουμε τις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται για να οδηγήσουν την χώρα μας σε μια νέα εποχή.
Να κλείσει το βιβλίο
Για να γίνει αυτό, δεν φτάνει απλά να γυρίσουμε πίσω τις σελίδες του βιβλίου και να διορθώσουμε τα λάθη μας.
Πρέπει να κλείσει αυτό το βιβλίο και να ξεκινήσουμε να γράφουμε τον νέο τόμο «Εμείς Οι Έλληνες».
Χρειαζόμαστε πολλούς συγγραφείς και πολλούς διορθωτές κειμένων, μα πάνω απ’ όλα χρειαζόμαστε αγάπη, πιστεύω, ελπίδα, συντροφικότητα, αλληλεγγύη για να το γράψουμε.
Οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στις μέρες μας είναι σημαντικές και ραγδαίες και γίνονται σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα πεδία.
Το μόνο που πρέπει να παραμείνει σταθερό είναι οι ανθρώπινες αξίες, οι αξίες εκείνες που διαφοροποιούν τους ανθρώπους από απλά όντα.
Αυτές οι αξίες είναι το πρώτο που πρέπει να κτίσουμε, και όχι με λόγια αλλά με πράξεις -και αυτό ισχύει πολύ περισσότερο γι αυτούς που αυτοαποκαλούνται ή θεωρούν τον εαυτό τους Ηγέτη.
Η χώρα, σε τούτες τις κρίσιμες ώρες έχει άμεση και ζωτική ανάγκη από ηγέτες ικανούς να οραματιστούν μιαν άλλη Ελλάδα.
Μία Ελλάδα της προκοπής και της αξιοπρέπειας, μία Ελλάδα της παιδείας και του πολιτισμού, μία Ελλάδα που στην πολυτάραχη μεσογειακή περιοχή μας θα μπορούσε να γίνει οικουμενικός φάρος, όπως αυτό κάποτε συνέβη στην ιστορία μας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα 11 εκατομμύρια Νεοέλληνες κατοικούν στην πλουσιότερη -ακόμα- χώρα των Βαλκανίων και, αν θελήσουν, μπορούν εκ νέου να γίνουν οικουμενικός φάρος στην πολυτάραχη Λεκάνη της Μεσογείου
«Το παράδειγμα δεν είναι το κυριότερο όπλο σου στην προσπάθεια να επηρεάσεις ανθρώπους. Είναι το μόνο όπλο σου». Αυτά είπε πριν από 180 χρόνια ο Αβραάμ Λίνκολν, 16ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Και η πρώτη και κύρια σκέψη είναι: Αλήθεια, τί παραδείγματα
έχουμε να δώσουμε στην κοινωνία μας και ειδικότερα στις νέες γενιές, ώστε να τις επηρεάσουμε θετικά, να τις δεσμεύσουμε σε κοινή προσπάθεια, να τις ενδυναμώσουμε, να τους δώσουμε ένα περιβάλλον να δημιουργήσουν;
Αυτό είναι ένα σοβαρό ερώτημα, διότι βρισκόμαστε ίσως στην δυσκολότερη στιγμή της ιστορίας αυτού του τόπου.
Και αυτό όχι λόγω της οικονομικής συγκυρίας και της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, αλλά λόγω της παντελούς έλλειψης ενός ξεκάθαρου οράματος, ενός πλαισίου αρχών και αξιών και, κυρίως, από την έλλειψη ανθρώπων που θα δεσμευτούν να ακολουθήσουν μία φωτεινή Ηγεσία -που ούτε αυτή, παρεμπιπτόντως, δεν υπάρχει.
Ανάπτυξη, αλλά πως;
Μιλάμε για Ανάπτυξη. Ποια ανάπτυξη; Με ποιο Όραμα; Σε ποιους τομείς; Με ποιο σχέδιο; Πάνω σε
πιο Μοντέλο;
Πώς θα έρθει η ανάπτυξη όταν δεν υπάρχουν κατ’ αρχάς οι πόροι;
Και δεν εννοώ τους οικονομικούς πόρους, αλλά τους ουσιαστικούς -τους ανθρώπινους πόρους.
Πώς μιλάμε για γρήγορη ανάπτυξη όταν δεν επαναπροσδιορίζουμε τους ρόλους όλων μας;
Τους ρόλους της κυβέρνησης, των θεσμικών, του τραπεζικού συστήματος, των εργοδοτών, των εργαζομένων;
Και πώς μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη σε μία χώρα που η επιχειρηματικότητα κάθεται τα τελευταία χρόνια στο σκαμνί του κατηγορουμένου και, στο πλαίσιο μικροκομματικών πολιτικών, έχει καταδικαστεί όλες τις φορές «εις θάνατον»;
Ακόμα και σήμερα, που είναι πασίδηλο ότι η Ελλάδα μπορεί να πάει μπροστά αν απελευθερωθούν οι δυνάμεις της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, τα εμπόδια είναι πολλά και διακυβεύουν τις όποιες προσπάθειες για ένα καλύτερο αύριο.
Αυτό το αύριο που μπορούμε να οικοδομήσουμε -γιατί μπορούμε να το κάνουμε αν ξαναβρούμε την απαιτούμενη κοινωνική συνοχή.
Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται χρόνος, χρειάζεται κόπος, χρειάζεται άλλη νοοτροπία, χρειάζονται ουσιαστικές συμμαχίες, χρειάζεται νέα αρχή και νέα πορεία.
Από το εγώ στο εμείς
Πρέπει να φύγουμε άμεσα από το Εγώ της ευμάρειας και να συναντηθούμε στο Εμείς της κρίσης -γιατί το Εμείς της κρίσης ήταν το αποτέλεσμα του Εγώ της ευμάρειας και όλοι είμαστε υπεύθυνοι γι αυτό, γιατί όλοι προτάσσαμε το ατομικό μας συμφέρον έναντι του ομαδικού καλού και αυτό είναι ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό του λαού μας, είναι στο DNA μας.
Αυτή είναι η πρώτη και μεγάλη αλλαγή που πρέπει να κάνουμε και δεν είναι μία απλή διαδικασία, είναι αρκετά σύνθετη.
Έχουμε υποχρέωση μέσα στους χώρους της δουλειάς μας, αλλά και στην κοινωνική μας διάσταση, να πιστέψουμε ότι είναι σαφέστατα πιο βιώσιμο να κερδίζουμε ατομικά μέσα από τις ομαδικές μας επιτυχίες, σε σχέση με το τί κάναμε μέχρι σήμερα.
«Πατερναλιστικό μοντέλο»
Το δεύτερο μοντέλο που πρέπει να εγκαταλείψουμε είναι αυτό στο οποίο η κοινωνίας μας ζούσε -και ζει- τα τελευταία 60 χρόνια της ιστορίας της, το «πατερναλιστικό μοντέλο».
Το μοντέλο που βόλευε και βολεύει Διοικούντες και Διοικούμενους και δίνει μιαν άλλη διάσταση στην ευρύτερη έννοια της διαπλοκής, καταλύοντας τις δυνατότητες του ανθρώπου και κυρίως του υπεύθυνου και συνειδητού πολίτη.
Σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, όλοι χρειαζόμαστε ένα μέσον για να μπορέσουμε να επιτύχουμε τα απλά. Και, σύμφωνα πάλι με το ίδιο μοντέλο, δεν υπάρχουν άξιοι και ανάξιοι, ικανοί και ανίκανοι -απλώς υπάρχουν οι προνομιούχοι και οι μη προνομιούχοι.
Είναι λοιπόν προφανές ότι αυτές είναι οι εικόνες μέσα στις οποίες «μεγάλωσε» αυτή η κοινωνία και για τον λόγο αυτόν έχουμε τα αποτελέσματα που έχουμε.
Είναι προφανές ότι κάποιοι άντεξαν και αντιστάθηκαν σε αυτά τα μοντέλα και προφανώς ξεχώρισαν, αλλά δυστυχώς αυτοί αποτελούν μία μικρή μειονότητα η οποία δεν είχε δυνατότητες να κάνει τις μεγάλες ανατροπές.
Διαφορετική κοινωνία
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι προφανές ότι δεν μπορεί κανείς να κτίσει Πρότυπα ή και Σημεία Αναφοράς πάνω στα οποία θα μπορέσει να οικοδομηθεί μία κοινωνία διαφορετική.
Μία κοινωνία που θα στηρίζει την πρόοδο, μία κοινωνία που θα κτίσει ομαδικά την ανάπτυξή της, μία κοινωνία όπου ο καθένας θα σέβεται τον εαυτό του και κατά συνέπεια τον διπλανό και τον απέναντί του, μία κοινωνία που να μπορεί να συνθέσει ομαδικά, μία κοινωνία που να αναδείξει τους καλύτερους για να την οδηγήσουν στο αύριο και που θα είναι δεσμευμένη και αποφασισμένη να τους ακολουθήσει και να τους στηρίξει σε αυτό το ταξίδι.
Είναι καιρός να γίνουμε μία κοινωνία που θα μάθει να ακούει, μία κοινωνία που θα μάθει να δίνει, μία κοινωνία που θα διεκδικεί με λογική αυτά τα οποία δικαιούται, μία κοινωνία Πολιτών για τους Πολίτες.
Ο Καζαντζάκης έλεγε:
‘Ό,τι δεν συνέβη ποτέ είναι ό,τι δεν ποθήσαμε ποτέ».
Αυτό το λέω για να προλάβω την αντίδραση ότι όλα αυτά είναι πολύ καλά, αλλά δύσκολο να γίνουν.
Όχι, δεν είναι. Και από την άποψη αυτή η Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) και τα 50 χρόνια ιστορίας που έχει πίσω της αποτελεί ζωντανό περί του αντιθέτου παράδειγμα.
Η ΕΕΔΕ δημιουργήθηκε για να βοηθήσει και να στηρίξει την σωστή και βιώσιμη ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων και τα κατάφερε χάρη στο όραμα και την θέληση των ιδρυτών της.
Τα κατάφερε χωρίς την οικονομική στήριξη της Πολιτείας, γιατί ήθελε και μπορούσε. Ναι, λοιπόν, μπορούμε να κάνουμε την υπέρβασή μας και να βοηθήσουμε τις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται για να οδηγήσουν την χώρα μας σε μια νέα εποχή.
Να κλείσει το βιβλίο
Για να γίνει αυτό, δεν φτάνει απλά να γυρίσουμε πίσω τις σελίδες του βιβλίου και να διορθώσουμε τα λάθη μας.
Πρέπει να κλείσει αυτό το βιβλίο και να ξεκινήσουμε να γράφουμε τον νέο τόμο «Εμείς Οι Έλληνες».
Χρειαζόμαστε πολλούς συγγραφείς και πολλούς διορθωτές κειμένων, μα πάνω απ’ όλα χρειαζόμαστε αγάπη, πιστεύω, ελπίδα, συντροφικότητα, αλληλεγγύη για να το γράψουμε.
Οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στις μέρες μας είναι σημαντικές και ραγδαίες και γίνονται σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα πεδία.
Το μόνο που πρέπει να παραμείνει σταθερό είναι οι ανθρώπινες αξίες, οι αξίες εκείνες που διαφοροποιούν τους ανθρώπους από απλά όντα.
Αυτές οι αξίες είναι το πρώτο που πρέπει να κτίσουμε, και όχι με λόγια αλλά με πράξεις -και αυτό ισχύει πολύ περισσότερο γι αυτούς που αυτοαποκαλούνται ή θεωρούν τον εαυτό τους Ηγέτη.
Η χώρα, σε τούτες τις κρίσιμες ώρες έχει άμεση και ζωτική ανάγκη από ηγέτες ικανούς να οραματιστούν μιαν άλλη Ελλάδα.
Μία Ελλάδα της προκοπής και της αξιοπρέπειας, μία Ελλάδα της παιδείας και του πολιτισμού, μία Ελλάδα που στην πολυτάραχη μεσογειακή περιοχή μας θα μπορούσε να γίνει οικουμενικός φάρος, όπως αυτό κάποτε συνέβη στην ιστορία μας.
του Κων. Λαμπρινόπουλου
Πρόεδρος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων
Εφημερίδα ΚΟΣΜΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου