Ελαττωματική» δημοκρατία του Αντώνη Αντωνάκου

«Ελαττωματική» δημοκρατία.

^«Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ή Χώρα μας σε τελική ανάλυση ανάγονται σε ένα και μόνο πρόβλημα τό πολιτικό». Κωνσταντίνος Καραμανλής

«Ελαττωματική» δημοκρατία χαρακτηρίζει την Ελλάδα η ετήσια έκθεση του Economist Intelligence Unit για το 2018 κατατάσσοντας την στην 39^η θέση μεταξύ 167 χωρών. Σύμφωνα με δημοσιεύματα(naftemporiki.gr) η Ελλάδα παίρνει τον χειρότερο βαθμό στην λειτουργία της κυβέρνησης(5,36) ενώ κακή είναι και η βαθμολογία της στους τομείς της πολιτικής συμμετοχής(6,11) και της δημοκρατικής κουλτούρας(6,88).

Αποδεικνύεται έτσι, για μια ακόμα φορά ότι «σε τελική ανάλυση» όλα τα προβλήματα της χώρας «ανάγονται σε ένα και μόνο πρόβλημα τό πολιτικό». Ασφαλώς το «πολιτικό πρόβλημα» δεν αφορά μόνο τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό αλλά διαπερνά όλη την κοινωνία και τους θεσμούς της, έχοντας εξελιχθεί σε πρόβλημα «πολιτικής κουλτούρας». Όμως δίχως αμφιβολία είναι το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα εκείνα που κατ’ εξοχήν ευθύνονται για την διαμόρφωση αυτής της «ελαττωματικής» πολιτικής κουλτούρας.

Το πρόβλημα αυτό, στην βάση του, οφείλεται στο γεγονός ότι δεν κατόρθωσε η χώρα, μετά τον πόλεμο, να διαμορφώσει ένα σταθερό διπολικό πολιτικό σύστημα από υπεύθυνα κόμματα, -απαλλαγμένα από μισαλλοδοξίες, «ασύμμετρες» φιλοδοξίες και εγκληματικά ανεύθυνους λαϊκισμούς- τα οποία εναλλασσόμενα ομαλά στην εξουσία θα εξασφάλιζαν την αδιατάρακτη πορεία προς την γενικότερη πρόοδο. Οι ευθύνες γι’ αυτό είναι τεράστιες αλλά δεν είναι δυνατόν, στο παρόν κείμενο, να αναλυθούν.

Όμως, ενίοτε, θεσμικές ρυθμίσεις ευθύνονται –αποτελώντας εργαλεία ανευθυνότητας- για την δημιουργία των προβλημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διαδικασία εκλογής Π.τ.Δ. η οποία δύο φορές χρησιμοποιήθηκε, με άκρως αρνητικές συνέπειες, για την πρόκληση πρόωρων εκλογών. Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το εκλογικό σύστημα που διαμόρφωσε το εκλογομαγειρείο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1989. Μετά από τρείς εκλογικές αναμετρήσεις, και κυβερνητική αστάθεια ενός έτους, η Ν.Δ. παρά το 46,89% των εκλογών του ’90 δεν είχε αυτοδυναμία ενώ τεράστιο εθνικό πρόβλημα ανέκυψε με την εκλογή 2 βουλευτών με καθαρά μειονοτικό ψηφοδέλτιο! Η πρόωρη ανατροπή της, κοινοβουλευτικά αδύναμης, κυβέρνησης που σχηματίστηκε είναι γνωστή.

Η Ελλάδα για να βγει από το οικονομικό τέλμα έχει ανάγκη θεσμούς που θα εξασφαλίζουν την πολιτική σταθερότητα. Εκτός από την αναζήτηση λύσης στο θέμα της εκλογής του Π.τ.Δ. πρέπει να επιλυθεί, και μάλιστα με μέγιστη προτεραιότητα, το θέμα του εκλογικού νόμου. Η απλή αναλογική είναι καταστροφική για τα δεδομένα της χώρας. Είναι ανάγκη εδώ και τώρα να αλλάξει το εκλογικό σύστημα. Η κύρια ευθύνη γι’ αυτό προφανώς ανάγεται στην κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό αλλά και η αντιπολίτευση μπορεί να συνεισφέρει θετικά. Η άμεση ψήφιση, με διακομματική συμφωνία, ενός εκλογικού συστήματος ενισχυμένης αναλογικής με την κατανομή του «μπόνους» των 50 εδρών μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων σε ποσοστό 70-30% μπορεί να σηματοδοτήσει άλλη πορεία για τη χώρα.

Αντωνάκος Αντώνης