ΣΑΤΕΑ: Τα σχόλια μας για το νομοσχέδιο του συστήματος διορισμών

Ο ΣΑΤΕΑ διαφωνεί με το προτεινόμενο νομοσχέδιο καθώς αυτό απαξιώνει το πτυχίο και την προϋπηρεσία. Σκοπός της τοποθέτησής μας στη διαβούλευση είναι αφενός η κριτική και η σαφής τοποθέτησή μας περί απόσυρσης του νέου συστήματος διορισμών/ προσλήψεων, αφετέρου να αναδείξουμε στοχευμένα συγκεκριμένα εδάφια που αναδεικνύουν τη διάσταση που υπάρχει μεταξύ των όσων εξαγγέλει το ΥΠΠΕΘ (π.χ. περί συνυπολογισμό των γνωμοδοτήσεων από το ΣτΕ) και όσων, τελικά, επιλέγει να καταθέσει ως πρόταση.

Πιο συγκεκριμένα:

Άρθρο 2: Δεδομένων των συνθηκών και όλων των προηγούμενων ετών που δεν πραγματοποιήθηκαν οι διορισμοί, οι οποίοι όφειλαν να γίνουν, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην πραγματοποιούνται κάθε δύο χρόνια διορισμοί που, σε συνδυασμό με τη μη τροφοδότηση με νέα στοιχεία, οι πίνακες να παραμένουν στάσιμοι και κλειδωμένοι για περισσότερα από δύο έτη, εφόσον δεν πραγματοποιείται το αναφερόμενο αίτημα από πλευράς Υπουργείου. Επιπλέον, επανέρχεται το ζήτημα της παιδαγωγικής επάρκειας, χωρίς αυτή να αποτελεί προαπαιτούμενο προσόν, και που θα αναγκάσει τον εκπαιδευτικό να παρακολουθήσει ένα πρόγραμμα, το οποίο δεν αναφέρει αν θα παρέχεται δωρεάν με ευθύνη της πολιτείας. Κατά τη γνώμη μας αποτελεί οξύμωρο γεγονός αν αναλογιστούμε πως ο ίδιος εκπαιδευτικός είναι αυτός ο οποίος καλείται να στελεχώσει και στελεχώνει επί σειρά ετών ως αναπληρωτής κάποιο λειτουργικό κενό.

Άρθρο 4: Συνεχίζεται η απαξίωση των κλάδων ΠΕ61/ 71 καθώς οι πίνακες των εκπαιδευτικών ΕΑΕ της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης συνεχίζουν να είναι οι μοναδικοί οι οποίοι περιλαμβάνουν δύο ξεχωριστούς κλάδους με διαφορετικά βασικά πτυχία. Η απόφαση με αριθμό 1277/2018 του ΣτΕ αποφάνθηκε επί της υπουργικής απόφασης πρόσληψης αναπληρωτών (αρ. 1239/2017), η οποία όριζε διαφορετική μοριοδότηση μεταξύ των εκπαιδευτικών: 5 μόρια για τους κατόχους βασικού πτυχίο σε ΕΑΕ και 4 μόρια για τους κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου σε ΕΑΕ ή Σχολική Ψυχολογία. Επισημαίνεται και πάλι ότι αυτή αφορούσε στην κατάταξη αναπληρωτών και όχι στον τρόπο διορισμού. Στη βάση, επομένως, αυτής της απόφασης δε δικαιολογείται η εξίσωση των δύο τίτλων που προτείνεται στο εν λόγω νομοσχέδιο, καθώς κρίθηκε ορθή η επιπλέον μοριοδότηση του βασικού πτυχίου στην ΕΑΕ. Ωστόσο, δηλώνουμε για μια ακόμη φορά πως δεν επιθυμούμε καμία μοριοδότηση αλλά πίνακες με βάση τον κλάδο και την προϋπηρεσία στο συνολό της.

Άρθρα 5 και 6: Το ΥΠΠΕΘ με το νέο σύστημα διορισμών/ προσλήψεων απαξιώνει πτυχίο και προϋπηρεσία ΟΛΩΝ των αναπληρωτών, καθώς επιχειρεί να εφαρμόσει σε ΟΛΟΥΣ τους εκπαιδευτικούς ανεξαιρέτως το προσοντολόγιο, για το οποίο μάλιστα δε θέτει ούτε καν τον περιορισμό περί συναφούς επιστημονικού αντικειμένου, καταστρατηγώντας στην ουσία επαγγελματικά δικαιώματα και υποτιμώντας την πολυετή συμβολή των συμβασιούχων συναδέλφων στην ομαλή λειτουργία των σχολείων. Επί δέκα έτη οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί εργάζονται σε ένα καθεστώς στο οποίο η προϋπηρεσία αποτελούσε το μοναδικό κυρίαρχο κριτήριο στους πίνακες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η απόκτηση επιπλέον ακαδημαϊκών τίτλων σίγουρα δεν αποτελούσε επιλογή για την πλειοψηφία. Ακόμη, μοριοδοτείται ο βαθμός πτυχίου, κριτήριο μη αντικειμενικό και μάλιστα με τρόπο που αντιβαίνει τις έως τώρα διαδικασίες προσμέτρησής του κατά τους διορισμούς στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα. Μοριοδοτούνται, επιπλέον, σεμινάρια από ΑΕΙ τα οποία αποκτήθηκαν επί πληρωμή και όχι δωρεάν, ανοίγοντας ακόμη περισσότερο την ψαλίδα…..Τίθεται “ταβάνι” στην προϋπηρεσία με αποτέλεσμα να απαξιώνεται και η εργασία που προσφέρθηκε στα δημόσια σχολεία. 
Από τη στιγμή που το ΥΠΠΕΘ καταθέτει ένα νέο νομοσχέδιο διαθέτει -υποτίθεται- και την ευχέρεια να νομοθετήσει σύμφωνα με τη δική του πολιτική κατεύθυνση, χωρίς να θέτει εκ των προτέρων συγκεκριμένους περιορισμούς βάσει άλλων δικαστικών-νομικών γνωμοδοτήσεων- αποφάσεων. Καμιά άλλου τύπου απόφαση, δηλαδή, δε δεσμεύει το Υπουργείο να θέσει το συγκεκριμένο όριο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το “απαγορευτικό” όριο των 84 μηνών που έγινε 120 μήνες, ενώ στην πραγματικότητα θα μπορούσε να φτάσει και στο σύνολο της πραγματικής προϋπηρεσίας που προσέφεραν οι αναπληρωτές. Αποτελεί, επομένως, θέμα καθαρά πολιτικής επιλογής της εκάστοτε ηγεσίας του ΥΠΠΕΘ να θέτει περιορισμούς. ΔΕΝ πρέπει να τίθεται περιορισμός στην προσμέτρηση της προϋπηρεσίας. Αναφαίρετο δικαίωμα κάθε συναδέλφου η αναγνώριση και η προσμέτρηση του συνόλου της προϋπηρεσίας για τον διορισμό στον κλάδο του/ στην ειδικότητά του.
Ως προς την προϋπηρεσία: Η προϋπηρεσία σε συγκεκριμένο κλάδο αποτελεί απόδειξη διδακτικής εμπειρίας σε αυτόν και πρέπει να αναγνωρίζεται και να προσμετράται μόνο στον συγκεκριμένο κλάδο στη διαδικασία μόνιμου διορισμού. Στο εν λόγω νομοσχέδιο δεν τίθεται κανένας περιορισμός για τη μεταφορά της προϋπηρεσίας από κλάδο σε κλάδο. Έτσι, για παράδειγμα, μπορεί κάποιος συνάδελφος ΠΕ70 να μεταφέρει την προϋπηρεσία του στον πίνακα της ΕΑΕ, εφόσον κατέχει τα τυπικά προσόντα. Παρομοίως κάποιος συνάδελφος οποιουδήποτε κλάδου, εφόσον κατέχει κάποιο β’ πτυχίο θα μπορεί να μεταφέρει την προϋπηρεσία του σε οποιονδήποτε άλλον πίνακα, αφού θα διαθέτει το τυπικό προσόν ένταξης. Αυτό αποτελεί μεγάλη αδικία και άνιση μεταχείριση μεταξύ των εκπαιδευτικών, καθώς κάθε κλάδος έχει τις δικές του τελείως διαφορετικές εκπαιδευτικές συνθήκες, που επιβάλλουν την προσμέτρηση μόνο αυτής της προϋπηρεσίας. Πιο συγκεκριμένα, για την ΕΑΕ η πλήρωση των πινάκων, αν μη τι άλλο, θα πρέπει να γίνεται με συναφή κριτήρια.

Τα κοινωνικά κριτήρια μπορούν να λαμβάνονται υπόψη μετά τον διορισμό των συναδέλφων, με εξαίρεση την προώθηση της κοινωνικής πολιτικής που αφορά σε ειδικές κοινωνικές ομάδες, λ.χ. οι εκπαιδευτικοί με αναπηρία, τρίτεκνοι/ πολύτεκνοι, όπως ισχύει και σε άλλες νομοθετικές διατάξεις.

Ως προς τη μοριοδότηση τέκνου ή/ και αναπηρίας: Η ιδιότητα του γονέα και η ιδιότητα της αναπηρίας δεν πρέπει να λογίζονται ως κριτήρια προς μοριοδότηση, αλλά ως παράμετροι που διαδραματίζουν ρόλο στην τοποθέτηση στη σχολική μονάδα μετά τον διορισμό ή την πρόσληψη. Ο ΣΑΤΕΑ υποστηρίζει την ποσόστωση των εκπαιδευτικών με αναπηρία επί του συνόλου των διορισμών/ προσλήψεων, προκειμένου οι συνάδελφοι να έχουν αυξημένες πιθανότητες για τοποθέτηση σε σχολική μονάδα κοντά στο υποστηρικτικό τους σύστημα.

Σχετικά με τους επικουρικούς πίνακες: Συνεχίζει με τις επιλογές του το Υπουργείο να τροφοδοτεί το εμπόριο σεμιναρίων από τα ΑΕΙ. Συνεχίζει, ενώ γνωρίζει πως οι ανάγκες στον τομέα της ΕΑΕ είναι μεγάλες, να μην προχωρά σε καμία υιοθέτηση ουσιαστικής πολιτικής, ώστε να μπορεί να έχει το απαραίτητο προσωπικό με κατάλληλες σπουδές σε αυτή. Αντί το ΥΠΠΕΘ να αναβαθμίσει τα υπάρχοντα πανεπιστημιακά τμήματα ειδικής αγωγής, αξιοποιώντας ουσιαστικά το προσωπικό με το κατάλληλο επιστημονικό υπόβαθρο και την αντίστοιχη τεχνογνωσία για τη δωρεάν εκπαίδευση των συναδέλφων σε ΕΑΕ, ή να επαναφέρει σε λειτουργία τα διδασκαλεία, επιλέγει να “παράγει’’ εκπαιδευτικούς ΕΑΕ μεταθέτοντας στον εκάστοτε υποψήφιο εκπαιδευτικό την ευθύνη της αυτοεπιμόρφωσής του έναντι -φυσικά- τις περισσότερες φορές αδράς αμοιβής. Ακόμη, φαίνεται πως οι εναλλακτικές για ίδρυση νέων τμημάτων Ειδικής Αγωγής ή/ και η ουσιαστική αύξηση του αριθμού εισακτέων στα ήδη υπάρχοντα τμήματα δεν αποτελούν επιλογή του ΥΠΠΕΘ, γεγονός που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο δημόσιας συζήτησης και τοποθέτησης από πλευράς ΥΠΠΕΘ, πανεπιστημιακής και εκπαιδευτικής κοινότητας, προκειμένου να μην εντείνεται ο εμπαιγμός και εις βάρος των φοιτητών των τμημάτων. Αξίζει να σημειωθεί πως με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο οι νέοι απόφοιτοι των δύο τμημάτων στερούνται την ευκαιρία ένταξης στους πίνακες, καθώς επιλέγεται να προσλαμβάνονται εκπαιδευτικοί γενικής εκπαίδευσης χωρίς σπουδές στην ΕΑΕ.

Επιπλέον, δε γίνεται καμία αναφορά σχετικά με την κατοχή πιστοποιημένης γνώσης ΕΝΓ ή/ και Braille, προκειμένου να φαίνεται ποιος υποψήφιος διαθέτει την ειδίκευση σε ΕΝΓ ή/ και Braille, με αποτέλεσμα αφενός να υπάρξει πρόβλημα σε προλήψεις αναπληρωτών, καθώς αυτές πραγματοποιούνται στοχευμένα για τις συγκεκριμένες δομές, αφετέρου δημιουργούνται εκ των προτέρων αυξημένες πιθανότητες να μη στελεχωθούν με μόνιμους εκπαιδευτικούς οι σχολικές μονάδες για μαθητές με αισθητηριακές αναπηρίες.

Άρθρο 7: Φαίνεται πως το ΥΠΠΕΘ στην περίπτωση των σχολικών ψυχολόγων, ενώ πριμοδοτεί τα μεταπτυχιακά στα προηγούμενα άρθρα, που αφορούν στους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι είναι κάτοχοι εξειδικευμενου μάλιστα μεταπτυχιακού, κάνει κάποια υποχώρηση και δεν το θεωρεί αυτονόητο προσόν, για να εργαστεί κάποιος σε ΕΑΕ, αλλά αρκούν οι 50 μήνες προϋπηρεσίας-εμπειρίας. Σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί ότι το ΥΠΠΕΘ φαίνεται επιλεκτικά ανακόλουθο ως προς την τήρηση των αποφάσεων του ΣτΕ και τους περιορισμούς που αυτό θέτει, καθώς δεν τις λαμβάνει υπόψη στην περίπτωση των συγκεκριμένων συναδέλφων (βλ. σχετική του απόφαση του ΣτΕ με αρ. 3353/2015).

Άρθρο 10: Επαναλαμβάνουμε πως η απόφαση του ΣτΕ δεν επικυρώνει την επιλογή του Υπουργείου να στελεχώσει τις θέσεις ΕΑΕ και με τους δύο κλάδους για μόνιμο διορισμό. Τα κενά στην εκπαίδευση είναι χιλιάδες. Όλοι οι αναπληρωτές είναι απαραίτητοι για τη στήριξη του δημόσιου σχολείου. Οι συναδελφοι ΠΕ70/60 έχουν την επιλογη του διορισμού στη γενική εκπαίδευση πράγμα που δεν ισχύει για τους ΠΕ71/ 61. Μάλιστα ακόμη και μετά τον διορισμό οι υπηρεσιακές μεταβολές μπορούν να οδηγήσουν κάποιον συνάδελφο γενικής εκπαίδευσης σε θέση ΕΑΕ, εφόσον το επιθυμεί και κατέχει τα τυπικά προσόντα, χωρίς να είναι απαραίτητη η παραπάνω εξίσωση των δύο ΠΕ. Πάγια θέση μας είναι διορισμοί και προσλήψεις με βάση τον πτυχίο και την προϋπηρεσία, σεβόμενοι τα επαγγελματικά δικαιώματα που απορρέουν από το πτυχίο.

Άρθρο 13: Το εν λόγω άρθρο θέτει τις βάσεις για την αξιολόγηση των συναδέλφων και μετά τον διορισμό με την αναφορά σε εξετάσεις και κριτήρια καταλληλότητας των εκπαιδευτικών.