Το Συμβούλιο της Επικρατείας υποχρεώνει το Υπουργείο Παιδείας να ξεκινήσει το εναλλακτικό μάθημα για τους απαλλασσόμενους από τα Θρησκευτικά – Προθεσμία έως τις 30 Νοεμβρίου 2025

 

Νέα εξέλιξη προκύπτει από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) σχετικά με το ζήτημα της διδασκαλίας εναλλακτικού μαθήματος για τους μαθητές και τις μαθήτριες που απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών.           
Με τη νεότερη απόφασή του, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο θέτει σαφή προθεσμία στο Υπουργείο Παιδείας μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2025, προκειμένου να προχωρήσει στην υλοποίηση και εφαρμογή του εναλλακτικού μαθήματος, όπως προβλέπεται από προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις και τη συνταγματική αρχή της ισότιμης εκπαίδευσης.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Η σημερινή απόφαση έρχεται ως συνέχεια μιας δικαστικής διαδικασίας που ξεκίνησε το 2022, όταν η Ολομέλεια του ΣτΕ είχε ήδη αποφανθεί ότι το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να οργανώσει και να εφαρμόσει ειδικό εναλλακτικό μάθημα για τους μαθητές που απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά, με έναρξη από το σχολικό έτος 2023-2024.

Ωστόσο, μέχρι και σήμερα, το Υπουργείο δεν έχει υλοποιήσει την υποχρέωση αυτή, με αποτέλεσμα μαθητές που έχουν απαλλαγεί από το μάθημα να παραμένουν χωρίς ισότιμο διδακτικό αντικείμενο κατά τις ώρες διδασκαλίας των Θρησκευτικών.

Στην πρόσφατη δικάσιμο της 2ας Οκτωβρίου 2025, κατά την οποία εκπροσωπήθηκαν δύο οικογένειες μαθητών που είχαν υποβάλει σχετική προσφυγή, το Υπουργείο Παιδείας υποστήριξε ότι η απόφαση του ΣτΕ, η οποία όριζε προθεσμία έως τις 30 Αυγούστου 2025 για την εφαρμογή του μαθήματος, επιδόθηκε μόλις στις 8 Σεπτεμβρίου. Με βάση αυτό, υποστήριξε πως δεν είχε έγκαιρη γνώση της δικαστικής υποχρέωσης.

Η επιχειρηματολογία αυτή, ωστόσο, δεν έγινε δεκτή από το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο αποφάσισε να δώσει τελική προθεσμία έως τις 30 Νοεμβρίου 2025 για την πλήρη συμμόρφωση του Υπουργείου.

Επόμενα βήματα και συνέπειες

Το ΣτΕ όρισε νέα και τελική δικάσιμο για τις 4 Δεκεμβρίου 2025, κατά την οποία θα εξεταστεί εάν το Υπουργείο Παιδείας παρέλειψε να εκτελέσει οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια.        
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράλειψη, το Δικαστήριο δύναται να επιβάλει νομικές και πειθαρχικές συνέπειες για όσους εμπλέκονται στη μη εφαρμογή της απόφασης — δηλαδή Υπουργούς, Γενικούς Γραμματείς και υπηρεσιακούς παράγοντες.

Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει την ανάγκη συμμόρφωσης της Διοίκησης με τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, καθώς η καθυστέρηση δύο ετών παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των μαθητών και συνιστά παραβίαση του δικαιώματος πρόσβασης σε ισότιμη εκπαίδευση.

Δήλωση εκπροσώπων των οικογενειών

Οι νομικοί εκπρόσωποι των οικογενειών που προσέφυγαν δήλωσαν:

«Η σημερινή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποτελεί μια σημαντική νίκη για το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα των μαθητών.
Το Υπουργείο Παιδείας δεν μπορεί να παραμένει αδρανές όταν υπάρχει σαφής δικαστική εντολή. Αναμένουμε την άμεση υλοποίηση της απόφασης, καθώς κάθε καθυστέρηση στερεί από τα παιδιά το δικαίωμα στην ισότιμη εκπαίδευση».

Παράλληλα, όπως ανακοινώθηκε, θα κινηθούν και αγωγές αποζημίωσης κατά του Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπώντας οικογένειες μαθητών που, αν και απαλλάχθηκαν νομίμως από το μάθημα των Θρησκευτικών, στερήθηκαν την παρακολούθηση του προβλεπόμενου εναλλακτικού μαθήματος.

Η σημασία της απόφασης

Η συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ ενισχύει τον έλεγχο της συνταγματικότητας στη δημόσια διοίκηση και υπενθυμίζει ότι η εκπαιδευτική ισότητα αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα όλων των μαθητών, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Η υποχρέωση του Υπουργείου Παιδείας να οργανώσει εναλλακτικό μάθημα:

• δεν αποτελεί επιλογή, αλλά νομική δέσμευση,
• απορρέει από τη νομολογία του ΣτΕ και το Σύνταγμα,
• και στοχεύει στη διασφάλιση της ελευθερίας συνείδησης και της εκπαιδευτικής ισοτιμίας

Η προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου 2025 αποτελεί το τελευταίο χρονικό περιθώριο για το Υπουργείο Παιδείας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.
Η μη συμμόρφωση θα αποτελέσει σοβαρή παράλειψη νόμιμης ενέργειας, με πιθανές νομικές και διοικητικές συνέπειες για την ηγεσία του Υπουργείου και τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες.