Βασικές θέσεις στο νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση

Αξιότιμοι κύριοι και κυρίες – Εκπρόσωποι Παιδείας των Κοινοβουλευτικών Ομάδων της Αντιπολίτευσης,

Εν όψει του διαλόγου μας για τη μεταρρύθμιση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Δια Βίου Μάθηση, σας αποστέλλουμε συνοπτικά βασικές θέσεις μας, προκειμένου να εξετάσουμε από κοινού προτάσεις που μπορούν να συνδράμουν στη συνολική και
ουσιαστική μεταρρύθμιση όλων των εκπαιδευτικών διαδρομών της ΕΕΚ και ΔΒΜ, του τόσο κρίσιμου αυτού τομέα για την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας μας.

Κυβερνητική Προγραμματική θέση – Ευρωπαϊκές Προβλέψεις:

Προγραμματική θέση της Κυβέρνησης της Ν.Δ. αποτελεί η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση να καταστεί από λύση ανάγκης για λίγους συνειδητή επιλογή και εργαλείο απασχόλησης για πολλούς. Με βάση και την ευρωπαϊκή εμπειρία, οι συντονισμένες παρεμβάσεις στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) και τη Διά Βίου Μάθηση (ΔΒΜ) στοχεύουν στην άμεση σύνδεσή της με την αύξηση της παραγωγικότητας και της οικονομικής μεγέθυνσης και την ταυτόχρονη μείωση του ποσοστού ανεργίας και κυρίως των νέων. Οι προβλέψεις, εξάλλου, του CEDEFOP για το 2030 αναφορικά με την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση αναδεικνύουν ότι τα 2/3 των θέσεων εργασίας θα απαιτούν μεσαία και χαμηλά προσόντα, δηλαδή των επιπέδων 3, 4 και 5.

Υφιστάμενη κατάσταση:

Τα χρόνια χαρακτηριστικά της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στη χώρα μας είναι η αδυναμία της κοινωνικής της καταξίωσης, η μειωμένη ελκυστικότητά της, η αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητά της. Στους δείκτες ελκυστικότητας και αποτελεσματικότητας της Ε.Ε.Κ., η Ελλάδα βρίσκεται στις τρεις τελευταίες θέσεις των κρατών μελών. Ανάμεσα στα σημαντικότερα προβλήματα του όλου συστήματος της Ε.Ε.Κ. είναι, κατά τη γνώμη μας, τα ακόλουθα:

· Η έλλειψη συνάρθρωσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με το σύστημα Κατάρτισης.
· Η αδυναμία σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την αγορά εργασίας.
· Η παντελής απουσία συστήματος και δομών παραγωγής επαγγελματικών προσόντων επιπέδου 3.
· Η απουσία ελέγχου ποιότητας στα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (πρώην Κ.Ε.Κ.) που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης στη συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση.

Τις παραπάνω παθογένειες καλείται να αντιμετωπίσει νομοθετική πρωτοβουλία μέσω μίας δομικής και συνολικής μεταρρύθμισης στις δομές, τη λειτουργία και τη διακυβέρνηση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης. Βασική μεταρρύθμιση: Καθιέρωση Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης

Βασικά χαρακτηριστικά μεταρρύθμισης:

Ø Κοινός Στρατηγικός Σχεδιασμός της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, της Επαγγελματικής Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης για την κατάργηση αλληλοεπικαλύψεων και τη βέλτιστη ικανοποίηση των αναγκών της ελληνικής οικονομίας.
Ø Άμεση σύνδεση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης με την αγορά εργασίας, με την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο σχεδιασμό τους.

Βασικές πολιτικές επιλογές:

Ø Καθιέρωση Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.) το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα (3), τέσσερα (4) και πέντε (5) του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με αυτά του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Ειδικότερα, στο επίπεδο 3 εντάσσονται οι Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.) και οι Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας (ΕΠΑ.Σ.) του Ο.Α.Ε.Δ., στο επίπεδο 4 τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και στο επίπεδο 5 τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) και το Μεταλυκειακό Έτος-Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ.
Το Σύστημα προτείνουμε να μην έχει στεγανά και, όπως σε όλες τις προηγμένες χώρες, να έχει διεξόδους σπουδών από όλα τα επίπεδα.
Ø Διακυβέρνηση Συστήματος:

Σε Κεντρικό Επίπεδο: Νέα διάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης, η οποία καλείται να διαδραματίσει επιτελικό και κεντρικό συντονιστικό ρόλο.
Σε Εθνικό επίπεδο: Συγκρότηση Κεντρικού Συμβουλίου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης, με εκπροσώπους από τα παραγωγικά Υπουργεία, εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων (εργοδοτών και εργαζομένων) και Επιμελητηρίων.
Σε Περιφερειακό Επίπεδο: συγκρότηση Συμβουλίων Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας (Σ.Σ.Π.Α.Ε.), στην έδρα κάθε Περιφέρειας της χώρας.
Ø Ίδρυση Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.) διετούς φοίτησης επιπέδου 3 για αποφοίτους Γυμνασίου (υποχρεωτικής εκπαίδευσης), οι οποίες θα μπορούν να ιδρύονται και να λειτουργούν στα ενδιαφερόμενα Υπουργεία, Επιμελητήρια, Οργανώσεις Εργοδοτών ή Εργαζομένων ή στον Ιδιωτικό τομέα.
Ø Ίδρυση Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων.
Ø Ίδρυση Πειραματικών Ι.Ε.Κ. και Θεματικών.
Ø Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ) που θα παρέχουν σε ενηλίκους: επανακατάρτιση (reskilling), αναβάθμιση δεξιοτήτων (upskilling), συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση, γενική εκπαίδευση ενηλίκων, επαγγελματικό προσανατολισμό και επαγγελματική συμβουλευτική. Αυστηροποίηση προϋποθέσεων αδειοδότησης και έλεγχοι με πιστοποίηση εισροών και εκροών, ώστε να εξασφαλιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών.

Ευχαριστούμε για τη θετική σας ανταπόκριση. Θα χαρούμε να συζητήσουμε για όλα τα παραπάνω δια ζώσης.