Σχολιασμός Θεμάτων Βιολογίας

Θέματα μεγαλύτερης δυσκολίας από τα περσινά.

Θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας που κάλυπταν ουσιώδη σημεία της ύλης.

Δεν υπάρχει υπολογιστική άσκηση (πυραμίδες), ούτε ερώτηση ανάπτυξης από τη ροή ενέργειας και τους κύκλους νερού και αζώτου.

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά υπάρχει θέμα φυσικής επιλογής.

Υπήρχαν διαγράμματα για τα οποία ζητήθηκε να γίνει ερμηνεία των δεδομένων που απεικόνιζαν.

Υπήρχαν ερωτήσεις με σκοπό την αξιολόγηση της κριτικής σκέψης (θέμα Γ και Δ) αλλά με αδυναμίες διατύπωσης.

Νίκος Μπαμπίλης , Δρ βιολογίας

Σχολιασμός για το Δ1

Καθώς τα απόβλητα των αποχετεύσεων (παραπροϊόντα ανθρώπινου μεταβολισμού κ.α.) εισέρχονται στο νερό το ποταμού, (σημείο της απόρριψης) το ποσό του διαλυμένου

οξυγόνου στο νερό πέφτει σταδιακά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αποικοδομητές βακτήρια και μύκητες, διασπούν τους οργανικούς ρύπους καταναλώνοντας οξυγόνο. (η συνεχόμενη παροχή οργανικής ύλης πυροδοτεί… σελ 108-9… ολοένα και μικρότερη).

Η μείωση του οξυγόνου οφείλεται επίσης στο πιο θολό νερό που περιορίζει την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας. Επειδή τα φύκη (παραγωγοί) δεν είναι σε θέση να φωτοσυνθέσουν αποτελεσματικά, δεν μπορούν να παράγουν όσο οξυγόνο παράγουν συνήθως. (ζώνη αποικοδόμησης).

Μετά από κάποια απόσταση τα εν λόγω απορρίμματα διασπώνται επαρκώς, τα φυτά παραγωγοί λαμβάνουν αρκετό φως για φωτοσύνθεση, και αρχίζει η απελευθέρωση του οξυγόνου στο νερό. Δεδομένου ότι τα βακτήρια αποικοδομούν τη νεκρή οργανική υλη, παράγουν νιτρικά και φωσφορικά άλατα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα φύκη ως πηγή θρεπτικών συστατικών. Ετσι αρχίζουν να αυξάνονται οι παραγωγοί και αρχίζει η ζώνη ανάκαμψης.

(Σε ήπια ρύπανση, είναι δυνατόν να δούμε ότι καθώς οι ρύποι εισέρχονται στο νερό, τα επίπεδα οξυγόνου πέφτουν ελαφρώς, αλλά γρήγορα ανακτούν τα αρχικά επίπεδα καθώς τα φυτά αρχίζουν φωτοσύνθεση).

Με βάση τα παραπάνω η ερώτηση είχε αδυναμίες και δημιουργούσε προβλήματα ως προς το προσδιορισμό της απάντησης:

• Δεν υπάρχει ολοκληρωμένο διάγραμμα (oxygensagcurve) αλλά μόνο το πρώτο τμήμα του διαγράμματος.

• Δεν ορίζονται από το διάγραµμα ούτε οι αρχικές τιµές ούτε η απόσταση.

• Δεν απεικονίζονται τα επίπεδα των ποσοτήτων του οξυγόνου και των µικροοργανισµών πριν την απόρριψη των αστικών (;) λυµάτων.

• Δεν μπορεί να ερμηνευτεί με βάση το φαινόμενο του ευτροφισμού (υπεραύξηση φυτών..) αλλά μόνο με βάση την αύξηση της νεκρής οργανικής ύλης.

• Με βάση την απλή λογική είναι προφανές ότι όσο απομακρυνόμαστε από την πηγή ρύπανσης να αυξάνεται η ποσότητα του διαλυμένου οξυγόνου και να μειώνεται η ποσότητα των αποικοδομητών… αφού λογικά αναµένεται µείωση των λυµάτων.

• Εφόσον πρόκειται για μετρήσεις που έγιναν με βάση την απόσταση από το σημείο ρύπανσης τότε τιμές στα 0, 5, 10 15 και 20 χλμ απόσταση κάλλιστα θα μπορούσαν να «δώσουν» το διάγραμμα Α ως καμπύλη οξυγόνου και το Β ως καμπύλη αποικοδομητών.

• Υπήρχε ερώτηση με το ολοκληρωμένο διάγραμμα σε σχολικό βιβλίο (Γ λυκείου βιολογία ΓΠ σελ. 117 ΟΕΔΒ 1999) όπως και στο ψηφιακό βοήθημα του υπουργείου ερώτηση 1 ρύπανση υδάτων).

Πηγή: http://www.biology.gr/