Οι 90 κρίσιμες ημέρες: Ποδαρικό στο 2013, με 8 στοιχήματα για την κυβέρνηση

Οκτώ μεγάλα στοιχήματα καλείται να κερδίσει η κυβέρνηση το 1ο τρίμηνο της νέας χρονιάς, προκειμένου να μπουν οι βάσεις για την πλήρη εξάλειψη της αβεβαιότητας γύρω από το μέλλον της χώρας και να διαμορφωθούν οι προοπτικές για τη σταθεροποίηση και, εν συνεχεία, την πολυπόθητη ανάκαμψη της οικονομίας.

 

       Το εγχείρημα είναι σύνθετο και εξαιρετικά απαιτητικό, όμως τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται οι συνθήκες ώστε να στεφθεί από επιτυχία. Η συγκρατημένη αισιοδοξία πηγάζει από το θετικό momentum που διαμορφώθηκε μετά την εκταμίευση των 34,3 δισ. ευρώ από την «υπερδόση» των 52,5 δισ. ευρώ, την πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας από τον οίκο Standard & Poor’s και τα ενθαρρυντικά σχόλια που άρχισαν να διατυπώνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. «Το 2013 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, αλλά, αν

εργαστούμε συστηματικά, η χώρα θα απογειωθεί και πάλι», δήλωσε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς την παραμονή των Χριστουγέννων.

       Τα χρονικά περιθώρια εντός των οποίων η κυβέρνηση οφείλει να ολοκληρώσει μια μακριά λίστα παρεμβάσεων είναι ομολογουμένως στενά. Μέσα σε μόλις 90 ημέρες θα πρέπει να φέρει εις πέρας 5 προαπαιτούμενες δράσεις, ώστε να εκταμιευθούν και τα υπόλοιπα 18,2 δισ. ευρώ από την «υπερδόση» του δανείου της Τρόικας. Παράλληλα, καλείται να επιδείξει σημαντική πρόοδο σε κρίσιμους τομείς, όπως οι αποκρατικοποιήσεις και η ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών. Επιπλέον, απαιτείται να εφαρμοστούν επώδυνες αλλαγές, όπως η υπαγωγή 6.250 υπαλλήλων του Δημοσίου σε καθεστώς διαθεσιμότητας και η ενεργοποίηση του νέου συστήματος καθορισμού του κατώτατου μισθού από τα τέλη Μαρτίου.

Ο εγγενής βαθμός δυσκολίας των παραπάνω προκλήσεων στις οποίες οφείλει να ανταποκριθεί η Ελλάδα αυξάνεται από τρεις παράγοντες: (α) τη συνεχιζόμενη ύφεση και την έκρηξη της ανεργίας, που προβλέπεται να φθάσουν το 2013 το 4,25% και το 24% αντιστοίχως σύμφωνα με το αναθεωρημένο Μνημόνιο, (β) το ενδεχόμενο έντονων αντιδράσεων κατά ήδη συμφωνηθέντων μέτρων που θα τεθούν σε εφαρμογή ή θα υιοθετηθούν κατά τη νέα χρονιά και (γ) τις «δρακόντειες» προβλέψεις του αναθεωρημένου Μνημονίου, οι οποίες δεν συγχωρούν την παραμικρή αστοχία. Τυχόν αποκλίσεις από τους στόχους που έχουν τεθεί στο εξής θα επιφέρουν την αυτόματη επιβολή νέων μέτρων.

Πιο αναλυτικά, το τοπίο των 8 κρίσιμων στοιχημάτων της κυβέρνησης για το 1ο τρίμηνο του 2013 διαμορφώνεται ως εξής:

 

 

 

1. ΟΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΣΕΩΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ-ΜΑΡΤΙΟΥ

Η αποδέσμευση των τριών υποδόσεων από το EFSF προς την Ελλάδα θα γίνει εφόσον προχωρήσουν οι εξής παρεμβάσεις:

- Για τη δόση του Ιανουαρίου (7,2 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών + 2,4 δισ. ευρώ για δημοσιονομικές ανάγκες), η οποία αναμένεται να απασχολήσει το Eurogroup της 21^ης Ιανουαρίου:

● Ψήφιση του φορολογικού νομοσχεδίου (προβλέπεται να γίνει στις 11/1).

● Προσαρμογή των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος για τους πελάτες χαμηλής τάσης. Η ΡΑΕ έχει προτείνει μεσοσταθμικές αυξήσεις 13%, αλλά πρόθεση της κυβέρνησης είναι το ποσοστό να συγκρατηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. Οι αυξήσεις προβλέπεται να επιβληθούν σε τρεις φάσεις (Ιανουάριο, Μάρτιο και Ιούνιο).

- Για τη δόση του Φεβρουαρίου (2,8 δισ. ευρώ για την κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών):

● Επικαιροποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος με τη θέσπιση 3ετούς πλαφόν για τις δαπάνες κάθε τομέα του κράτους.

- Για τη δόση του Μαρτίου (2,8 δισ. ευρώ για δημοσιονομικές ανάγκες):

● Ολοκλήρωση του σχεδίου αναζήτησης «περιττού» προσωπικού στα υπουργεία και στους φορείς του Δημοσίου, με βάση το γνωστό σχέδιο αποχωρήσεων, και καθορισμός τριμηνιαίων στόχων για τις αποχωρήσεις έως το τέλος του 2014.

● Αναθεώρηση των τιμών των φαρμάκων προς τα κάτω, με βάση τις τιμές που ισχύουν στις τρεις φθηνότερες χώρες της Ε.Ε. (τριμηνιαία επικαιροποίηση του τιμοκαταλόγου).

Ακόμα μία υποχρέωση που εκκρεμεί επί μήνες και έπρεπε να είχε κλείσει έως την εκπνοή του 2012 είναι ο διορισμός γενικού γραμματέα Εσόδων. Στις 16 Ιανουαρίου αναμένεται να δοθεί το «πράσινο φως» για να εκταμιευθεί (τμηματικά ή εφάπαξ) και η συμβολή του ΔΝΤ στο δάνειο προς τη χώρα μας, η οποία στη φάση αυτή ανέρχεται στα 3,4 δισ. ευρώ.

 

 

 

2. «ΣΠΡΙΝΤ» ΓΙΑ 8+5 ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Καθοριστικό για την έκβαση των αποκρατικοποιήσεων ολόκληρου του νέου έτους θεωρείται το πρώτο τρίμηνο. Εχει προγραμματιστεί να ξεκινήσουν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για 8 projects: ΟΔΙΕ, ΕΛΒΟ, ΕΛΤΑ, Περιφερειακά Αεροδρόμια, Μικροί Λιμένες και Μαρίνες, Εγνατία Οδός, «Αστέρας» Βουλιαγμένης, 2ο πακέτο ακινήτων του Δημοσίου.

Ταυτόχρονα πρέπει να προχωρήσουν ή και να οδεύσουν προς ολοκλήρωση πέντε εν εξελίξει διαγωνισμοί: ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, ΟΠΑΠ, ακίνητο στην Αφάντου Ρόδου, ακίνητο στην Κασσιόπη Κέρκυρας, πώληση και επανεκμίσθωση 28 κτιρίων του Δημοσίου.

Ο εισπρακτικός στόχος για τη νέα χρονιά ανέρχεται στα 2,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 100 εκατ. ευρώ πρέπει να αντληθούν το 1ο τρίμηνο του 2013. Αν τα έσοδα είναι επί δύο συνεχόμενα τρίμηνα χαμηλότερα λόγω καθυστερήσεων, τότε αυτομάτως η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει πρόσθετες περικοπές δαπανών της γενικής κυβέρνησης, με ανώτατο όριο το 1 δισ. ευρώ ετησίως.

 

 

 

3. ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

Αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αναδιάταξη της οικονομίας, την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και την αντιμετώπιση της ανεργίας. Ο πρωθυπουργός έχει αναλάβει προσωπικά αυτό το στοίχημα και προγραμματίζει σειρά σχετικών επαφών και ταξιδιών. Η αρχή θα γίνει με ομιλία του στο συνέδριο της γερμανικής εφημερίδας «Die Welt» στο Μόναχο στις 8/1. Επίσης, ο κ. Σαμαράς θα παρευρεθεί στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, ενώ το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου αναμένεται να επισκεφθεί το Κατάρ. Στις προτεραιότητές του είναι ακόμη να επισκεφθεί τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα.

 

 

 

4. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Η διασφάλιση της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών είναι αναγκαία συνθήκη για να μπορέσουν τα πιστωτικά ιδρύματα να ανοίξουν ξανά τις στρόφιγγες για την παροχή ρευστότητας προς την αγορά. Οι διεργασίες για την ανακεφαλαιοποίηση θα κορυφωθούν τις πρώτες 90 ημέρες του 2013.

 

 

 

5. ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Μέτρο τόνωσης της πραγματικής οικονομίας και χρόνια παθογένεια που επιτέλους αντιμετωπίζεται, η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τους ιδιώτες ξεκίνησε τις τελευταίες ημέρες του Δεκεμβρίου και θα συνεχιστεί, με προοπτική να καταβληθούν 3,5 δισ. ευρώ αθροιστικά μέχρι τα τέλη του ερχόμενου Μάρτη σε χιλιάδες συνταξιούχους του Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων, σε πολίτες και επιχειρήσεις που δεν έχουν λάβει τις επιστροφές φόρων που δικαιούνται, σε φαρμακοποιούς, προμηθευτές του Δημοσίου κ.ά.

 

 

 

6. ΟΜΑΛΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Ολοι οι δημόσιοι φορείς υποχρεούνται να τηρήσουν πιστά από το νέο έτος το μηνιαίο πρόγραμμα εκτέλεσης του Τακτικού Προϋπολογισμού τους και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων το οποίο υπέβαλαν στην εκπνοή του 2012. Η τήρηση των τριμηνιαίων στόχων θα ελέγχεται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και σε περίπτωση υπερβάσεων μεγαλύτερων του 10% θα επιβάλλονται αυτόματα ισόποσες περικοπές δαπανών. Αν οι αποκλίσεις συνεχιστούν επί δύο συναπτά τρίμηνα, θα αναλαμβάνουν δράση επόπτες του υπουργείου Οικονομικών.

Υπό καθεστώς αυστηρού ελέγχου τίθενται και οι δήμοι. Απόκλιση από τους στόχους επί δύο συνεχόμενα τρίμηνα θα οδηγεί τους ΟΤΑ σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης με μέτρα όπως: αύξηση εσόδων από φόρους και τέλη, αύξηση του ανώτατου συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, υποχρεωτικές μετατάξεις προσωπικού.

 

 

 

7. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ

Ο επόμενος έλεγχος της ελληνικής οικονομίας από την Τρόικα, που αναμένεται τον Μάρτιο, αποτελεί ορόσημο για το μέτωπο της φορολογίας. Το Μνημόνιο προβλέπει ότι θα επανεξεταστεί τότε η απόδοση της φορολογικής μεταρρύθμισης και, σε περίπτωση «τρύπας» σε σχέση με τα επιδιωκόμενα έσοδα, η κυβέρνηση θα πρέπει να καθορίσει νέα μέτρα για το 2014. Νωρίτερα, έως τα τέλη Ιανουαρίου, προβλέπεται να διενεργηθούν έλεγχοι αποδοτικότητας των στελεχών του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Τέλος, μέχρι τον Μάρτιο πρέπει να τεθεί σε ισχύ το νέο σύστημα που θα ευθυγραμμίσει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων με τις εμπορικές.

 

 

 

8. ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Εντός του 2013 προβλέπεται να τεθούν σε διαθεσιμότητα 25.000 υπάλληλοι, εκ των οποίων οι 6.250 πρέπει να υπαχθούν στο εν λόγω καθεστώς το 1^ο τρίμηνο του έτους. Οι συγχωνεύσεις και οι καταργήσεις οργανισμών πρέπει να συνεχιστούν τη νέα χρονιά.

 

 

 

 

 

 

 

ΤΡΑΠΕΖΕΣ : Ανακεφαλαιοποίηση με το βλέμμα σε συγχωνεύσεις και επενδυτές

 

 Τις κρισιμότερες και πιο προκλητικές 90 ημέρες της ιστορίας τους θα ζήσουν οι ελληνικές τράπεζες με την έλευση του 2013. Η ανακεφαλαιοποίηση μπαίνει στην τελική ευθεία και τα τέσσερα μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα, Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς, καλούνται να ολοκληρώσουν συγχωνεύσεις και να προσελκύσουν ιδιώτες επενδυτές.

 

Οι διεργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει, όπως και οι επαφές ακόμη με μεγάλες τράπεζες του εξωτερικού, κυρίως από Αυστρία και Γερμανία, ώστε να καταφέρουν οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη συμμετοχή του 10% από ιδιώτες μετόχους στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.

Μετά τη δημοσίευση των στοιχείων της Τραπέζης της Ελλάδος για τις κεφαλαιακές ανάγκες, οι οποίες για τις 4 μεγαλύτερες διαμορφώνονται σε 27,5 δισ. ευρώ, τα πιστωτικά ιδρύματα αναζητούν στρατηγικούς συμμάχους, καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα κινηθούν συνολικά στα 18-19 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι από ιδιώτες μετόχους θα πρέπει να «πέσουν» κεφάλαια της τάξης των 1,8-1,9 δισ. ευρώ.

Ηδη οι φήμες εντείνονται για ρόλο της Deutsche Bank στην επόμενη ημέρα του εγχώριου χρηματοπιστωτικού σκηνικού, ενώ και η Πειραιώς φέρεται να συζητά με υποψήφιους επενδυτές. Για την είσοδο νέων μετόχων στις τράπεζες θα απαιτηθεί η έγκριση καταλληλότητας από τις ρυθμιστικές αρχές και ιδιαίτερα από την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου είναι κρίσιμο να στεφθούν με επιτυχία, αφού και μήνυμα εμπιστοσύνης θα δώσουν προς πάσα επενδυτική κατεύθυνση στο εξωτερικό και θα διασφαλίσουν τον ιδιωτικό χαρακτήρα των τραπεζών.

Το ύψος των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου με κοινές μετοχές θα εξαρτηθεί από το ποσοστό κάλυψης μέσω μετατρέψιμων ομολόγων ειδικού τύπου (CoCos). Γι’ αυτό και μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2013, οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν εκδώσει τα μετατρέψιμα ομόλογα, που θα καλυφθούν εξ ολοκλήρου από το Ταμείο.  

Οι αυξήσεις κεφαλαίου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Απριλίου, όπου το Ταμείο θα αναλάβει το ρόλο του εγγυητή κάλυψης, αποκτώντας τυχόν αδιάθετες μετοχές. Ωστόσο, οι τραπεζίτες αλλά και οι αγορές υποστηρίζουν ότι δεν μπορούν να βγουν και μαζί Εθνική-Eurobank, Alpha και Πειραιώς, καθώς οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές. Γι’ αυτό και εκτιμάται ότι η Alpha θα είναι η πρώτη που θα μπει σε αυτή τη διαδικασία, ίσως και στο πρώτο δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου. Η Alpha μετά την απόκτηση της Εμπορικής είναι η μόνη που ξεκινά τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης με θετικά ίδια κεφάλαια, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το Κατάρ μέσω της Paramount έχει δεσμευθεί να μετέχει στην ΑΜΚ της τράπεζας, και μάλιστα καλύπτοντας μεγάλο ποσοστό συμμετοχής. Η δε Crédit Agricole θα «μπει» με μετατρέψιμο ομολογιακό ύψους 150 εκατ. ευρώ.

Δεύτερη στη σειρά θα είναι λογικά η Τράπεζα Πειραιώς, καθώς Εθνική και Eurobank θα βρίσκονται στη διαδικασία της συγχώνευσης και όπως έχει ξεκαθαρίσει η πλευρά της ΕΤΕ θέλει πρώτα να ολοκληρώσει τη συμφωνία και μετά να μπει στην… περιπέτεια της ανακεφαλαιοποίησης.

Η Πειραιώς επίσης μετά την απόκτηση της Γενικής, την οποία ανακεφαλαιοποίησε η Société Générale, βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από άποψης κάλυψης κεφαλαίων, ωστόσο εκτιμάται ότι θα χρειαστεί ενίσχυση έως 5,3 δισ. ευρώ. Το 10% της ίδιας συμμετοχής ανέρχεται σε 530 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 170 εκατ. ευρώ θα τοποθετηθούν από τη Société Générale.

Οι κεφαλαιακές ανάγκες των 4 μεγαλύτερων τραπεζών

 

την τριετία 2012- 2014

Τράπεζα	Κεφαλαιακές ανάγκες	Εκτιμώμενο ύψος αύξησης μετοχικού κεφαλαίου
Εθνική	9,7 δισ. ευρώ	Εως 11 δισ. ευρώ με Eurobank ή έως 7 δισ. ευρώ αν την έκανε αυτόνομα
Alpha	4,6 δισ. ευρώ	Εως 2 δισ. ευρώ
Eurobank	5,8 δισ. ευρώ	Εως 4,7 δισ. ευρώ εάν έκανε αυτόνομα ΑΜΚ
Πειραιώς	7,3 δισ. ευρώ (πλέον 0,5 δισ. που αντιστοιχεί προσωρινά στην ανακεφαλαιοποίηση της καλής ΑΤΕ)	4,8 - 5,4 δισ. ευρώ

 

 Των: ΜΑΡΙΟΥ ΡΟΖΑΚΟΥ  και  ΡΟΗΣ ΧΑΪΚΟΥ

Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής