Οι εφιάλτες του φθινοπώρου

Ο φθινοπωρινός εφιάλτης τρομάζει το πολιτικό σύστημα, αλλά και όλη την ελληνική οικονομία η οποία έτσι κι αλλιώς βαδίζει πάντα σε τεντωμένο σκοινί. Τα σενάρια για ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, δημοψηφίσματα ή ακόμη και εκλογές, δίνουν και παίρνουν θέτοντας σε διαρκή συναγερμό όλα τα κόμματα.

Ωστόσο, περισσότερο τρομάζει μια οικονομική αναταραχή που θα θέσει τη χώρα εκτός δημοσιονομικής ισορροπίας. Η λέξη «κόφτης» είναι ο καθημερινός εφιάλτης για το οικονομικό επιτελείο, καθώς όλοι γνωρίζουν καλά ότι αν ενεργοποιηθούν περικοπές-σοκ ή απολύσεις στο Δημόσιο, τότε «η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να

σταθεί ούτε μία ημέρα».

Τα στοιχήματα, τόσο για τον πρωθυπουργό όσο και για τα υπόλοιπα κόμματα είναι πολλά. Ο Αλέξης Τσίπρας με την αλλαγή ατζέντας που προωθεί και με τον εκλογικό νόμο ή την προετοιμασία για εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές, θέλει να δημιουργήσει την αίσθηση της πρωτοβουλίας των κινήσεων και κερδίζει χρόνο περιμένοντας την ανάκαμψη της οικονομίας.

Η ΝΔ θα πιέσει όσο μπορεί στη Βουλή, θα προχωρήσει σε εκστρατεία ενημέρωσης του λαού με περιοδείες σε όλη τη χώρα και θα περιμένει τα… πρωτοβρόχια για να δει πού θα πάει η πολιτική κατάσταση. Όσο για τα υπόλοιπα κόμματα, ειδικά στο χώρο της κεντροαριστεράς μέσα στο φθινόπωρο θα πρέπει ουσιαστικά να αποφασίσουν αν θα πορευτούν μαζί ή αν θα συνεχίσει ο καθένας τη μοναχική του πορεία.

Οι φόβοι που στοιχειώνουν πολιτικό σύστημα και οικονομία και συνθέτουν τον εφιάλτη που θα ακολουθήσει τη… θερινή ραστώνη είναι:

[1] Εκτροχιασμός της οικονομίας. Οι επενδύσεις δεν έρχονται, η ανάπτυξη είναι ισχνή, τα μηνύματα από τον τουρισμό δεν είναι ενθαρρυντικά. Την ίδια στιγμή ο τρόμος στην πλατεία Συντάγματος ακούει στο όνομα «ληξιπρόθεσμα χρέη». Με τη φοροδοτική ικανότητα να έχει εξαντληθεί εκφράζονται φόβοι ότι δύσκολα θα μπορέσουν να πληρωθούν πάνω από 20 δισ. ευρώ έως το τέλος του χρόνου. Φόροι εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας και λοιπές επιβαρύνσεις πνίγουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε συνδυασμό με τις μειώσεις στα εισοδήματα από περικοπές.

Η κυβέρνηση φοβάται ότι δεν θα μπορέσει να γεμίσει τα ταμεία με αποτέλεσμα να κληθεί να βρει τρόπους για να κλείσει τις μαύρες τρύπες που θα δημιουργηθούν. Το πρώτο καμπανάκι ήρθε με τα έσοδα του Ιουλίου και την υστέρηση πάνω από 300 εκατ. ευρώ. Δεν αποκλείεται ένας συμπληρωματικός προϋπολογισμός όταν το οικονομικό επιτελείο δει ότι δεν βγαίνουν τα νούμερα.

[2] Ενεργοποίηση του «κόφτη». Η δέσμευση για επιπλέον μέτρα σε περίπτωση που η οικονομία βγει εκτός προγράμματος είναι ο πιο μεγάλος εφιάλτης αφού δεν μπορεί καμία κυβέρνηση να αντέξει νέες μειώσεις στις συντάξεις ή περικοπές στον δημόσιο τομέα. Το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου θα κριθούν όλα, κι ανάλογα με τις εξελίξεις είτε θα υπάρξει ομαλή πορεία της χώρας είτε θα ενεργοποιηθούν τα σενάρια εκλογών για να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

[3] Οι εκλογές είναι ο τρίτος εφιάλτης. Βέβαια ο πρωθυπουργός με μια αιχμηρή δήλωση στις αρχές της εβδομάδας το απέκλεισε, αλλά η αντιπολίτευση δεν έχει πεισθεί. Πάντως πολλοί πιστεύουν ότι δύσκολα μπορεί να αντέξει η χώρα νέες πολιτικές περιπέτειες, τώρα που κάνει προσπάθεια εξόδου από την κρίση. «Για σκεφτείτε να κάνουμε εκλογές και πολύ περισσότερο να μην έχουμε γρήγορα κυβέρνηση, την ίδια στιγμή που κυνηγάμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και οριστική έξοδο από την ύφεση», λέει σημαντικός οικονομικός παράγοντας.

Πρόσφατα ο Γ. Στουρνάρας είχε πει ότι ελπίζει πως το πολιτικό σύστημα είναι ώριμο καθώς προέχει η σταθερότητα. «Οι πολίτες, θα ανταποκριθούν όταν νιώσουν ότι η οικονομία σταθεροποιείται. Τις καταθέσεις τους θα επιστρέψουν στις Τράπεζες, τους φόρους τους θα πληρώσουν γιατί δεν θέλουν μπερδέματα με τον νόμο και καμιά δουλειά θα ξεκινήσουν για να βελτιώσουν τη θέση τους αν νιώσουν ασφαλείς και σίγουροι ότι δεν κινδυνεύουν από τις τρέλες της πολιτικής», τόνισε.

[4] Κραχ στην αγορά. Τα μεγάλα «κανόνια» που μπορεί να σκάσουν το επόμενο διάστημα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την οικονομία, την ελληνική επιχειρηματικότητα και την ανεργία, ανησυχούν ιδιαίτερα και την κυβέρνηση αλλά και την αξιωματική αντιπολίτευση. Άλλωστε, ένα ντόμινο στην αγορά είναι κάτι που δεν μπορεί να αντέξει η οικονομία στην παρούσα χρονική στιγμή.

[5] Κοινωνική αναταραχή. Οι πολίτες βρίσκονται στα όρια αντοχής τους και η έκφραση της λαϊκής δυσαρέσκειας, της οργής αλλά και της απαισιοδοξίας για το μέλλον με μεγάλες διαδηλώσεις ή επεισόδια αποτελεί πάντα τον φόβο των κυβερνώντων, πολύ περισσότερο δε μιας αριστερής κυβέρνησης.

[6] Μεταναστευτικό. Οι εξελίξεις στην Τουρκία και η σύγκρουση με την Ε.Ε. θέτει σε κίνδυνο τη συμφωνία για το προσφυγικό. Ήδη οι μεταναστευτικές ροές έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία και εκφράζονται φόβοι ότι μπορεί να δούμε νέο κύμα που θα γεμίσει τα ελληνικά νησιά και θα προκαλέσει σοβαρό πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα. Επίσημα και ανεπίσημα hot spots βρίσκονται στα όριά τους, η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει περισσότερους από 55 – 60 χιλιάδες πρόσφυγες και πλέον το προσφυγικό «κραχ» μπορεί να αποτελέσει το νούμερο ένα πρόβλημα για τη χώρα.

[7] Ο τελευταίος φόβος συνδέεται με τις οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη, ειδικά λόγω της κρίσης με τις ιταλικές τράπεζες και του Brexit. Η κυβέρνηση φοβάται μια ενδεχόμενη «μόλυνση» σε περίπτωση που οι οικονομίες σε Ιταλία και Βρετανία λάβουν αρνητική τροπή και πυροδοτήσουν άσχημες οικονομικές εξελίξεις που θα πυροδοτήσουν νέα ευρωπαϊκή κρίση. Η Ελλάδα και το τραπεζικό σύστημα είναι ακόμη σε ασθενή θέση λόγω των «κόκκινων» δανείων 108 δισ. ευρώ, πρόβλημα που, όπως λένε οι γνωρίζοντες, αν δεν βρει λύση μπορεί να τινάξει στον αέρα την οικονομία.