Ο
λησμονημένος Εθνομάρτυρας Διονύσιος ο Φιλόσοφος, γεννήθηκε στην
Παραμυθιά το 1541 μ.Χ., με μακεδονική καταγωγή από το χωριό Αβδέλλα
Γρεβενών.
Από πολύ μικρός έγινε Μοναχός στο Διχούνι, στο Μοναστήρι του Αγίου
Δημητρίου και αργότερα, σε πολύ νεαρή ηλικία, έφυγε στην Πάδοβα για
σπουδές στην Ιατρική, Φιλοσοφία, Φιλολογία, Λογική, Αστρονομία και
Ποίηση, πράγμα που δείχνει τη φιλομάθειά του, όπως επίσης και το γεγονός
ότι μιλούσε επτά γλώσσες! Χάρη σε αυτές του τις ιδιότητες ονομάστηκε
και
Φιλόσοφος!
Φιλόσοφος!
Στην Ευρώπη μάλιστα ήρθε σε επαφές με δυτικούς ηγεμόνες προσπαθώντας
να εξασφαλίσει τη στρατιωτική βοήθειά τους για ταυτόχρονη Επανάσταση και
Απελευθέρωση της Ελλάδος και όλου του Βυζαντίου, πράγμα που ήταν πόθος
και όραμα όλων των Ελλήνων!
«Τρίκκη Βυζάντιον ανακτήσει» 1600
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΧΡΙΔΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Άλλη μια άγνωστη Επανάσταση
ήταν εκείνη του 16ου αιώνα που ξέσπασε στη Βόρειο Ήπειρο από τον
Επίσκοπο Αχρίδος Αθανάσιο, ο οποίος το καλοκαίρι του 1596 ξεσήκωσε τους
Χειμαρριώτες που συγκέντρωσαν 1500 άνδρες και μαζί με λιγοστούς
φιλέλληνες Ισπανούς επεχείρησαν να καταλάβουν κάποιο φρούριο, αλλά δεν
τα κατάφεραν, Ο Αθανάσιος στρέφεται τότε στην Ευρώπη για να πείσει τους
Δυτικούς να αποστείλουν βοήθεια, αλλά μάταια… Το ίδιο θα έκανε τέσσερα
χρόνια αργότερα και ο Διονύσιος Μητροπολίτης Τρίκκης (Τρικάλων) Το 1582
εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και το 1563 αναδείχτηκε Μητροπολίτης
Λαρίσης, μεταφέροντας την έδρα του στην Τρίκκη (Τρίκαλα).
Μη αντέχοντας εκεί να βλέπει άλλο τα βάσανα των Ελλήνων, τα
παιδομαζώματα, τους βίαιους εξισλαμισμούς και μαθαίνοντας για την
Επανάσταση του Έλληνα Μητροπολίτη Αχρίδας Αθανασίου το 1596,
προετοιμάζει και ο ίδιος πολλούς για να επαναστατήσουν!
Ταυτόχρονα, αποστέλλει ανθρώπους του σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες,
ζητώντας κάθε είδους βοήθεια, αρχίζει επαφές με Κλέφτες και Αρματολούς
των Χασίων και του Ασπροποτάμου, ενώ αποταμιεύει μέρος των προσόδων που
όφειλε να αποδίδει ετησίως η Μητρόπολη του στην Πύλη, για την οικονομική
προετοιμασία της Επανάστασης!
Έτσι, πιστεύοντας ότι θα αποστείλει στρατιωτική βοήθεια και ο πολλά
υποσχόμενος Δούκας του Νεβέρ, κηρύσσει την Επανάσταση στα Άγραφα το
1600, από το Μοναστήρι της Παναγίας Τατάρνης, με το σύνθημα «Τρίκκη
Βυζάντιον ανακτήσει»!
Δυστυχώς η Επανάσταση καταπνίγεται στο αίμα, χωριά, εκκλησιές και
μοναστήρια καταστρέφονται, ενώ ο γειτονικός Μητροπολίτης Φαναρίου και
Νεοχωρίου Σεραφείμ συλλαμβάνεται σαν συνεργός!
Οι Τούρκοι τον ρίχνουν στη φυλακή, τον βασανίζουν σκληρά και του
ζητούν να αρνηθεί την Πίστη μας και να γίνει μουσουλμάνος, ώστε να του
χαρίσουν τη ζωή και μεγάλα τουρκικά αξιώματα…
Όμως ο γενναίος και πιστός άχρι θανάτου Μητροπολίτης Σεραφείμ
αρνήθηκε με σθένος, με αποτέλεσμα να τον φέρουν οι Τούρκοι στην αγορά
του Φαναρίου, να τον βασανίσουν άγρια και να τον θανατώσουν δημόσια με
τον φριχτότερο τρόπο: τον σούβλισαν ζωντανό κοντά στο κυπαρίσσι της
αγοράς στις 4 Δεκεμβρίου 1601 μ.Χ.!
Μετά μερικές μέρες έκοψαν το κεφάλι του και τον έστησαν σε πάσαλο σε
κοινή θέα, προς φόβο των Ελλήνων. Όμως κάποιος δικός μας, έσπευσε και
πήρε την αγία κεφαλή και κυνηγημένος υπό των Τούρκων την έριξε σε
ποτάμι. Βρέθηκε τότε από ψαράδες, οι οποίοι εννόησαν ποιανού ήταν, καθώς
επί δύο νύχτες έβλεπαν πύρινο στύλο επάνω της να φτάνει ως τον ουρανό!
Σήμερα η τίμια κάρα του Αγίου Σεραφείμ, φυλάσσεται ως θησαυρός
πολύτιμος στην Ιερά Μονή Κορώνας, επιτελώντας αμέτρητα θαύματα, ενώ
μεγάλη φάνηκε η μεσιτεία του Αγίου και στο παρελθόν, ιδίως σε περιόδους
πανούκλας!
Καταφυγή Διονυσίου στη Δύση
Την ίδια ώρα, ο Μητροπολίτης Λαρίσης-Τρίκκης Διονύσιος καταφέρνει να
γλυτώσει μόλις την τελευταία στιγμή από τη δίωξη των απίστων και να
περάσει στη Δύση, ενώ το Πατριαρχείο, για να μπορέσει να γλυτώσει τους
χριστιανούς και τα χωριά τους από την εκδικητική μανία των Τούρκων,
αναγκάζεται να τον «καθαιρέσει».
Ο ακάματος Διονύσιος πάντως δε σταματά ούτε στιγμή. Οι γνώσεις και το
παράστημά του, η ευρυμάθεια, η γλωσσομάθεια και κυρίως η φλόγα της
Ελευθερίας που τον καίει, τον σπρώχνει να περιοδεύσει σε όλους τους
Ηγεμόνες και Βασιλείς της Δύσης, φτάνοντας ως την Ισπανία, όπου τονίζει
πως οι Έλληνες της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, είναι
έτοιμοι μαζί με τους Αρχιεπισκόπους και Επισκόπους να Επαναστατήσουν με
έναν μόνο πόθο και όραμα: την Απελευθέρωση του Ελληνισμού!
Η αναφορά αυτή σε «Έλληνες» διατυπώνεται γραπτά και σε επιστολή του
στον Φίλιππο Γ΄ της Ισπανίας, πράγμα που δείχνει ότι ο λαός μας
αυτοπροσδιορίζεται ως «Έλληνες» 200 χρόνια τουλάχιστον πριν την τελική
Επανάσταση του 1821!
Επανάσταση σε Θεσπρωτία – Ιωάννινα 1611
Λαμβάνοντας λοιπόν δυτικές υποσχέσεις και δημιουργώντας ένα μικρό
σώμα από Έλληνες της Ιταλίας, περνά στην Ήπειρο όπου μεγάλωσε και ο
ίδιος και πηγαίνει στην Παραμυθιά και το Διχούνι, στο Μοναστήρι του
Αγίου Δημητρίου, αρχίζοντας να ξεσηκώνει τα χωριά!
Και αφού συνεννοείται με τον Μητροπολίτη Ματθαίο των Ιωαννίνων και
άλλους Γιαννιώτες, μαζί με τους Παραμυθιώτες Λάμπρο και Γιώργο Ντελή και
επικεφαλής οπλισμένου με αγροτικά εργαλεία ως επί το πλείστον πλήθους
1.100 περίπου αποφασισμένων ανδρών, ορμά τη νύχτα της 10ης προς 11ης
Σεπτεμβρίου 1611 στα Γιάννενα!
Οι Έλληνες Επαναστάτες του Διονυσίου επιτίθενται στην λεγόμενη
συνοικία Καλούτσιανη, όπου διέμεναν τότε οι Τούρκοι και όπου βρισκόταν
το Διοικητήριο, το οποίο έκαψαν, κοντεύοντας να κάψουν και τον Τούρκο
Ασλάν πασά, που ξέφυγε την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή!
Λέγεται ότι οι Εβραίοι πρόδωσαν το Σχέδιο που προέβλεπε να ανοίξουν
ταυτόχρονα από μέσα και οι πύλες του Κάστρου, ώστε οι Επαναστάτες να το
καταλάβουν μονομιάς αιφνιδιαστικά μέσα στη νύχτα, με τη συνεργασία των
προσυνεννοημένων Γιαννιωτών. Μάλιστα έπρεπε μόλις άνοιγαν οι πύλες να
γινόταν φωτεινό σινιάλο. Το σινιάλο έγινε βέβαια, αλλά όχι από τους
Έλληνες και οι πύλες παρέμειναν κλειστές και φρουρούμενες, ακυρώνοντας
τον έξυπνο σχεδιασμό του Διονυσίου…
Έτσι τα ξημερώματα της 11ης Σεπτεμβρίου 1611, οι Τούρκοι οργανώθηκαν
και έκαναν αντεπίθεση, με καβαλαρία και πεζούς καλά οπλισμένους και
νίκησαν δυστυχώς τους σχεδόν άοπλους Έλληνες του Διονυσίου!
Η «πηγή του αίματος»
Πάνω στην υποχώρηση που ακολούθησε, οι Τούρκοι πιάνουν και σφάζουν
200 άντρες, ενώ οι υπόλοιποι ξεφεύγουν στα βουνά! Τους δυο Υπαρχηγούς
του Διονυσίου από την Παραμυθιά, αφού τους συνέλαβαν, και τους
βασάνισαν, τους σκότωσαν με φρικτό τρόπο! Τον Γιώργο Ντελή τον σταύρωσαν
και τον έκαψαν ζωντανό δημόσια! Τον Λάμπρο, αφού του κατακρεούργησαν το
πρόσωπο, τον έκαψαν επίσης ζωντανό!
Από τότε οι Τούρκοι ονόμασαν τον τόπο εκείνο «Κανλή Τσεσμέ» που θα
πει «αίματος πηγή» και υπενθυμίζει τις φοβερές σφαγές κατά των Ελλήνων
πατριωτών… Με την πάροδο όμως του χρόνου και την παραφθορά των λέξεων,
έμεινε η ονομασία της περιοχής ως «Καλούτσιανη»… Λέξη που ηχητικά
καλλωπίζει, κρύβει και τελικά προσβάλει τη μνήμη των εσφαγμένων…
Το μαρτυρικό τέλος του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτου Διονυσίου
Ο γέροντας Μητροπολίτης Διονύσιος, ο μεγάλος και ακάματος
Επαναστάτης, ο πρωτοπόρος της Λευτεριάς μας, κυνηγημένος, βρήκε
καταφύγιο για τρεις μέρες σε μια σπηλιά του βράχου πάνω στον οποίο είναι
χτισμένο το Κάστρο των Ιωαννίνων, απέναντι από το νησάκι της
Παμβώτιδας. Με προδοσία όμως και πάλι τον έπιασαν οι άπιστοι! Και όταν
τον παρουσίασαν στον Ασλάν-πασά, είπε άφοβα:
«Πολέμησα για να ελευθερώσω το λαό από τα βάσανα και την τυραννία σας»!
Τότε οι Τούρκοι έξαλλοι από το άκαμπτο φρόνημα του εβδομηντάχρονου
Διονυσίου τον έγδαραν κυριολεκτικά ζωντανό και επί πέντε ώρες ο άγιος
γέροντας Μητροπολίτης σπαρταρούσε μέσα στα αίματα, καθώς τον έσερναν
επιδεικτικά μέσα στα Γιάννενα, χωρίς να λυγίσει ούτε στιγμή στο
απάνθρωπο μαρτύριο, που του υπέβαλαν τα πιο μεγάλη κτήνη που είδε ποτέ η
ανθρωπότητα!
Το φρικτό θέαμα
Μα δε σταμάτησαν εκεί. Το γδαρμένο δέρμα του Διονυσίου, το γέμισαν με
άχυρα και το περιέφεραν σε όλες τις πόλεις καθοδόν προς την
Κωνσταντινούπολη, λέγοντας ότι εκείνο ήταν ότι απέμεινε από τον
Επαναστάτη Διονύσιο τον «Σκυλόσοφο», όπως τον αποκαλούσαν υβριστικά οι
βάρβαροι!
Το θέαμα μάλιστα ήταν τόσο φοβερό, που μόλις το αντίκρισε, πετάχτηκε επάνω από την τρομάρα και ο ίδιος ο Σουλτάνος!
Η εκδίκηση στη Θεσπρωτία
Παράλληλα οι Τούρκοι έκαψαν τότε και τα χωριά της Θεσπρωτίας,
εβδομήντα περίπου, που στήριξαν την Επανάσταση του Διονυσίου, ενώ στο
Διχούνι κατάστρεψαν έως θεμελίων το Μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου από
όπου ξεκίνησε! Και το οποίο πρέπει να ξανασηκωθεί στην ίδια εκείνη θέση
του!
Η εκδίκηση στα Ιωάννινα
Και τα ίδια τα Ιωάννινα πλήρωσαν ακριβά τον ξεσηκωμό, που θα είχε
επιτύχει, εάν και από μέσα άνοιγαν οι πύλες και συλλαμβάνονταν η
Τουρκική Φρουρά! Τότε έχοντας στα χέρια του όλα τα χωριά της περιφέρειας
και το ίδιο το Κάστρο των Ιωαννίνων, ο Διονύσιος θα ζητούσε επίσημα τη
συνδρομή της Δύσης, όπως είχε συμφωνήσει, ώστε οι Δυτικοί να είχαν
πρόσχημα για να σπεύσουν σε βοήθεια και Απελευθέρωση όλης της Ελλάδας,
όλου του Βυζαντίου από τον βάρβαρο τουρκικό ζυγό! Θα ελευθερωνόμασταν
δηλαδή 210 ολόκληρα χρόνια νωρίτερα! Μα η προδοσία των Εβραίων όπως
φαίνεται, μας κράτησε στη σκλαβιά, για δύο ακόμη αιώνες…
Έτσι από εκείνη την εποχή εγκαταστάθηκαν μέσα στο Κάστρο των
Ιωαννίνων οικογένειες Τούρκων και Εβραίων και διώχθηκαν οι Έλληνες, που
είχαν προνόμιο αναγνωρισμένο έως τότε να διαμένουν μέσα στο Κάστρο.
Από την άλλη οι Τούρκοι, με φοβερή μανία όρμησαν στο Ναό του Αγίου
Ιωάννη του Προδρόμου, τον γκρέμισαν και τον κατέστρεψαν ολοκληρωτικά,
ενώ σκότωσαν τους εκεί Έλληνες μοναχούς!
Αυτός ήταν ο περίφημος Ναός του Κάστρου, αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη
Πρόδρομο και Βαπτιστή, εκ του οποίου έλαβε το όνομά της και η πόλη των
Ιωαννίνων, που την είχε πρωτοκτίσει ο Ιουστινιανός!
Και εκεί, πάνω στα καταματωμένα θεμέλιά του ιστορικού Ναού μας,
ανεγέρθηκε άμεσα, το 1618, το τζαμί του Ασλάν Πασά, ως μνημείο νίκης και
συντριβής του Ελληνισμού και της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης, ως μνημείο
συντριβής του Μητροπολίτου Διονυσίου, ως μνημείο θριάμβου και
βαρβαρότητας του Ασλάν Πασά!
Το χρέος των Ιωαννίνων
Σήμερα αυτό το τζαμί, μνημείο τελικά της πιο τρομακτικής τουρκικής
θηριωδίας, μνημείο σκλαβιάς, βίας, σφαγών, βιασμών και τυραννίας,
υπάρχει και λειτουργεί μάλιστα και σαν …Δημοτικό Μουσείο!
Αλλά αυτό είναι το χρέος των Ιωαννίνων; Να λειτουργούν σαν Δημοτικό
Μουσείο, το Τζαμί των Σφαγέων του Διονυσίου και των άλλων παλικαριών;
Διότι αυτό το τζαμί δεν χτίστηκε έτσι απλά. Αλλά χτίστηκε πάνω στα
ολόφρεσκα ερείπια του ίδιου του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που
γκρέμισαν χλευάζοντας οι Τούρκοι!
Το συγκεκριμένο αυτό τζαμί δεν θα έπρεπε να βρίσκεται εκεί! Κι αν όχι
να γκρεμιστεί, όπως θα έπρεπε, τουλάχιστον να είχε μεταφερθεί με τις
σύγχρονες μεθόδους κτιριακών μετακινήσεων επί σιδηρογραμμών!
Τότε θα έπρεπε εκεί, στα ιερά θεμέλια του Βυζαντινού Ναού, να εγερθεί
εκ νέου ο λησμονημένος Ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, με ένα
μεγάλο μνημείο του Διονυσίου και ιστορημένο στον εξωνάρθηκα του Ναού,
όλης της Επαναστατικής πορείας του μεγάλου Εθνομάρτυρα Μητροπολίτου, ως
μνημείο θυσίας, προσφοράς, τιμής και Ελευθερίας, ως τόπος ιερός
ολοκλήρου του Γένους, 400 χρόνια μετά το φοβερό μαρτύριό του!
Ο Δάσκαλος Παύλος Βρέλλης
Τέλος, πρέπει να αναγνωρίσουμε όλοι, ότι την ιστορική και ιερή αυτή
μορφή, ανέσυρε από τα συντρίμμια της Ιστορίας ο μεγάλος δάσκαλος και
καλλιτέχνης των κέρινων ομοιωμάτων, ο νέος μεγάλος Δάσκαλος του Γένους, ο
Παύλος Βρέλλης και έπλασε συγκινημένος τη μορφή και το πρόσωπό του,
διδάσκοντας για άλλη μια φορά όλους μας, που σαν την αντικρίζουμε εκεί
στο μοναδικό Κέρινο Μουσείο του, συγκλονιζόμαστε και νιώθουμε τόσο
ένοχοι για τη μεγάλη ακούσια άγνοιά μας…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου