ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΜΕ ΠΡΟΥΠΗΡΕΣΙΑ: Σημαντική ενημέρωση για τις αποφάσεις του ΣτΕ

«Επειδή το γραφείο μας γίνεται δέκτης δεκάδων τηλεφωνημάτων και μηνυμάτων από συναδέλφους σας που αναζητούν μια στοιχειωδώς έγκυρη πληροφόρηση ενόψει των συγκεχυμένων πληροφοριών για διορισμούς μονίμων κλπ.

Επειδή το τοπίο είναι εξαιρετικά ρευστό (δηλώσεις, επερωτήσεις, κόντρα δηλώσεις, δελτία τύπου κλπ) και ό,τι και να πει κανείς με όσο καλή διάθεση και να έχει, κινδυνεύει να αποδειχθεί αναξιόπιστος την επόμενη στιγμή και το τελευταίο που επιθυμεί κάθε σοβαρός επαγγελματίας είναι χαρακτηρισθεί ως τέτοιος.

Επειδή αν και αρχικά είχα αποφασίσει, ως προεξάρχων του γραφείου μας, να μην εκδώσω την

οιαδήποτε ανακοίνωση, αν και είμαι σταθερά στο Υπουργείο λόγω υποθέσεων και μαθαίνω πράγματα, γιατί ότι και να πει κανείς από πληροφορίες που αλιεύει από έγκυρες μεν πηγές, ωστόσο δεν μπορεί να βρίσκεται στο «κεφάλι» των αρμοδίων του Υπουργείου Παιδείας, οι οποίοι δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε οριστικές αποφάσεις.

Επειδή όμως μαθαίνω ότι μέσα στον ορυμαγδό των πληροφοριών μέσω facebook, λοιπών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, sms, εκπαιδευτικών site κλπ αμφισβητείται μέχρι και η νίκη μας στο ΣτΕ επί μιας υπόθεσης στην οποία συμμετείχατε και επειδή η υπεύθυνη σιωπή κινδυνεύει, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε μέχρι και να παρεξηγηθεί ως ύποπτη ….επιτρέψτε μου ως δικηγόρος που έχει ασχοληθεί εμπεριστατωμένα με το χώρο σας να θέσω υπ’ όψιν σας σύντομα κάποια δεδομένα, γιατί πολλοί εξ ημών είστε ελλιπώς ενημερωμένοι χωρίς ευθύνη σας.

Ο νόμος αλλάζει με νόμο. Δεν υπάρχει εκ των προτέρων αξιωματικά νομικά σωστό και λάθος. Αν λοιπόν το Υπουργείο θέλει να αλλάξει το νόμο για μόνιμους ή αναπληρωτές μπορεί να το κάνει άνετα και ανά πάσα στιγμή αλλάζοντας τα πάντα.

Οι αποφάσεις του ΣτΕ αναφέρονται αναγκαστικά, ερμηνεύουν και εφαρμόζουν το υπάρχον καθεστώς του ισχύοντος εκάστοτε νόμου. Ο Υπουργός δεν είναι βέβαια ανεξέλεγκτος. Κάθε επιλογή κάνει οιοσδήποτε Υπουργός ελέγχεται για τη συμβατότητα της (επιλογής) με το Σύνταγμα και το κοινοτικό δίκαιο. Όριο λοιπόν είναι το Σύνταγμα και το Κοινοτικό Δίκαιο όπως οι σχετικές διατάξεις έχουν ενδεικτικά ερμηνευθεί από τα ελληνικά και ευρωπαϊκά Δικαστήρια. Συνεπώς είναι σίγουρα παραπλανητικό και μη ακριβές νομικά ότι δήθεν το ΣτΕ επιβάλλει το Α ή το Β ως υποχρεωτική επιλογή για το Υπουργείο.
Εφόσον νόμος αλλάζει με νόμο μπορεί ο νομοθέτης (ήτοι Υπουργείο) να αλλάξει το νόμο και να "ξεπεράσει" την όποια απόφαση ερμηνεύει τον προγενέστερο νόμο με σεβασμό στο Σύνταγμα και το κοινοτικό δίκαιο (βασικές αρχές) αν θέλει. Είναι λοιπόν θέμα όχι νομικό αλλά πρωτίστως πολιτικής βούλησης. Κάθε δικαστική απόφαση μπορεί σαφώς να θέτει όρια. Και επιβάλλεται προφανώς τα όρια αυτά να τηρούνται. Δεν μπορεί όμως κανένα Δικαστήριο να προσδιορίζει πολιτικές κατ’ ουσίαν επιλογές ούτε να υποδεικνύει αν π.χ. θα γίνει γραπτός διαγωνισμός ΑΣΕΠ ή όχι (όπως θυμάμαι είχε υποστηριχθεί κάποτε από κάποιο φίλο συνάδελφό μου). Αυτό είναι δεδομένο! Όπως δεδομένο είναι ότι πολλές φορές στο παρελθόν οι πολιτικοί επέλεξαν να οχυρωθούν συνειδητά πίσω από δήθεν νομικά οχυρά για τους δικούς τους σκοπούς.

Είναι σαφές -τουλάχιστον για εμάς- ότι το πως διαβάζει κανείς τις δικαστικές αποφάσεις ιδίως του ΣτΕ δεν μπορεί να εξαρτάται από το ποια μεριά - ομάδα συμφερόντων υποστηρίζει. Πως λοιπόν κάποιος που χάνει περιφανώς μια δίκη μπορεί παρά την ήττα του να βλέπει την αρνητική για τον ίδιο υπόθεση ως κερδισμένη είναι θέμα δημιουργικής νομικής (κατά το "δημιουργική λογιστική") για να μην επεκταθώ σε άλλο σχολιασμό... Η απόφαση 4303/2015 του ΣτΕ εξεδόθη πρόσφατα και αφορούσε την φετινή εγκύκλιο αναπληρωτών και τον φετινό πίνακα αναπληρωτών. Μια ομάδα εκπαιδευτικών με επιτυχία στο ΑΣΕΠ ζήτησε να μην δουλέψετε ως αναπληρωτές φέτος, ούτε και ποτέ ξανά στο μέλλον στη βάση ότι δεν είχατε δώσει ΑΣΕΠ στο παρελθόν, αλλά υποστήριξαν μεταξύ άλλων ότι και ως αναπληρωτές πρέπει να προτάσσονται - επιλέγονται όσοι έχουν βαθμολογική βάση στο ΑΣΕΠ και μόνο.
Στη δίκη συμμετείχαμε και (καλώς ή κακώς) κερδίσαμε τη συγκεκριμένη νομική μάχη. Αυτό είχε ως συνέπεια αν μη τι άλλο να δουλεύετε φέτος κανονικά και να μην δημιουργηθεί αρνητικό δεδικασμένο να σας "θάψει" για πάντα. Δεν κερδίσαμε τον πόλεμο, αλλά μια σημαντική μάχη που όμως αν χανόταν είχατε χάσει τον πόλεμο προτού καλά καλά ξεκινήσει... Και είναι γεγονός ότι βρεθήκατε μόλις 200 γενναίοι να υπερασπίζεσθε 20000... Η απόφαση αναφέρει μεταξύ άλλων βασικά ότι: το εφαρμοζόμενο μεταβατικό σύστημα στηρίζεται σε προκαθορισμένα και αντικειμενικά ουσιαστικά κριτήρια επιλογής των προσλαμβανόμενων τα οποία συνάδουν προς τις προαναφερθείσες συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας όπως τα κριτήρια της προϋπηρεσίας και της λήψεως της βαθμολογικής βάσεως σε διαγωνισμούς ΑΣΕΠ, με αθροιστικό μάλιστα υπολογισμό μορίων σε περίπτωση σωρευτικής συνδρομής των κριτηρίων τούτων… (δηλαδή δέχεται ως αυτοτελές κριτήριο την προϋπηρεσία) η εφαρμογή του εν λόγω μεταβατικού συστήματος δεν αφορά διορισμούς μονίμων εκπαιδευτικών … αντίθετα προς ότι κρίθηκε με την 527/2015 της Ολ. ΣτΕ αλλά προσλήψεις ορισμένου χρόνου η σύσταση των οποίων παρίσταται απολύτως αναγκαία για λόγους δημοσίου συμφέροντος …. Επειδή με τα δεδομένα αυτά οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη προσκρούει στις αρχές της ισότητας ….. καθ ό μέρος επιτρέπει να ενταχθούν στους πίνακες αναπληρωτών εκπαιδευτικοί μόνο με βάση το κριτήριο της προϋπηρεσίας ή τουλάχιστον δεν προβλέπει την έναντι των ανωτέρω πρόταξη υποψηφίων με προηγούμενη επιτυχία σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Επίσης αβάσιμοι είναι οι λόγοι που προεβλήθησαν για παράβαση δεδικασμένου προς την 527/2015 διότι πρόκειται για άλλο διοικητικής φύσης ζήτημα… Δια ταύτα απορρίπτει την αίτηση ακύρωσης.

Το ΣτΕ απεφάνθη δηλαδή ότι η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ 527/2015 αναφέρεται στους μονίμους και δεν είναι συνταγματικά υποχρεωτικό να επεκταθεί και στους αναπληρωτές. Προειδοποίησε βέβαια ότι δεν μπορεί επ' άπειρον να υπάρχουν στην εκπαίδευση αναπληρωτές και για αυτό μίλησε για συνταγματικά ανεκτή πρακτική για το έτος που δίκαζε. Διαφωνεί άραγε κανείς με αυτήν την παραδοχή; Θέλει κανείς να είναι μόνιμα αναπληρωτής;;;

Συνεπώς δεν τίθεται ζήτημα συμμόρφωσης ή υποχρέωσης του ΥΠΕΘ προς αυτήν την απόφαση του ΣτΕ για να αλλάξει κάτι στην Α ή Β κατεύθυνση δεσμευτικά παρά μόνο οτι πρέπει να γίνουν μόνιμοι διορισμοί μέσω ΑΣΕΠ.

Το "Πως", δεν ορίζει η απόφαση αυτή (ούτε θα μπορούσε) παρά μόνο λέει να υπάρχει το ΑΣΕΠ ως θεσμός για να ελέγχει. Αυτή είναι η μία απόφαση, η πρόσφατη για τους αναπληρωτές. Και ισχύει όσο ισχύει ο νόμος 3848/2010 και το λεγόμενο μεταβατικό στάδιο. (Η απόφαση του ΣτΕ αναγκαστικά δεν μπορεί να ισχύει για πάντα γιατί π.χ. του χρόνου θα εκδοθεί νέα εγκύκλιος που θα μπορεί ξανά να προσβληθεί αυτοτελώς κοκ).

Επίσης είναι νομικά τουλάχιστον σίγουρο είναι ότι δεν κρίθηκε από το ΣτΕ γενικά ο θεσμός της προϋπηρεσίας (εκτός ΑΣΕΠ) ως κριτηρίου εισόδου στη δημόσια εκπαίδευση ως δήθεν αντισυνταγματικός - άκυρος βάσει της Ολ ΣτΕ 527/2015.Κρίσιμο είναι ότι η προϋπηρεσία αποτελεί ικανό αντικειμενικό - αξιοκρατικό κριτήριο που μπορεί και πρέπει να προσμετρηθεί και να καταλήγει σε διορισμό σε συμμόρφωση προς την - τουλάχιστον εξίσου - δεσμευτική απόφαση του ΔΕΕ την οποία το Υπουργείο γνωρίζει άριστα. Ωστόσο η 527/2015 είναι αναμφίβολα βαρίδι για εσάς και θετικό για όσους έχουν επιτυχία στο ΑΣΕΠ που καλά κάνουν και το εκμεταλλεύονται. Τούτο είναι αντικειμενικό, το είχα πει από την πρώτη στιγμή, δεν σας το είχα κρύψει, και για αυτό από πέρυσι φωνάζω για νομοθετική πρωτοβουλία και συντονισμό σας!

Επειδή λοιπόν σε αμιγώς νομικό επίπεδο για την πρόσληψη των αναπληρωτών δεν υπάρχει κάποιο υποχρεωτικό θέσφατο από πλευράς ΣτΕ που να περιορίζει τις επιλογές του νομοθέτη που να θέλει να αλλάξει το σύστημα, πλην του ότι η εκπαίδευση δεν μπορεί να λειτουργεί επ’ άπειρον με αναπληρωτές (τούτο λέει και το ΔΕΕ και εικάζω κανείς αναπληρωτής δεν θέλει να μείνει για πάντα αναπληρωτής).

Επειδή για τη διαδικασία των μονίμων διορισμών απαιτείται μεταξύ άλλων (και εδώ "μεροληπτώ" συνειδητά υπέρ υμών σε αμιγώς νομικό επίπεδο) η προστασία όλων όσων επιδεικνύοντας εμπιστοσύνη στο Κράτος και τις υπάρχουσες νόμιμες διαδικασίες προσαρμόσαν τη ζωή τους (και των οικογενειών τους) στα όσα ίσχυαν ώστε θα παραβιάζει κάθε έννοια κράτους δικαίου η μη προσμέτρηση της προϋπηρεσίας είτε έχουν δώσει είτε όχι ΑΣΕΠ στο παρελθόν. Τούτο ισχύει πολλώ μάλλον για όσους εξ υμών δεν είχατε αντικειμενικά τη δυνατότητα να δώσετε ΑΣΕΠ, απλώς γιατί ποτέ δεν προκηρύχθηκε για την ειδικότητά σας ΑΣΕΠ (π.χ. ειδική αγωγή, μουσικοί κλπ).Για να μην υπάρχει αβεβαιότητα λοιπόν επιβάλλεται
Σε αρμονία με τις επιταγές του ελληνικού Συντάγματος και του Κοινοτικού δικαίου ως αμφότερα έχουν δεσμευτικά ερμηνευθεί από το ΣτΕ και το ΔΕΕ,σε πρώτη φάση η αναγνώριση της ήδη διανυθείσας αλλά και εν γένει της δημόσιας (εκπαιδευτικής) προϋπηρεσίας όλων υμών στη γενική ή ειδική αγωγή όλων των παρελθόντων ετών ως αναπληρωτών ή ωρομισθίων, ανεξάρτητα της όποιας επιτυχίας ή μη σε παρελθόντα γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, ως πρωτεύοντος, κυρίου, αυτοτελούς, ικανού, αναγκαίου, αντικειμενικού και αξιοκρατικού κριτηρίου διορισμού στη γενική ή ειδική αγωγή και σε δεύτερη φάση επιβάλλεται ο διορισμός ημών βάσει ακριβώς της προϋπηρεσίας αυτής, με διαδικασία υπό τον έλεγχο του ΑΣΕΠ.

Σίγουρα τα ανωτέρω επιβάλλονται διά της κύρωσης των πινάκων (με πράξη του Υπουργείου, μέσω ΑΣΕΠ ή με νομοθετική ρύθμιση) και την αντίστοιχη διασφάλιση των δικαιωμάτων σας που έχουν γεννηθεί από τη συμμετοχή σας στην εκπαίδευση από ετών χωρίς (τη δυνατότητα) συμμετοχή(ς) σε διαγωνισμό ΑΣΕΠ. Στην κατεύθυνση αυτή επιβάλλεται αυτονόητα η άσκηση πίεσης προς το Υπουργείο γιατί επιμένω όχι άσκοπα: όλα είναι θέμα πολιτικής βούλησης.»
Δρ. Ηλίας Κολλύρης/ Δικηγόρος