Άμμες δε…του Αντώνη Αντωνάκου

Άμμες δε…

"Άμμες δε γ΄ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες"

Ο αγώνας για τα μάρμαρα του Παρθενώνα καλά κρατεί. Η προτομή της Μελίνας στο έμπα της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, κλασικό δείγμα της «κουλτούρας της Αλλαγής», μας υπενθυμίζει ποιος σήκωσε το λάβαρο της νέας «Μεγάλης Ιδέας». Εκατοντάδες τα κάθε μορφής πολιτιστικά κέντρα που φέρουν το όνομα της. Τα ονόματα των πνευματικών δημιουργών της σύγχρονης Ελλάδας απουσιάζουν. Οι Καβάφης, Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος, Καζαντζάκης κ.λπ. στο περιθώριο. Το ίδιο και οι δεκάδες επιστήμονες, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες που τίμησαν την Ελλάδα.

Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις καλά κάνουμε και διεκδικούμε τα γλυπτά, έστω και αν είναι βέβαιο ότι περισσότεροι νεοέλληνες έχουν θαυμάσει την Αφροδίτη της Μήλου, την Νίκη της Σαμοθράκης και τα Ελγίνεια στα μουσεία της αλλοδαπής από όσους έχουν επισκεφθεί έστω και μία φορά –όχι στο πλαίσιο του σχολείου- το Αρχαιολογικό Μουσείο ή την Ακρόπολη. Το ερώτημα, σε περίπτωση που δικαιωθεί ο αγώνας μας, δεν είναι αν, σε λίγες δεκαετίες θα αδιαφορούμε για την ύπαρξή τους, αυτό είναι βέβαιο, αλλά αν πρέπει να αναλωνόμαστε στην διεκδίκηση των υλικών δημιουργημάτων των προγόνων μας αδιαφορώντας για τον πνευματικό πλούτο που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα. Γιατί είναι φανερό ότι, όχι μόνο δεν προσπαθούμε να γίνουμε «πολλώ κάρρονες» αλλά, αδιαφορούμε για το αν ανταποκρινόμαστε στις αξίες και τα πρότυπά τους.

Θα πρέπει να αναρωτηθούμε σοβαρά αν η παιδεία μας συνάδει με το «Αρχαίο Πνεύμα αθάνατο» τον αγνό «πατέρα του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού» και αν η εκπαίδευσή μας είναι προσανατολισμένη στη σωστή κατεύθυνση. Τι είναι τελικά η Ελλάδα; Ο γεωγραφικός τόπος ή οι άνθρωποι; Η χώρα που κάποτε αγκάλιαζε την Μεσόγειο και τον Εύξεινο και σήμερα περιορίστηκε σε μια «φτενή» χερσόνησο; Ή τα δέκα εκατομμύρια των κατοίκων που σε μισόν αιώνα προβλέπεται να συρρικνωθούν στα δύο τρίτα;

Αναρωτιέται ο Σεφέρης(«Τελευταίος σταθμός»): «Μήπως ο άνθρωπος είναι άλλο πράγμα; Μην είναι αυτό που μεταδίνει τη ζωή;» και θα πρέπει να αναρωτηθούμε και εμείς, μήπως η Ελλάδα πρέπει να είναι άλλο πράγμα από το do you like the Greece; Μήπως πρέπει να υιοθετήσουμε την νέα «Μεγάλη Ιδέα» του Κωνσταντίνου Καραμανλή, «Το όραμα δηλαδή μιας Ελλάδος που θα ευημερεί στο εσωτερικό και θ’ ακτινοβολεί πολιτισμικά στο εξωτερικό»; Μήπως το σημαντικότερο δεν είναι να διεκδικούμε την υλική αλλά να γίνουμε κοινωνοί της πνευματικής  κληρονομιάς μας και κυρίως να αγωνιζόμαστε να γίνουμε «πολλώ κάρρονες» στον τομέα της παιδείας και του πολιτισμού; Αυτό βέβαια προϋποθέτει την ανατροπή των πολιτικών της ήσσονος προσπάθειας που έχει επιλέξει η σημερινή πολιτική ηγεσία.

Αντωνάκος Αντώνης

24-10-2018