ΠΕΚΑΠ-Υπόμνημα θέσεων επί του Σ/Ν «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις»

Αθήνα, 30 Απριλίου 2020

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Υπόμνημα επί του Σ/Ν «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις»

 

Η ανταπόκριση της χώρας μας στην πρόκληση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης, της οποίας το κύριο χαρακτηριστικό είναι η σύνδεση του ανθρώπου με τη μηχανή και τις ευφυείς τεχνολογίες, προϋποθέτει πολίτες με βασικές ψηφιακές δεξιότητες και επιστήμονες Πληροφορικής, για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των σύγχρονων θέσεων εργασίας, που απαιτούν αντίστοιχες ψηφιακές ικανότητες - Digital Competence Framework (https://ec.europa.eu/jrc/en/digcomp/ digital-competence-framework). Σύμφωνα με το Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας-Digital Economy and Society Index – DESI (https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/desi), ο οποίος μετρά την ψηφιακή τεχνολογία και προσδιορίζει την απόδοση και την πρόοδο της ψηφιακής ανταγωνιστικότητας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας υπολείπεται αρκετά (46%) από το μέσο όρο των κρατών μελών (57%). Σήμερα, λοιπόν, παρά ποτέ, για την ενίσχυση της οικονομίας της χώρας μας, είναι οφθαλμοφανής η ενίσχυση της ψηφιακής της ανταγωνιστικότητας, με κύριο πυλώνα την Εκπαίδευση. Κατά συνέπεια το σημερινό σχολείο οφείλει να προετοιμάσει αποτελεσματικά τον αυριανό πολίτη της Κοινωνίας και της Γνώσης, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αλλά και να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες της νέας εποχής, όπως αυτές προαναφέρθηκαν.

Στην προσπάθεια αυτή είναι γεγονός αδιαµφισβήτητο, ότι η ενίσχυση της προσφερόμενης Πληροφορικής Παιδείας, για την ολόπλευρη μόρφωση και προσωπική ανάπτυξη των μαθητών, σε σχέση με τη βελτίωση του ψηφιακού γραμματισμού και των ψηφιακών ικανοτήτων τους, που αποτελούν στρατηγικό στόχο της νέας προγραμματικής περιόδου για την Ε.Ε., θα συντελέσει τα μέγιστα. (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Σχέδιο δράσης 2018 για την ψηφιακή εκπαίδευση ;Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Εθνικό Σχέδιο Δράσης 2019 για την Προώθηση της Καινοτομίας και των Ψηφιακών Δεξιοτήτων).

Επίσης, είναι γενικά αποδεκτό ότι η διδασκαλία-διδακτική των μαθημάτων Πληροφορικής και ιδιαίτερα ο Προγραμματισμός, αναπτύσσουν εκτός των ψηφιακών ικανοτήτων και άλλες ικανότητες του 21^ου αιώνα, όπως η κριτική, η δημιουργική και η υπολογιστική σκέψη. Με δεδομένη τη διείσδυση της Επιστήμης των υπολογιστών στις άλλες επιστήμες, την οικονομία και την κοινωνία οι προαναφερθείσες ικανότητες του και ψηφιακές ικανότητες αναγνωρίζονται ως θεμελιώδεις, που καλλιεργούνται στα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα από την αρχή της βασικής εκπαίδευσης. Η ανάπτυξη Πληροφορικής κουλτούρας θα καταστήσει τους μαθητές μας ενεργά μέλη της σύγχρονης κοινωνίας, ικανούς να πρωταγωνιστούν στις αλλαγές και στις εξελίξεις που επιβάλλουν οι σύγχρονες απαιτήσεις σε όλους τους τομείς. Επιπρόσθετα, η ατυχής συγκυρία της πανδημίας του COVID-19 ανέδειξε πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη, η Πολιτεία να επενδύσει στην Επιστήμη της Πληροφορικής και στις Εφαρμογές της στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και  σε ζητήματα εξοπλισμού (υλικού και λογισμικού), στους εκπαιδευτικούς Πληροφορικής, και στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Το υπό διαβούλευση Σ/Ν του Υπουργείου Παιδείας με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», αν και στο σκεπτικό του ευαγγελίζεται την αναβάθμιση της Πληροφορικής, που είναι η πάγια θέση της Ένωσής μας, δεν ανταποκρίνεται ουδόλως προς αυτή την κατεύθυνση. Με δεδομένη την ειλικρινή πρόθεσή μας, για κατάθεση εποικοδομητικών βελτιωτικών προτάσεων, στην κατεύθυνση των υλοποίησης των προαναφερθέντων, υποβάλλουμε το παρακάτω αναλυτικό και τεκμηριωμένο υπόμνημα θέσεων επί των διατάξεών του. Συγκεκριμένα, στο υπόμνημα καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο το σύστημα εκπαίδευσης μπορεί  να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα την καινοτομία και τις ψηφιακές τεχνολογίες και να στηρίξει την ανάπτυξη κατάλληλων ψηφιακών δεξιοτήτων, που απαιτούνται για τη διαβίωση και την εργασία.

Υπόμνημα επί των διατάξεων

Άρθρο 01 – Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Θετική η πιλοτική εισαγωγή, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, της δράσης με τίτλο «Εργαστήρια Δεξιοτήτων», με σκοπό την ενίσχυση της καλλιέργειας, μεταξύ άλλων, και των ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών. 

Προτείνουμε τη Διδασκαλία του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων «Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία», από εκπαιδευτικούς Πληροφορικής.

Άρθρο 03 – Κατανομή χρόνου ανά διδακτικό αντικείμενο στα Δημοτικά Σχολεία

Η μοναδική ρεαλιστική πρόταση για ένα σύγχρονο Δημοτικό Σχολείο, είναι η εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος των Ε.Α.Ε.Π.. (ΦΕΚ 1139/28-7-2010). Ο σκοπός της διδασκαλίας της Πληροφορικής στο Δημοτικό είναι οι μαθητές να αποκτήσουν μια αρχική, συγκροτημένη και σφαιρική αντίληψη των βασικών λειτουργιών του υπολογιστή, μέσα σε μια προοπτική «τεχνολογικού αλφαβητισμού» και αναγνώρισης των Τ.Π.Ε., αναπτύσσοντας παράλληλα ευρύτερες δεξιότητες κριτικής σκέψης, δεοντολογίας, κοινωνικής συμπεριφοράς αλλά και διάθεσης για ενεργοποίηση και δημιουργία τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε συνεργασία με άλλα άτομα ή ως μέλη μιας ομάδας. Η εμπειρία έδειξε ότι το Δημοτικό σχολείο με Ε.Α.Ε.Π., επρόκειτο για ένα άκρως επιτυχημένο θεσμό, που έδωσε σε όλους τους μαθητές το δικαίωμα στον ψηφιακό αλφαβητισμό και στη ουσιαστική διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων της Πληροφορικής και των Τ.Π.Ε.

Προτείνουμε την αύξηση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος «Τεχνολογίες της  Πληροφορικής και της Επικοινωνίας» στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού (Γ’ έως ΣΤ’), με τη μετατροπή του μαθήματος σε δίωρο.

Άρθρο 04 – Διδασκόμενα μαθήματα και αξιολόγηση μαθητών του Γυμνασίου

Μετά την τρίχρονη εφαρμογή του πιλοτικού αναμορφωμένου προγράμματος Σπουδών στο Γυμνάσιο, όπου το μάθημα της Πληροφορικής διδασκόταν δύο (2) ώρες την εβδομάδα, η επιτυχία του, κατά γενική ομολογία όλων των θεσμικών φορέων και των αποτελεσμάτων της αξιολόγησής του, υπήρξε αδιαμφισβήτητη (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Πρόγραμμα Σπουδών 2011 για τον Πληροφορικό Γραμματισμό). Ο σκοπός της διδασκαλίας της Πληροφορικής στο Γυμνάσιο είναι να προσδιορίσει και να εξειδικεύει τις διαστάσεις του πληροφορικού γραμματισμού, δηλαδή τις ικανότητες (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις και αξίες για τις Τ.Π.Ε.) που θα πρέπει να αναπτύξουν όλοι οι μαθητές και είναι απαραίτητες για την εκπαίδευση και την παραπέρα ζωή τους. Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητη την υιοθέτηση και εφαρμογή του σε όλα τα Γυμνάσια της χώρας.

Επιπρόσθετα, είναι θετική η πρόσφατη θέσπιση του Κρατικού Πιστοποιητικού Πληροφορικής (ΦΕΚ 12/Α/24-1-2020), που αποτελούσε πάγιο αίτημα της Ένωσής μας την τελευταία δεκαετία. Θεωρούμε ότι πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί το Πρόγραμμα προετοιμασίας των μαθητών για την Πιστοποίηση στην επάρκεια χρήσης των Τ.Π.Ε., καθώς αποτελεί απαραίτητο εφόδιο για την επιτυχή εκπαιδευτική και επαγγελματική τους πορεία.

Προτείνουμε τα εξής:

- Διδασκαλία του μαθήματος « Πληροφορική» σε Α’, Β’ και Γ’ τάξη, σε δίωρη βάση.

- Εφαρμογή του Προγράμματος προετοιμασίας για την πιστοποίηση στην επάρκεια χρήσης των Τ.Π.Ε. και για τους μαθητές της Β’ τάξης.

- Δυνατότητα και σε μόνιμους εκπαιδευτικούς Πληροφορικής, που επιθυμούν, για συμπλήρωση του διδακτικού τους ωραρίου με τη διδασκαλία του Προγράμματος προετοιμασίας. 

Άρθρο 07 – Διάρθρωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων Γενικού Λυκείου και εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποφοίτων Γενικού Λυκείου

Τα τελευταία χρόνια το Γενικό Λύκειο έχει γίνει πεδίο πειραματισμού για την Πληροφορική Παιδεία, προκαλώντας προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων αλλά και σύγχυση σε μαθητές και γονείς.

Προτείνουμε για την Α’ τάξη το μάθημα «Εφαρμογές Πληροφορικής», να είναι μέρος του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος Γενικής Παιδείας και όχι μάθημα Επιλογής. Οι βασικοί στόχοι που θα πρέπει να ικανοποιεί το μάθημα είναι:

- Η εμβάθυνση των γνώσεων με τις οποίες είχαν έρθει σε επαφή οι μαθητές στο Γυμνάσιο σε εισαγωγικό επίπεδο και

- Η απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων που θα προσφέρει ισότιμα σε όλους τους μαθητές την ικανότητα εφαρμογής όλων των απαραίτητων εργαλείων για την  αξιοποίηση της διαθεματικότητας στη σύγχρονη εκπαίδευση.

Για τη Β’ τάξη, το μάθημα «Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Υπολογιστών» είναι θεμελιώδες καθώς καλύπτει τους εξής βασικούς στόχους:

- Την καλλιέργεια και ανάπτυξη της αναλυτικής, συνθετικής, κριτικής και δημιουργικής σκέψης και την απόκτηση της προγραμματιστικής αντίληψης, μέσα από την αλγοριθμική προσέγγιση της επίλυσης προβλημάτων

- Την προσέγγιση περισσότερο απαιτητικών θεματικών ενοτήτων που αναφέρονται στα Λειτουργικά Συστήματα, στις Βάσεις Δεδομένων και στα Δίκτυα Υπολογιστών.

Προτείνουμε τη μετατροπή του μαθήματος σε δίωρο.

Για τη Γ΄ τάξη, θεωρούμε αυτονόητη την ισότιμη αντιμετώπιση του μαθήματος «Πληροφορική» (σε σχέση με τις διδακτικές ώρες) με τα υπόλοιπα μαθήματα των Ομάδων Προσανατολισμού της Γ’ ΓΕ.Λ. Επιπρόσθετα, οι υποψήφιοι της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν το μάθημα Πληροφορικής, προκειμένου να ενταχθούν στα Τμήματα Πληροφορικής. Η πρόταση αυτή αποτελεί πάγιο αίτημα και των Πανεπιστημιακών Καθηγητών αλλά και των Προέδρων των Τμημάτων Πληροφορικής. Δυστυχώς η, από το 2016, ακολουθουμένη εκπαιδευτική πολιτική δίνει τη δυνατότητα εισαγωγής υποψηφίων σε τμήματα Πληροφορικής, χωρίς να εξετάζονται στο μάθημα της Πληροφορικής και επομένως να έχουν ουσιαστικά ελλιπείς γνώσεις στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο.

Προτείνουμε την εξέταση στο μάθημα «Πληροφορική» για την εισαγωγή των υποψηφίων σε όλες τις Σχολές και τα Τμήματα Πληροφορικής (και των συναφή ως προς το επιστημονικό τους πεδίο) των Α.Ε.Ι. Συγκεκριμένα για το 2^ο επιστημονικό πεδίο, όσον αφορά τα τμήματα Μηχανικών Πληροφορικής & λοιπά Τμήματα Μηχανικών με επιμέρους συνάφεια με το γνωστικό αντικείμενο της Επιστήμης των υπολογιστών, το ένα εξεταζόμενο μάθημα να είναι της Πληροφορικής με συντελεστή βαρύτητας.

 

Άρθρο 49 Ρυθμίσεις για τη λειτουργία των σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Η αλλαγή του μέγιστου πλήθους μαθητών τμήματος (από 22) σε 24, με δυνατότητα αύξησης σε 26 και ακόμα περισσότερο η θέσπιση ελάχιστου πλήθους μαθητών τμήματος 20 (από 12), θα οδηγήσει στη μη παραγωγική (αποτελεσματική και αποδοτική) διδασκαλία των ψηφιακών δεξιοτήτων Τ.Π.Ε. και των βασικών εννοιών του γνωστικού αντικειμένου της Πληροφορικής. Παράλληλα δε, θα οδηγήσει στην κατάργηση χιλιάδων τμημάτων, με συνέπεια την μείωση ωρών του μαθήματος Τ.Π.Ε. σε όλη την επικράτεια, με επιπτώσεις τόσο για τους μόνιμους όσο και για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς Πληροφορικής.

Προτείνουμε την κατάργηση της παραπάνω ρύθμισης και να αντικατασταθεί με: Το μέγιστο πλήθος μαθητών ανά τμήμα στο δημοτικό να είναι 22 και το ελάχιστο 12.

Άρθρο 51 Ανώτατο ηλικιακό όριο εγγραφής μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ.

Άρθρο 52 Ρυθμίσεις για την εγγραφή ή μετεγγραφή μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ.

Η εισαγωγή ηλικιακού ορίου για την εγγραφή μαθητών, πέρα από το προφανές ότι απαγορεύει την απόκτηση 2ης ειδικότητας σε αποφοίτους ΕΠΑ.Λ. ή την απόκτηση 1ης ειδικότητας σε αποφοίτους ΓΕ.Λ., θα επιφέρει επιπλέον τεράστια μείωση μαθητικού πληθυσμού, καθώς εκτιμάται το 30% των εγγεγραμμένων μαθητών σήμερα, είναι άνω των 17 ετών. Το παραπάνω στερεί από την τυπική μάθηση τη δυνατότητα προσφοράς ίσων ευκαιριών, σε άτομα ανεξάρτητα της οικονομικής διαστρωμάτωσης από την οποία προέρχονται. Παράλληλα δε μακροχρόνια, θα έχει ως αποτέλεσμα την πιθανή στέρηση, από την εθνική οικονομία, πολύτιμου εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.

Προτείνουμε:

-  Την κατάργηση του ηλικιακού ορίου.

-  Να επιτρέπεται σε αποφοίτους ΕΠΑ.Λ. να αποκτήσουν 2^η ειδικότητα

- Να επιτρέπεται σε αποφοίτους ΓΕ.Λ. να φοιτούν στα ΕΠΑ.Λ. για να αποκτήσουν 1^η ειδικότητα

Το Δ.Σ. της Π.Ε.ΚΑ.Π.