Το σχολείο αλλάζει με τη βοήθεια του ΟΟΣΑ

Ο ΟΟΣΑ θα «ξετινάξει» το ελληνικό σχολείο. Τα στελέχη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης θα μελετήσουν κάθε πτυχή λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών στη χώρα, καθώς και το σύστημα αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών. Στόχος είναι να προωθηθούν ευρείες αλλαγές, καθώς οι προτάσεις του ΟΟΣΑ θα έρθουν να εμπλουτίσουν τα όσα δρομολογούνται από το υπουργείο Παιδείας. Η απόφαση ελήφθη έπειτα από συνάντηση του υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη με εκπροσώπους του ΟΟΣΑ κατά την πρόσφατη –ολοκληρώθηκε χθες– διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι.

Ειδικότερα,  άμεσα θα υπογραφεί συμφωνία του ΟΟΣΑ με το ελληνικό υπουργείο Παιδείας, η οποία θα αφορά την εκπόνηση μελέτης με αντικείμενο τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA για την Ελλάδα από διεπιστημονική επιτροπή του οργανισμού. Στην επιτροπή θα συμμετάσχουν εκπαιδευτικοί και ειδικοί εκπαιδευτικής πολιτικής. Με βάση τη μελέτη, η διεπιστημονική επιτροπή θα προχωρήσει σε συγκεκριμένες προτάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση για όλα τα επίπεδα των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης και κατάρτισης, δηλαδή την προσχολική αγωγή, την πρωτοβάθμια, τη δευτεροβάθμια, την επαγγελματική εκπαίδευση και τις δομές κατάρτισης.

Ενδεικτικά οι προτάσεις, που έχει συμφωνηθεί να κατατεθούν σε 9 με 12 μήνες, θα αφορούν παρεμβάσεις σε οκτώ βασικά πεδία:

• Στο περιεχόμενο και στη δομή των προγραμμάτων σπουδών.

• Στα εργαλεία εκμάθησης και στις μεθόδους διδασκαλίας.

• Στο πλαίσιο ανάπτυξης των δεξιοτήτων των μαθητών μέσα από ερευνητικά προγράμματα (projects) και δράσεις, που θα λειτουργούν συμπληρωματικά στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών των μαθημάτων.

• Στο πλαίσιο αξιολόγησης των μαθητών.

• Στο σύστημα προσλήψεων και διορισμών των εκπαιδευτικών.

• Στο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.

Η μελέτη θα βασιστεί στα αποτελέσματα του τελευταίου διαγωνισμού PISA, η δημοσιοποίηση των οποίων αναμένεται στις αρχές Δεκεμβρίου.

• Στην οργάνωση της προσχολικής αγωγής και τη σύνδεσή της με την πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

• Στη σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με τις δομές κατάρτισης.

Η μελέτη θα βασιστεί ουσιαστικά στα αποτελέσματα του τελευταίου διαγωνισμού PISA, που οργανώθηκε το 2022, η δημοσιοποίηση των οποίων αναμένεται στις αρχές του προσεχούς Δεκεμβρίου. Πάντως δεν αναμένεται μεγάλη διαφοροποίηση σε σχέση με τα αποτελέσματα προηγούμενων διαγωνισμών, στους οποίους οι Ελληνες μαθητές κινήθηκαν στη μετριότητα. Συγκεκριμένα, στον διαγωνισμό PISA του 2018 (ο διαγωνισμός οργανώνεται ανά τριετία, αλλά το 2021 υπήρξε αναβολή του λόγω της πανδημίας), σε σύνολο 78 χωρών (μέλη του ΟΟΣΑ και μη), οι Ελληνες μαθητές:

• Στην κατανόηση κειμένου συγκέντρωσαν 457 μονάδες, ενώ στον διαγωνισμό του 2015 είχαν συγκεντρώσει 467 μονάδες. Το 2018 η Ελλάδα κατετάγη 42η, ενώ το 2015 41η. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ το 2018 ήταν 487 βαθμοί.

• Στα μαθηματικά συγκέντρωσαν 451 μονάδες και η Ελλάδα μοιράστηκε με την Κύπρο την 43η θέση. Το 2015 η Ελλάδα συγκέντρωσε 454 μονάδες και κατετάγη επίσης 43η. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ στα μαθηματικά του 2018 ήταν 489 μονάδες.

• Στις φυσικές επιστήμες συγκέντρωσε 452 μονάδες, οι οποίες έφεραν την Ελλάδα στην 44η θέση. Στον διαγωνισμό του 2015 οι Ελληνες βαθμολογήθηκαν με 455 βαθμούς, οι οποίοι έφεραν τη χώρα μας στην 43η θέση. Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ το 2018 ήταν 489 μονάδες.

Η εικόνα των αποτελεσμάτων στους διαγωνισμούς PISA αποκαλύπτει ελλείψεις και παθογένειες που διατρέχουν και τις δύο βαθμίδες. Ενδεικτικά, οι Ελληνες μαθητές δεν αποκτούν βασικές δεξιότητες στο σχολείο, όπως η κατανόηση κειμένου και η εφαρμογή στην πράξη όσων γνώσεων μαθαίνουν στο σχολείο, ενώ δεν φαίνεται να καλλιεργούν ήπιες δεξιότητες (soft skills), όπως π.χ. η κριτική και συνθετική σκέψη και η ομαδική δουλειά.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, τα αριστεία απονέμονται σωρηδόν στους Ελληνες μαθητές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, φέτος χορηγήθηκαν 179.580 αριστεία σε μαθητές γυμνασίου – λυκείου σε σύνολο περίπου 680.000 μαθητών. Από την άλλη, όμως, ο ένας στους τρεις υποψηφίους για τα ΑΕΙ στις Πανελλαδικές Εξετάσεις συγκεντρώνει μέσο όρο κάτω από τη βάση του 10.

Επίσης θα μελετηθούν και το σύστημα διορισμών και προσλήψεων καθώς και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών. Χαρακτηριστικό είναι ότι  ένας πολύ υψηλός αριθμός νεοδιόριστων κατά την αξιολόγησή τους μετά την ολοκλήρωση της πρώτης διετίας στα σχολεία βαθμολογήθηκε με άριστα.