Ο κατώτατος μισθός δεν είναι σημείο αναφοράς αξιοπρεπούς διαβίωσης. Όσοι
νομίζουν ότι είναι, κάνουν λάθος.
Ουδέποτε κάποιος εργαζόμενος με έναν
κατώτατο μισθό μπορούσε να ζήσει αξιοπρεπώς.
Ακόμα και στις καλές μέρες
της απέραντης ελληνικής πιστωτικής φούσκας, όσοι έπαιρναν τον κατώτατο
μισθό ζούσαν οριακά.
Το ίδιο ισχύει και σε όλες τις χώρες του κόσμου. Όσοι παίρνουν τον
κατώτατο μισθό, είτε ζουν στις ΗΠΑ είτε στην Ελβετία, έχουν ένα οριακό
επίπεδο διαβίωσης. Και ο λόγος είναι απλά ότι αυτοί που παίρνουν τον
κατώτατο μισθό, συνήθως δεν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις για να τους
πληρώσει η αγορά περισσότερα.
Πριν από ένα περίπου χρόνο σας έγραψα ένα άρθρο με τίτλο:
Σε αυτό το άρθρο ανέφερα ότι το 2010 στις ΗΠΑ, υπήρχαν 73 εκατ.
εργαζόμενοι που πληρώνονταν με την ώρα, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 59%
του συνολικού εργατικού δυναμικού. Από αυτούς (τα 73 εκατ.) τα 1,8
εκατ. έπαιρναν τον κατώτατο μισθό και 2,5 εκατ. κάτω από τον κατώτατο
μισθό (περίπου $7,5 την ώρα).
Με λίγα λόγια, μόνο το 4% αυτών που πληρώνονται με την ώρα (χωρίς να
υπολογίζουμε το 100% του εργατικού δυναμικού), αμείβονται με τον
κατώτατο μισθό. Δηλαδή μόνο ένα σχετικά μικρό ποσοστό των εργαζομένων
στις ΗΠΑ παίρνει τον κατώτατο μισθό.
Άρα ακόμα και όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ καθορίζει τον κατώτατο μισθό,
ουσιαστικά επηρεάζει ένα πολύ μικρό μέρος της αγοράς. Επίσης, δεν το
κάνει τυχαία. Με λίγα λόγια, όταν δουν ότι ο κατώτατος μισθός που
πληρώνει η αγορά έχει ανέβει (και έχει ανέβει), τότε απλά το κάνουν
επίσημο. Ουσιαστικά δηλαδή οι ΗΠΑ ακολουθούν την αγορά και δεν της
υπαγορεύουν τι να κάνει.
Βέβαια αυτό συμβαίνει σε οικονομίες που είναι πιο ελεύθερες
(φιλελεύθερες αν θέλετε) και σε οικονομίες όπου οι δυνάμεις της αγοράς
έχουν περισσότερο λέγειν. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Στη χώρα μας δυστυχώς αυτοί που παίρνουν τον κατώτατο μισθό, στον
ιδιωτικό τομέα, είναι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Άρα όταν ο
νομοθέτης θέτει κατώτατο μισθό, κάνει τεράστια παρέμβαση στην αγορά. Το
ίδιο ισχύει στο δημόσιο. Όταν εσύ (το κράτος) πληρώνεις ένα ζευγάρι
εργαζόμενων στο δημόσιο καθαρά 1.500 ευρώ τον κάθε έναν, ενώ δεν θα
έπρεπε, είτε διότι δεν έχεις τα λεφτά είτε διότι δεν το αξίζουν (και
στις περισσότερες περιπτώσεις ισχύουν και τα δυο), τότε η μακροπρόθεσμη
ζημιά που κάνεις στην οικονομία και στη χώρα είναι τεράστια.
Από την μια αυτοί οι δημόσιοι υπάλληλοι με ένα εισόδημα 3.000 ευρώ τον
μήνα έχουν ένα επίπεδο διαβίωσης που δεν έπρεπε, διότι πήραν δάνειο για
αγορά ενός σπιτιού που δεν έπρεπε, που σήμερα δεν πληρώνουν (τα
περισσότερα "χτυπημένα" στεγαστικά δάνεια είναι τον δημόσιο τομέα) και
από την άλλη, δημιουργήθηκε μια φούσκα στην οικονομία που δεν έπρεπε
βασιζόμενη αποκλειστικά στην κρατική σπατάλη. Σήμερα λοιπόν αυτή η
φούσκα είναι υπεύθυνη για τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, για το
υπέρογκο δημόσιο χρέος και για την υψηλή φορολογία.
Ένα άλλο είδος παρέμβασης, είναι όταν αναγκάζεις ένα μέρος του ιδιωτικού
τομέα να πληρώνει μισθούς που ίσως δεν μπορεί και αποθαρρύνεις
επενδύσεις (και αυτό είναι το λιγότερο κακό). Και από την άλλη, πολλές
εταιρείες αναγκάστηκαν να κλείσουν σαν αποτέλεσμα του ότι δεν μπορούσαν
να μειώσουν τις αποδοχές αυτές. Επίσης δημιούργησες μια φούσκα στην
αγορά εργασίας του δημόσιου τομέα, διότι όλοι όσοι είχαν ειδικές γνώσεις
πήγαν στο δημόσιο, αντί να κατευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα.
Δεν είμαι υπέρ της μείωσης των μισθών κανενός. Είμαι απλά υπέρ του να
αφήσουμε την αγορά να τους διαμορφώνει. Το αν οι μισθοί θα πάνε πάνω ή
κάτω είναι συνάρτηση της οικονομίας και των συνθηκών στην αγορά εργασίας
κτλ. Για αυτό όμως που είμαι κάθετος, είναι ότι δεν θα πρέπει η
πολιτεία να έχει καμία ανάμιξη σε αυτή την εξίσωση. Διότι όπως σας είπα
πριν, η παρέμβαση του κράτους δημιουργεί στρεβλώσεις που δεν είναι
φανερές στο μάτι και ελάχιστοι μπορούν να προβλέψουν τις μακροχρόνιες
επιπτώσεις.
Δεν υπάρχουν πολιτικές λύσεις για τα σημερινά επίπεδα ανεργίας στη χώρα
μας και δεν υπάρχει τρόπος να πληρωθούν λεφτά σε μισθούς που δεν
μπορούν να πληρωθούν. Δυστυχώς το πρόβλημα μας θα λυθεί μόνο αν ο
ιδιωτικός τομέας αποφασίσει να επενδύσει με σκοπό το κέρδος. Αλλά για να
γίνει αυτό, θα πρέπει να αλλάξει η δομή της οικονομίας μας. Δυστυχώς
εγώ δεν βλέπω να γίνονται και πολλά.
Εν απουσία αυτού, η ανεργία δεν θα μειωθεί όσο χαμηλά και αν πάνε οι
μισθοί. Αλλά το αν πάνε οι μισθοί χαμηλότερα από εδώ που είναι σήμερα,
θα πρέπει να είναι απόφαση της αγοράς και όχι της πολιτείας. Διότι ό,τι
και να νομίζει ότι μπορεί να κάνει η πολιτεία (και ο ελληνικός
γραφειοκρατικός νους) δεν μπορεί να κάνει τίποτα.
Του Γιώργου Καισάριου
http://www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου