Δευτέρα 17 Μαρτίου 2025

Πανελλαδικές Εξετάσεις: Ένας διαγωνισμός αδιάβλητος αλλά όχι δίκαιος

Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις, το σύστημα το οποίο καθορίζει την είσοδο στα Πανεπιστήμια, έχουν προκαλέσει έντονες συζητήσεις τα τελευταία χρόνια. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν έχουν εκπαιδευτικό νόημα και ότι δεν αξιολογούν τις πραγματικές γνώσεις των υποψηφίων. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι Πανελλαδικές δεν είναι παρά ένας διαγωνισμός για την πλήρωση των θέσεων στα Πανεπιστήμια, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να αντιμετωπίζονται ως «πρώτες ύλες» για τη συμπλήρωση των κενών στις σχολές, χωρίς να εξετάζεται το αν η εκπαίδευση τους ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.

Το Υπουργείο Παιδείας καθορίζει τον αριθμό των θέσεων για την εισαγωγή σε κάθε Τμήμα, βασιζόμενο στην εισήγηση των ίδιων των Τμημάτων, ωστόσο αυτή η διαδικασία συχνά δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς ή τις δυνατότητες των Πανεπιστημίων. Η προσφορά θέσεων είναι περιορισμένη και οι Πανελλαδικές Εξετάσεις λειτουργούν ως ένας τρόπος να διασφαλιστεί η πλήρωσή τους, με το σύστημα να ακολουθεί τη λογική του ανταγωνισμού για την κατάληψη αυτών των θέσεων.

Ειδικότερα, η εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα. Ο περιορισμός της πρόσβασης σε σχολές με χαμηλότερη ζήτηση έχει οδηγήσει σε κενές θέσεις, ενώ στις πιο ανταγωνιστικές σχολές, όπως οι Ιατρικές ή οι Νομικές, ο ανταγωνισμός είναι εξαιρετικά σφοδρός. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις Πανελλαδικές Εξετάσεις των Πανεπιστημίων. Η ίδια λογική εφαρμόζεται και στους διαγωνισμούς διορισμού εκπαιδευτικών μέσω του ΑΣΕΠ, όπου οι θέσεις είναι περιορισμένες και οι υποψήφιοι αναγκάζονται να ανταγωνίζονται για να εξασφαλίσουν μία θέση.

Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι: Γιατί δεν μπορούν όλοι οι απόφοιτοι Λυκείου να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο; Στις Πανελλαδικές του 2024, το 69,43% των υποψηφίων του Γενικού Λυκείου εισήχθη στα ΑΕΙ, ωστόσο οι σχολές υψηλής ζήτησης δεν καταφέρνουν να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενώ σε άλλες, όπως τα Παιδαγωγικά Τμήματα, υπάρχουν πολλοί απόφοιτοι χωρίς επαγγελματική αποκατάσταση. Σε αυτό το σημείο, ανακύπτει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού αποφοίτων σε τομείς που δεν προσφέρουν επαρκείς θέσεις εργασίας, όπως η εκπαίδευση.

Εάν οι υποψήφιοι μπορούσαν να εγγραφούν χωρίς εξετάσεις σε όποια σχολή επιθυμούσαν, το αποτέλεσμα θα ήταν, σε κάποιες περιπτώσεις, η υπερπλήρωση των πιο δημοφιλών τμημάτων, όπως η Ιατρική, όπου οι θέσεις θα ήταν αδύνατον να καλυφθούν με το υπάρχον δυναμικό. Σε χώρες όπως η Γαλλία, η επιλογή των φοιτητών γίνεται μέσα στο Πανεπιστήμιο, μια διαδικασία που δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα λόγω της έντονης καχυποψίας απέναντι στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Η λύση δεν είναι να δημιουργούνται απεριόριστες θέσεις στα ΑΕΙ, αλλά να εξασφαλίσουμε ότι οι θέσεις αυτές ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας. Η ζήτηση στην αγορά εργασίας δεν συνάδει πάντα με την προσφορά θέσεων, κάτι που καθιστά το σύστημα εισαγωγής και την κατανομή των θέσεων στα Πανεπιστήμια αδικαιολόγητα αναποτελεσματικό.

Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε ότι οι θέσεις στα Πανεπιστήμια πρέπει να καθορίζονται όχι μόνο από τις εκπαιδευτικές ανάγκες αλλά και από τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, προκειμένου οι απόφοιτοι να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρουν εργασία σχετική με τις σπουδές τους. Δυστυχώς, η πραγματικότητα δείχνει ότι το σύστημα αυτό δεν λειτουργεί με τον πιο δίκαιο τρόπο, και οι υπερβολικές σπουδές σε τομείς χωρίς αντίστοιχες επαγγελματικές ευκαιρίες δημιουργούν ανισότητες και αδιέξοδα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου