Η αντίληψη ότι οχυρωμένοι πίσω από τον οικογενειακό μύθο, μπορούμε να αδιαφορούμε για την πολιτισμική και οικονομική μας ανταγωνιστικότητα κατέρρευσε στις Πρέσπες.
Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, χάθηκε η κληρονομική μάχη.
Η διαπίστωση ανήκει στον Γιώργο Πρεβελάκη καθηγητή Γεωπολιτικής στη Σορβόννη (ParisII).
Mε εξαίρεση τον τίτλο, θα έλεγα ότι όλο το άρθρο ανήκει στον ίδιο.
Θεωρώ τις απόψεις του κ. Πρεβελάκη ευρύτερα αξιοπρόσεκτες, ιδιαίτερα αυτές που αναφέρονται στους κινδύνους που, μετά τις Πρέσπες, θα απειλήσουν, αν δεν προσέξουμε, περαιτέρω την εθνική μας υπόσταση. Τις παραθέτω σχεδόν με τα δικά του λόγια.
Οι Πρέσπες, λοιπόν, η μεγάλη ήττα.
Ως παράπλευρη απώλεια καταγράφεται και το δύσκολα διαχειρίσιμο ρήγμα μεταξύ κοινής γνώμης και των παντοειδών ελίτ. Κύριο στοιχείο αυτού του ρήγματος είναι η αποστροφή μεγάλου τμήματος της κοινωνίας προς τον τεχνοκρατικό κομφορμισμό με τον οποίο σκέφτονται και ενεργούν στη χώρα μας οι, κατά κανόνα, μετέχοντες της εισαγόμενης αγγλοσαξονικής παιδείας.
"Διαποτισμένοι, οι τελευταίοι, με την αντίληψη ότι ‘τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη Ιστορία από όση μπορούν να καταναλώσουν’ – εκτίμηση αποδιδόμενη στον Τσώρτσιλ - καλούν με κάθε ευκαιρία, τους Βαλκάνιους να απαλλαγούν από το βάρος της Ιστορίας". "To travel light", στη δική τους καθομιλουμένη.
Όμως, οι Βαλκάνιοι εμμένουν στις αποσκευές τους: "Σε μια κοινωνία, εν προκειμένω όπως η ελληνική, χωρίς βαθιά και κριτική γνώση της Ιστορίας και της Γεωγραφίας, χωρίς ανοικτό, ελεύθερο και ευρύ δημόσιο διάλογο, πώς να εκλογικευθούν οι γεωπολιτικοί φόβοι;
Με βασικές ελλείψεις σε αυτά τα πεδία, δεν είναι παράλογο να καταγράφεται αυτή η έως και αλλεργική αντίδραση απέναντι σε εκδοχές ‘πολιτικής ορθότητας’, που αποστραγγίζει όσα επί της ουσίας συγκινούν χιλιάδες πολίτες".
Αυτό θέτει υπό σοβαρή αμφισβήτηση το ρόλο του πολιτικού προσωπικού και των διαμορφωτών της κοινής γνώμης, ως διαμεσολαβητών μεταξύ εθνικών και διεθνών πολιτικών και ως προνομιακών ερμηνευτών του εθνικού συμφέροντος.
Αυτό πρέπει να αποκατασταθεί. "Αυτή η χώρα μεγάλωσε και κέρδισε, μόνο όποτε δούλευαν ταυτόχρονα και το μυαλό και η ψυχή".
Αυτές, οι δυο πρώτες ήττες που καταγράφονται ως αποτέλεσμα μιας νυσταλέας άσκησης εξωτερικής πολιτικής κατά τις τελευταίες δεκαετίες: "Την αρκούδα τη βλέπουμε τον ντορό γυρεύουμε…"
Θα ακολουθήσουν και άλλες;
"Η συμφωνία των Πρεσπών στέλνει ένα βαρυσήμαντο μήνυμα. Η χρήση του ονόματος ‘Μακεδονία’ από το γειτονικό κράτος εισπράττεται ως αμφισβήτηση του ελληνικού κληρονομικού δικαιώματος, ως υπεξαίρεση ενός τμήματος από μια περιουσία η οποία εξασφαλίζει προνόμια erga omnes. Η ήττα αυτή, πικρή και ευτελιστική, μπορεί να αποβεί ευεργετική• μια πρώιμη προειδοποίηση για μελλοντικές απώλειες", αναφέρει ο καθηγητής Πρεβελάκης, για να συνεχίσει:
Η δημιουργία του ελληνικού κράτους ανέδειξε το νεόκοπο ελληνικό έθνος σε κληρονόμο της ελληνικής ιστορίας. Παρά τις αμφισβητήσεις του Φαλμεράγιερ και τις ανεπάρκειες της ελληνικής πολιτείας, η εικόνα των Νεοελλήνων ως συνεχιστών της Αρχαίας Ελλάδος εμπεδώθηκε στη δυτική κοινή γνώμη.
Διαμορφώθηκε η πεποίθηση ότι η δυτική προστασία και βοήθεια, καθώς και μια ορισμένη αίγλη της Ελλάδος και των Ελλήνων στο εξωτερικό, προέκυπταν κληρονομικώ δικαιώματι – όπως, δηλαδή, οι κληρονόμοι - απόγονοι δεν χρειάζεται να ανανεώσουν την πατρική περιουσία, αλλά απλώς να την προστατεύουν από υπεξαιρέσεις και συγγενικές διεκδικήσεις.
Σαν αποτέλεσμα, οι Νεοέλληνες ποτέ δεν συνειδητοποίησαν ότι η ελληνική πολιτισμική κληρονομία χρειάζεται μόχθο, φροντίδα και καλλιέργεια. Πίστευαν ότι το σύνθημα "η Ελλάδα στους Έλληνες" κατοχυρώνει από μόνο του την κληρονομική και προσοδοθηρική αντίληψη για τη μακρά ελληνική ιστορία.
Τα πράγματα ήταν κάπως έτσι, όσο τα βαλκανικά κράτη ζούσαν χωρισμένα, και το καθένα ανέπτυσσε ατομική "Μυθιστορία", αγνοώντας τη "Μυθιστορία" του γείτονα. Σήμερα, όμως, με την ευρωπαϊκή οικοδόμηση, την παγκοσμιοποίηση και τον ρόλο των διεθνών οργανισμών, η τακτική αυτή δεν αποδίδει. Με αρχή το Μακεδονικό, οι διεθνείς θεσμοί μάς αναγκάζουν να καθορίσουμε σαφή σύνορα ως προς τις "Μυθιστορίες" μας, καταλήγει ο καθηγητής.
Περαιτέρω πτυχές υπεισέρχονται στην εικόνα: Μετά μία δεκαπενταετία, τα Βαλκάνια επανακάμπτουν ως "μαλακόν υπογάστριον της Ευρώπης".
Πρόκειται για άλλη μια προσπάθεια της Ευρώπης να "εκπολιτίσει" μια περιοχή η οποία, από τις αρχές του 19ου αιώνα, την παρενοχλεί ποικιλοτρόπως.
"Προηγήθηκε η Στρατηγική για τα Δυτικά Βαλκάνια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (6.2.18), ακολούθησε η Σύνοδος Κορυφής στη Σόφια (17.5.18) ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα Δυτικά Βαλκάνια.
Το νέο ενδιαφέρον της Ευρώπης εξηγείται παντοιοτρόπως: ρωσική διείσδυση, οικονομική ακινησία, οργανωμένο έγκλημα, διαφθορά, μεταναστευτικές ροές, ισλαμιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις, ανεπίλυτα εδαφικά και εθνοτικά θέματα, κινεζικό ενδιαφέρον.
Ειδικότερα, από ελληνικής πλευράς: οι προβληματικές πρακτικές των Δυτικών θεσμών στα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος θα πρέπει να μπουν στο μικροσκόπιο. Η επιβολή λύσης από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα εντείνει τον αντιδυτικισμό στη χώρα μας, διευκολύνοντας τη ρωσική επιρροή".
Εν προκειμένω, δεν πρέπει να θεωρούνται αμελητέα διλήμματα του τύπου: Θα προτιμούσαν άραγε οι πολέμιοί της συμφωνίας των Πρεσπών, να γίνουν τα Σκόπια προγεφύρωμα του κ. Ερντογάν ή έστω του κ. Πούτιν για την περιοχή;
Το πανδώριο κουτί της ιστορίας έχει ανοίξει. Άλλες απειλές, όχι αμιγώς πολιτικές αυτές, πρέπει να συνυπολογιστούν επίσης.
Επισημαίνει ο καθηγητής: Η παγκοσμιοποίηση, η κοινωνία της πληροφορίας και των συμβόλων, ο τουρισμός εγείρουν νέες απειλές, καθώς τα αγαθά της Ελλάδας, υλικά και συμβολικά, τοπία και ονόματα, έχουν καταστεί περιζήτητα.
Ο νομικισμός των αδικουμένων κληρονόμων δεν προφυλάσσει πλέον από τις πολλαπλές βλέψεις. Η γη αγοράζεται από αλλοδαπούς, τα νησιά υφίστανται τουριστική και μεταναστευτική εισβολή, τα μνημεία και ο πολιτισμός θα τεθούν σύντομα υπό την προστασία και την αιγίδα ξένων ιδρυμάτων, ικανών να τα αναδείξουν.
Τέλος, η δημογραφική αδυναμία και οι μεταναστευτικές πιέσεις θα μεταβάλουν άρδην την πληθυσμιακή σύνθεση της χώρας.
Πόση (και ποια) Ελλάδα θα ανήκει σε πόσους (και ποιους) Έλληνες;
Γ. Πρεβελάκη: Η τυραννία της βαλκανικής ιστορίας, Καθημερινή, 28/05/18
Γ. Πρεβελάκη: Η μακεδονική ήττα και η αναγκαία αφύπνιση, Καθημερινή, 22/07/18
Του Γιώργου Ι. Κωστούλα
capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου