ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ - Ποιος φοβάται την εκπαιδευτική ελευθερία;

 

Μια δημοσιογραφική αναζήτηση για την ιστορία των συστημάτων εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα μπορεί να αποδειχθεί πολύ ενδιαφέρουσα. Πρώτον, γιατί αντιλαμβάνεσαι πόσες πολλές φορές έχει αλλάξει το σύστημα σε αυτήν τη χώρα και, δεύτερον, γιατί ανακαλύπτεις αξιοθαύμαστες ιστορίες. Όπως για παράδειγμα την ιστορία του πρώτου υπολογιστή που χρησιμοποιήθηκε για τις πρώτες εθνικές εξετάσεις του 1964 και τον άνθρωπο πίσω από αυτό, τον προγραμματιστή Χρήστο Γκούβη.

Στο σχετικό αφιέρωμα, που επιμελήθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων (Δεκέμβριος 2021), διαβάζουμε ότι το 1964 διεξάγονται για πρώτη φορά κοινές εισιτήριες εξετάσεις για όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα με θέματα κοινά για τους υποψηφίους, αφού μέχρι το 1963 οι εισαγωγικές εξετάσεις διοργανώνονταν από κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα ξεχωριστά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, λοιπόν, ήταν ο τρόπος διαχείρισης των βαθμών των υποψηφίων σε σχέση με τις προτιμήσεις τους, για να αποφασισθούν οι πίνακες εισακτέων. Η διαδικασία έπρεπε να διεκπεραιωθεί με τον μεγαλύτερο ηλεκτρονικό υπολογιστή που διέθετε τότε η Δημόσια Διοίκηση. Ηταν ένας υπολογιστής IBM 1401 με 41 Kbytes, που καταλάμβανε έναν χώρο 200 τετραγωνικών μέτρων (!) και λειτουργούσε με διάτρητες καρτέλες και μαγνητικές ταινίες. Ο άνθρωπος που οργάνωσε και διεκπεραίωσε το τεράστιο για την εποχή έργο ήταν ο Χρήστος Γκούβης, μαζί με μία ομάδα είκοσι προγραμματιστών και χειριστών Η/Υ. Το σύστημα ήταν τεχνολογικά, μαθηματικά και οργανωτικά πολύπλοκο, αλλά πέτυχε και, το κυριότερο, αποδείχθηκε αδιάβλητο, κάνοντας τον τότε πρωθυπουργό και υπουργό Παιδείας, Γεώργιο Παπανδρέου, να συγχαρεί την ομάδα που υλοποίησε το έργο και τον γεν. γραμματέα Παιδείας, Ευάγγελο Παπανούτσο.

Ακριβώς εξήντα χρόνια αργότερα, η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι. Η χώρα έχει μια κυβέρνηση που δεν φοβάται τις μεταρρυθμίσεις και υπουργό Παιδείας τον Κυριάκο Πιερρακάκη, ένα σπάνιο κράμα πολιτικού και τεχνοκράτη που δεν έχει να διαχειριστεί έναν υπολογιστή-ελέφαντα, αλλά την ομαλή είσοδο στην ελληνική πραγματικότητα των μη κρατικών πανεπιστημίων και την αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Φέτος, θα δοθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα το «πράσινο φως» για την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, κάτι που επαναπροσδιορίζει τον χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και απεγκλωβίζει τη χώρα από το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαιδευτική βαθμίδα. Οι προδιαγραφές που έχουν τεθεί για τους διδάσκοντες, το πρόγραμμα σπουδών και τις υποδομές των ξένων πανεπιστημίων είναι από τις αυστηρότερες στον κόσμο. Αυτό είναι το μεγάλο περίγραμμα της εικόνας, εντός της οποίας υπάρχουν πολλές μικρότερες που πρέπει να συμπληρωθούν με προσοχή. Από το σύστημα εισαγωγής, τις δικλίδες ασφαλείας, τα δίδακτρα και, κυρίως, την ύπαρξη πρόνοιας για υποτροφίες σε νέους που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα.

Είναι νομοτελειακό ότι κάθε κουβέντα που γίνεται από εδώ και πέρα για τα μη κρατικά πανεπιστήμια αφορά και τα δημόσια. Η αλληλεπίδραση που ήδη υπάρχει πρέπει να απασχολήσει σοβαρά τον πολιτικό και ακαδημαϊκό κόσμο της χώρας. Το «μπαγιάτικο» επιχείρημα που γυροφέρνει η αντιπολίτευση ότι οι μαθητές που δεν πέρασαν στις πανελλαδικές εξετάσεις θα πληρώσουν για να σπουδάσουν στα μη κρατικά πανεπιστήμια εκτός από προσβλητικό είναι και εκτός πραγματικότητας. Διότι υπάρχουν χιλιάδες νέοι οι οποίοι μπορεί να μην τα κατάφεραν στις πανελλαδικές εξετάσεις, όμως πήγαν στο εξωτερικό σε ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα που τους ταίριαζε περισσότερο και κατάφεραν όχι μόνο να σπουδάσουν αλλά, κυριολεκτικά, να διαπρέψουν. Σε αντίθεση με χιλιάδες άλλους νέους που τα προηγούμενα χρόνια -πριν από την ΕΒΕ- εισάγονταν στα πανεπιστήμια αλλά παρέμειναν «αιώνιοι» φοιτητές, διότι αδυνατούσαν να αντεπεξέλθουν στο πρόγραμμα σπουδών. Μήπως, λοιπόν, αντί να μαλώνουμε για τα μη κρατικά πανεπιστήμια να ξαναδούμε πώς ακριβώς δουλεύει το δημόσιο σχολείο ξεκινώντας από το νηπιαγωγείο;