Τον προσεχή Φεβρουάριο o κ. Τσίπρας θα συμπληρώσει 24 μήνες σαν πρωθυπουργός.
Η μακροβιότερη κυβέρνηση μετά τη χρεοκοπία του 2010
ήταν του Α. Σαμαρά με 30 μήνες περίπου (Ιούνης 2012 – Δεκέμβρης 2014).
Από τον Ιούνη του 2014 όμως η κυβέρνηση Σαμαρά, μετά το αποτέλεσμα των
ευρωεκλογών ήταν υπό προθεσμία.
Του Γ.Α. Παπανδρέου είχε διάρκεια περί τους 20 μήνες.
Εδώ και αρκετό καιρό καλλιεργείται σθεναρά η πεποίθηση πως η κυβέρνηση Τσίπρα θα εξαντλήσει τουλάχιστον την τρέχουσα τετραετία και βλέπουμε...
Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται σε τρία βασικά στοιχεία.
α) Η κυβέρνηση έχει τη δεδηλωμένη μιας συμπαγούς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας 153
βουλευτών.
β) Η ηγεσία της κυβέρνησης, ο κομματικός μηχανισμός των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και το πελατειακό κράτος που έχουν συστήσει δείχνουν πως δεν έχουν καμιά πρόθεση να εγκαταλείψουν τη νομή της εξουσίας και τα προνόμια που αυτή τους εξασφαλίζει. Γι’ αυτό προσπαθούν να επιβάλουν κάποιου είδους καθεστώς.
γ) Οι δανειστές και οι σύμμαχοι στηρίζουν την κυβέρνηση Τσίπρα γιατί κάνει αυτά που απαιτούν με λιγότερες κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις.
Και τα τρία αυτά στοιχεία αποτυπώνουν με ενάργεια το τρέχον βασικό σενάριο.
Η στήλη από την πλευρά μιας οικονομικής στήλης που προσπαθεί να διαγνώσει σε ποιες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις οδηγούν τα πολιτικά και οικονομικά δεδομένα έχει υιοθετήσει εδώ και καιρό πως η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα θα αναγκαστεί σύντομα να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές.
Στηρίζει αυτήν την εκτίμηση στα δεδομένα των οικονομικών εξελίξεων που όλο το 2016 ήταν και παραμένουν αρνητικά (ανάπτυξη, εξαγωγές, ληξιπρόθεσμες, λιανικές πωλήσεις, έσοδα ασφαλιστικών ταμείων...) αλλά και τη γενική εικόνα που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις τόσο στην πρόθεση ψήφου, αλλά κυρίως την αποδοχή του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης τουλάχιστον από μια κρίσιμη μειοψηφία του 30%. Επίσης σημαντική παράμετρος είναι ο δείκτης που μετρά τις προσδοκίες για τη μεταβολή της οικονομικής κατάστασης (νοικοκυριού και χώρας) τους επόμενους 12 μήνες.
Κανένα από τα παραπάνω στοιχεία, τόσο της οικονομίας όσο και των πεποιθήσεων της κοινωνίας δεν είναι θετικό για την κυβέρνηση. Περί το 80% της κοινής γνώμης με αυξητικές τάσεις, έχει αρνητική εικόνα για την κυβέρνηση, τον πρωθυπουργό και την οικονομική πορεία της χώρας.
Στα παραπάνω στοιχεία οι οικονομικές εξελίξεις παίζουν τον καθοριστικότερο ρόλο καθώς είναι ευρέως γνωστό πως οι πεποιθήσεις του "αρκουδιού" διαμορφώνονται κατά το μεγαλύτερο μέρος από το αν είναι χορτάτο ή πεινασμένο, όπως και αν πιστεύει αν σε ένα χρόνο θα παραμένει χορτάτο ή θα είναι νηστικό.
Η αχίλλειος πτέρνα της κυβέρνησης είναι η οικονομία. Αν η οικονομία πήγαινε καλύτερα ή δημιουργούσε προσδοκίες βελτίωσης, στους άλλους τομείς με τους κατάλληλους επικοινωνιακούς χειρισμούς θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη μίνιμουμ απαραίτητη αποδοχή για να εξαντλήσει τουλάχιστον την τετραετία.
Τα οξυμένα οικονομικά προβλήματα έχουν να κάνουν με την αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων, τη φυγή των επιχειρήσεων λόγω φορολογίας και ασφαλιστικού. Αυτά έχουν σαν συνέπεια την εκρηκτική αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, τη μη επιστροφή καταθέσεων στις τράπεζες κλπ. Όλα αυτά οδηγούν τον ΟΑΕΕ και το ΙΚΑ στην αδυναμία να καταβάλλουν συντάξεις πιθανόν εντός του 2017, τη ΔΕΗ να αντιμετωπίσει τους επόμενους μήνες οξύ πρόβλημα ρευστότητας με απειλή την αδυναμία κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της χώρας κλπ.
Θέλω να πω λοιπόν πως το 80% της αρνητικής γνώμης προς την κυβέρνηση που ήδη είναι πολύ υψηλό για να της εξασφαλίσει την μακροημέρευση, μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω από την παραπάνω αρνητική εξέλιξη βασικών οικονομικών δεδομένων.
Οι δημοκρατίες ως γνωστόν κυβερνώνται σίγουρα με τη δεδηλωμένη στη Βουλή αλλά και με την αποδοχή της κυβέρνησης από την πλειοψηφία ή έστω μια δεσπόζουσα μειοψηφία στην κοινή γνώμη. Η εμπειρία διεθνώς αλλά κυρίως στην Ελλάδα δείχνει πως όταν υπάρχει απόκλιση μεταξύ Βουλής και αποδοχής στην κοινή γνώμη οι εκλογές βρίσκονται προ των θυρών.
Από την άλλη πλευρά, τα δικτατορικά και γενικώς τα αυταρχικά καθεστώτα δείχνουν μικρότερη σημασία στην αποδοχή τους από την κοινή γνώμη. Αν και όταν η δυσαρέσκεια φουντώνει, λόγω της οικονομίας κυρίως, ο χρόνος μετρά αντίστροφα και γι’ αυτά. Τα αυταρχικά καθεστώτα έχουν τρεις μηχανισμούς με τους οποίους κάμπτουν την κοινή γνώμη και διατηρούνται περισσότερο στην εξουσία: Είναι η προπαγάνδα, η βία και ο φόβος.
Η προπαγάνδα, η βία και φόβος για να χρησιμοποιηθούν ως μέσα άσκησης και παραμονής στην εξουσία χρειάζονται και ανάλογους μηχανισμούς. Χρειάζεται ο ασφυκτικός έλεγχος των μέσων ενημέρωσης, των δυνάμεων ασφαλείας αλλά και η παρουσία παρακράτους που θα εκφοβίζει και θα παρακολουθεί όλους τους δυνητικούς υπόπτους για αποσταθεροποίηση.
Δείγματα αυταρχισμού...
Η αλήθεια είναι πως η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα με το νόμο για τις τηλεοπτικές άδειες, παρακάμπτοντας το Σύνταγμα, προσπάθησε να ελέγξει την ενημέρωση. Απέτυχε, είτε γιατί δεν το μεθόδευσε σωστά, είτε γιατί η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα της Λατινικής Αμερικής όπως αφελώς νόμιζαν, αλλά μια χώρα της Ευρώπης με εδραιωμένους κάποιους θεσμούς παρά τις όποιες αδυναμίες τους.
Στην αστυνομία και το στρατό δεν υπάρχουν ενδείξεις για προσπάθεια άσκησης ελέγχου πέραν των ορίων που θέτει το σύνταγμα. Ούτε στις τοπικές οργανώσεις των κομμάτων της κυβέρνησης παρατηρείται να λειτουργούν παρακρατικές ομάδες.
Εδώ και πολλές δεκαετίες στην Ελλάδα η μοναδική προσπάθεια δημιουργίας παρακρατικών ομάδων κρούσης ήταν της ΧΑ και φαίνεται να ανακόπηκε από την παρέμβαση της δικαιοσύνης και της κυβέρνησης Σαμαρά.
Το γεγονός πως τοποθετούν κομματικούς σε διάφορες θέσεις - κλειδιά, είναι μεμπτό για μια ευρωπαϊκή δημοκρατική χώρα αλλά δεν είναι κάτι καινούργιο. Το έκαναν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Όπως επίσης διόριζαν πελάτες για να εξασφαλίσουν ψήφους.
Η κυβέρνηση απέτυχε προς το παρόν να ελέγξει τα τηλεοπτικά κανάλια και αν δεν είχε σκαλώσει στο ΣτΕ θα είχε σκαλώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για την άσκηση συστηματικής βίας και φόβου εκτός του δημοκρατικού πλαισίου δεν υπάρχουν ενδείξεις. Άρα, δεν μπορούμε να στηρίξουμε το συμπέρασμα πως δομούν κάποιου είδους αυταρχικό καθεστώς.
Μένουν η δεδηλωμένη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και η υποστήριξη των δανειστών.
Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 153 είναι θέμα χρόνου να αρχίσει να υπόκειται τα φυσιολογικά ρήγματα που έχουν υποστεί όλες οι κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, όταν στενεύουν τα πλαίσια επανεκλογής τους. Η συνοχή τους εξαρτάται από τις προσδοκίες παραμονής στην εξουσία αλλά και επανεκλογής στο μέλλον γιατί και το βουλευτιλίκι από μόνο του εξουσία είναι. Αν από τους 153 βουλευτές οι προοπτικές στο τέλος της τετραετίας για τους 100 είναι να μην περάσουν το κατώφλι της Βουλής, πολλοί από αυτούς είναι θέμα χρόνου να αρχίσουν να διαφοροποιούνται και να συνωθούνται έξω από άλλα κόμματα ή πολιτικά σχήματα όπου κατευθύνονται και οι ψηφοφόροι τους.
Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ βουλευτών και ψηφοφόρων και την παρακολουθήσαμε ευκρινώς στη μετάσταση του βαθέως ΠΑΣΟΚ στο ΣΥΡΙΖΑ.
Οι δανειστές...
Οι Ευρωπαίοι εταίροι και δανειστές στήριξαν αρχικά ένθερμα τον κ. Τσίπρα γιατί πίστεψαν πως μπορεί να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις και να βάλει την Ελλάδα σε τροχιά ανάπτυξης. Αυτό "πούλησαν" στους βουλευτές τους για να ψηφίσουν το τρίτο μνημόνιο αλλά και στην κοινή γνώμη για να ησυχάσει. Αν η οικονομία στην Ελλάδα δεν δείξει σημάδια ανάκαμψης και χρειαστεί σύντομα νέο μνημόνιο, θα πρέπει να εξηγήσουν τι πήγε λάθος και η "μαύρη" ελληνική τρύπα δεν έχει κλείσει.
Ήδη, παρατηρούνται αποστασιοποιήσεις από την κυβέρνηση Τσίπρα και δημοσιεύματα που καταγράφουν την αποτυχία. Αν η κυβέρνηση χάσει την αποδοχή στην κοινή γνώμη ή την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, οι ξένοι δεν θα επιμείνουν να στηρίζουν Τσίπρα, όπως έκαναν και με τον Σαμαρά. Το γεγονός πως τους επόμενους 12 μήνες έχουμε εκλογές σε ΗΠΑ, Γαλλία και Γερμανία αλλάζει απρόβλεπτα πολλές παραμέτρους σε σχέση με την Ελλάδα. Κανείς ξένος δεν θα συνεχίσει να στηρίζει μια κυβέρνηση που έχει χάσει την αποδοχή στην κοινωνία, με πολιτικό κόστος στη δική της εκλογική βάση.
Το συμπέρασμα είναι λοιπόν πως οι εξελίξεις στην οικονομία αλλά και στην αποδοχή της κυβέρνησης από την κοινή γνώμη δείχνουν πως οι πρόωρες εκλογές είναι θέμα χρόνου.
Από την άλλη η κυβέρνηση δεν θέλει να χάσει την εξουσία. Πολύ φυσιολογικό. Καμία κυβέρνηση δεν το ήθελε ποτέ. Το ζήτημα είναι πόσο θα αντέξει και αν εκτός από τη βούληση έχει τη δυνατότητα μέσω της προπαγάνδας και του φόβου να ελέγξει την κοινωνική αποστροφή.
Πιστεύω πως δεν την έχει αυτή τη δυνατότητα αλλά ούτε και την ικανότητα. Η ιστορία με τις τηλεοπτικές άδειες το απέδειξε.
Επίσης είναι θέμα χρόνου οι δανειστές να συνεχίζουν να παίρνουν αποστάσεις από την κυβέρνηση, όπως έκανε ο πρόεδρος Ολάντ πρόσφατα. Τέλος, θέμα εβδομάδων αν όχι ημερών είναι να δούμε και διαφοροποιήσεις στελεχών από βασικές κυβερνητικές επιλογές...
Όταν δεν υπάρχουν προσδοκίες βελτίωσης στην οικονομία και πάνω από τα δυο τρίτα της κοινής γνώμης έχουν αρνητική γνώμη για την κυβέρνηση οι εκλογές είναι θέμα χρόνου. Αυτό έχει δείξει η πρόσφατη πολιτική ιστορία.
Οι νόμοι της ανθρώπινης φύσης παραμένουν αναλλοίωτοι για όλους, πόσο μάλλον για τους πολιτικούς που η καριέρα τους εξαρτάται άμεσα από την εντύπωση που προκαλούν στην κοινή γνώμη...
Κ.Στούπας
capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου