Αποκρυπτογράφηση του αυτισμού επιχειρούν οι επιστήμονες

Μια νέα μελέτη, η οποία έγινε από τους ερευνητές της Roche στη Βασιλεία της Ελβετίας, εντόπισε μια βασική περιοχή του νευρικού κυκλώματος του εγκεφάλου η οποία ελέγχει την κοινωνική συμπεριφορά. Και όπως διαπίστωσαν μελετώντας τρωκτικά, η αύξηση της δραστηριότητας αυτής της περιοχής, που ονομάζεται «habenula», οδηγεί σε κοινωνικά προβλήματα, ενώ η μείωση της δραστηριότητας της περιοχής εμπόδισε τα τρωκτικά να παρουσιάζουν κοινωνικά προβλήματα. 

Το habenula είναι ένα ζευγάρι των μικρών πυρήνων που βρίσκονται πάνω από τον θάλαμο στο οπίσθιο άκρο κοντά στο μέσον του εγκεφάλου. Θεωρείται ως μέρος του επιθαλάμου, που περιλαμβάνει το κωνοειδές σώμα και το habenula. Σε πολλά σπονδυλωτά, το habenula χωρίζεται στο μέσον habenula (MHb) και το πλευρικό habenula.

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο  «Biological Psychiatry», υποδηλώνει ότι οι κοινωνικές διαταραχές είναι χαρακτηριστικές της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού και μπορεί να προέρχονται από αλλοίωση της δραστηριότητας σε αυτό το κύκλωμα, καθώς επίσης ότι ο συντονισμός αυτού του κυκλώματος μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της διαταραχής των κοινωνικών αυτών ελλειμμάτων. 

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Anirvan Ghosh, ο οποίος είναι επικεφαλής της έρευνας για τη νευροεπιστήμη στη Roche, είναι σημαντικό αυτό το εύρημα καθώς μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στο τι είναι αυτό που επηρεάζει την κοινωνική συμπεριφορά και οδηγεί στον αυτισμό. Τα ευρήματα παρέχουν ενδείξεις ως προς το τι μπορεί να μεταβληθεί στον εγκέφαλο για να οδηγήσει σε νευροαναπτυξιακές καταστάσεις, όπως η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού. 

Μία προηγούμενη έρευνα έχει συνδέσει την κοινωνική λειτουργία με την προμετωπιαία περιοχή του εγκεφάλου, αλλά τα κυκλώματα που επηρεάζουν τον προμετωπιαίο έλεγχο της κοινωνικής συμπεριφοράς ήταν άγνωστα. Έτσι ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης, Δρ Madhurima Benekareddy και οι συνεργάτες του ενεργοποίησαν την προμετωπική περιοχή σε ποντίκια και αρουραίους και πραγματοποίησαν μια μελέτη με τον εγκέφαλο συνδεδεμένο σε οθόνη για να εντοπίσουν ποιες περιοχές ανταποκρίθηκαν. Η οθόνη εντόπισε αλλαγές στη δραστηριότητα σε περιοχές που σχετίζονται με τη συναισθηματική συμπεριφορά, ιδιαίτερα στην περιοχή του habenula. 

Στη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έπειτα έναν συνδυασμό διαφορετικών τεχνικών για να χαρτογραφήσουν τις συνδέσεις από την περιοχή αυτή στην μετωπική περιοχή του εγκεφάλου και για να ελέγξουν με ακρίβεια τη δραστηριότητα των νευρώνων στις περιοχές αυτές. Η μετατροπή της δραστηριότητας των νευρώνων στην περιοχή «habenula» έδειξε ότι όταν αυτή μειώθηκε οι αρουραίοι και οι ποντικοί κοινωνικοποιήθηκαν. Η αποδυνάμωση της δραστηριότητας της habenula εμπόδισε τα κοινωνικά ελλείμματα που θα μπορούσαν να προκληθούν ενεργοποιώντας την μετωπική περιοχή. 

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αλλοίωση της κανονικής δραστηριότητας της περιοχής που είναι αυτό το κύκλωμα, μπορεί να προκαλέσει διαταραχές συμπεριφοράς όπως η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού. «Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η τροποποιημένη λειτουργία του εγκεφάλου οδηγεί σε κοινωνικά ελλείμματα θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων στοχευμένων θεραπειών για τη διαταραχή του φάσματος του αυτισμού» δήλωσε ο Δρ. Ghosh, όπως ο συντονισμός του κυκλώματος για τη διόρθωση της αλλαγμένης δραστηριότητας. Ίσως τελικά, αυτό το κύκλωμα να αποτελεί ένα μονοπάτι μέσω του οποίου οι διαταραχές της κατάστασης στις κοινωνικές σχέσεις συμβάλλουν σε αρνητικές καταστάσεις διάθεσης και στην εμφάνιση της κατάθλιψης, όπως λέει. 

Η χρήση βλαστοκυττάρων αποτελεσματική στην αντιμετώπιση εγκεφαλικής παράλυσης και αυτισμού 

Η χρήση των βλαστοκυττάρων του αυτόλογου ομφαλοπλακουντιακού αίματος στη θεραπεία πολλών ασθενειών μελετάται εκτενώς αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τη καθηγήτρια Ιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ. Κοκκώνα Κουζή-Κολιάκου.

 Όπως αναφέρει, είναι ήδη σε εξέλιξη 76 κλινικές μελέτες αναρτημένες στην ιστοσελίδα clinicaltrials.gov, οι οποίες χρησιμοποιούν το αυτόλογο ομφαλοπλακουντιακό αίμα (ΟΠΑ) για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, όπως του αυτισμού, της εγκεφαλικής παράλυσης κ.λπ. 

Η συλλογή των βλαστοκυττάρων από το ομφαλοπλακουντιακό αίμα και η φύλαξή τους γίνεται εντελώς ανώδυνα, χωρίς κανένα κίνδυνο, προσφέροντας τεράστια οφέλη τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και σε συγγενείς 1ου βαθμού. 

Σχετικά με τη χρήση του αίματος αυτού, οι μελέτες που διεξήχθησαν στο πανεπιστήμιο Duke στο Durham, στη Βόρεια Καρολίνα των Ηνωμένων Πολιτειών, από την αιματολόγο Johanna Kurtzberg, σε 63 παιδιά ηλικίας 1-6 ετών τον Οκτώβριο του 2017, σε 23 νεογνά το 2014 και σε 184  παιδιά το 2010 με εγκεφαλική παράλυση, διαπιστώθηκε ότι βελτιώνει την κλινική εικόνα των παιδιών με διαταραχές της λειτουργίας του εγκεφάλου. 

Τα ευρήματα των μελετών αυτών επιβεβαιώθηκαν από μαγνητική τομογραφία, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η ερευνήτρια κ. Kurtzberg. 

Σήμερα στο πανεπιστήμιο Duke είναι σε εξέλιξη επτά ακόμα μελέτες σε παιδιά διαφόρων ηλικιών, με τη χρήση του αυτόλογου ομφαλοπλακουντιακού αίματος για τη θεραπεία της εγκεφαλικής παράλυσης, καθώς και μία κλινική μελέτη που χρησιμοποιεί το ομφαλοπλακουντιακό αίμα από αδελφό για την ίδια περίπτωση. 

Επιπλέον, στο πανεπιστήμιο της Μελβούρνης στην Αυστραλία, ανακοινώθηκε η έναρξη κλινικής μελέτης για την εγκεφαλική παράλυση, σε συνεργασία με το «Murdoch Childrens Research Institute» και την μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα της Αυστραλίας, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας κας Iona Novak από το Cerebral Palsy Alliance Research Institute. 

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι στη βάση δεδομένων του Medline υπάρχουν 160 δημοσιεύσεις που αφορούν τη χρήση του αυτόλογου ομφαλοπλακουντιακού αίματος για τη θεραπεία της εγκεφαλικής παράλυσης των νεογνών. 

Αναφορικά με το θέμα του αυτισμού, όπως τόνισε η καθηγήτρια κα Κουζή-Κολιάκου, έχει ξεκινήσει η χρήση αυτόλογων βλαστοκυττάρων για τη θεραπεία της νόσου από το  2012, μετά τη δημοσίευση 9 κλινικών μελετών από διάφορες χώρες. 

Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του 2013,  δημοσιεύτηκαν τα πρώτα ευρήματα μελέτης σε 37 αυτιστικά παιδιά ηλικίας 3-12 ετών, η οποία έγινε από τους επιστήμονες στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, του Τμήματος Νευρολογίας του πανεπιστημίου Stanford και του πανεπιστημίου της Κορέας και σύμφωνα με αυτά, όλα τα παιδιά παρουσίασαν βελτίωση, όμως, η συνδυασμένη θεραπεία ήταν αυτή που είχε και τα καλύτερα αποτελέσματα. 

Επιπροσθέτως, και η πρόσφατη κλινική μελέτη που έγινε από την Αιματολογική Κλινική του πανεπιστημίου Duke ως προς τη χρήση του αυτόλογου ομφαλοπλακουντιακού αίματος σε 25 αυτιστικά παιδιά (21 αγόρια και 4 κορίτσια ηλικίας 2-5 ετών), έπειτα από 6 και 12 μήνες αξιολόγησης αυτών των παιδιών διαπιστώθηκε ότι ήταν πιο κοινωνικά και επικοινωνιακά, ενώ υπήρχε βλεμματική επαφή και ομιλία. Οι αλλαγές διαπιστώθηκαν στους πρώτους 6 μήνες και διατηρήθηκαν σε όλο το διάστημα της παρακολούθησης των 12 μηνών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι παιδιά χωρίς ομιλία αλλά με υψηλό IQ είχαν μεγαλύτερη βελτίωση σε σχέση με παιδιά χαμηλότερου IQ παιδιά χωρίς ομιλία, σε όλους τους δείκτες αξιολόγησης. 

Τέλος, προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκαν και οι επιστήμονες από τη Σουηδία οι οποίοι πραγματοποίησαν ανάλογη μεγάλης έκτασης μελέτη και διαπίστωσαν ότι παιδιά από 1,5-3 ετών είχαν σημαντική βελτίωση στην κλίμακα αξιολόγησης της επικοινωνίας και στην αξιολόγηση της κοινωνικότητας. 

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η χρήση των βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος όπως όλα δείχνουν, πιθανότατα να αποτελεί τη λύση για την αντιμετώπιση πολύ σοβαρών παθήσεων ειδικά στα παιδιά, γι’ αυτό και διευρύνεται η έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση. 

της Ανθής Αγγελοπούλου 

Πηγή: naftemporiki.gr