Η έννοια των χωρικών υδάτων πηγάζει από το εθιμικό δίκαιο της εκάστοτε χώρας και παραδοσιακά ήταν γύρω στα 3 ναυτικά μίλια (όσο η ρίψη ενός κανονιού). Αναφέρεται δηλαδή στον εγγύς θαλάσσιο χώρο που μπορεί μία χώρα να προστατέψει και να επιβάλει πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα (οικονομικά, νομικά, κλπ.).
Από το 1982 και μετά η έννοια έχει σαφή προσδιορισμό και ορίζεται από τη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης (United Nations Convention on the Law of the Sea of 10 December 1982- http://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/UNCLOS-TOC.htm).
H Συνθήκη αυτή δίνει το δικαίωμα στα κράτη να κατοχυρώσουν έως 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα από την οριογραμμή τους (Section 2, UNCLOS 1982), εντός των οποίων το κράτος έχει πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα αλλά δεν μπορεί να εμποδίσει την ελεύθερη πλεύση (Section 3: Innocent Passage, UNCLOS 1982) εμπορικών ή πολεμικών πλοίων. Η οριογραμμή (βάση μέτρησης) συνήθως συμπίπτει με την ακτογραμμή μιας χώρας αλλά όχι πάντα (Section 2, UNCLOS 1982).
Στις περιπτώσεις που τα χωρικά ύδατα γειτονικών κρατών αλληλοκαλύπτονται προβλέπεται τα χωρικά ύδατα να οριοθετούνται με βάση του μέσου σημείου συνάντησης.
Το σημαντικό σε σχέση με τα χωρικά ύδατα είναι ότι δεν απαιτείται κάποια συμφωνία με γειτονικά κράτη. Η κατοχύρωσή τους γίνεται μονομερώς με την ανακύρηξή τους.
Ζώνη Αποκλειστικής Οικονομικής Εκμετάλλευσης
Η ίδια Συνθήκη ορίζει την ΑΟΖ, η οποία όμως μπορεί να έχει έκταση έως 200 ναυτικά μίλια από την οριογραμμή. Η ΑΟΖ δεν έχει σχέση με τα χωρικά ύδατα (μπορεί να τα περικλείει αλλά δεν είναι απαραίτητο). Εντός της ΑΟΖ το κράτος έχει αποκλειστικά δικαιώματα οικονομικής εκμετάλλευσης των υδάτινων και υποθαλάσσιων πόρων.
Η βασική διαφορά με τα χωρικά ύδατα είναι ότι όπου οι ΑΟΖ γειτονικών κρατών αλληλοκαλύπτονται, δεν μπορούν να κατοχυρωθούν με μονομερής διακήρυξη. Η οριοθέτησή τους χρειάζονται διμερή ή πολυμερή διακρατικές συμφωνίες.
Αυτή είναι ένας από τους σημαντικούς λόγους που η Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα με την Τουρκία, η οποία να σημειωθεί ότι δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης για να αποφύγει να υποχρεωθεί σε ρύθμιση. Την ίδια στιγμή που απορρίπτει τη Συνθήκη έχει όμως χρησιμοποιήσει τις αρχές τις για να υπογράψει με τη Ρωσία συμφωνία ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα.
Όσο αφορά την περιοχή των Δωδεκανήσων που περιλαμβάνει το Καστελόριζο, η ανωτέρω συνθήκη δε χρειάζεται για την κατοχύρωση της Ζώνης, καθώς η Τουρκία έχει υπογράψει από τις 28 Δεκεμβρίου 1932 οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας με την Ιταλία η οποία κατείχε τότε τα Δωδεκάνησα.
Τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτή τη συνθήκη τα έχει πλέον η Ελλάδα μετά την παραχώρηση των νησιών από την Ιταλία κατόπιν της Συνθήκης των Παρισίων το 1947.
Η Τουρκία το 1996 ανακοίνωσε ότι δεν δέχεται τη συμφωνία αυτή γιατί δεν πρωτοκολλήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη και άρα δεν έχει ισχύ. Βέβαια η συμφωνία δεν προβλέπει ανακοίνωση στα Ηνωμένα Έθνη και συνεπώς έχει άμεση ισχύ από την ημερομηνία υπογραφή της.
Για αυτό το λόγο η Τουρκία αρνείται την παραπομπή του θέματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αφού στερείται ουσιαστικών νομικών επιχειρημάτων.
http://geitoniamas.net/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου