Αλλαγές στα Πανεπιστήμια: Εισαγωγή σε σχολή και όχι σε τμήμα – Τι θα γίνει με τις Πανελλαδικές

 

Εισαγωγή σε σχολή και όχι σε τμήματα, νέα προγράμματα σπουδών και νέο μοντέλο διοίκησης. Αυτές είναι μερικές από τις αλλαγές που θα φέρει ο νέος νόμος – πλαίσιο που σχεδιάζεται για τα πανεπιστήμια, με τον όποιο η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας θα κλείσει τον κύκλο των μεταρρυθμίσεων και στις τρεις εκπαιδευτικές βαθμίδες.

Για το νομοσχέδιο, όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», βασική τομή θα είναι η θεσμοθέτηση των Τμημάτων Εφαρμοσμένων Επιστημών. Ουσιαστικά θα πάρουν τη θέση των -κατεργηθέντων επί ΣΥΡΙΖΑ- ΤΕΙ και θα καλύψουν τις ανάγκες τεχνολογικής εκπαίδευσης. Οι φοιτητές τους θα εισάγονται με τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, ενώ θα έχουν τη δυνατότητα να εισαχθούν σε αυτά και απόφοιτοι ΙΕΚ.

Αλλαγές στα προγράμματα σπουδών

Το υπουργείο Παιδείας ετοιμάζει αλλαγές και στη διάρθρωση των προγραμμάτων σπουδών. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», εξετάζεται οι φοιτητές να εισάγονται σε σχολές και όχι σε τμήματα. Εντός των σχολών, θα «χτίζουν» το πτυχίο τους επιλέγοντας διαφορά μαθήματα που θα τους οδηγούν και στην εξειδίκευση. Σχολές όπως οι ιατρικές και οι νομικές θα παραμείνουν μονοτμηματικές.

Προς αυτή την κατεύθυνση η επιτροπή των πανεπιστημιακών που συνέταξε το Σχέδιο Δράσης προτείνει:

• Να δημιουργηθούν ενότητες μαθημάτων (modules), π.χ. μαθηματικά, οικονομικά, ανθρωπιστικές επιστήμες, τέχνες, υπολογιστές, επιστήμες μηχανικού κ.λπ., οι οποίες θα μπορούν να ενσωματώνονται σε διαφορετικές διαδρομές σπουδών που θα επιλέγουν οι φοιτητές. 
• Οι ενότητες μαθημάτων και τα προγράμματα σπουδών να ανήκουν στις σχολές και όχι στα τμήματα. 
• Η εισαγωγή των φοιτητών να γίνεται σε σχολές. Δεδομένου ότι δεν θα υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα προσδεδεμένα σε συγκεκριμένα πτυχία, και θα παρέχονται ενότητες μαθημάτων, θα είναι μικρότερη η δυσκολία να κατανεμηθούν οι φοιτητές σε τμήματα μετά τον πρώτο ή δεύτερο χρόνο σπουδών. Η έμφαση πρέπει να δίνεται στον ακαδημαϊκό προσανατολισμό και χαρακτήρα των σπουδών και στα ειδικά ενδιαφέροντα του φοιτητή. Δεν πρέπει να επηρεάζεται το πρόγραμμα από εξωτεριές απαιτήσεις, όπως είναι η απαίτηση να χορηγείται παιδαγωγική επάρκεια ή η απαίτηση για γνώση υπολογιστών, εκτός αν το πρόγραμμα εξ ορισμού την παρέχει. 
• Τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να αξιολογούνται και να πιστοποιούνται και από τους εκάστοτε επαγγελματικούς φορείς, που πρέπει να παρέχουν επαγγελματικό προσανατολισμό και συμβουλευτική εποπτε’ία καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών. 

Η εκλογή καθηγητών

Κρίσιμη τομή όμως είναι και ο τρόπος εκλογής καθηγητών. Βασικός στόχος είναι να ανοίξουν τα πανεπιστήμια σε νέους Έλληνες επιστήμονες από το εξωτερικό, στη λογική του brain gain, αλλά και σε ξένους. Για τον λόγο αυτό, θα διερευνηθεί η σύνθεση των εκλεκτορικών σωμάτων, με σκοπό να προλαμβάνονται αναξιοκρατικές επιλογές, ενώ θα θεσμοθετηθούν και νέες μορφές εργασιακών σχέσεων για πανεπιστημιακούς, ώστε να μπορούν να μετακινηθούν στα ελληνικά ΑΕΙ καθηγητές από το εξωτερικό για ορισμένο χρόνο ή να υπάρχουν διδάσκοντες που κάνουν έρευνα.

Νέο μοντέλο διοίκησης

Το νέο μοντέλο διοίκησης – σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα της «Καθημερινής» – θα βασίζεται στην επαναφορά των Συμβουλίων από εξωπανεπιστημιακούς. Το 2011 η θεσμοθέτηση των Συμβουλίων προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις. Τότε, μεγάλο μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας αντιμετώπισε τα Συμβούλια εχθρικά, ως «ξένο σώμα», ενώ αντέδρασαν και οι εκλεγμένοι πρυτάνεις. Για τον λόγο αυτό τώρα τονίζεται από το υπουργείο Παιδείας ότι οι αρμοδιότητες των Συμβουλίων θα είναι απολύτως διακριτές σε σχέση με εκείνες του πρύτανη, που είναι εκλεγμένος από τους πανεπιστημιακούς κάθε ΑΕΙ. Το ερώτημα είναι πώς θα επιλέγεται ο πρύτανης: από τα Συμβούλια, έπειτα από διεθνή προκήρυξη, ή από τους πανεπιστημιακούς; Για το θέμα υπάρχουν αντιδράσεις και συνδικαλιστές της ΝΔ, οι οποίοι θεωρούν ότι ο πρύτανης πρέπει να συνεχίσει να εκλέγεται. Κάποιοι αναφέρουν, όπως αναφέρει το δημοσίευμα,  ότι οι ενστάσεις αυτές υπάρχουν διότι οι συνδικαλιστές έχουν φιλοδοξίες για τον πρυτανικό θώκο, τις οποίες μπορούν ευκολότερα να καταφέρουν μέσω μιας εκλογής από τη βάση παρά μέσω μιας διεθνούς προκήρυξης.

Το θέμα της διοίκησης αναδεικνύεται και από τις προτάσεις της επιστημονικής επιτροπής που έχει οριστεί στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Ιδρύματος Μποδοσάκη για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για το πανεπιστήμιο του 2030. Σημειώνεται ότι την Δευτέρα 22/11 στις 7 μ.μ. θα γίνει παρουσίαση των σημείων του σχεδίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.