Δυστυχείς μαθητές, ατυχείς φοιτητές

Θα μπορούσε να είναι η ιστορία μιας μεταρρύθμισης που δεν έγινε και που τίποτε δεν μαρτυρά ότι θα γίνει τα επόμενα πολλά χρόνια. Αλλά θα μπορούσε να είναι και μια ιστορία καθαρού και γνήσιου σαδισμού με θύματα περισσότερους από 100.000 δεκαοκτάχρονους και θύτες τους γονείς τους, τους καθηγητές τους και τους κυβερνήτες τους. Η ιστορία της εισαγωγής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα επαναλαμβάνεται μονότονα κάθε χρόνο. Με την ίδια βεβαιότητα να διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά ότι δεν υπάρχει άλλη μοίρα για έναν νέο άνθρωπο που θέλει να σπουδάσει από αυτήν της υποταγής σε μια απάνθρωπη διαδικασία, η οποία αφαιρεί δυνάμεις χωρίς να προσθέτει γνώση.

Ακόμη και η ημερομηνία της ανακοίνωσης των βάσεων εισαγωγής που
υποτίθεται ότι δίνει τέλος στην αγωνία των υποψηφίων ακολουθεί την ίδια σαδιστική λογική. Κάπου στα μέσα Ιουλίου οι υποψήφιοι μαθαίνουν ότι οι βάσεις θα ανακοινωθούν κάπου μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Η ημερομηνία δεν γίνεται γνωστή παρά μόνο μία δύο ημέρες πριν από την ανακοίνωση. Μπορεί να είναι την Πέμπτη, μπορεί την Παρασκευή, αλλά δεν αποκλείεται να είναι και σήμερα, σύμφωνα με το χθεσινό ρεπορτάζ των «ΝΕΩΝ».

Είναι κάτι παραπάνω από σαφές πλέον ότι το σύστημα αυτό έχει αποτύχει. Πρώτον, επειδή δεν επιβραβεύεται η γνώση αλλά η αποστήθιση. Δεύτερον, επειδή με τα φροντιστήρια που καλείται να πληρώσει κάποιος ως μαθητής και τα ενοίκια που αναγκάζεται να καταβάλει ως φοιτητής η προσφερόμενη παιδεία γίνεται πάρα πολύ ακριβή για την ελληνική οικογένεια. Ο τρίτος λόγος είναι ότι για κάθε νέο άνθρωπο που αποτυγχάνει να περάσει τον σκόπελο των εξετάσεων θα υπάρχει πάντοτε ένα κολέγιο, νόμιμο, ημιπαράνομο ή παράνομο, που θα υπόσχεται να αναστήσει τη χαμένη ελπίδα.

Ακόμη, το σύστημα αυτό υποχρεώνει σε ένα είδος καταναγκαστικής εξαγωγής εγκεφάλων καθώς οι ψυλλιασμένοι που έχουν την οικονομική δυνατότητα προτιμούν τη φοίτηση σε ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Από την άλλη, όσοι μένουν πίσω είναι τόσο εξαντλημένοι από την υπερπροσπάθεια της αποστήθισης ώστε τουλάχιστον στο πρώτο έτος φοίτησης πέφτουν σε ένα είδος πνευματικής χειμερίας νάρκης. Υπάρχει, τέλος, και ένας άλλος πολύ βασικός λόγος: στις διεθνείς αξιολογήσεις οι έλληνες μαθητές μόλις που πιάνουν τη βάση. Με άλλα λόγια, το εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι μόνο εξόχως απάνθρωπο. Είναι και εντελώς αναποτελεσματικό.

Ενδεχομένως, οι εξετάσεις δεν μπορεί καταργηθούν από τη μία ημέρα στην άλλη. Ασφαλώς δεν μπορεί να καταργηθούν από έναν και μόνο υπουργό Παιδείας που φιλοδοξεί να δει το πορτρέτο του στην πινακοθήκη των μεγάλων μεταρρυθμιστών. Η συζήτηση, όμως, πρέπει να αρχίσει τώρα. Και πρέπει να οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή σε τέτοιο βάθος χρόνου ώστε να είναι όλοι έτοιμοι να τη δεχθούν. Και οι γονείς και η ακαδημαϊκή κοινότητα και όσοι από τους δυστυχείς μαθητές γίνονται ατυχείς φοιτητές.

Δημητρολόπουλος Περικλής | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ |