Ο Σκοπός του Απολυτηρίου – Επανενίσχυση του κύρους του Λυκείου και εξισορρόπηση του εκπαιδευτικού συστήματος

 

Η ανάγκη αναβάθμισης του Απολυτηρίου του Λυκείου αποτελεί πλέον μια ουσιαστική προτεραιότητα για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, καθώς σε όλες τις προηγμένες εκπαιδευτικές χώρες εφαρμόζεται, με διαφορετικές μορφές, ένα σύστημα εθνικού απολυτηρίου που συνδέεται άμεσα με τη συνολική αξιολόγηση των μαθητών και την ισχυροποίηση του σχολείου.

Το ελληνικό σύστημα διαθέτει το σημαντικό πλεονέκτημα του αδιάβλητου χαρακτήρα των Πανελλαδικών Εξετάσεων, στοιχείο που διασφαλίζει τη διαφάνεια και την αξιοκρατία στην εισαγωγή των μαθητών στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Ωστόσο, το ίδιο αυτό χαρακτηριστικό έχει οδηγήσει, με την πάροδο του χρόνου, σε μια ανισορροπία που πλήττει το κύρος και τον παιδαγωγικό ρόλο του Λυκείου.

Στην πράξη, το Λύκειο έχει μετατραπεί σε προπαρασκευαστικό στάδιο για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, χάνοντας σταδιακά τη φυσική του αποστολή: την παροχή ολοκληρωμένης παιδείας, την καλλιέργεια γνώσεων και δεξιοτήτων, αλλά και τη διαμόρφωση υπεύθυνων, σκεπτόμενων πολιτών. Η σημερινή πραγματικότητα δείχνει ότι το ενδιαφέρον των μαθητών και των οικογενειών επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την ουσία της σχολικής εκπαίδευσης.

Η επαναθεμελίωση του σκοπού του απολυτηρίου αποτελεί απαραίτητη μεταρρύθμιση. Ο στόχος είναι να αποκτήσει ξανά το Λύκειο κύρος, ώστε να λειτουργεί αυτόνομα και ουσιαστικά, ως τελική βαθμίδα γενικής παιδείας και όχι ως «διάδρομος» προς τις εξετάσεις. Παράλληλα, το απολυτήριο πρέπει να αποτυπώνει μια ολοκληρωμένη και αντικειμενική αξιολόγηση των μαθητών, βασισμένη όχι μόνο σε εξετάσεις, αλλά και σε συνεχή, ποιοτική παιδαγωγική διαδικασία.

Η εξισορρόπηση ανάμεσα στο αδιάβλητο των Πανελλαδικών και στη ζωντανή λειτουργία του σχολείου είναι καθοριστικής σημασίας. Μόνο έτσι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες, συνδέοντας τη γνώση με την κριτική σκέψη, την αυτονομία και την υπεύθυνη συμμετοχή των νέων στην κοινωνία.

Ο τελικός σκοπός του απολυτηρίου, επομένως, δεν είναι απλώς η παροχή ενός τίτλου σπουδών, αλλά η εμπέδωση μιας νέας εκπαιδευτικής φιλοσοφίας, που θα επαναφέρει το Λύκειο στο κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και θα το καταστήσει θεμέλιο λίθο μιας σύγχρονης, δημοκρατικής και ποιοτικής παιδείας.