H ομιλία του Υπουργού, Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστα Γαβρόγλου στη 2η Συνεδρίαση με τους φορείς της Εκπαίδευσης

Αν κάναμε ένα νοητικό πείραμα και διαβάζαμε τις εφημερίδες, τα κανάλια τι λένε, και αυτό που κυκλοφορεί γενικά τους τελευταίους τρεις μήνες και τα άτομα που θα κάνανε αυτό το πείραμα έρχονταν και ακούγανε τι λέγεται εδώ μέσα, θα λέγανε «μπα, αποκλείεται δεν μιλάνε για το ίδιο Νομοσχέδιο». Αυτό το θεωρώ μία πολύ μεγάλη κατάκτηση της Δημοκρατίας μας και σας μιλάω πάρα πολύ σοβαρά, ανεξαρτήτως από διαφωνίες. Θεωρώ ότι εδώ μέσα οι φορείς, με την υπευθυνότητα που τους διακρίνει τοποθετήθηκαν πέρα από τις κραυγές, πέρα από το μαύρο-άσπρο, με τις διαφωνίες σαφέστατες, αλλά δεν είναι αυτό που εισπράττει η κοινωνία. Δεν μπορεί να είμαι εγώ αυτός που βλέπει αυτή τη φοβερή διαφορά. Αυτό, λοιπόν, θέλω να το χαιρετήσω και θέλω να σας ευχαριστήσω γι’ αυτό. Γιατί δεν αναπαράχθηκε ούτε ένα στοιχείο πολιτικής αντιπαράθεσης όπως συνήθως γίνεται

με τέτοιου είδους συζητήσεις. Νομίζω ότι ένας από τους λόγους –δεν είναι το σύνολο των λόγων- είναι ότι υπήρξε εξαντλητική διαδικασία συζητήσεων. Αν δείτε τι κυκλοφορούσε πριν δυόμιση μήνες ως πρώτη εκδοχή και τι έρχεται σήμερα θα δείτε ότι υπάρχουν βελτιώσεις. Μπορεί να μην καλύπτουμε όλους αλλά είναι σίγουρα αποτέλεσμα αυτού του διαλόγου που αντανακλάται και στο κλίμα που δημιουργήθηκε σήμερα. Και εγώ προσωπικά θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τη Σύνοδο Πρυτάνεων και το Προεδρείο της, τη Σύνοδο Πρόεδρων ΤΕΙ και το Προεδρείο τους με τους οποίους έχουμε κάνει εξαντλητικές κουβέντες πολύ δύσκολες, πάρα πολύ δύσκολες, αλλά νομίζω ότι επιτύχαμε κάποιου είδους βηματισμό με πολλές διαφορές.

Θέλω να επισημάνω κάποια προβλήματα που τέθηκαν και να δώσω κάποιες απαντήσεις.

Ως προς τα Μεταπτυχιακά, είπε ο κύριος Ιωαννίδης να αφήσουμε να ανθίσουν τα περίφημα «χίλια λουλούδια» -το είχε πει ο Μάο Τσε Τουνγκ αλλά έχει υιοθετηθεί, νομίζω από τις κοινωνίες. Τα λουλούδια για να ανθίσουν, θέλουν περιποίηση δεν ανθούν μόνα τους και κυρίως θέλουν κανόνες. Άλλα θέλουν πολύ ήλιο, άλλα θέλουν λιγότερο ήλιο. Αυτοί οι κανόνες είναι που οδηγούν στην ανθοφορία. Τόσο καιρό τα Ιδρύματα είχαν την αποκλειστική ευθύνη των Μεταπτυχιακών. Δεχόμαστε ότι έχουν δημιουργηθεί φοβερές παθογένειες; Όχι απ΄ όλα! Το είχα πει χτες, το λέω και τώρα και δεν θέλω να το επαναλαμβάνω γιατί το πιστεύω βαθύτατα. Τα Μεταπτυχιακά είναι από τα πιο επιτυχημένα εγχειρήματα του ελληνικού Πανεπιστημίου και ΤΕΙ. Αυτές τις παθογένειες, βγήκε κανείς να τις καταγγείλει; Θεσμικά, βγήκε κανείς; Αν λοιπόν, τα ίδια τα Ιδρύματα δεν αυτοπροστατεύονται, τότε προφανώς η Πολιτεία πρέπει να βάλει κάποιους κανόνες. Και νομίζουμε ότι οι κανόνες που βάζουμε είναι βαθειά ακαδημαϊκοί. Η μόνη στιγμή που το Υπουργείο παρεμβαίνει είναι όταν έρθουν οι προϋπολογισμοί στο Υπουργείο και φανούν να είναι εκτός των αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας. Και τότε, το επιστρέφουμε, δεν το ακυρώνουμε. Να σκεφτούν καλύτερα τη συγκρότηση του Μεταπτυχιακού. Το λέω αυτό γιατί θέλω να είναι σαφές ότι δεν υπάρχει υπερκαθορισμός. Ο καθορισμός, οι κανόνες, είναι ακριβώς για να μπορέσουμε να δώσουμε αυτό το πλαίσιο ακαδημαϊκότητας γιατί τα ίδια τα Ιδρύματα δεν προστάτευσαν τον εαυτό τους. Είναι λίγα αυτά που είναι «προβληματικά» αλλά αν βάλετε τη γραφική κάτω, θα δείτε ότι αυξάνει το ποσοστό αυτών που είναι προβληματικά. Αυτή είναι η λογική μας, αν νομίζετε ότι είναι υπερκαθορισμός, να το δούμε.

Τώρα ξέρετε ότι είναι σαφέστατη η πολιτική μας ότι παιδιά που έχουνε οικονομικά προβλήματα πρέπει να μην πληρώνουν δίδακτρα και αυτό είναι μέρος μίας κοινωνικής πολιτικής κι έχει πολύ μεγάλη σημασία ότι παρά τις διαφορές που έχουμε και τις δυσκολίες, ελάχιστοι από τα Πανεπιστήμια και τα θεσμικά τους όργανα αντιδρούν σ’ αυτό κι αυτό πρέπει να το χαιρετίσουμε: ότι είναι μία κοινωνική πολιτική την οποία υιοθετούν τα Πανεπιστήμια. Η αξιολόγηση των Μεταπτυχιακών περνάει κατά κύριο λόγο από την ΑΔΙΠ. Είναι στο Νόμο. Απλώς βάζουμε και μία ακόμα διαδικασία αξιολόγησης μέσω ενός Μητρώου Αξιολογητών. Είναι σε διαφορετικούς χρόνους για διαφορετικά πράγματα άρα τα Μεταπτυχιακά είναι υπό συνεχή αξιολόγηση.

Το θέμα που είχε τεθεί πέρυσι τον Οκτώβριο, αν δεν κάνω λάθος στην Σύνοδο Πρυτάνεων, ήταν ότι δεν προβλέπονταν αξιολογήσει κι έπρεπε να υπάρχουν έντονες αξιολογήσει κτλ. Κοιτάξτε, η αξιολόγηση δεν είναι τιμωρία. Άρα, η εμπλοκή Ακαδημαϊκών, η εμπλοκή της ΑΔΙΠ μόνο καλά θα φέρει σ’ αυτή τη συζήτηση.

Τώρα, κοιτάξτε, έχω ένα μικρό παράπονο που θα ήθελα να εκφράσω. Πριν δυόμιση μήνες ο ΣΕΒ με είχε καλέσει σε μία συνάντηση που θα γινότανε για τα Μεταπτυχιακά. Να πάρω μέρος σε μία συζήτηση. Τη δέχτηκα χωρίς δεύτερη σκέψη. Εκείνη τη μέρα ήταν τα 180 χρόνια του Πανεπιστημίου Αθηνών και μπορούσα να μείνω μόνον δυόμιση ώρες στην εκδήλωση και ήθελα να τους το πω για να μην είναι αγενές το ότι θα έφευγα. Και είπαν ότι επειδή θέλουμε μία ευχέρεια χρόνου θα την αναλάβουμε για άλλη φορά. Αυτή η άλλη φορά ποτέ δεν έγινε. Και πριν δύο μέρες, υπάρχει μια εξαιρετικά επιθετική ανακοίνωση του ΣΕΒ εναντίον των Μεταπτυχιακών και του Υπουργού Παιδείας. Δεν είναι τρόπος αυτός! Και βλέπω ότι σήμερα επίσης δεν έρχονται.

Κεραμέως: Έρχονται κύριε Υπουργέ!

Υπουργός: Α! Χαίρομαι που ειδοποίησαν εσάς κυρία Κεραμέως και όχι τον Πρόεδρο.

Τώρα, Περιφερειακά Συμβούλια. Να ξεκαθαρίσουμε κάτι γιατί το μπερδεύουμε. Τα Περιφερειακά Συμβούλια δεν αντικαθιστούν τα Συμβούλια Ιδρύματος. Τα Συμβούλια Ιδρύματος τελειώνουν και μάλιστα έχει μεγάλο ενδιαφέρον ότι κανείς δεν τα έχει υπερασπιστεί τόσον καιρό, μεμονωμένα μόνο, άρα τελειώνουν –ιστορικά έκλεισαν τον κύκλο τους-  και ιδρύουμε τα Περιφερειακά Συμβούλια. Είναι έξι σελίδες στο Νομοσχέδιο το τι προβλέπεται να κάνουν τα Συμβούλια. Μη λέμε ότι είναι ασαφές το πλαίσιο. Και λέμε ότι ας αρχίσουν να λειτουργούν, είναι ένας νέος θεσμός, και προφανώς τον βελτιώνουμε. Εδώ είμαστε. Αλλά όχι ότι είναι στον αέρα.

ΕΛΚΕ: όντως κάναμε πολλά βήματα αλλά δυστυχώς υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει  να γίνουν. Το καθεστώς με τις προμήθειες δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Παραλύει όλους μας. Την Πέμπτη, υπάρχει συνάντηση με τον κύριο Τσακαλώτο και την επιτροπή των Πρυτάνεων μήπως μπορούμε να το βελτιώσουμε ακόμα παραπάνω, πάντως έχουμε πλήρη συνείδηση ότι δεν τελειώνουμε με τους ΕΛΚΕ εδώ, σχεδόν αρχίζουμε.

Τώρα, για τους ΕΔΙΠ. Την Παρασκευή θα κατατεθεί Τροπολογία από τον κύριο Χουλιαράκη για το θέμα του ενιαίου μισθολογίου. Κακώς δεν συμπεριλήφθηκε στο προηγούμενο. Δυστυχώς δεν θα είναι για τους ΕΕΠ για λόγους τεχνικούς του Γενικού Λογιστηρίου, είναι το επόμενο βήμα που θα κάνουμε. Σας είμαι πάρα πολύ ειλικρινής ως προς αυτό. Θέλω όμως να είναι επίσης σαφές προς κάθε κατεύθυνση, ότι στο προσωπικό αυτό, στα Πανεπιστήμια μας σήμερα, έχουμε ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που  θέλουν να διδάσκουν, κάνουν ήδη έρευνα και νομίζω ότι οι φορείς θέλουν να δείξουν ένα άνοιγμα, μία γενναιοδωρία, στην  επί της ουσίας αξιοποίηση αυτού του προσωπικού. Δεν υπάρχει κανένας φόβος για επιβολή τελών, κύριε Παπαχρήστου, για τις επιμορφώσεις. Δεν υπάρχει περίπτωση την όποια επιμόρφωση να πρέπει να την πληρώνουν οι Καθηγητές.

Τώρα, τελειώνω με δύο θέματα. Πενταετής κύκλος σπουδών, κτλ. Προχωράμε στη νομοθέτηση αυτού που έχετε διαβάσει, θέλω όμως να σας θυμίσω μία προϊστορία αυτής της υπόθεσης. Το 2009 στο Πολυτεχνείο με Πρόεδρο τον καθηγητή Θεοδόση Τάσιο, έναν από τις σημαντικότερες μορφές του Πολυτεχνείου, έγινε μία Επιτροπή η οποία ήθελε να διερευνήσει αυτό το θέμα της ισοδυναμίας με τα Μάστερ. Η Επιτροπή αυτή έκανε ανάλυση των Αγγλικών Μάστερ, των Γαλλικών Μάστερ, του Πολυτεχνείου και κατέληξε σ’ αυτό που καταλήγουμε και εμείς σήμερα. Κατέληξε, δηλαδή, ότι ακαδημαϊκά υπάρχει αυτή η ισοδυναμία. Ακαδημαϊκά. Το αίτημα λοιπόν τόσον καιρό, είναι ένα ακαδημαϊκό αίτημα. Δεν πρέπει λοιπόν αυτό το αίτημα να μετατραπεί σε ένα μισθολογικό αίτημα. Το ακαδημαϊκό για το Υπουργείο Παιδείας έχει τεράστια σημασία και αυτό κατοχυρώνουμε. Και να σας πω κάτι; Δεν είναι μόνο τα Πολυτεχνειακά Τμήματα, είναι τα Γεωπονικά Τμήματα, είναι η Καλών Τεχνών, είναι τα Ιατρικά Τμήματα, είναι τα Μουσικά Τμήματα. Εμείς τι λέμε λοιπόν; Αν κάποια Τμήματα έχουν ορισμένες προδιαγραφές, τότε θα κάνουν μία αίτηση στο Πολυτεχνείο και αυτό το ακαδημαϊκό Μάστερ θα πούμε ως Υπουργείο, ότι όντως μπορείτε να το πάρετε. Όποιος δεν θέλει να το πάρει, ας μην το παίρνει. Δεν είναι υποχρεωτικό. Το λέω αυτό γιατί το Πολυτεχνείο ειδικά, από το 2009 και μετά, δίνει ένα πιστοποιητικό στον κάθε απόφοιτο του που λέει ότι εσύ είσαι ακαδημαϊκά ισοδύναμος. Το λέω αυτό γιατί χτες δημοσιεύθηκε μια ανακοίνωση από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο που νομίζω ότι αδικεί και το Ίδρυμα, αδικεί και εμάς. Είναι μια πολύ επιθετική ανακοίνωση η οποία αγνοώντας την ιστορία αυτής της προβληματικής, ζητάει ουσιαστικά να συζητήσουμε τι γίνεται με το Μισθολογικό που δεν δέχεται το Λογιστήριο του Κράτους, γιατί πρέπει να υπάρξει μια προεργασία σ’ αυτό και πράγμα το οποίο δεν είναι στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Νομίζουμε όμως ότι έτσι όπως είναι η διάταξη, εκείνο το οποίο μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν υφίσταται για μας θέμα μισθολογίου. Δηλαδή, το θέμα του μισθολογίου δεν είναι στο τραπέζι. Δεν λέμε για τα βαθμολογικά, τα βαθμολογικά είναι μια άλλη υπόθεση. Αλλά δεν μπορούμε να δασωθούμε για το Μισθολόγιο δεν μπορούμε να δεσμευτούμε για τίποτα άλλο και θα ήθελα πραγματικά σε αυτό που οι εκπρόσωποι του Τεχνικού Επιμελητηρίου, και ο κύριος Στασινός και η κυρία Μωροπούλου, χαιρέτησαν με τον τρόπο που το χαιρέτησαν –και νομίζω και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το έχει χαιρετήσει- να χαιρετίσουμε το γεγονός ότι γίνεται πια και ένα πρώτο σημαντικό και στέρεο  βήμα. Τα προβλήματα αρχίζουν μετά, προφανώς, και εκεί πρέπει όλοι να έχουμε μία αυτοσυγκράτηση για το πώς θα κάνουμε το επόμενο βήμα. Το λέμε αυτό γιατί ανάμεσα στους Μηχανικούς των Πολυτεχνικών Σχολών και τους Μηχανικούς των ΤΕΙ, εδώ και δεκαετίες, το κλίμα δεν είναι ευχάριστο, για να χρησιμοποιήσω εκφράσεις πάρα πολύ ήρεμες. Νομίζουμε ότι ως κοινωνία δεν μπορούμε να τα ανεχτούμε αυτά. Πρέπει να βρούμε τρόπους να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη. Και κάνω πραγματικά έκκληση σε όλους τους φορείς και θέλω να χαιρετίσω εδώ και τη Σύνοδο Προέδρων και τη Σύνοδο Πρυτάνεων. Πολύ δύσκολο εγχείρημα. Και οι δύο είναι ακριβώς μέσα σ’ αυτή τη λογική της ήρεμης επόμενης μέρας. Τι λέμε εμείς; Λέμε να γίνει μία Επιτροπή στο Υπουργείο, ο Γενικός Γραμματέας θα είναι ο Πρόεδρος, ένας εκπρόσωπος από τις Πολυτεχνικές Σχολές, ένας εκπρόσωπος από τα Τμήματα των ΤΕΙ που θα συμμετέχουν και 4 άτομα που θα τα ορίζει ο Υπουργός. Τα 4 άτομα, δημόσια δίνουμε την υπόσχεση, ότι θα είναι άτομα και αποφοίτων ΤΕΙ και αποφοίτων Πολυτεχνικών Σχολών. Δεν υπάρχει περίπτωση να είναι ο ένας και όχι ο άλλος, πλειοψηφίες μειοψηφίες κτλ. Το λέμε αυτό γιατί αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για το Προεδρικό Διάταγμα με τα προσόντα, όχι τα επαγγελματικά δικαιώματα. Προχτές ολοκληρώθηκε το προεδρικό διάταγμα για το επάγγελμα του Μηχανικού. Εμείς αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να κατοχυρώσουμε τα προσόντα. Τα επαγγελματικά δικαιώματα ξέρετε ότι είναι των Επιμελητηρίων, είναι άλλης τάξης πρόβλημα. Έχει πολύ μεγάλη σημασία και πραγματικά κάνω αυτή την έκκληση στη δημοκρατική ευαισθησία όλων μας. Ένα πρόβλημα που διαιωνίζεται επί δεκαετίες δεν θα λυθεί με το πάτημα ενός κουμπιού. Θα υπάρξουν δυσκολίες, θα υπάρξουν αποχωρήσεις ενδεχομένως κτλ. Μπαίνουμε όμως σ’ αυτό θεσμικά. Καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι θεσμικά. Είναι μία πολύ μεγάλη ευκαιρία γιατί ο δημόσιος λόγος όλων λέει ότι πρέπει να κάνουμε το επόμενο βήμα. Κι εγώ προσωπικά είμαι πάρα πολύ αισιόδοξος.

Τελειώνω με το θέμα του ΤΕΙ και με διάφορες εκφράσεις ανακοινώσεις κλπ, ότι οι Πρόεδροι των ΤΕΙ δεν πρέπει να λέγονται Πρυτάνεις. Δεν το βρίσκω σοβαρό, θα μου επιτρέψετε. Τα ΤΕΙ είναι Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και πάμε παρακάτω. Στα ΤΕΙ επάνω έχουν παιχτεί τα πιο σοβαρά πολιτικά παιχνίδια της τελευταίας δεκαετίας. Και τα ΤΕΙ κατάφεραν, πολλά Τμήματα -όχι όλα γιατί υπάρχουν πολλά Τμήματα με πολλά προβλήματα- αλλά πάρα πολλά Τμήματα κατάφεραν να αναδεχθούν σε υποδειγματικά Τμήματα στην πατρίδα μας. Ας το χαιρετήσουμε και αυτό. Δεν το έκανε η Πολιτεία. Οι άνθρωποι το κάνανε. Τι λέμε εμείς;  Λέμε να υπάρχει μία Επιτροπή και με Πανεπιστημιακούς προφανώς που να δούμε τα κριτήρια και αυτά τα κριτήρια πώς θα ικανοποιηθούν από αυτά τα Τμήματα να παρέχουν Διδακτορικά από τα ΤΕΙ. Το δεύτερο, προσπαθούμε να διερευνήσουμε τις δυνατότητες της ίδρυσης Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με τη συνένωση των δυο ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά, ακριβώς επειδή υπάρχουν πολλά ίδια Τμήματα εξαιρετικού επιπέδου. Όλα; Όχι! Να δούμε λοιπόν, αν η Πολιτεία θέλει να κάνει αυτό το εγχείρημα, τι πρέπει να κάνει κι αυτή. Μπορεί να πρέπει να δώσει θέσεις, μπορεί να πρέπει να δώσει κάποια χρήματα παραπάνω κτλ. Διερευνούμε αυτό. Αλλά, κοιτάξτε τώρα τι έγινε. Το λέω θετικά. Όταν άρχισε να λειτουργεί αυτό, και συζητήθηκε και στη Σύνοδο Πρυτάνεων -και πραγματικά θέλω να σας μεταφέρω ότι πέρα από κάποιες μεμονωμένες φωνές, υπάρχει μία αποδοχή αυτών των εγχειρημάτων- άρχισαν να γίνονται συζητήσεις ανάμεσα στο ΤΕΙ Πελοποννήσου και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στο ΤΕΙ Ηπείρου και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, μπορεί να ξεχνάω κάποια, δεν έχει σημασία. Άρχισαν συζητήσεις, αυτές δεν είχαν γίνει από μετά τη Χούντα. Άρα μία πρωτοβουλία που είναι σ’ αυτό το στάδιο που είναι, δημιούργησε μία δυναμική. Η δυναμική δεν είναι ούτε να συγχωνευθούν τα μεν με τα δε, ούτε να απορροφηθούν τα μεν από τα δε, δεν είναι τίποτα τέτοιο. Είναι συζητήσεις για συνέργειες για επόμενα βήματα. Αυτό το θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικό.

Θέλω να σταθώ μόνο στο θέμα του διετούς γιατί υπάρχει παρεξήγηση, και μία σοβαρή παρεξήγηση. Τα διετή ιδρύονται στα ΤΕΙ και τα Πανεπιστήμια, άρα δεν είναι μόνο στα ΤΕΙ.

Δεύτερον, επίσης σημαντικό. Λέτε ότι τα παιδιά που τελειώνουν τα ΕΠΑΛ πάνε στη Μαθητεία και πολύ σωστά και ξέρετε πόσο πολύ έχουμε ενισχύσει το θέμα της Μαθητείας. Ποιο είναι το πρόβλημα να συνεχίσουνε και σε αυτά τα διετή; Δεν θέλουμε τα παιδιά αυτά να μαθαίνουν περισσότερα πράγματα αν θέλουν; Δωρεάν! Να μπορούν να πάρουν Πιστοποιητικά Επαγγελματικά. Τώρα ξέρετε πως παίρνουν Επαγγελματικά Πιστοποιητικά; Έχουμε καμία αίσθηση; Πάνε σε δημόσια ΙΕΚ, δίνουν εξετάσεις στον ΕΟΠΠΕΠ, ταλαιπωρούνται για να πάρουν αυτό το Πιστοποιητικό. Εμείς λέμε ότι θα μπορούν να πηγαίνουν σ’ αυτές τις διετείς δομές οι οποίες στο τέλος θα δίνουν αυτό το Πιστοποιητικό Επαγγελματικών Προσόντων. Τρίτο, η επιστημονική επάρκεια των διδασκόντων και του Προγράμματος Σπουδών  θα είναι υπό τη σκέπη των ΤΕΙ και των Πανεπιστημίων. Άρα, θα έχει μία πρόσθετη εγκυρότητα. Νομίζω λοιπόν ότι θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί, να μην θεωρήσουν τα παιδιά των ΕΠΑΛ ότι τελειώνει γι’ αυτούς με τη Μαθητεία ή με τα ΙΕΚ και ότι εδώ δίνονται δυνατότητες καινούργιες για νέα επαγγέλματα. Το ξέρετε καλύτερα από εμάς. Έχουμε ένα πρόβλημα εξαγωγής γιατρών και εισαγωγής τεχνικών γι’ αυτά τα πολύ εξειδικευμένα πράγματα τα οποία σήμερα δεν προσφέρονται. Ο κύριος Κροκίδης μου έγραψε μια επιστολή για το πόσο θετικά θεωρούνται τέτοιου είδους πράγματα. Μου έρχονται συνέχεια από το Πέραμα, από την Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη, αιτήματα για να καθιερώσουμε τέτοια νέα επαγγέλματα. Το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας και Ανθρώπινου Δυναμικού μια από τις εργασίες που πρέπει να κάνει είναι να διερευνήσει τα εξής δύο πράγματα: Πρώτον, ποια επαγγέλματα έχουν μέλλον; Τα επαγγέλματα είναι ιστορικά μορφώματα. Αρχίζουν και τελειώνουν. Δεν σημαίνει ότι είναι για πάντα. Άρα να δούμε τι αλλαγές μπορούν να γίνουν στα Προγράμματα Σπουδών. Και το σημαντικό, ποια είναι τα καινούργια και κυρίως στους Τεχνικούς. Και αυτά να τα καθιερώσουμε. Λέω λοιπόν ότι δίνουμε αυτή τη δυνατότητα και τη δίνουμε προνομιακά στα παιδιά των ΕΠΑΛ.  Τώρα στην πράξη, όταν θα αρχίσουν να ιδρύονται, θα δούμε αδυναμίες. Εδώ είμαστε να τις βελτιώσουμε.