Εκοψε δρόμο από την Αρκτική! Το ελληνόκτητο δεξαμενόπλοιο «Ob River» ταξίδεψε από τη Νορβηγία στην Ιαπωνία σε μόλις 25 ημέρες

Ενα ελληνόκτητο δεξαμενόπλοιο φορτωμένο με υγροποιημένο φυσικό αέριο, το «Ob River», που απέπλευσε από τη Νορβηγία, καταπλέει σήμερα στο λιμάνι Τομπάτα της Ιαπωνίας. Είναι το πρώτο τάνκερ LNG που ταξίδεψε μέσα σε 25 ημέρες από την Ευρώπη στην Ασία μέσω του Βόρειου Παγωμένου Ωκεανού. Χάρη στο λειώσιμο των αιώνιων πάγων της Αρκτικής, το μυθικό Βορειοανατολικό Πέρασμα μπορεί σύντομα να γίνει η άλλη διώρυγα του Σουέζ.

Η περίσταση είναι γεμάτη συμβολισμούς. Η άνοδος της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας του πλανήτη έχει φέρει πλέον πολύ κοντά την πραγματοποίηση του ονείρου των εξερευνητών του 16ου αιώνα να χρησιμοποιήσουν τη βορειοδυτική θαλάσσια οδό για να συνδέσουν την Ευρώπη με τα πλούτη της Κίνας και της Ινδίας. Στην περίπτωση του «Ob River», η αποστολή είναι λιγότερο ρομαντική: το δεξαμενόπλοιο έπρεπε να μεταφέρει στην Ιαπωνία 134.000 κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από έναν τερματικό σταθμό εξαγωγής της Βόρειας Νορβηγίας και να αποκομίσει ένα καλό κέρδος. Και το έκανε ταξιδεύοντας μέσω Αρκτικής, βορείως της Ρωσίας. Το ταξίδι απαίτησε τρεις εβδομάδες λιγότερο απ' ό,τι θα απαιτούσε αν το αέριο μεταφερόταν από τον συνηθισμένο δρόμο, μέσω Μεσογείου και  Διώρυγας του Σουέζ και περιπλέοντας την Ασία.

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ. Τρία ανόμοια γεγονότα κατέστησαν το ταξίδι εφικτό και επικερδές. Η κλιματική αλλαγή σημαίνει ότι πλοία μπορούν να διαπλέουν την Αρκτική το καλοκαίρι και η χρονική περίοδος που μπορούν να το κάνουν αυξάνεται. Η πλημμύρα από το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο βοήθησε να μειωθούν οι τιμές στην Ευρώπη και η αύξηση της ζήτησης στην Ασία, εν μέρει λόγω και του σεισμού στην Ιαπωνία, έχει καταστήσει οικονομική την υγροποίηση ευρωπαϊκού αερίου και τη μεταφορά του διά θαλάσσης στην Ασία. Η υψηλότερη ασφαλιστική δαπάνη και το κόστος που έχει το παγοθραυστικό που πρέπει να συνοδεύει τα πλοία τα οποία ακολουθούν αυτή τη βορειοανατολική οδό αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι το συντομότερο ταξίδι σημαίνει πως το δεξαμενόπλοιο ναυλώνεται για μικρότερο χρονικό διάστημα. Η ναύλωση ενός τάνκερ LNG κόστιζε 150.000 δολάρια την ημέρα το δεύτερο φετινό τρίμηνο και 105.000 δολάρια τον Νοέμβριο. Μια εταιρεία που στέλνει αέριο από τη Βόρεια Θάλασσα στη Βόρεια Ασία μπορεί να εξοικονομήσει ως 3 εκατομμύρια δολάρια χρησιμοποιώντας το Βορειοανατολικό Πέρασμα της Αρκτικής, αν δεν υπολογιστεί η ναύλωση των παγοθραυστικών. «Δεν χρειάζεται να περάσεις από το Σουέζ, που χρεώνει διόδια, ούτε να πλεύσεις κατά μήκος της αφρικανικής ακτής, κάτι που απαιτεί τον τριπλάσιο χρόνο», λέει ο Χιντετόσι Σιόντα, αναλυτής στην ιαπωνική SMBC Nikko Securities.Εντούτοις το Βορειοανατολικό Πέρασμα είναι πλωτό για λίγους μήνες τον χρόνο και είναι ακόμη ασαφές αν μπορεί να αποδειχθεί οικονομικά βιώσιμο μακροπρόθεσμα. Εως τώρα υπάρχουν πολύ λίγα τάνκερ LNG που μπορούν να πλέουν σε παγωμένες θάλασσες.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ GAZPROM. H Gazprom Marketing and Trading Ltd, μια μονάδα της γιγάντιας ρωσικής εταιρείας φυσικού αερίου OAO Gazprom, βρισκόταν πίσω από το σχέδιο να σταλεί αυτό το πρώτο φορτίο υγροποιημένου φυσικού αερίου από το Χάμερφεστ της Νορβηγίας στην ιαπωνική ηλεκτρική εταιρεία Kyushu. Η Gazprom, η οποία είναι ένας μεγάλος προμηθευτής της Ευρώπης σε φυσικό αέριο, πουλάει ήδη κάποιες ποσότητες στην Ασία και θέλει να τις αυξήσει.

Πέρυσι ο τότε πρωθυπουργός και νυν Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν είχε περιγράψει την οδό προς την Ασία μέσω της Αρκτικής ως μελλοντική «αρτηρία διεθνών μεταφορών» ικανή να ανταγωνιστεί άλλες θαλάσσιες οδούς όσον αφορά τα έξοδα χρήσης,  την ασφάλεια και την ποιότητα. «Η κάλυψη της Αρκτικής από πάγους βρισκόταν στις 16 Σεπτεμβρίου στο κατώτερο επίπεδο από την αρχή της καταγραφής δορυφορικών αρχείων, με 3,41 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα που διεξάγονται στην Ντόχα. «Η περίοδος Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2012 ήταν η ένατη θερμότερη τέτοια περίοδος αφότου άρχισαν να τηρούνται αρχεία, το 1850», προστίθεται στην ανακοίνωση.

Ο νορβηγικός ειδησεογραφικός ιστότοπος The Barents Observer αναφέρει πως ο αριθμός των σκαφών που περνούν από το Βορειοανατολικό Πέρασμα αυξάνεται σταθερά, από τέσσερα το 2010 σε 34 το 2011. Τουλάχιστον 46 έκαναν φέτος το ταξίδι.

Η Κίνα βρίσκεται σε ετοιμότητα σε ό,τι αφορά το Βορειοανατολικό Πέρασμα. Εστειλε στην Ισλανδία και μετά πάλι πίσω στη Σαγκάη ένα παγοθραυστικό, το «Snow Dragon», για να συγκεντρώσει δεδομένα. Θέλει να επενδύσει στην Ισλανδία και κάνει ανοίγματα στη Γροιλανδία. Η Κίνα και πιθανόν η Ινδία αναμένεται ότι θα ζητήσουν τον Μάιο καθεστώς μόνιμου παρατηρητή στο Συμβούλιο της Αρκτικής, που περιλαμβάνει τον Καναδά, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, τη Νορβηγία, τη Δανία (εκπροσωπεί τη Γροιλανδία) , την Ισλανδία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία.  

Το άνοιγμα της Αρκτικής αυξάνει την πολιτική ένταση στην περιοχή. Η Ρωσία είναι η πιο κατηγορηματική στις διεκδικήσεις της μεταξύ των δυνάμεων της Αρκτικής, όχι μόνο στις οδούς της ναυσιπλοΐας, αλλά και στους υποθαλάσσιους φυσικούς πόρους. Κάρφωσε μια ρωσική σημαία από τιτάνιο στον βυθό και έχει στείλει ένα υποβρύχιο για να συγκεντρώσει γεωλογικά δείγματα και να αποδείξει πως η υφαλοκρηπίδα αποτελεί συνέχεια του ρωσικού ηπειρωτικού εδάφους. Γίνονται επίσης κινήσεις για να ονομαστούν τα ύδατα αυτά «Θάλασσα της Ρωσίας».