Τουρκία, Συρία, Ιράν: μια συνέντευξη για τον πόλεμο δογμάτων στη Μέση Ανατολή

Οι αναλύσεις που είναι διαθέσιμες στη δημόσια σφαίρα της Κύπρου σε σχέση με τη Μέση Ανατολή είναι ελάχιστες.

Την Τουρκία την βλέπουμε μέσα από το πρίσμα του Κυπριακού, ενώ η αντίληψη μας για το Ισλάμ είναι ότι είναι μια μονολιθική κατάσταση χωρίς διαφοροποιήσεις και πολυπλοκότητες. Δεν είναι τυχαίο το ότι ταυτίζουμε τους Άραβες με τη μουσουλμανική θρησκεία.

Η γνώση προϋποθέτει τριβή με το αντικείμενο, βίωση και βαθιά αντίληψη των κοινωνιών και κουλτούρων, αλλά και μάθηση των σχετικών γλωσσών. Ο Καάν Ντιλέκ, του οποίου τη συνέντευξη δημοσιεύουμε πιο κάτω, ειναι Τούρκος ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης. Ειδικεύεται στους σιιτικούς πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής και είναι διευθυντής του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Ειρήνης Μέσης Ανατολής (ΙΜΡR), το οποίο κάνει επιτόπιες έρευνες και δημοσκοπήσεις σε περιοχές στα σύνορα Τουρκίας και Συρίας. Έχει πολλά ενδιαφέροντα και σημαντικά να πει σε σχέση με τις εξελίξεις στη Συρία και την πολιτική της Τουρκίας σε αυτή την συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ‘Ταράφ’ στις 8 Οκτωβρίου 2012. Τη συνέντευξη την έδωσε στην Νεσιέ Ντιουζέλ.

ΕΡ: Η Συρία κατέρριψε πρώτα το τουρκικό αναγνωριστικό, τώρα πέφτουν βόμβες στις παραμεθόριες πόλεις της Τουρκίας. Γιατί φέρεται η Συρία τόσο προκλητικά;

ΑΠ: Άλλες ομάδες και χώρες σκέφτονται ότι η Τουρκία φέρεται προκλητικά. Λένε ότι προκλητική είναι η Τουρκία που υποστηρίζει την ένοπλη αντίσταση στη Συρία. Επιπλέον εμείς δεν γνωρίζουμε σαφώς το τι έχει διαμειφθεί στο διάστημα από την κατάρριψη του αεροπλάνου μέχρι τώρα! Μάλιστα, δεν ξέρουμε καν πώς έπεσε το αεροπλάνο μας ούτε αν χτυπήθηκε με πύραυλο. Υπάρχουν πολλά σκοτεινά σημεία.

ΕΡ: Ποιος κατά τη δική σας γνώμη είναι προκλητικός;

ΑΠ: Κατά τη γνώμη μου εν καιρώ πολέμου πολλά, για να μην πω όλα, είναι δυνατά.

ΕΡ: Είπατε εν καιρώ πολέμου – βρίσκεται σήμερα η Τουρκία σε πόλεμο με τη Συρία;

ΑΠ: Δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για ένα άμεσο πόλεμο, αλλά η Τουρκία είναι εδώ κι ένα διάστημα σε σύγκρουση με τη Συρία. Πρόκειται για έναν πόλεμο του ‘ποιος είναι πληρεξούσιος’!  Ένας μοντέρνος πόλεμος έχει εξάλλου και αυτή τη διάσταση. Υπάρχουν μερικές ομάδες ‘τζιχάντ’ που τις στηρίζει η Τουρκία. Οι ομάδες αυτές πολεμούν κατά του συριακού καθεστώτος. Αλλά, ας μην παρεξηγηθώ, δεν λέω ότι ‘η Τουρκία έχει βάλει μερικές ομάδες να πολεμούν εναντίον του καθεστώτος ενώ δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα’.

ΕΡ: Τι ακριβώς λέτε;

ΑΠ: Φυσικά υπάρχουν ένοπλες ομάδες που απαρτίζονται από σύριους σουνίτες που έχουν εξεγερθεί εναντίον τους καθεστώτος της Συρίας. Όμως μέσα στην ένοπλη αντιπολίτευση υπάρχουν και ομάδες ‘τζιχάντ’ που προέρχονται από διαφορετικές χώρες –από τον Καύκασο, το Αφγανιστάν, την Υεμένη, Λιβύη, Ιορδανία και Αίγυπτο- και σχετίζονται με το δίκτυο της Αλ Κάϊντα. Αυτούς στηρίζει η Τουρκία. Εξάλλου αν δεν υπήρχε στήριξη της Τουρκίας, η ένοπλη αντιπολίτευση στη Συρία δεν θα μπορούσε να είναι τόσο ισχυρή. Από την Τουρκία πήραν το πιο σημαντικό μέρος της επιμελητειακής στήριξης. Εμείς, ως ερευνητικός οργανισμός, κάναμε επιτόπια έρευνα πεδίου τόσο στην συριακή παραμεθόριο όσο και στην τουρκική πλευρά της παραμεθόριας περιοχής που περικλείει και τις πόλεις Χάταϊ (Αντιόχεια), Κίλις και Σανλίουρφα (Ούρφα, αρχαία Έδεσσα).

ΕΡ: Τι είδατε εκεί;

ΑΠ: Διαπιστώσαμε ότι ο κόσμος στο Χάταϊ, σουνίτες και αλεβίτες, είναι όλοι πολύ ανήσυχοι με τα όσα συμβαίνουν. Τους δημιουργούν μεγάλη ανησυχία κάποιες αντιπολιτευόμενες ένοπλες ομάδες τζιχάντ από τη Συρία που περνούν με άνεση τα σύνορα. Μένουν στο Χάταϊ, ξεκουράζονται, πηγαίνουν σε νοσοκομεία αν είναι τραυματίες κι ύστερα επιστρέφουν στη Συρία και πολεμούν. Έχουν αυτοκίνητα με τουρκικές πινακίδες και τηλέφωνα με σύνδεση Turkcell. Κάναμε συνεντεύξεις με αυτούς τους ανθρώπους με ξένη υπηκοότητα. Μας έδωσαν ακόμη και τον τομέα που διοικούσαν.

ΕΡ: Ποια είναι η δύναμη που έχουν μέσα στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό αυτές οι ομάδες τζιχάντ που έρχονται από το εξωτερικό στη Συρία;

ΑΠ: Αριθμητικά δεν είναι πολλοί, αλλά είναι οι πιο ισχυροί. Γιατί ξέρουν να πολεμούν. Μπορούν και οργανώνουν επιχειρήσεις πολύ πέρα από τις δυνατότητες της ένοπλης αντιπολίτευσης που αποτελείται από απλούς πολίτες της Συρίας. Το πεδίο μάχης το διοικούν αυτή τη στιγμή αυτές οι ομάδες τζιχάντ που έχουν δεσμούς με την Αλ Κάϊντα. Είναι επίσης αλήθεια ότι η ένοπλη αντίσταση των σύριων σουνιτών ριζοσπαστικοποιείται καθημερινά. Εντέλει, θα λέγαμε ότι στη Συρία όλοι ‘ακονίζουν τα μαχαίρια τους’ ο ένας εναντίον του άλλου.

ΕΡ: Δηλαδή, η Τουρκία στηρίζοντας την αντίσταση που πολεμάει εναντίον του Άσαντ, στηρίζει και αυτές τις ομάδες Αλ Κάϊντα;

ΑΠ: Η Τουρκία βλέπει την Αλ Κάϊντα ως ένα μέσο που θα μπορούσε να αδυνατίσει τη ισχύ της στρατιωτικής δομής του καθεστώτος Άσαντ και θα μπορούσε να πυροδοτήσει περισσότερο τον οργανωμένο πόλεμο στο πεδίο. Την κατάσταση όμως δεν την βλέπουν με αυτό τον τρόπο οι σιιτικές κοινότητες του Ιράκ, του Ιράν και του Λιβάνου, που θεωρούν ότι με την κατάσταση αυτή «οι βαχαμπίτες στοχεύουν ειδικά εναντίον των σιιτών». Λόγου χάρη, η συνοικία Σαϊντ Ζεϊνέπ στη Δαμασκό, όπου βρίσκεται ο τάφος της εγγονής του Προφήτη Μωάμεθ, Ζεχρά, είναι για τους σιίτες ιερός τόπος. Εκεί ζουν σιίτες από το Ιράκ, το Λίβανο και πολλά άλλα μέρη. Οι ομάδες τζιχάντ μπήκαν στη συνοικία και εκτέλεσαν με απαγχονισμό όλους τους σιίτες, γυναίκες και παιδιά.

ΕΡ: Θεέ μου…

ΑΠ: Κατά συνέπεια αυτή είναι η θεώρηση των σιιτών της περιοχής. Λένε «αν αυτοί ανατρέψουν τον Άσαντ θα επιτεθούν εναντίον όλων των σιιτών της περιοχής» και στηρίζουν τον Άσαντ.

ΕΡ: Όμως στο μεταξύ πέφτουν στην Τουρκία η μια πίσω από την άλλη βόμβες από τη Συρία. Θέλει η Συρία πόλεμο;

ΑΠ: Όχι, δεν θέλει πόλεμο. Γιατί να θέλει να πολεμήσει με έναν στρατό τόσο δυνατό όσο ο τουρκικός μια χώρα όπου επικρατεί τέτοιο πανδαιμόνιο; Μια τέτοια σκέψη δεν έχει κανέναν ορθολογισμό. Κοιτάξτε, η Τουρκία θέλει να δημιουργηθεί στην παραμεθόριο με τη Συρία μια ουδέτερη ζώνη (buffer zone). Μια τέτοια περιοχή όμως πρέπει να είναι για τον απλό λαό και όχι για τις ένοπλες ομάδες. Γιατί θέλει η Τουρκία την ουδέτερη ζώνη, για να πολεμούν με μεγαλύτερη ευχέρεια οι ομάδες αντίστασης ή αποδίδει πράγματι μεγάλη σημασία στην ανθρώπινη ζωή και θέλει μια ουδέτερη ζώνη για να μην πεθαίνουν οι άνθρωποι;    

ΕΡ: Δεν είναι μια ουδέτερη περιοχή όπου δεν θα υπάρχουν όπλα αυτό που θέλει η Τουρκία;

ΑΠ: Δεν είναι. Εμείς το προτείναμε αυτό στη γραφειοκρατία του ΥΠΕΞ και του Υπουργείου Άμυνας. Απλώς μας άκουσαν. Η Τουρκία αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στην ανάγκη που έχουν οι ένοπλες ομάδες για μια ασφαλή ουδέτερη περιοχή, παρά για μια τέτοια περιοχή για τον άμαχο πληθυσμό.  Ωστόσο, τον πόλεμο στη Συρία δεν μπορεί πλέον κανείς να τον σταματήσει. Ούτε η Τουρκία. Μπορούμε όμως δημιουργώντας ανθρωπιστικές ζώνες, να προστατεύσουμε τον άμαχο πληθυσμό της Συρίας. Αν σκοπός της Τουρκίας είναι πράγματι η δημοκρατία, η ειρήνη και η ανθρώπινη ζωή, μπορεί τότε να δημιουργήσει τέτοιες ουδέτερες ζώνες.

ΕΡ: Πού θέλει να φτιάξει η Τουρκία ουδέτερη ζώνη;

ΑΠ: Η Τουρκία θέλει να χτυπήσει μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Θέλει, για παράδειγμα, να φτιάξει ουδέτερη ζώνη στην περιοχή μεταξύ Καμισλί-Χασεκί και με τον τρόπο αυτό να σπάσει το δίκτυο επικοινωνίας των κούρδων και ταυτόχρονα να ελέγξει και να εμποδίσει την πολιτική και στρατιωτική δομή των κούρδων.  Αυτή είναι και η άποψη των χωρών της Δύσης: η Τουρκία προσπαθεί να συγκρατήσει τον συριακό στρατό με μια ουδέτερη ζώνη για να μπορέσουν να αναπνεύσουν και για να μην αποδυναμωθούν ακόμη περισσότερο οι δυνάμεις ένοπλης αντίστασης που έχουν στριμωχτεί στα τουρκικά σύνορα. Η οβίδα που έπεσε στο Ακτσάκαλε, δημιούργησε μια καλή δικαιολογία για το αίτημα δημιουργίας ουδέτερης ζώνης της Τουρκίας .

ΕΡ: Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσε η επίθεση στο Ακτσάκαλε να μην έχει γίνει από τις δυνάμεις του Άσαντ;

ΑΠ: Γιατί όχι; Η Μέση Ανατολή είναι η γεωγραφία των επιχειρήσεων και της προβοκάτσιας. Όπως ακριβώς συνέβη με την κατάρριψη του αεροπλάνου, έτσι και με την οβίδα δεν έχουμε σαφείς πληροφορίες περί του ποιος την έριξε. Όσο για τις δυτικές χώρες: δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για το αν θα δημιουργηθεί ή όχι ουδέτερη ζώνη που θα τη χρησιμοποιούν οι ένοπλες ομάδες. Κι αυτό επειδή οι ενάντιες στον Άσαντ ένοπλες ομάδες δεν έχουν προσώρας σημειώσει κάποια σημαντική επιτυχία. Αντιθέτως, ο Άσαντ δυναμώνει όλο και περισσότερο στρατιωτικά. Προχωράει από τις θέσεις που υποχώρησε, αποκρούει και εκδιώκει τις ένοπλες ομάδες αντίστασης.

            ΕΡ: Πώς δυναμώνει ο Άσαντ; Αυξάνει η στήριξη που παίρνει από τον λαό στο εσωτερικό;

            ΑΠ: Τώρα στη Συρία δημιουργούνται τόσο ομάδες που στηρίζουν την ένοπλη αντίσταση όσο και ομάδες που στηρίζουν το καθεστώς Άσαντ. Σε μερικές περιοχές, οι σουνιτικές φυλές περνούν με το μέρος του Άσαντ. Πολύ πρόσφατα τρεις διοικητές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού επέστρεψαν στον στρατό του Άσαντ δηλώνοντας ότι έχουν μετανοήσει. Επειδή ο κόσμος είναι ανήσυχος και δυσαρεστημένος από τις οργανώσεις τζιχάντ στη Συρία. Ακόμη κι αυτοί που μισούν τον Άσαντ και πολεμούν εναντίον του, αναρωτιούνται: «γιατί εμείς βομβαρδίζουμε τα σχολεία, τα νοσοκομεία μας; Η χώρα ρημάζεται!». Προσέξτε το Χαλέπι, γιατί δεν πέφτει, παρά τις τόσες προσπάθειες, το Χαλέπι;

            ΕΡ: Γιατί;

            ΑΠ: Το 70% του πληθυσμού στο Χαλέπι είναι σουνίτες. Αυτοί που πολεμούν εναντίον του Άσαντ είναι σουνίτες, αυτοί που ζουν στο Χαλέπι σουνίτες επίσης. Γιατί λοιπόν ο λαός στο Χαλέπι δεν συντάσσεται με αυτούς που πολεμούν; Η πλειοψηφία δεν συμμετέχει. Οι σύριοι, ιδιαίτερα οι σουνίτες μεσοαστοί, αντιλαμβάνονται τις κινήσεις αντίστασης ως τρομοκρατικές ενέργειες. Ύστερα από 18 μήνες αντίστασης, δεν υπάρχει ακόμα ρήγμα στο συριακό καθεστώς, ακόμη οι μεσοαστοί σουνίτες δεν συμμετέχουν στην αντίσταση. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία έπρεπε να είχε ακολουθήσει μια διαφορετική στρατηγική στη Συρία. Το καθεστώς Άσαντ δεν είναι δυνατόν να το υπερασπιστεί κανένας στον κόσμο, αλλά η Τουρκία κάνει λάθη τακτικής. Η Τουρκία δεν μπόρεσε να αποδείξει στο πεδίο τη ρητορεία περί δημοκρατίας και ειρήνης που πρόβαλε αρχικά. Χριστιανοί, δρούζοι, σουνίτες ή αλεβίτες… δεν είναι το σύνολο των κοσμικών κοινοτήτων της Συρίας που στηρίζουν των Άσαντ, αλλά η Τουρκία δεν ενδιαφέρθηκε για κανέναν από αυτούς.

            ΕΡ: Ποιοι σύριοι στηρίζουν λοιπόν την πολιτική της Τουρκίας;

            ΑΠ: Την πολιτική της Τουρκίας τη στηρίζει η μερίδα που έχει ως σημείο αναφοράς τον σουνιτισμό. Οι κοινότητες των Αδελφών Μουσουλμάνων και οι ομάδες τζιχάντ που έχουν προσαρτηθεί σε αυτές. Η Τουρκία θεωρεί τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τις άλλες ομάδες τζιχάντ ως μέσα για την εξωτερική της πολιτική στη Συρία.

            ΕΡ: Τι νομίζετε ότι θα κάνουν οι γείτονες μας, το Ιράκ και το Ιράν, σε περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία;  

            Απ : Το Ιράν δηλώνει εδώ και ένα χρόνο σε ανώτατο επίπεδο ότι «έχουμε αμυντική συμφωνία με τη Συρία. Σύμφωνα με αυτήν θα θεωρήσουμε κάθε επίθεση εναντίον της Συρίας ως επίθεση εναντίον του Ιράν». Λένε δηλαδή σαφώς «θα πολεμήσουμε». Η Βαγδάτη από την άλλη πλευρά έχει αναθέσει στις ισχυρές σιιτικές ομάδες της χώρας την πολιτική απέναντι στη Συρία.

            ΕΡ: Πώς δηλαδή;

            ΑΠ: Για παράδειγμα η ομάδα του Μουκτεντά Σαντρ λέει ότι ο πόλεμος στη Συρία απειλεί την δική τους ύπαρξη και κάνει λόγο για ενίσχυση του Στρατού Μεχντί και για δημιουργία ομάδων αυτοκτονίας.  Επειδή και το Ιράν και το Ιράκ θεωρούν τον εμφύλιο στη Συρία ως πόλεμο δογμάτων. Σκέφτονται ότι οι εξτρεμιστικές σουνιτικές ομάδες, οι ομάδες των Βαχαμπί, των Σελεφί και της Αλ Κάϊντα στοχεύουν στην εξόντωσή τους. Πράγματι οι ομάδες αυτές με τη ρητορεία τους παράγουν πολιτική μίσους εναντίον του σιιτισμού και του αλεβιτισμού.

            ΕΡ: Πού στέκει η Τουρκία σε αυτό τον πόλεμο δογμάτων;

            ΑΠ : Η Τουρκία, ενώ θα έπρεπε να παίζει ρόλο εξισορροπιστικό, έχει γίνει μέρος της κατάστασης. Φαίνεται να βρίσκεται πλάι στις εξτρεμιστικές σουνιτικές ομάδες. Για το λόγο αυτό εξάλλου, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση φέρονται με άκρα επιφύλαξη και προσοχή απέναντι στο αίτημα της Τουρκίας για ουδέτερη ζώνη και άλλα. Εκτός αυτού, η Τουρκία με την πολιτική που ακολουθεί στη Συρία, πολώνεται και στο εσωτερικό. Η κοινωνική δομή της Τουρκίας ριζοσπαστικοποιείται όλο και περισσότερο. Τίθενται σε κίνηση οι ‘νευρικές απολήξεις’ τόσο των αλεβιτών όσο και των σουνιτών της Τουρκίας.

            ΕΡ: Δεν είναι η πολιτική που ακολουθεί η Τουρκία στη Συρία η πολιτική των ΗΠΑ; Δεν έσπρωξε την Τουρκία στη Συρία η Αμερική;

            ΑΠ: Μπορεί αυτή να είναι μια πολιτική που θέλει η Αμερική, αλλά δεν έσπρωξε η Αμερική την Τουρκία στη Συρία. Η Τουρκία κινήθηκε γρήγορα για να πάρει την πρωτοβουλία. Οι αμερικανοί εξάλλου ήταν ήδη θυμωμένοι με την Τουρκία στο θέμα της Συρίας. Επειδή το Ισραήλ είχε χτυπήσει το 2007 τις πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Συρία. Είχε ανακληθεί ο αμερικανός πρέσβης. Η Αμερική ήθελε να εφαρμόσει κατά της Συρίας πιέσεις και κυρώσεις. Η Τουρκία τους είπε, ‘σταματήστε, εμείς θα πείσουμε την Συρία». Τώρα η Αμερική λέει στην Τουρκία, «λέτε ότι θα γίνατε μια δύναμη στη περιοχή, ότι θα βάλετε τάξη στη Μέση Ανατολή. Γιατί λοιπόν μας καλείται σε βοήθεια κάθε τόσο; Αν είστε τόσο ισχυροί προχωρήστε».

ΕΡ: Ποιες θα ήταν οι συνέπειες αν ξεσπούσε στην περιοχή πόλεμος δογμάτων;

ΑΠ: Μα, στη Συρία διεξάγεται ήδη αυτή τη στιγμή ένας πόλεμος δογμάτων. Αν έμπαιναν σε πόλεμο η Τουρκία με τη Συρία, αυτός θα εξελισσόταν σε έναν πόλεμο σουνιτών-σιιτών που θα επεκτεινόταν σε ολόκληρη την περιοχή και σε έναν τέτοιο πόλεμο θα καταστρεφόμασταν όλοι. Ένας τέτοιος πόλεμος θα ήταν σενάριο συντέλειας και δεν θα είχε νικητές. Εκατομμύρια άνθρωποι θα έχαναν τη ζωή τους σε έναν τέτοιο δίχως στόχο πόλεμο.

ΕΡ: Τι θα έκανε η Ρωσία σε περίπτωση πολέμου ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία;

ΑΠ: Η Ρωσία παρέχει στη Συρία στήριξη τόσο επιμελητειακή όσο και τεχνολογική. Με τις τελευταίες δε δηλώσεις της έδειξε ότι δεν θα κάνει πίσω. Αν η Τουρκία και η Συρία εμπλακούν σε πόλεμο, αυτός δεν θα παραμείνει ένας πόλεμος περιφερειακός αλλά θα εξελιχθεί σε παγκόσμιο. Αυτό το γνωρίζουν οι πάντες.

ΕΡ: Θέλει η Τουρκία τον πόλεμο;

ΑΠ: Υπάρχουν κύκλοι που τον θέλουν. Ίσως και μερικοί μέσα στην κυβέρνηση. Ίσως επίσης να είναι κοινωνικές ομάδες και opinion leaders που επηρεάζονται από τις απόψεις και τις σκέψεις της κυβέρνησης. Ενοχλούν τους αλεβίτες στο εσωτερικό οι αδιάκοπες αναφορές στον Γιαβούζ Σουλτάν Σελίμ και τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή.

ΕΡ: Ο Γιαβούζ είναι ο σουλτάνος που έσφαξε του αλεβίτες, δικαίως δεν δίνουν ποτέ στα παιδιά τους το όνομα αυτό. Νομίζετε ότι η κυβέρνηση δεν το γνωρίζει αυτό;

ΑΠ: Όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και οι σιίτες εκτός Τουρκίας, ερμηνεύουν τις συνεχείς αναφορές στον Γιαβούζ Σουλτάν Σελίμ και την σουνιτο-κεντρική πολιτική, ως επιθυμία για πόλεμο με τους σιίτες. Αν εσείς επαναλαμβάνετε συνεχώς τα ονόματα του Σουλεϊμάν, του Πορθητή, του Γιαβούζ και προσπαθείτε από την ιστορική μνήμη να επινοήσετε μια νέα πολιτική μνήμη, τότε, κάνετε λάθος. Γιατί πρόκειται για μια μνήμη σουνιτική! Και η σουνιτική μνήμη δεν δημιουργήθηκε αφεαυτής. Απέναντι σε αυτήν υπάρχει και μια μνήμη σιιτική! Μέσα στη χώρα μας υπάρχει μια σιιτική μνήμη! Ως εκ τούτου και οι σιίτες της Τουρκίας λένε «η Τουρκία ακολουθεί μια πολιτική ριζοσπαστικού Ισλάμ με άξονα τον σουνιτισμό».

ΕΡ: Είναι άδικες κριτικές αυτές κατά τη γνώμη σας;

ΑΠ : Όχι δεν είναι άδικες. Η τουρκική ρητορεία επικεντρώνεται πλέον όλο και πιο πολύ στη θρησκεία και η Τουρκία έχει φτάσει στο σημείο να τονίζει ειδικά τις επιλογές του σουνιτικού Ισλάμ. Ενώ, ο λόγος της δεν ήταν καταρχάς εθνικός και θρησκευτικός. Λέγαμε δημοκρατία, ειρήνη, ελευθερία. Αυτός ο λόγος στην εξωτερική πολιτική έμεινε στα λόγια και εφαρμόστηκε μια πολιτική σουνιτική.  Η Τουρκία, ως κυβέρνηση και ως κράτος, καταπάτησε αυτά που έλεγε στην αρχή σχετικά με τη Συρία.

ΕΡ: Λέγεται ότι η Συρία έχει ένα πολύ ισχυρό σύστημα αεροπορικής άμυνας. Έχει όντως ένα τέτοιο σύστημα;

ΑΠ: Στη Συρία υπάρχουν πύραυλοι και ρουκέτες και του Ιράν και της Ρωσίας.. Εκτός αυτού ξέρουμε επίσης ότι η Συρία έχει εργοστάσια παραγωγής χημικών όπλων.

ΕΡ: Θα χρησιμοποιούσε η Συρία αυτούς τους πυραύλους και τα χημικά σε έναν πόλεμο εναντίον της Τουρκίας;

ΑΠ: Θα μπορούσε. Ο Άσαντ λέει ‘μπορεί να καταστραφούμε αλλά δεν θα καταστραφούμε μόνοι μας. Θα βουλιάξουμε όλοι μαζί’. Το υπονοούμενο απευθύνεται πιστεύω στο Ισραήλ και στην Τουρκία.

ΕΡ: Υπάρχει πιθανότητα να βομβαρδιστούν παραμεθόριες πόλεις;

ΑΠ: Θα μπορούσε. Μήπως δεν υπάρχουν οργανώσεις που χρησιμοποιούνται ήδη στο πεδίο; Γίνονται μάχες στην ‘πίσω αυλή’. Και είμαστε ακόμα στην αρχή! Η Τουρκία, με την πολιτική που ασκεί σχετικά με τη Συρία, απεμπολεί  εθνοτικά τους κούρδους και θρησκευτικά τους σιίτες, τους αποξενώνει. Αν βαθαίνει ο θερμός πόλεμος, θα δημιουργηθεί μια συμμαχία ανάμεσα στους κούρδους και τους σιίτες. Μια τέτοια συμμαχία θα οδηγούσε την Τουρκία στην καταστροφή.  Η Τουρκία μπαίνει σε μεγάλο μπελά. Γιατί στην πραγματικότητα η Τουρκία είναι σαν τη Συρία. Οι πολώσεις στη δική μας κοινωνία θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να προκληθούν.

ΕΡ: Είναι ισχυρό το ΡΚΚ στη Συρία;

ΑΠ: Είναι. Στην πραγματικότητα το ΡΚΚ είναι ισχυρό όπου υπάρχει κουρδικό πολιτικό κίνημα. Επειδή οι κούρδοι σκέφτονται ότι το ΡΚΚ με τον αγώνα που συνεχίζει εδώ και τριάντα χρόνια έχει μεγάλο μερίδιο στη δημιουργία της κουρδικής ταυτότητας, του κουρδικού εθνικισμού. Γι’ αυτό και υπάρχουν πόστερ του Ότζαλαν κρεμασμένα στους τοίχους των σπιτιών στις κουρδικές περιοχές στη Συρία. Αν όμως με ρωτούσατε ‘αν το ΡYD που έχει δημιουργήσει αυτόνομες διοικήσεις στη Συρία είναι ΡΚΚ’, τότε, θα σας έλεγε , όχι, το ΡYD δεν είναι το ΡΚΚ. Έχουν επαφές, αλλά οι αποφάσεις που παίρνει το PYD δεν έρχονται από το Κάντιλ [το βουνό στο βόρειο Ιράκ όπου στρατοπεδεύει η ηγεσία του ΡΚΚ]. Το PYD ενισχύεται από τότε που ξεκίνησε ο εμφύλιος στη Συρία. Πριν από τον πόλεμο αυτό δεν ήταν ισχυρό, τώρα, γυρίζει σπίτι-σπίτι και οργανώνει τους κούρδους. Οι κούρδοι φέρονται στρατηγικά και δημιουργούν στις δικές τους αυτόνομες δομές.

ΕΡ: Τι θα έκανε το ΡΚΚ αν ξεσπούσε πόλεμος ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία;

ΑΠ: Όσο βαθαίνει η κρίση στη Συρία και όσο η Τουρκία επεμβαίνει άμεσα στη Συρία, το ΡΚΚ και το κουρδικό πολιτικό κίνημα θα ασκήσει πιέσεις για τη δημιουργία αυτόνομων περιοχών και απελευθερωμένων περιοχών. Το ΡΚΚ θα επέκτεινε τα πεδία διεξαγωγής πολέμου και θα αύξαινε τις βομβιστικές ενέργειες αυτοκτονίας παντού, συμπεριλαμβανομένων και των πόλεων.  Αυτό εξάλλου δεν γίνεται τον τελευταίο καιρό; Όσο βαθαίνει η κρίση στη Συρία τόσο το ΡΚΚ πιέζει την Τουρκία. Γιατί η Συρία αποδυναμώνει την Τουρκία, της παίρνει την ενέργεια. Η κρίση στη Συρία αποδυναμώνει την Τουρκία στρατιωτικά αλλά και από την άποψη μυστικών υπηρεσιών.  Το ΡΚΚ εκμεταλλεύεται αυτή την κατάσταση. Νομίζω ότι είναι μια αλήθεια ότι αν κατακερματιστεί η Συρία, δεν μπορεί να κρατηθεί η εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας.  Υπάρχει επίσης και άλλος ένας μεγάλος κίνδυνος για την Τουρκία.

ΕΡ: Ποιος;

ΑΠ : Όσο βαθαίνει η κρίση στη Συρία και όσο γίνεται πιο ξεκάθαρος ο πόλεμος ανάμεσα στα θρησκευτικά δόγματα, οι σιιτικές ένοπλες ομάδες θα μπορούσαν να έρθουν μέσω Ιράκ, Ιράν και Συρίας στην Τουρκία και να κάνουν επιχειρήσεις. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Χεζμπολλάχ έχει συνδέσμους σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν ένοπλες σιιτικές ομάδες όπως ο Στρατός της Ιερουσαλήμ και ο Στρατός Μεχντί.  Όσο βαθαίνει η κρίση στη Συρία τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος για την Τουρκία!

ΕΡ:  Στην περίπτωση αυτή, νομίζετε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα αλλάξει την πολιτική της σχετικά με τη Συρία;

ΑΠ: Αυτό είναι πολύ δύσκολο. Στην πραγματικότητα ο ένοπλος αγώνας στη Συρία ξεκίνησε πολύ νωρίς. Η Τουρκία συμμετείχε σ’ αυτή την επιχείρηση. Η Τουρκία βιάστηκε. Σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να ρίξουν τον Άσαντ μέσα σε 24 ώρες. Η Συρία θα μπορούσε να είχε μετασχηματιστεί με τον καιρό. Επιπλέον όπως είναι τα πράγματα σήμερα, τότε, θα δημιουργούνταν ρωγμές στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και το Εθνικό Συμβούλιο που η Τουρκία στηρίζει. Η αντιπολιτευτική κίνηση που συγκέντρωσε κάτω από μια στέγη και στηρίζει η Τουρκία, δεν είχε εξάλλου ποτέ καταφέρει να συμπεριλάβει όλη την αντιπολίτευση στη Συρία. Τώρα, ξεπροβάλλουν και εναλλακτικές αντιπολιτεύσεις σε αυτή την αντιπολιτευτική κίνηση.

ΕΡ: Ποιοι είναι;

ΑΠ: Παραδείγματος χάρη, έχει ήδη ενισχυθεί η Πρωτοβουλία της Αιγύπτου που δημιουργήθηκε στην Αίγυπτο. Και αυτοί μισούν τον Άσαντ και το μπααθικό καθεστώς αλλά αντιτίθενται στην καταστροφή και το γκρέμισμα των σχολείων, αντιτίθενται στον ένοπλο αγώνα. Εμείς έπρεπε να είχαμε στηρίξει αυτές τις ειρηνικές άοπλες ομάδες. Αντιθέτως, αυτό που κάναμε ήταν να παρέχουμε στήριξη στις ένοπλες. Σε συνάντηση που είχαμε με ιρανούς αναλυτές, αυτό που μας είπαν ήταν το εξής: «Η Τουρκία μετατρεπόταν σε μια πολύ ισχυρή χώρα όσο κατέβαινε στην περιοχή χρησιμοποιώντας ήπια και ειρηνική δύναμη. Κάποιοι το είδαν αυτό ως ρίσκο και έβαλαν στην αγκαλιά της Τουρκίας μια κρίση όπως αυτή της Συρίας. Με τον τρόπο αυτό, με την κρίση της Συρίας, τράβηξαν ένα ψυχολογικό όριο ανάμεσα στην Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία δεν θα μπορέσει ποτέ πλέον να είναι ισχυρή και να έχει επιρροή στη Μέση Ανατολή».

ΕΡ: Ποιος, σύμφωνα με το Ιράν, χαλιναγώγησε την Τουρκία με την κρίση στη Συρία;

ΑΠ: Την χαλιναγώγησε το Ισραήλ και η Αμερική. Άφησαν την Τουρκία μόνη με την κρίση στη Συρία. Η Τουρκία ήταν δημοφιλής στις αραβικές γειτονιές όσο μιλούσε για δημοκρατία, ελευθερία και ευημερία. Τώρα δεν είναι πια. Τώρα, οι σχέσεις της Τουρκίας είναι καλές μόνο με την Αρμπίλ. Εμείς ως οργανισμός μελετούμε την συριακή πολιτική της Τουρκίας στην περιοχή. Αυτά που σας λέω είναι από τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών και των συνεντεύξεων. Η σημερινή εικόνα της Τουρκίας στον αραβικό κόσμο είναι πολύ διαφορετική από την εικόνα που είχε η Τουρκία και ο Πρωθυπουργός της το 2009. Δείτε, θέλω να σας πω ότι στη Μέση Ανατολή οι σουνίτες άραβες δεν είναι όλοι ισλαμιστές. Οι φιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες μεσοαστοί σουνίτες διανοούμενοι λένε ότι η Τουρκία συνεργάζεται με τις ένοπλης ομάδες τζιχάντ και αναρωτιούνται ‘τι συνέβη και πού είναι η χώρα που υπεραμυνόταν των αξιών της ειρήνης και της δημοκρατίας’.

ΕΡ: Ποια είναι η πολιτική που θα έπρεπε να ακολουθήσει η Τουρκία;

ΑΠ : Η Τουρκία δεν πρέπει να γίνεται αιτία πολέμων και σφαγών. Είχαμε τη δύναμη να σταματήσουμε τον πόλεμο στη Συρία. Μπορούσαμε να κρατήσουμε ίσες αποστάσεις με όλες τις εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες, να δίναμε προτεραιότητα στην ειρήνη και στη δημοκρατία. Δεν το κάναμε όμως. Αν η Τουρκία επιθυμεί πράγματι ένα μετασχηματισμό στη Συρία, πρέπει να συνομιλεί με όλους τους λαούς που ζουν εκεί και να λαμβάνει υπόψη τα δημοκρατικά δικαιώματα και τα αιτήματα όλων. Πρέπει να κάνουμε συνέδρια στα οποία θα συμμετέχουν όλες οι εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες της Συρίας: δρούζοι, σιίτες, ισμαηλίτες, σουνίτες, κούρδοι, άραβες, χριστιανοί, τουρκομάνοι. Σήμερα κανένας ισμαηλίτης ή σιίτης δεν πιστεύει ότι θα προστατευτεί η δική του ύπαρξη αν καταρρεύσει το καθεστώς Άσαντ. Στην πραγματικότητα, στο σημείο που έχουν φτάσει σήμερα τα πράγματα, η Τουρκία δεν θέλει να συνεχιστεί μακροχρόνια ο πόλεμος στη Συρία…

ΕΡ: Τι θέλει η Τουρκία;

ΑΠ : Η Τουρκία προσπαθεί να επιτευχθεί η καθεστωτική αλλαγή στη Συρία μια ώρα αρχύτερα με στρατιωτικά μέτρα. Η Δύση, όμως, δεν ανάβει στην Τουρκία το πράσινο φως. Επειδή η Δύση φοβάται την εικόνα που θα δημιουργηθεί στη Συρία μετά την ανατροπή του Άσαντ από τις ομάδες τζιχάντ. Δηλαδή, η Τουρκία έχει περιέλθει σε αδιέξοδο στη Συρία! Η επικρατούσα δομή στη Συρία δεν λέει να καταρρεύσει. Όπως δείχνουν τα πράγματα σήμερα, ο εμφύλιος στη Συρία θα κρατήσει πολύ. Θα μπορούσε να κρατήσει και δέκα χρόνια!

http://cyprusnews.eu/