Σχολεία για Όλους: Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία

Τριετές εθνικό πρόγραμμα, στόχος του οποίου αποτελεί η υποστήριξη σχολείων με τάξεις υποδοχής, μέσα από την καλλιέργεια ενός ασφαλούς και συμπεριληπτικού σχολικού περιβάλλοντος, όπου παρέχονται ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης σε όλους.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland  (European Wergeland Centre - EWC) διοργάνωσε την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2019 στο Αμφιθέατρο ‘Ι. Δρακόπουλος’ του κεντρικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών την Εναρκτήρια Εκδήλωση του Προγράμματος με τίτλο ‘Σχολεία για όλους – Συμπερίληψη παιδιών προσφύγων στα ελληνικά σχολεία’, το οποίο θα υλοποιηθεί κατά τα σχολικά έτη 2019-2022.
Με την παρουσία εκλεκτών επίσημων προσκεκλημένων, εκπροσώπων τόσο των εμπλεκόμενων φορέων όσο και διαφόρων διεθνών και εθνικών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της κοινωνικής ένταξης των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία, παρουσιάστηκε το εν λόγω τριετές εθνικό πρόγραμμα, στόχος του οποίου αποτελεί η υποστήριξη σχολείων με τάξεις υποδοχής, μέσα από την καλλιέργεια ενός ασφαλούς και συμπεριληπτικού σχολικού περιβάλλοντος, όπου παρέχονται ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης σε όλους.

Συντονιστής των ομιλιών και χαιρετισμών, ο Lars M. Gudmundson, Αναπληρωτής Διευθυντής του EWC, ο οποίος καλωσόρισε θερμά τους επίσημους προσκεκλημένους και εκπροσώπους των φορέων που συντονίζουν και υλοποιούν το πρόγραμμα, καθώς και τους λοιπούς παρευρισκομένους, προτού ξεκινήσει να δίνει τον λόγο εκ περιτροπής στους ομιλητές της εκδήλωσης. Ο Frode Overland Andersen, ο Πρέσβης της Νορβηγίας για την Ελλάδα & την Κύπρο, κήρυξε την επίσημη έναρξη του προγράμματος, εκ μέρους των Δοτριών Χωρών –Νορβηγία, Ισλανδία & Λιχτενστάιν – του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου στην Ελλάδα (ΕΕΑ Grants), σε μια εποχή με πολλές ανισότητες και προκλήσεις για το εκπαιδευτικό σύστημα. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «Συνδράμοντας στο έργο των ελλήνων εκπαιδευτικών να βοηθήσουν στη συμπερίληψη των παιδιών προσφύγων στα σχολεία είναι ένας πρακτικός και ουσιώδης τρόπος καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού». Δεν παρέλειψε επίσης να ευχαριστήσει θερμά τους συνεργάτες του προγράμματος, ευχόμενος «καλή επιτυχία» στο σημαντικό έργο που έχουν μπροστά τους και εκφράζοντας την απέραντη εκτίμησή του σε όλους τους συμμετέχοντες, επιμορφωτές και εκπαιδευτικούς.
Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε η Αναστασία Γκίκα, Γενική Γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία επεσήμανε τη σημασία της ισότιμης πρόσβασης στην ποιοτική παιδεία, μέσω της συμπερίληψης όλων των παιδιών. Στο δίκτυο των 150 σχολείων που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα, με την υποστήριξη των 300 περίπου εκπαιδευτικών και την άψογη σύμπραξη όλων των συνεργαζόμενων φορέων, θα δοθεί ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στα σχολεία με τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων, για να καταπολεμηθεί το φαινόμενο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, με γνώμονα τις δημοκρατικές αξίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Βασιλική Μακρή, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών & Διεθνών Θεμάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, είχε μάλιστα την ευκαιρία να διαπιστώσει και προσωπικά τη μεγάλη ανάγκη για επιμόρφωση που κάλυψε η δράση αυτή. «Οι εκπαιδευτικοί μας και κυρίως, οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε σχολεία που υποδέχονται μεγάλους αριθμούς προσφύγων, αντιμετωπίζουν καθημερινά προκλήσεις, για τις οποίες δεν νιώθουν κατάλληλα εξοπλισμένοι. Είμαστε ευτυχείς και ευγνώμονες που το πρόγραμμα στηρίχτηκε όχι μόνο από την ελληνική αλλά και από τη νορβηγική πλευρά, την οποία και ευχαριστούμε ιδιαίτερα, και πιστεύουμε ότι θα λειτουργήσει ευεργετικά όχι μόνο για τις 150 σχολικές μονάδες, αλλά για πολύ περισσότερες και θα στηρίξει εκπαιδευτικούς και μαθητές για τη δημιουργία συμπεριληπτικών, δημοκρατικών σχολείων».
Εκπροσωπώντας το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), ο Αντιπρόεδρος Παύλος Χαραμής δήλωσε ότι «βασικός στόχος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής είναι η εξασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης σε όλα τα παιδιά χωρίς διακρίσεις. Έχει, συνεπώς, ιδιαίτερη σημασία για μας η συνεργασία με το European Wergeland Centre, που αποσκοπεί στην καλλιέργεια μιας ενταξιακής κουλτούρας στα σχολεία μας».Η Ana Perona-Fjeldstad, Εκτελεστική Διευθύντρια του European Wergeland Center, τιμώντας και η ίδια με την παρουσία της την εναρκτήρια εκδήλωση του προγράμματος στην Ελλάδα, παρουσίασε εν συντομία το αξιοσημείωτο έργο του κέντρου, το οποίο ιδρύθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2008 και σήμερα δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 20 χώρες, παρέχοντας προγράμματα τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης αναφορικά με τη δημοκρατική και διαπολιτισμική παιδεία και την εκπαίδευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Ο πρωταρχικός στόχος του έργου είναι η συμπερίληψη των παιδιών προσφύγων σε ελληνικά σχολεία που είναι ασφαλή και ανοιχτά για όλους, χωρίς αποκλεισμούς. Δεδομένου ότι περισσότερα από 10.000 παιδιά πρόσφυγες θα εγγραφούν στα ελληνικά σχολεία την τρέχουσα σχολική χρονιά, υπάρχει ανάγκη για παροχή επιμόρφωσης, πρακτικών οδηγιών και καλών πρακτικών στα σχολεία σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης της κατάστασης.  Η επιμόρφωση αποσκοπεί στο να προσφέρει στους διευθυντές και τους δασκάλους τα κατάλληλα εργαλεία, την ικανότητα και την εμπιστοσύνη να διαχειριστούν τη διαμάχη και να αντιμετωπίσουν θέματα που αφορούν τη μισαλλοδοξία, τις διακρίσεις, το ρατσισμό και τη ρητορική μίσους τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και στην τοπική κοινότητα».
Τον κύκλο των ομιλιών-χαιρετισμών έκλεισε ο Άγγελος Βαλλιανάτος, ως υπεύθυνος του επιμορφωτικού προγράμματος , ο οποίος εξέφρασε τη συγκίνησή του, εν όψει της έναρξης υλοποίησης του προγράμματος. Αναφέρθηκε στον πολύ μεγάλο αριθμό αιτήσεων που δέχθηκαν για συμμετοχή στην ομάδα των επιμορφωτών και έκλεισε την παρουσίασή του λέγοντας ότι «η παρουσία των προσφύγων μας υπενθυμίζει πως πρέπει να είναι κανονικά το σχολείο».
Η βραδιά ολοκληρώθηκε στο φουαγιέ του αμφιθεάτρου, με χαλαρή κουβέντα, προσφέροντας την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να γνωριστούν καλύτερα και να ανταλλάξουν τις απόψεις τους για το όραμα και τις προοπτικές του πολύ ενδιαφέροντος αυτού προγράμματος που μόλις ξεκίνησε στη χώρα μας.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Σκοπός του εθνικού προγράμματος «Σχολεία για Όλους – Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία» (‘Schools for All – Ιntegration of Refugee Children in Greek Schools’) αποτελεί η συμμετοχή έως και 150 σχολείων της δημόσιας δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στα οποία λειτουργούν τάξεις υποδοχής για παιδιά πρόσφυγες, μέχρι το τέλος του σχολικού έτους 2021-22. Για τον εν λόγω σκοπό, μία ομάδα έμπειρων επιμορφωτών θα παρέχει υποστήριξη και επιμόρφωση σε διευθυντές, εκπαιδευτικούς και γονείς μαθητών των συγκεκριμένων σχολείων, επιδιώκοντας την διασφάλιση της υψηλής ποιότητας και της ίσης πρόσβασης όλων στην εκπαίδευση.
Οι απώτεροι στόχοι του επιμορφωτικού αυτού προγράμματος περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την δημιουργία ελεύθερων και δημοκρατικών σχολείων, καθώς και την ενίσχυση της σχολικής κοινότητας με τα απαραίτητα εργαλεία, τις δεξιότητες και την ικανότητα να διαχειριστούν απαιτητικά και ευαίσθητα θέματα που εμφανίζονται συχνά τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και στην τοπική κοινωνία, γεγονός που οφείλεται στην έλλειψη ανοχής εκ μέρους των ατόμων απέναντι στο διαφορετικό, με αποτέλεσμα την εμφάνιση διακρίσεων, καθώς και των φαινομένων του ρατσισμού και της ρητορικής μίσους. Με άλλα λόγια, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ανοιχτού σε όλους σχολικού περιβάλλοντος.
Το πρόγραμμα "Σχολεία για όλους - Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία" υποστηρίζεται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου στην Ελλάδα (ΕΕΑ Grants) που αποτελεί την οικονομική συμβολή των τριών Δοτριών Χωρών –Νορβηγία, Ισλανδία & και Λιχτενστάιν– για τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών του ΕΟΧ και την ενίσχυση των διμερών σχέσεων με τις δικαιούχες χώρες. Τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Διαχειριστής του προγράμματος είναι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (European Wergeland Centre - EWC), και διαχειριστής επιχορήγησης είναι η ελεγκτική εταιρεία ΣΟΛ Crowe, σε συνεργασία με την οργάνωση HumanRights360.
Σχετικά με το ‘The European Wergeland Centre’
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (EWC) είναι ένα κέντρο έρευνας αναφορικά με την εκπαίδευση για τη διαπολιτισμική κατανόηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη. Το έργο του βασίζεται σε Συστάσεις και την πολιτική του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως ο σχετικός Χάρτης για την Εκπαίδευση για την δημοκρατική πολιτειότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος συστάθηκε για να διασφαλίσει ότι οι αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου προάγονται μέσω της εκπαίδευσης και προβάλλονται στο πλαίσιο αυτής. Ο κύριος στόχος του EWC αποτελεί η ενίσχυση της ικανότητας των ατόμων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των συστημάτων εκπαίδευσης να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν μία κουλτούρα γύρω από την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το EWC ιδρύθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Νορβηγία το 2008, υποστηρίζει και τα 47 κράτη μέλη και διοικείται από ένα συμβούλιο αποτελούμενο από εκπροσώπους του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Νορβηγίας.
http://www.theewc.org/
http://www.theewc.org/Content/What-we-do/Integration-of-Refugee-Children-in-Greek-Schools
Για πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα:
Δώρα Κατσαμώρη
Συντονίστρια του προγράμματος για το EWC
E: d.katsamori@theewc.org