Τον εναλλακτικό δρόμο που οδηγεί τους μαθητές δημοσίων λυκείων στο
πανεπιστήμιο -και μάλιστα έναν δρόμο διεθνώς καθιερωμένο εδώ και
δεκαετίες- άνοιξε για την Ελλάδα ο κ. Κυριάκος Πιερρακάκης. Με μια ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 3 Δεκεμβρίου, ο υπουργός Παιδείας αποκάλυψε ότι υπάρχει προχωρημένος σχεδιασμός για την καθιέρωση του Διεθνούς Απολυτηρίου (International Baccalaureate, IB ή Μπακαλορεά) στο ελληνικό σύστημα δημόσιας παιδείας.
Συγκεκριμένα, ο κ. Πιερρακάκης έκανε λόγο για μια πρώτη, πιλοτική φάση εφαρμογής των, αποκλειστικά αγγλόφωνων, προγραμμάτων ΙΒ σε τουλάχιστον πέντε λύκεια με την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς. Τα σχολεία του ΙΒ θα είναι κάποια από τα 21 πρότυπα δημόσια λύκεια που λειτουργούν αυτή τη στιγμή ανά την Ελλάδα. Ασφαλώς, ένα από τα κριτήρια επιλογής της πρώτης ομάδας λυκείων για το δημόσιο ελληνικό ΙΒ αναμένεται πως θα είναι η ευρύτερη δυνατή γεωγραφική κατανομή των κέντρων ΙΒ, έτσι ώστε να καλύπτονται οι ενδιαφερόμενοι από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.
Ως προς τη νομική και τυπική κατοχύρωσή του, το ΙΒ υπάρχει από το 1995, όταν το είχε εισαγάγει για πρώτη φορά ο κ. Γιώργος Παπανδρέου με τον νόμο Ν.2327/1995, τότε ως υπουργός Παιδείας στην τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εκτοτε, το Διεθνές Απολυτήριο υιοθετήθηκε από ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, ως μία από τις επιπλέον δυνατότητες που παρέχονται στους μαθητές - και, όπως εξυπακούεται, με την ανάλογη συμπληρωματική χρέωση στα δίδακτρα. Επομένως, υπό μίαν έννοια, η πρωτοβουλία του κ. Πιερρακάκη επαναφέρει στη ζωή της δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης μια επιλογή η οποία υπήρξε, για διάφορους λόγους, θνησιγενής:
Τα προγράμματα ΙΒ ουδέποτε εφαρμόστηκαν στα ελληνικά δημόσια λύκεια, από τη θεσμοθέτησή τους και καθ’ όλη τη διάρκεια των 30 ετών που μεσολάβησαν έως σήμερα. Εντούτοις, η πορεία του ΙΒ στην Ελλάδα αποδείχθηκε αρκετά περιπετειώδης - και όχι μόνο επειδή η Αριστερά πολέμησε με μένος τη διάδοσή του, αποδίδοντάς του ταξικές διακρίσεις εις βάρος των οικονομικά ασθενέστερων.
Πέραν της πολιτικής και ιδεολογικής αφετηρίας των αντιδράσεων, το Διεθνές Απολυτήριο συνεπάγεται αυτομάτως επαρκώς καταρτισμένους και πιστοποιημένους καθηγητές, οι οποίοι καλούνται να διδάξουν στα αγγλικά μια σειρά από γνωστικά αντικείμενα εκτός της συνήθους διδασκόμενης ύλης, θα πρέπει να επιμορφώνονται τακτικά κ.ο.κ.
Επίσης, το κύρος και η υπόληψη του ΙΒ, ειδικά στη χώρα μας, ετρώθη βαριά από ένα σκάνδαλο: στις αρχές Ιουλίου του 2009 αποκαλύφθηκε κύκλωμα εκπαιδευτικών, οι οποίοι είχαν εκ των προτέρων πρόσβαση στα θέματα των εξετάσεων για το ΙΒ, τα γνωστοποιούσαν σε μαθητές, φυσικά έναντι αδράς αμοιβής από τους γονείς. Για τη διαρροή οι δράστες είχαν ορίσει «ταρίφα» 75.000 ευρώ ανά μάθημα, αποκομίζοντας κέρδη της τάξης του 1,5 εκατ. ευρώ.
Της υπόθεσης επιλήφθηκε η Δικαιοσύνη, απαγγέλθηκαν κατηγορίες επί δωροδοκία -ενεργητική και παθητική- σε περίπου 20 εμπλεκόμενα πρόσωπα, ενώ ένα ιδιωτικό σχολείο έχασε την πιστοποίησή του για τα προγράμματα ΙΒ από τον εποπτεύοντα διεθνή οργανισμό ΙΒΟ.
Απεναντίας, οι μαθητές που επιλέγουν την κεντρική οδό των Πανελλαδικών Εξετάσεων θα εισάγονται κανονικά και, όπως πάντα, στα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ ή πλέον και στα μη κρατικά που ετοιμάζονται να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα. Το να εισάγονται στα κρατικά ελληνικά ΑΕΙ όσοι αποκτούν ΙΒ από τα πρότυπα δημόσια λύκεια της χώρας είναι ένα ενδεχόμενο που επί του παρόντος εξετάζεται στο υπουργείο Παιδείας.
Ωστόσο, το ζήτημα του ΙΒ και το ποιες πόρτες προβλέπεται να ανοίγει στους κατόχους του είναι αρκετά σύνθετο. Κατ’ αρχάς, οι επιτυχόντες θα έχουν στα χέρια τους ένα Διεθνές Απολυτήριο που ισοδυναμεί με προνομιακό εισιτήριο για το πανεπιστήμιο - αλλά μόνο κατ’ αρχάς. Διότι στην πραγματικότητα το ΙΒ προϋποθέτει αφενός εξαιρετικά σκληρή δουλειά από τους μαθητές, εφόσον πρόκειται για ένα πρόγραμμα εξόχως απαιτητικό, ενώ αναλόγως υψηλό είναι και το ποσοστό όσων εγκαταλείπουν πρόωρα την προσπάθεια.
Αφετέρου, το ΙΒ αποτελεί οπωσδήποτε ένα σημαντικό, πλην όχι επαρκές αφ’ εαυτού βήμα για την απευθείας εισαγωγή στο ποθούμενο ΑΕΙ. Διότι υπεισέρχονται κι άλλοι όροι που πρέπει να πληρούν οι κάτοχοι ΙΒ, με πρώτον αυτόν της βαθμολογίας: όσο χαμηλότερος ο βαθμός απολυτηρίου ΙΒ τόσο λιγότερες οι πιθανότητες του κατόχου του να γίνει δεκτός σε ένα πανεπιστήμιο αληθινής περιωπής.
Συγκεκριμένα, ο κ. Πιερρακάκης έκανε λόγο για μια πρώτη, πιλοτική φάση εφαρμογής των, αποκλειστικά αγγλόφωνων, προγραμμάτων ΙΒ σε τουλάχιστον πέντε λύκεια με την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς. Τα σχολεία του ΙΒ θα είναι κάποια από τα 21 πρότυπα δημόσια λύκεια που λειτουργούν αυτή τη στιγμή ανά την Ελλάδα. Ασφαλώς, ένα από τα κριτήρια επιλογής της πρώτης ομάδας λυκείων για το δημόσιο ελληνικό ΙΒ αναμένεται πως θα είναι η ευρύτερη δυνατή γεωγραφική κατανομή των κέντρων ΙΒ, έτσι ώστε να καλύπτονται οι ενδιαφερόμενοι από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.
Χωρίς δίδακτρα
Προς το παρόν, ο κατάλογος των Προτύπων Λυκείων που θα παρέχουν προγράμματα ΙΒ στους Ελληνες μαθητές δεν έχει οριστικοποιηθεί. Η προοπτική, πάντως, για το μέλλον είναι ότι το Διεθνές Απολυτήριο θα ενταχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα όλων των Προτύπων Λυκείων στην Ελλάδα. Με την καθιέρωση του ΙΒ στη δωρεάν δημόσια παιδεία ένα προνόμιο, στο οποίο έως τώρα είχαν πρόσβαση μόνο οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων στην Ελλάδα, απελευθερώνεται και αποσυνδέεται από την υποχρέωση καταβολής διδάκτρων.Ως προς τη νομική και τυπική κατοχύρωσή του, το ΙΒ υπάρχει από το 1995, όταν το είχε εισαγάγει για πρώτη φορά ο κ. Γιώργος Παπανδρέου με τον νόμο Ν.2327/1995, τότε ως υπουργός Παιδείας στην τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εκτοτε, το Διεθνές Απολυτήριο υιοθετήθηκε από ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, ως μία από τις επιπλέον δυνατότητες που παρέχονται στους μαθητές - και, όπως εξυπακούεται, με την ανάλογη συμπληρωματική χρέωση στα δίδακτρα. Επομένως, υπό μίαν έννοια, η πρωτοβουλία του κ. Πιερρακάκη επαναφέρει στη ζωή της δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης μια επιλογή η οποία υπήρξε, για διάφορους λόγους, θνησιγενής:
Τα προγράμματα ΙΒ ουδέποτε εφαρμόστηκαν στα ελληνικά δημόσια λύκεια, από τη θεσμοθέτησή τους και καθ’ όλη τη διάρκεια των 30 ετών που μεσολάβησαν έως σήμερα. Εντούτοις, η πορεία του ΙΒ στην Ελλάδα αποδείχθηκε αρκετά περιπετειώδης - και όχι μόνο επειδή η Αριστερά πολέμησε με μένος τη διάδοσή του, αποδίδοντάς του ταξικές διακρίσεις εις βάρος των οικονομικά ασθενέστερων.
Πέραν της πολιτικής και ιδεολογικής αφετηρίας των αντιδράσεων, το Διεθνές Απολυτήριο συνεπάγεται αυτομάτως επαρκώς καταρτισμένους και πιστοποιημένους καθηγητές, οι οποίοι καλούνται να διδάξουν στα αγγλικά μια σειρά από γνωστικά αντικείμενα εκτός της συνήθους διδασκόμενης ύλης, θα πρέπει να επιμορφώνονται τακτικά κ.ο.κ.
Επίσης, το κύρος και η υπόληψη του ΙΒ, ειδικά στη χώρα μας, ετρώθη βαριά από ένα σκάνδαλο: στις αρχές Ιουλίου του 2009 αποκαλύφθηκε κύκλωμα εκπαιδευτικών, οι οποίοι είχαν εκ των προτέρων πρόσβαση στα θέματα των εξετάσεων για το ΙΒ, τα γνωστοποιούσαν σε μαθητές, φυσικά έναντι αδράς αμοιβής από τους γονείς. Για τη διαρροή οι δράστες είχαν ορίσει «ταρίφα» 75.000 ευρώ ανά μάθημα, αποκομίζοντας κέρδη της τάξης του 1,5 εκατ. ευρώ.
Της υπόθεσης επιλήφθηκε η Δικαιοσύνη, απαγγέλθηκαν κατηγορίες επί δωροδοκία -ενεργητική και παθητική- σε περίπου 20 εμπλεκόμενα πρόσωπα, ενώ ένα ιδιωτικό σχολείο έχασε την πιστοποίησή του για τα προγράμματα ΙΒ από τον εποπτεύοντα διεθνή οργανισμό ΙΒΟ.
ΙΒ και δημόσια ΑΕΙ
Η ένταξη του Διεθνούς Απολυτηρίου στη δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση σημαίνει ότι όσοι μαθητές αποφοιτούν από το Λύκειο με IB θα έχουν το δικαίωμα εγγραφής, άνευ περαιτέρω εξετάσεων, σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής ή και σε μη κρατικά εν Ελλάδι - όταν αυτά θα αρχίσουν να λειτουργούν στο προσεχές μέλλον.Απεναντίας, οι μαθητές που επιλέγουν την κεντρική οδό των Πανελλαδικών Εξετάσεων θα εισάγονται κανονικά και, όπως πάντα, στα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ ή πλέον και στα μη κρατικά που ετοιμάζονται να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα. Το να εισάγονται στα κρατικά ελληνικά ΑΕΙ όσοι αποκτούν ΙΒ από τα πρότυπα δημόσια λύκεια της χώρας είναι ένα ενδεχόμενο που επί του παρόντος εξετάζεται στο υπουργείο Παιδείας.
Ωστόσο, το ζήτημα του ΙΒ και το ποιες πόρτες προβλέπεται να ανοίγει στους κατόχους του είναι αρκετά σύνθετο. Κατ’ αρχάς, οι επιτυχόντες θα έχουν στα χέρια τους ένα Διεθνές Απολυτήριο που ισοδυναμεί με προνομιακό εισιτήριο για το πανεπιστήμιο - αλλά μόνο κατ’ αρχάς. Διότι στην πραγματικότητα το ΙΒ προϋποθέτει αφενός εξαιρετικά σκληρή δουλειά από τους μαθητές, εφόσον πρόκειται για ένα πρόγραμμα εξόχως απαιτητικό, ενώ αναλόγως υψηλό είναι και το ποσοστό όσων εγκαταλείπουν πρόωρα την προσπάθεια.
Αφετέρου, το ΙΒ αποτελεί οπωσδήποτε ένα σημαντικό, πλην όχι επαρκές αφ’ εαυτού βήμα για την απευθείας εισαγωγή στο ποθούμενο ΑΕΙ. Διότι υπεισέρχονται κι άλλοι όροι που πρέπει να πληρούν οι κάτοχοι ΙΒ, με πρώτον αυτόν της βαθμολογίας: όσο χαμηλότερος ο βαθμός απολυτηρίου ΙΒ τόσο λιγότερες οι πιθανότητες του κατόχου του να γίνει δεκτός σε ένα πανεπιστήμιο αληθινής περιωπής.
Το ελληνικό τοπίο
Στην παρούσα φάση, το απολυτήριο ΙΒ δεν γίνεται δεκτό στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια και δεν θα γίνεται έως ότου αρχίσουν να λειτουργούν τα πρώτα σχετικά προγράμματα στα δημόσια λύκεια. Παρ’ όλα αυτά, το ελληνικό κράτος αναγνωρίζει το Διεθνές Απολυτήριο ως πλήρως ισότιμο και αντίστοιχο με το απλό απολυτήριο Λυκείου.Τα πρώτα δημόσια σχολεία, αυτά που θα αναλάβουν την πιλοτική εφαρμογή των προγραμμάτων ΙΒ στη χώρα μας, κατ’ ανάγκην ανήκουν στα Πρότυπα Λύκεια τα οποία είναι τα εξής ανά γεωγραφικό διαμέρισμα: Στην Αττική το 1ο («Γεννάδειο») και το 2ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Αθήνας, το Λύκειο Αναβρύτων, το Λύκειο της Βαρβακείου Σχολής, το 3ο Πρότυπο Λύκειο Ιλίου, το Πρότυπο Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων, το Λύκειο της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, το Ζάννειο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Πειραιά και το Λύκειο της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά. Στη Θεσσαλονίκη το 1ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης «Μανόλης Ανδρόνικος» και το 2ο («Λευκός Πύργος»). Στην Πάτρα το τοπικό Πρότυπο Γενικό Λύκειο και στην Τρίπολη το 2ο.
Στα Ιωάννινα το Πρότυπο Γενικό Λύκειο Ζωσιμαίας Σχολής, ενώ στην Πρέβεζα λειτουργούν λυκειακές τάξεις στο 1ο Πρότυπο Γυμνάσιο. Στην Κρήτη υπάρχει το Πρότυπο Ηρακλείου, όπως και στη Λάρισα. Στον Βόλο το 2ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο, στη Χαλκίδα το 1ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο όπως και στην Καστοριά. Στο Βόρειο Αιγαίο λειτουργεί το Πρότυπο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Σε όλα τα προηγούμενα, το ΙΒ είναι μια προοπτική του μέλλοντος. Αντιθέτως, αποτελεί μια πραγματικότητα -και μάλιστα με τη δική της παράδοση- για τα ακόλουθα 16 ιδιωτικά σχολεία ανά την Ελλάδα: ACS Athens (Αμερικανικό Κολλέγιο), Anatolia College, Campion School, Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα CGS, Εκπαιδευτήρια Δούκα, Εκπαιδευτήρια Γείτονα, H.A.E.F Κολλέγιο Αθηνών, International School of Athens, Ιόνιος Σχολή, Ιδιωτικά Eκπαιδευτήρια Λαμπίρη, Pinewood American International School, Εκπαιδευτήρια «Ο Πλάτων», St. Catherine’s British School, The American College of Greece-Pierce, Σχολή Μωραΐτη και International Metropolitan School.
Τα ως άνω ιδιωτικά σχολεία προσφέρουν το πρόγραμμα International Baccalaureate Diploma Programme με διεθνή πιστοποίηση από τον διεθνή φορέα που ασκεί ρόλο κεντρικού συντονιστή, τον International Baccalaureate Organization (IBO). Μάλιστα, από την έδρα του IBO, στη Γενεύη, ο Κυριάκος Πιερρακάκης προέβη στην αποκάλυψη για το ελληνικό Μπακαλορεά.
Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των Ελλήνων μαθητών οι οποίοι συμμετέχουν στα ήδη υπάρχοντα προγράμματα IB, υπολογίζεται ότι ανέρχονται περίπου σε 1.000-1.200 μαθητές συνολικά.
Παγκοσμίως, το ΙΒ έχει παρουσία σε περισσότερα από 5.700 σχολεία, σε 159 χώρες με ένα σύνολο μαθητών που αγγίζει τα 2 εκατομμύρια. Οι χώρες με τους περισσότερους μαθητές είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βρετανία, η Ινδία και η Κίνα. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ υπάρχουν πάνω από 3.000 σχολεία με προγράμματα IB, ενώ στην Ευρώπη ισχυρή παρουσία έχουν η Γερμανία και η Ελβετία.
Το κόστος του IB ανά τον κόσμο
Στην Ελλάδα, τα δίδακτρα για ένα πρόγραμμα ΙΒ κυμαίνονται από 7.000-8.000 έως και περίπου 15.000 ευρώ, ανάλογα με το σχολείο, τις υποδομές, το εκπαιδευτικό προσωπικό κ.ο.κ. Το κόστος, ωστόσο, μπορεί να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, καθώς ενδέχεται να υπάρχουν πρόσθετες χρεώσεις για βιβλία, δραστηριότητες και εξετάσεις στο πλαίσιο του προγράμματος. Επίσης, συνήθως οι υποψήφιοι προετοιμάζονται για την εισαγωγή τους στο ΙΒ με ιδιαίτερα μαθήματα, κάτι ιδιαίτερα δαπανηρό, εφόσον το φροντιστήριο αυτό αναλαμβάνουν καθηγητές με εμπειρία και εξειδίκευση στην ύλη του Διεθνούς Απολυτηρίου.Ενδεικτικά, στα Μαθηματικά, στη Φυσική ή τη Χημεία, οι τιμές για την προκαταρκτική διδασκαλία μπορεί να φτάνουν τα 80 ευρώ/ώρα. Στα θεωρητικά, όπως η Λογοτεχνία ή η Ιστορία, τα ιδιαίτερα μαθήματα κοστίζουν περίπου 60 ευρώ/ώρα. Για την υποστήριξη, π.χ., στο αντικείμενο της «Ερευνητικής Εργασίας», οι αμοιβές των καθηγητών αγγίζουν τα 100 ευρώ/ώρα ή και περισσότερο. Βεβαίως, υπάρχει πάντα η δυνατότητα διεκδίκησης υποτροφίας για το ΙΒ.
Επί παραδείγματι, στο Κολλέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης, όπως αναφέρει στο «Πρώτο Θέμα» η διευθύντρια Προγράμματος Διεθνούς Απολυτηρίου/IB Diploma Programme κυρία Αννα Πετμεζά, «το 25% έως 30% των μαθητών και μαθητριών του IBPD λαμβάνουν είτε τιμητικές υποτροφίες (με βάση μόνο εκπαιδευτικά κριτήρια) είτε υποτροφίες με βάση τις επιδόσεις τους στα μαθήματα, σε συνδυασμό με οικονομικά κριτήρια».
Σε διεθνές επίπεδο, και αναλόγως με το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας, το πρόγραμμα IB Diploma μπορεί να προσφέρεται δωρεάν σε δημόσια σχολεία ή αντί συμβολικού κόστους. Στη Φινλανδία και τη Σουηδία, λόγου χάριν, το πρόγραμμα IB προσφέρεται στα δημόσια σχολεία και είναι δωρεάν, με την ίδια αξία ως προς την αποφοίτηση και την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, όπως το εθνικό απολυτήριο. Στη Γερμανία, το ΙΒ Diploma παρέχεται χωρίς κόστος σε ορισμένα δημόσια σχολεία.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, κάποια δημόσια σχολεία προσφέρουν το IB χωρίς δίδακτρα, ενώ σε άλλες περιοχές μπορεί να απαιτείται μικρή συμμετοχή. Στη Γαλλία, για τα δημόσια σχολεία που προσφέρουν το IB το κόστος είναι χαμηλότερο ή μηδενικό για τους μαθητές της χώρας.
Στις ΗΠΑ, το πρόγραμμα International Baccalaureate (IB) προσφέρεται τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτικά σχολεία, ωστόσο το κόστος μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το σχολείο και την περιοχή. Επίσης, μολονότι η φοίτηση τυπικά είναι δωρεάν, οι μαθητές χρεώνονται επιπλέον διάφορες υπηρεσίες, όπως εξετάσεις, υλικά ή τα βιβλία τους.
Στα αμερικανικά ιδιωτικά σχολεία τα δίδακτρα είναι σαφώς υψηλότερα, από 10.000 έως και 40.000 δολάρια τον χρόνο, ανάλογα με το σχολείο και την περιοχή.
Τα υποχρεωτικά μαθήματα
Το Μπακαλορεά ή το IB Diploma Programme (IBDP) συνίσταται, γενικότερα, σε ένα διετές πρόγραμμα σπουδών για μαθητές Β’ και Γ’ Λυκείου. Σχεδιάστηκε με στόχο να παρέχει υψηλό επίπεδο ευρύτερης παιδείας, με μια εγκυκλοπαιδική και ανθρωπιστική προοπτική, με έναν μεγάλο αριθμό μαθημάτων από κάθε γνωστικό πεδίο, των θετικών ή των επιστημών του ανθρώπου. Μέσω του ΙΒ, ιδανικά, ο μαθητής δεν επιδιώκει μόνο να αποκτήσει προνόμια για τη φοίτησή του στην πανεπιστημιακή βαθμίδα, αλλά καλλιεργεί επίσης δεξιότητες όπως η αναλυτική και κριτική σκέψη, η διερευνητική μάθηση, η σωστή διαχείριση του χρόνου κ.λπ.Σε κάθε περίπτωση, το ΙΒ είναι πραγματικά δύσκολο - έως και εξουθενωτικό για κάποιους μαθητές. Το πρόγραμμα εκτελείται κατά γράμμα βάσει των διεθνών, ιδιαίτερα αυστηρών προδιαγραφών, το «έπαθλο» όμως για τους μαθητές είναι ότι το ΙΒ αναγνωρίζεται παγκοσμίως από κορυφαία πανεπιστήμια, βάσει της πιστοποίησης που παρέχει ως εγγύηση αριστείας, αμεροληψίας, δικαιοσύνης και διαφάνειας σε κάθε στάδιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας IBO.
Το πρόγραμμα διδασκαλίας για το ΙΒ αναπτύσσεται σε ομόκεντρους κύκλους γνωστικών ενοτήτων. Στον πυρήνα βρίσκονται τρία υποχρεωτικά, βασικά μαθήματα, κοινά για όλους τους μαθητές: α) Γνωσιοθεωρία, β) Σύνταξη Ερευνητικής Εργασίας, δηλαδή ενός δοκιμίου έκτασης περίπου 4.000 λέξεων, στα πρότυπα της διπλωματικής σε ΑΕΙ, για το οποίο οι μαθητές εργάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της διετούς φοίτησής τους, Το γ) αφορά τη δημιουργικότητα, τη δραστηριότητα και την προσφορά υπηρεσιών και πάλι με την υποχρεωτική εκπόνηση εργασίας, τύπου διατριβής.
Ο επόμενος από τους ομόκεντρους κύκλους του προγράμματος ΙΒ περιλαμβάνει 6 ομάδες μαθημάτων: 1. Σπουδές Γλώσσας και Λογοτεχνίας, 2. Εκμάθηση Γλώσσας, 3. «Ατομα και Κοινότητες» (ενδεικτικά: Ιστορία, Ψυχολογία, Περιβαλλοντικά Συστήματα και Ανθρώπινες Κοινότητες), 4. Φυσικές Επιστήμες και Υπολογιστές, 5. Μαθηματικά, 6. Τέχνες (ενδεικτικά: Μουσική, Θεατρικές Σπουδές, Εικαστικές Τέχνες, Χορός, Κινηματογράφος).
Οι μαθητές του IB Diploma Programme υποχρεούνται να επιλέξουν 1 μάθημα από τις 5 πρώτες ομάδες και επιπλέον είτε ένα μάθημα τέχνης από την Ομάδα 6 είτε ένα δεύτερο μάθημα από τις υπόλοιπες ομάδες.
Ο ΙΒΟ ορίζει τα μαθήματα που θα μπορούσαν να διδαχθούν ανά ομάδα. Ακολούθως τα σχολεία επιλέγουν ποια ακριβώς μαθήματα θα προσφέρουν, ενώ υπάρχει ένας ελάχιστος υποχρεωτικός αριθμός διδασκομένων μαθημάτων. Οι μαθητές επιλέγουν τα μαθήματα εκείνα που τους ενδιαφέρουν, καθώς επίσης και ποια από αυτά θα είναι σε υψηλό ή σε βασικό επίπεδο, με αρκετή ευελιξία.
Ανάπτυξη χαρακτήρα
Η κυρία Πετμεζά από το ΙΒ του Κολλεγίου Ανατόλια εξηγεί ότι «το πρόγραμμα του Διεθνούς Απολυτηρίου δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην καλλιέργεια 10 γενικότερων δεξιοτήτων. Προφανώς υπάρχει η ύλη που διδάσκεται, αλλά εστιάζουμε κυρίως στην εξάσκηση κοινωνικών, ερευνητικών, συνεργατικών δεξιοτήτων, όπως και την ικανότητα κριτικής σκέψης. Στις εξετάσεις, δε, αξιολογείται όχι μόνο η κατανόηση, αλλά και η ικανότητα του μαθητή να εφαρμόζει τη γνώση στην πράξη».Σχετικά με το σύστημα αξιολόγησης, οι μαθητές του προγράμματος IB υποβάλλονται σε εξετάσεις στο τέλος της διετίας, δηλαδή τελειώνοντας την Γ’ λυκείου. Η εξεταστική του IB διαρκεί περίπου 20 ημέρες, τελεί υπό την κεντρική διαχείριση του IBΟ στη Γενεύη, ο οποίος είναι επίσης υπεύθυνος για τα θέματα των εξετάσεων, αλλά και για τη διόρθωση των γραπτών.
Υπάρχουν δύο εξεταστικές περίοδοι (Νοέμβριος και Μάιος). Στα περισσότερα υψηλού επιπέδου μαθήματα οι εξετάσεις πραγματοποιούνται σε τρία διαφορετικά στάδια και σε δύο στα υπόλοιπα. Κάθε στάδιο είναι διαφορετικής φύσης π.χ. μία εξέταση πολλαπλών επιλογών, άλλη βασισμένη σε υπόθεση εργασίας, συγγραφή μιας έκθεσης κ.λπ.
Οι μαθητές βαθμολογούνται για το κάθε μάθημα από το 1 (χαμηλότερο) έως το 7 (υψηλότερο). Η συνολική βαθμολογία για την απόκτηση του Διεθνούς Απολυτηρίου πρέπει να κυμαίνεται από το 24, δηλαδή τη βάση ως το «άριστα» 45. Για την εισαγωγή των φοιτητών στα πανεπιστήμια του εξωτερικού το όριο διαφέρει - αν και πουθενά ένα Απολυτήριο ΙΒ με βαθμολογία κοντά στη βάση του 24 δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Τα περισσότερα βρετανικά πανεπιστήμια, για παράδειγμα, θέτουν ως βάση εισαγωγής μια βαθμολογία ΙΒ 30-38, ενώ για την Ιατρική ή τη Νομική το «κατώφλι» είναι 36-40 μονάδες. Στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια η ελάχιστη απαιτούμενη βαθμολογία ΙΒ είναι 32-38. Στις ΗΠΑ, κατά το πλείστον, δεν υπάρχει ελάχιστη βαθμολογία εισαγωγής. Εντούτοις, στα κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια, την ελίτ της Ivy League (ΜΙΤ, Χάρβαρντ, Πρίνστον κ.λπ.), δεν δέχονται κατόχους ΙΒ με βαθμό απολυτηρίου κάτω από 36.
Η βαθμολογία
Ανάλογα με το μάθημα, το 20%-40% της τελικής βαθμολογίας αντιστοιχεί στις εργασίες τις οποίες ετοίμασαν οι μαθητές στη διάρκεια της διετούς φοίτησής τους, γεγονός που αποτελεί και τη βασική διαφορά με τις πανελλαδικές εξετάσεις, καθώς στο ΙΒ ο μαθητής δεν αξιολογείται αποκλειστικά με βάση την τελική τρίωρη εξέταση.
Σύμφωνα με την κυρία Πετμεζά, «στο τέλος της Β’ Λυκείου ή στο πρώτο τρίμηνο της Γ’ Λυκείου έχει διαμορφωθεί πλέον μια βαθμολογική εικόνα για κάθε μαθητή του προγράμματος ΙΒ. Η εικόνα αυτή οδηγεί σε μια πρόβλεψη βαθμών από το σχολείο. Βάσει αυτών θα γίνουν οι αιτήσεις στα πανεπιστήμια. Στη συνέχεια, τα πανεπιστήμια περιμένουν την τελική βαθμολογία των παιδιών από τις εξετάσεις ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία του Διεθνούς Απολυτηρίου».
Παρ’ όλα αυτά, η διευθύντρια Προγράμματος Διεθνούς Απολυτηρίου/IB Diploma Programme Αννα Πετμεζά επισημαίνει κάτι κρίσιμο: «Εκτός από το ζήτημα εισαγωγής σε κάποιο πανεπιστήμιο, τίθεται και το θέμα απόκτησης του Διεθνούς Απολυτηρίου. Το 20%-25% των παιδιών που παρακολουθούν ένα πρόγραμμα ΙΒ παγκοσμίως δεν παίρνουν το Απολυτήριο. Στην Ελλάδα, ωστόσο, το ποσοστό αποτυχίας στην κατάκτηση του Διεθνούς Απολυτηρίου είναι χαμηλότερο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου