Δραχμή or not δραχμή;

Την εποχή του Μπίσμαρκ τρεις καθηγητές ήταν αρκετοί για να χαθεί η πατρίδα. Την εποχή του ΣΥΡΙΖΑ οι καθηγητές αυγάτισαν σε ων ουκ έστι αριθμός. (Χώρια ο Γιάνης!). 

Έχουν δε προστεθεί σε αυτούς στρατιές ειδικών πολιτικών οικονομικών και στρατηγικών συμβούλων οι οποίοι έχουν άποψη επί παντός επιστητού, από την Παιδεία μέχρι τις παρελάσεις.

Φυσικά όλες αυτές οι απόψεις είναι in vitro και άνευ κόστους, διότι δεν έχουν ποτέ δοκιμαστεί στην πράξη αλλά συνήθως αποτελούν συμπεράσματα ατέρμονων διαλόγων σε καφενεία, ή αποκυήματα  συνδικαλιστικών μαζώξεων.

(σ.σ.: Ο όρος «μάζωξη» αποτελεί την «δημοκρατική» εκδοχή του όρου σύσκεψις και τον εισήγαγε η Κύρια αναπληρώτρια Υπ.Οικ. σε πρόσφατη τηλεοπτική της συνέντευξη, αναφερόμενη σε σύσκεψη με υπηρεσιακούς παράγοντες.)

Η πιο ερασιτεχνική και επικίνδυνη άποψη είναι αυτή των υποστηρικτών της εξόδου από το ευρώ και επαναφοράς της δραχμής, με πρωθιερέα τον εν Λονδίνω αρειμάνιο οικονομολόγο καθηγητή. Το θέμα δεν μας απασχολεί, όσο αποτελεί αντικείμενο ακαδημαϊκού διαλόγου ή θεωρητικής αρθρογραφίας. 

Άλλωστε και πολλοί ξένοι οικονομολόγοι έχουν άποψη επ΄αυτού. 

Είναι η κλασσική περίπτωση που οι θεωρητικοί και άνευ κόστους διάλογοι οδηγούν σε αυτό που οι πρακτικοί Αγγλοσάξονες αποκαλούν «Paralysis though analysis”.

Διερωτώμαι όμως αν κανείς από όλους αυτούς τους θεωρητικούς εραστές της δραχμής έχει σκεφτεί ποτέ πως θα γίνει η αντικατάσταση του ευρώ από τη δραχμή στην πράξη, εννοείται κατά συντεταγμένο και ομαλό τρόπο, χωρίς να προκληθεί κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας.

Για να πάρουμε μια γεύση της πρακτικής δυσκολίας του εγχειρήματος, την οποία βεβαίως αγνοούν οι θεωρητικώς οικονομολογούντες δραχμολάγνοι, ας θυμηθούμε πως έγινε αντιστοίχως η εισαγωγή του ευρώ στη χώρα μας όταν αυτό αντικατέστησε την δραχμή.

Το ευρώ εισήχθη στην ελληνική οικονομία το 2001, εισήχθη δε όχι ως φυσικό νόμισμα ή κέρμα, αλλά ως παράλληλο με τη δραχμή λογιστικό νόμισμα.

Το 2002 άρχισαν να κυκλοφορούν τα πρώτα χαρτονομίσματα και κέρματα του ευρώ παράλληλα με τη δραχμή. Τότε στήθηκε μια τεράστια επιχείρηση από την Τράπεζα της Ελλάδος και τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες για την ομαλή και σταδιακή αντικατάσταση των δραχμών με ευρώ νομίσματα και κέρματα.

Οι δραχμές σταδιακά απεσύροντο και οι τράπεζες τροφοδοτούσαν την αγορά σε όλη την Ελλάδα με τα νέα χαρτονομίσματα και κέρματα του ευρώ.

Η δε Τράπεζα της Ελλάδος αντήλλασσε τις δραχμές με ευρώ – τα μεν κέρματα μέχρι το 2004, δηλ. επί τέσσερα χρόνια, τα δε χαρτονομίσματα μέχρι το 2012, δηλ. επί δώδεκα χρόνια μετά την εισαγωγή του νέου νομίσματος.

Παράλληλα διεξήγετο ένα σημαντικότατο έργο από όλες τις επιχειρήσεις, να μετατρέψουν τα λογιστικά βιβλία τους, τις ταμειακές μηχανές ακόμη και τα ταξίμετρα, από δραχμές σε ευρώ, καθώς και τις πάσης φύσης δανειακές και εμπορικές συμβάσεις εντός και εκτός Ελλάδος αντιστοίχως σε ευρώ.

Όμως το σημαντικότερο είναι ότι αυτή η τεράστια επιχείρηση διεξήχθη και διεκπεραιώθηκε ομαλά για δύο λόγους:

Πρώτον διότι το τραπεζικό σύστημα και οι κρατικές υπηρεσίες δούλεψαν προγραμματισμένα και συντονισμένα, υπό την καθοδήγηση των αρχών της ευρωζώνης, και δεύτερον και σπουδαιότερον, διότι το ήθελαν και το υιοθέτησαν οι Έλληνες πολίτες και η αγορά.

Ο απλός κόσμος ήθελε το ευρώ διότι μας έφερνε πιο κοντά στην Ευρώπη, που τότε ακόμη εθεωρείτο ευλογία και όνειρο για όλους τους Έλληνες πλην ΚΚΕ. Αλλά επιπροσθέτως διότι ο Έλληνας άφηνε την ασθενή δραχμή, η οποία είχε επανειλημμένως υποτιμηθεί την προηγούμενη εικοσαετία, και αποκτούσε ένα ισχυρό και σταθερό νόμισμα και μάλιστα σε μια υποτιμημένη ισοτιμία. Θυμίζω ότι η ισοτιμία 1 ευρώ = 340 δρχ.  εθεωρήθη από πολλούς τότε ως ιδιαιτέρως ευνοϊκή για τη δραχμή.

Άρα ο κόσμος άλλαζε τις δραχμές του σε πολύ καλή τιμή και είχε κάθε λόγο να το κάνει.

Αν σήμερα επιχειρηθεί η αντίστροφη κίνηση, δηλ. να φύγουμε από το ευρώ και να πάμε στη δραχμή, αυτό μόνο ομαλά δεν μπορεί να γίνει.

Παλιά, όταν υπετιμάτο η δραχμή, η απόφαση για την νέα ισοτιμία ανακοινώνετο Παρασκευή βράδυ και τη Δευτέρα το πρωί οι τράπεζες και η αγορά άνοιγαν με τη νέα ισοτιμία. Τόσο απλά.  Δεν υπήρχε όμως αλλαγή νομίσματος!

Σήμερα με την υποψία και μόνο περί αποχώρησης από το ευρώ, το πρώτο που θα συμβεί είναι να σπεύσουν οι πάντες να αποσύρουν τα ευρώ τους από τις τράπεζες, όσο είναι ακόμα ευρώ!

Άρα το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει ουσιαστικά να παραμείνει κλειστό για απρόβλεπτο διάστημα!

Παράλληλα θα ξεκινήσει μια αγωνιώδης προσπάθεια όλων, να αποθησαυρίσουν τα ευρώ που κυκλοφορούν στην αγορά, και κανείς δεν θα είναι διατεθειμένος να πληρώσει με ευρώ, το οποίο αργότερα θα έχει πολύ μεγαλύτερη αξία έναντι της δραχμής.

Παραπέμπω σε ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του ΄60, όπου υπό ομαλές τότε οικονομικές συνθήκες,οι εμπορικές συναλλαγές ακόμα και η προίκα της νύφης, απετιμώντο σε χρυσές λίρες και όχι σε πληθωριστικές δραχμές.

Είναι δυνατόν να πιστεύουν οι θεωρητικοί οικονομολόγοι της δραχμής ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να αντέξει ένα τέτοιο σοκ στην πράξη;

Πριν μερικά χρόνια, όταν απεβιβάζοντο οι τουρίστες στα λιμάνια των νησιών, τους υπεδέχοντο πολλοί ντόπιοι  με ταμπέλες: «Rooms to Rent».

Αν τολμήσουμε να πάμε στην δραχμή οι ταμπέλες θα γράφουν: «I Buy Euros».Και θα οργιάσει η μαύρη αγορά.

Ας αφήσουμε όμως τα αστεία! Το θεωρητικό επιχείρημα των δραχμολάγνων οικονομολόγων είναι ότι με τη δραχμή ανακτά η κυβέρνηση – άρα το κόμμα και συν αυτώ φιλαράκια – τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής. Έτσι δια των υποτιμήσεων θα βελτιώσει τις εξαγωγές, και μαζί με διοικητικά μέτρα, θα ελέγχει τις εισαγωγές.

Τελευταία απόπειρα κρατικού ελέγχου των εισαγωγών ήταν η αλήστου μνήμης ΠΡΟΜΕΤ, επί πρώιμου Ανδρεικού ΠΑΣΟΚ, η οποία είχε αναλάβει ακόμη και τις εισαγωγές καφέ στη χώρα!  Δραματικό ανέκδοτο!

Αλλά φυσικά δεν θα προλάβουν οι διάφοροι δραχμολάγνοι να χαρούν κάτι τέτοιο διότι η οικονομία και η χώρα θα έχουν καταρρεύσει την επόμενη κιόλας μέρα. Ας περιορίσουν λοιπόν τις θεωρίες τους περί επανόδου στη δραχμή στα τηλεοπτικά παράθυρα και στα διάφορα blogs. 

Στην πράξη είναι αδύνατον να συμβεί κάτι τέτοιο τουλάχιστον κατά ομαλό τρόπο, και χωρίς την επέλευση της εθνικής τραγωδίας!    

    

Θεοδόσης Μπουντουράκης

capital.gr