Την παροχή ισχυρών και ουσιαστικών αρμοδιοτήτων στους διευθυντές των σχολικών μονάδων προωθεί το υπουργείο Παιδείας ως μέτρο για την αναβάθμιση της συνολικής λειτουργίας του δημοσίου σχολείου. Αυτό τονίζει ο υπουργός Παιδείας κ. Κυριάκος Πιερρακάκης σε συνέντευξή του στον διευθυντή του Capital.gr, Σπύρο Δημητρέλη. Οι διευθυντές θα μπορούν, για παράδειγμα, να επιλέγουν τους υποδιευθυντές τους αλλά και να ζητούν την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση εκπαιδευτικών όταν το κρίνουν αναγκαίο.
Ο υπουργός Παιδείας προαναγγέλει παράλληλα τη δημιουργία επαγγελματικών ακαδημιών σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες θα παράγουν εξειδικευμένα στελέχη που θα καλύπτουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων οι οποίες σήμερα δεν βρίσκουν εργαζόμενους. Τέλος, τονίζει ότι το νέο σύστημα κυρώσεων στα σχολεία και η απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων λειτουργεί και αποδίδει, ενώ προαναγγέλλει την έλευση μεγάλων και φημισμένων διεθνών Πανεπιστημίων που θα συνεργαστούν με ελληνικά δημόσια ΑΕΙ για κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα
Συνέντευξη στον Σπύρο Δημητρέλη, διευθυντή του Capital.gr
Ερ.: Προχωρήσατε στη θέσπιση σημαντικών παρεμβάσεων για τη
βελτίωση του δημόσιου συστήματος Παιδείας. Μια από αυτές είναι το
διεθνές απολυτήριο ΙΒ σε έναν αριθμό δημόσιων σχολείων. Γιατί θεωρείτε
ότι είναι μια μεταρρύθμιση που έλειπε από το ελληνικό σύστημα παιδείας;
Μήπως έτσι στερούμε πολύτιμους πόρους από το σύστημα, καθώς το δημόσιο
σχολείο είναι για πολλούς συνώνυμο με τις πανελλήνιες εξετάσεις και την
εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;
Κ. Πιερρακάκης: Μα έτσι κι αλλιώς η σύλληψη είναι να μπορέσουμε να φύγουμε από αυτή τη λογική που περιγράφετε, το να είναι συνώνυμα. Αυτό περιλαμβάνει μια σειρά από πολιτικές και μια σειρά από ενέργειες, οι οποίες έχουν να κάνουν με το πώς μειώνεις την αποστήθιση στο σύστημα με την εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου, που θα έρθει από το 2026. Εστιάζουμε πάρα πολύ σε νέα προγράμματα σπουδών. Εστιάζουμε πολύ στη βελτίωση των υποδομών και στην εισαγωγή της τεχνολογίας. Αλλά εκ των πραγμάτων για να μπορέσουμε να φέρουμε το εκπαιδευτικό σύστημα στον 21ο αιώνα, όχι μόνο στο ημερολόγιο αλλά και επί της ουσίας, υπάρχουν κάποιες κινήσεις οι οποίες είναι ετεροχρονισμένες. Μία από αυτές, εγώ θα έλεγα, είναι και η εισαγωγή του διεθνούς απολυτηρίου στην δημόσια εκπαίδευση. Και θέλω να σας επισημάνω ότι αυτό έχει νομοθετηθεί από το 1995. Η αξιοποίηση εκείνης της διάταξης, έγινε μόνο από τα ιδιωτικά σχολεία και σήμερα το ΙΒ εφαρμόζεται σε 15 από αυτά. Δεν αξιοποιήθηκε ποτέ από το δημόσιο σύστημα παρά την αρχική πρόθεση του νομοθέτη. Πρέπει πλέον να πετύχουμε όσμωση ,εγώ θα έλεγα, ανάμεσα σε καλές πρακτικές που ισχύουν σε όλο τον κόσμο. Το ΙΒ αξιοποιείται από όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μόνη χώρα, η οποία δεν το έχει αξιοποιήσει στο δημόσιο σύστημά της είναι η δικιά μας. Συνεπώς είναι μία κίνηση ετεροχρονισμένη, επιβεβλημένη, από την οποία νομίζω ότι έχουμε να διδαχθούμε πολλά και σε σχέση με το πώς θα πρέπει να κάνουμε και εμείς τη μετεξέλιξη του δικού μας συστήματος. Όλα αυτά είναι κομμάτια ενός παζλ μιας ευρύτερης αλλαγής που μειώνει την αποστήθιση και βελτιώνει την εμπειρία του σχολείου για τους μαθητές.
Ερ.: Κύριε Υπουργέ, όμως θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το να ασχολούμαστε με το ΙΒ είναι κάτι σαν μια πολυτέλεια με δεδομένη την αξιολόγηση, που κάνουν οι γονείς για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Δηλαδή γνωρίζετε και εσείς ότι η ικανοποίηση των οικογενειών και των πολιτών από το δημόσιο σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο δεν είναι η καλύτερη. Υπάρχει έλλειψη ουσιαστικής αξιολόγησης του ανθρώπινου δυναμικού. Στο πλαίσιο αυτό για να βελτιωθεί ουσιωδώς το δημόσιο σχολείο, πέραν του ΙΒ, τι προτίθεστε να κάνετε;
Κ. Πιερρακάκης: Η σύντομη απάντηση είναι το ότι ακριβώς επειδή η εμπειρία είναι αυτή που περιγράφετε και η εμπειρία της ελληνικής οικογένειας και του γονιού και του μαθητή, χρειάζεται να τα κάνουμε όλα και να τα κάνουμε γρήγορα. Το ΙΒ είναι ένα κομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικής ,αλίμονο αν ήταν η στρατηγική καθαυτή. Γιατί εκ των πραγμάτων αφορά μια εφαρμογή σε έναν περιορισμένο αριθμό σχολείων. Όμως, μέσα απο τα πειραματικά και τα πρότυπα σχολεία μπορούμε να δούμε πώς εφαρμόζονται μερικά πράγματα και μετά αυτά να διαχυθούν σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Από κει και πέρα πρέπει να γίνουν θεμελιώδεις αλλαγές. Έχουν ξεκινήσει να γίνονται ήδη πολλές από το 2019 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Γι αυτό και εισήχθη και ειδικός νόμος για την αξιολόγηση ανάμεσα σε άλλα. Για αυτό και θα επενδύσουμε σε όλες τις πτυχές της εκπαιδευτικής διαδικασίας που ανέφερα πριν. Από τα σχολικά κτίρια και τις ψηφιακές υποδομές μέχρι τα νέα προγράμματα σπουδών και τα νέα βιβλία. Αλλά σίγουρα μεγάλο κομμάτι αυτής της εξίσωσης έχει να κάνει με τη λεγόμενη διακυβέρνηση του σχολείου. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο στα τέλη Δεκεμβρίου, είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω δυο νομοθετικές πρωτοβουλίες, οι οποίες πήραν το "πράσινο φώς". Η πρώτη αφορά τα λεγόμενα δημόσια Ωνάσεια σχολεία και έχει να κάνει με μια δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση, μια σύμπραξη του δημόσιου συστήματος με το Ίδρυμα Ωνάση, με τον αντίστοιχο τρόπο που αυτό συμβαίνει στο χώρο της υγείας στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Και η δεύτερη είναι μια ευρύτερη νομοθετική πρωτοβουλία η οποία περιλαμβάνει μια σειρά από αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης του σχολείου, που στην αιχμή τους έχουν την ενίσχυση του ρόλου των διευθυντών εντός της σχολικής μονάδας.
Ερ.: Με τους διευθυντές των σχολικών μονάδων συγκεκριμένα, τι θα κάνετε;
Κ. Πιερρακάκης: Να ξεκινήσω καταρχάς στο γιατί κάνουμε αυτήν την αλλαγή. Πάμε ένα βήμα πίσω. Έχω διαβάσει στο παρελθόν στο Capital.gr αρθρογραφία του κυρίου Ανδρέα Σλάιχερ , ο οποίος είναι ο αρχιτέκτονας της PISA και θα σας έλεγα ότι είναι ίσως, τον ενάμιση χρόνο που υπηρετώ στη θέση του Υπουργού Παιδείας ,η πιο ενδιαφέρουσα συνάντηση που έχω κάνει .Ο άνθρωπος είναι μια κινητή βιβλιοθήκη στο χώρο της Παιδείας. Το βιβλίο του κυρίου Σλάιχερ, το World-class, που έχει εκδοθεί από τον ΟΟΣΑ, είναι διαθέσιμο και ψηφιακά στην ιστοσελίδα του ΟΟΣΑ και προτρέπω όποιον ενδιαφέρεται για θέματα παιδείας να διαβάσει αυτό το βιβλίο, γιατί πραγματικά περιλαμβάνει έναν πλούτο επιχειρημάτων, πολιτικών και ιδεών για το πώς μεταρρυθμίζεις το σύστημα παιδείας σου. Στις σελίδες του υπάρχει ένα διάγραμμα, περίπου στη μέση του βιβλίου που ορίζει το πόσο αυτόνομα είναι τα σχολεία, είναι ο δείκτης σχολικής αυτονομίας. Δηλαδή πόσο αυτόνομο είναι το σχολείο, πόσους βαθμούς ελευθερίας έχει το σχολείο από το ευρύτερο εκπαιδευτικό σύστημα. Και εκεί κατατάσσει τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Το διάγραμμα αυτό είναι του 2018, δηλαδή πριν από τις πρωτοβουλίες, που έχει λάβει η κυβέρνηση μας την πρώτη τετραετία. Ωστόσο παρόλα αυτά το αποτέλεσμα είναι συνταρακτικό διότι κατατάσσει την Ελλάδα στην τελευταία θέση. Δηλαδή βλέπεις ότι από όλες τις χώρες που μελετώνται, με προτελευταία την Τουρκία, η Ελλάδα έχει τη μικρότερη αυτονομία της σχολικής μονάδας. Αυτό σημαίνει…
Ερ: Αυτονομία σε τι;
Κ. Πιερρακάκης: Αυτονομία στο να λαμβάνει αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα, σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων.
Ερ: Και για τους εκπαιδευτικούς και για τις υποδομές, για τα πάντα;
Κ.Πιερρακάκης: Για τα πάντα, για τα πάντα. Δηλαδή τι μπορεί το σχολείο να αποφασίσει μόνο του είτε είναι βαθμοί ελευθερίας στο ωρολόγιο πρόγραμμα, είτε βαθμοί ελευθερίας στη διακυβέρνηση εσωτερικά, κατανομή ωρών για παράδειγμα από τους διευθυντές, σε ποιους καθηγητές, είτε είναι μια σειρά από άλλες επιλογές, που έχουν σχέση με τη διασύνδεση με το Υπουργείο Παιδείας και με την εφαρμογή του προγράμματος. Σε όλες αυτές τις πτυχές λοιπόν έχουμε το λιγότερο αυτόνομο σχολείο στον ΟΟΣΑ.
Ερ: Άρα σήμερα ο διευθυντής περιμένει στην πράξη εγκυκλίους για τα πάντα.
Κ. Πιερρακάκης: Για τα πάντα. 'Ηδη έχουν γίνει ενέργειες από το 2021 από την προκάτοχό μου την κυρία Κεραμέως. Νομοθέτησε κάποιες πρώτες αλλαγές και τώρα εμείς ερχόμαστε να ολοκληρώσουμε ουσιαστικά αυτό το βήμα με μια ακόμη πιο συμπαγή πολιτική ενίσχυσης του ρόλου του διευθυντή. Τι θα κάνει ο διευθυντής. Για αρχή θα επιλέγει τους υποδιευθυντές του. Πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει σήμερα. Θα πρέπει ο διευθυντής να γίνει διευθυντής με Δ κεφαλαίο. Ανάμεσα σε άλλα θα μπορεί να προτείνει την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση συγκεκριμένων εκπαιδευτικών στη σχολική του μονάδα. Δηλαδή να πει ότι ο συγκεκριμένος εκπαιδευτικός θα πρέπει να αξιολογηθεί τώρα, αυτή τη στιγμή, σε πιο κοντινό χρονοδιάγραμμα απ’ ό,τι είχε αρχικώς προγραμματιστεί. Με βάση το θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης, όπως αυτό ισχύει σήμερα. Ο διευθυντής θα πρέπει να έχει πολύ μεγαλύτερη παρέμβαση σε ό,τι αφορά το ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου, την κατανομή ωρών στους εκπαιδευτικούς. Μια σειρά από πράγματα δηλαδή τα οποία ο κόσμος που δεν γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι σχεδιασμένο, θα περίμενε ότι ο διευθυντής ήδη κάνει, αλλά δεν κάνει. Συνεπώς ερχόμαστε να ενδυναμώσουμε τους διευθυντές και αυτό έρχεται φυσικά να παντρευτεί με μια σειρά από άλλες αλλαγές στην καθημερινότητα του σχολείου. Γιατί οι εκπαιδευτικοί έχουν σε πολλά πράγματα δίκιο από αυτά που μας λένε. Ανάμεσα σε αυτά ότι είναι υπερβολικά γραφειοκρατικό το σχολείο. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Υπάρχει ένα πληροφοριακό σύστημα το οποίο είναι παλαιότερο της προηγούμενης θητείας μου στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το myschool είναι ένα πολύ πλήρες πληροφοριακό σύστημα, που είναι το σύστημα διακυβέρνησης των σχολείων. Η ελληνική πολιτεία ζητάει από τους διευθυντές και από τους εκπαιδευτικούς και να περνάνε δεδομένα στο myschool και μετά να τυπώνουν χαρτιά με τα δεδομένα αυτά και να τα υπογράφουν δεύτερη φορά. Αυτό θα σταματήσει. Οτιδήποτε θα βάζουμε στο πληροφοριακό αυτό σύστημα θα μετράει ως ισοδύναμο του να είναι ένα υπογεγραμμένο χαρτί από κάποιον. Δηλαδή ο στόχος θα είναι ταυτόχρονα να μειώσουμε και τον όγκο της γραφειοκρατίας στα σχολεία, ενώ κάνουμε αυτή τη μεταρρύθμιση της ενίσχυσης του ρόλου του διευθυντή. Αν με ρωτήσετε ποιο είναι ένα πράγμα, το οποίο θεωρείτε ότι έχετε κάνει και έχει πετύχει; Θα σας έλεγα ότι αυτό είναι ο νέος κανονισμός λειτουργίας των σχολείων, όπως ξεκίνησε να ισχύει από το Σεπτέμβριο. Όπου δώσαμε εργαλεία στους εκπαιδευτικούς, είτε αυτό αφορούσε το να απαγορευθεί η εμφανής κατοχή και χρήση των κινητών τηλεφώνων, είτε την επαναφορά ενός πλαισίου συνεπειών, όπως υπήρχε παλαιότερα. Η έννοια της πενθήμερης αποβολής που είχε καταργηθεί, όλα αυτά είναι εργαλεία, που οι εκπαιδευτικοί ζητούν.
Ερ: Και μου δίνετε την ευκαιρία να σας ρωτήσω, πώς πηγαίνει η εφαρμογή αυτών των παρεμβάσεων; Τίς εφαρμόζουν στα σχολεία; Φοβούνται οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές να τις εφαρμόσουν; Ποια είναι η εικόνα που έχετε μέχρι τώρα; Γιατί έχουν περάσει κάποιοι μήνες από την θέσπισή τους.
Κ. Πιερρακάκης: Η εικόνα είναι ότι εφαρμόζεται και ότι εφαρμόζεται θεαματικά καλά.
Ερ: Δηλαδή έχει φύγει το κινητό από το σχολείο;
Κ. Πιερρακάκης: Έχει φύγει σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό και θα πω ότι έχουμε στοιχεία τα οποία αυτό το ενισχύουν ως επιχείρημα. Περίπου 16.000 αποβολές έχουν μπει από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Το πλαίσιο συνεπειών αυτό μας το ζητούσαν οι εκπαιδευτικοί. Γυρνώντας πέρυσι τη χώρα και μιλώντας με εκπαιδευτικούς, υπήρχε ένα κοινό σημείο σε όλες τοποθετήσεις : Θέλουμε να έχουμε εργαλεία στα χέρια μας για να διαχειριστούμε το φαινόμενο και αναφέρονταν στο bulling, στο σχολικό εκφοβισμό. Γιατί ο κανονισμός λειτουργίας, όπως είχε αλλάξει τα προηγούμενα χρόνια, δεν τους έδινε τα εργαλεία τα οποία ήθελαν για να μπορέσουν να διαχειριστούν καταστάσεις δύσκολες μέσα στο σχολείο. Και επίσης να προσθέσω ότι αυτό το οποίο διαπίστωναν και εκείνοι αλλά και εγώ και οι συνεργάτες μου ήταν ότι κάθε περιστατικό σχολικού εκφοβισμού συμπεριελάμβανε και ένα κινητό τηλέφωνο που το βιντεοσκοπούσε. Άρα εκ των πραγμάτων η απαγόρευση έπρεπε να γίνει. Το ζήτησαν οι εκπαιδευτικοί, το ζήτησε η ελληνική οικογένεια. Αν δούμε οποιαδήποτε δημοσκόπηση, σας παραπέμπω σε μια τελευταία της MARC, το 86% των Ελλήνων πολιτών συμφωνούν με το μέτρο της απαγόρευσης της εμφανούς κατοχής και χρήσης κινητών τηλεφώνων στο σχολείο. Αλλά αυτή είναι μία παράμετρος μέσα σε έναν πολύ μεγάλο κανονισμό λειτουργίας άνω των 100 σελίδων που είναι ενδελεχής, πλήρης και εφαρμόζεται ακριβώς γιατί έχει αγκαλιαστεί από τους εκπαιδευτικούς. Οπότε τι θέλουμε; Θέλουμε να δώσουμε και άλλα εργαλεία στους εκπαιδευτικούς. Και να τους προστατεύσουμε σε ό,τι αφορά το νομικό σκέλος της άσκησης των αρμοδιοτήτων τους , σε ό,τι αφορά τον πυρήνα των αρμοδιοτήτων αυτών. Δηλαδή κανένας μας δε θέλει να ακούει εκπαιδευτικό να λέει ότι απειλήθηκε από κάποιον για μια αποβολή που έβαλε ή για ένα βαθμό που έβαλε. Άρα πρέπει ταυτόχρονα να μπορέσουμε και εμείς να αυξήσουμε τους όρους αυτούς της προστασίας και προτιθέμεθα να το κάνουμε αυτό με το ίδιο σχέδιο νόμου, ακριβώς για να έχουμε μια ζυγισμένη και ισορροπημένη πολιτική για να μπορέσει να γίνει σωστά ο σχεδιασμός εκπαιδευτικής πολιτικής στο σχολείο.
Ερ: Πάμε τώρα και στο ζήτημα των υποδομών του δημόσιου σχολείου. Η διαφορά σε σχέση με το ιδιωτικό κομμάτι της μέσης εκπαίδευσης είναι τεράστια. Το γνωρίζετε. Εκεί τι πρωτοβουλίες θα πάρετε;
Κ. Πιερρακάκης: Η πρωτοβουλία για αρχή είναι το πρόγραμμα Μαριέττα Γιαννάκου. Και το πρόγραμμα αυτό ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ του περασμένου Σεπτεμβρίου. Αυτό ξεκίνησε από την προφανή καταγραφή η οποία την άκουγα και εγώ ως κριτική. Από την μία βάζουμε διαδραστικούς πίνακες τελευταίας τεχνολογίας στα σχολεία και από την άλλη σε κάποιες περιπτώσεις οι πίνακες τοποθετούνταν δίπλα από ένα σοβά ο οποίος έπεφτε. Αυτή είναι μια αντιφατική εικόνα και είναι μια μη αποδεκτή εικόνα από την κυβέρνηση , από τον Πρωθυπουργό και από εμένα προσωπικά. Έτσι κατανεμήθηκαν 250 εκατομμύρια ευρώ σε πρώτη φάση που θα πάνε σε επισκευές και σε διορθωτικές ενέργειες σε σχολικές μονάδες. Έχουν προστεθεί ήδη 100 εκατομμύρια από τις τελευταίες ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού για τις τράπεζες. Οπότε έχουμε φτάσει στο ποσό των 350 εκατομμυρίων ευρώ. Θα προτεραιοποιηθούν συγκεκριμένες σχολικές μονάδες, τα έργα στις οποίες θα γίνουν κατά βάση μέσα στο καλοκαίρι.
Ερ: Για τι έργα μιλάμε; Είναι βάψιμο και επισκευές;
Κ. Πιερρακάκης: Έργα τα οποία αφορούν βάψιμο, ανακαίνιση στις τουαλέτες, βελτίωση στο χώρο του γηπέδου ή της αυλής. Ή εσωτερικές βελτιώσεις μέσα στο σχολείο οι οποίες είναι αναγκαίες, όπως για παράδειγμα ανέφερα πριν σοβάδες που πέφτουν ή τέτοιου τύπου ήπιες παρεμβάσεις . Ο στόχος θα είναι να πάμε σχεδόν σε όλα τα σχολεία για να κάνουμε αυτές τις ενέργειες. Θέλω σε αυτό απλώς να προσθέσω ότι πέρα από την κρατική χρηματοδότηση, θα προστεθούν και άλλα χρήματα στην πορεία από τον ιδιωτικό τομέα. Και ήδη έχουμε μιλήσει και με χορηγούς για να μπορέσουν να επενδύσουν σε συγκεκριμένες σχολικές υποδομές. Για παράδειγμα, έχει εμφανιστεί χορηγός που θέλει να βοηθήσει να γίνει αυτού του τύπου η αναβάθμιση στο σχολικό συγκρότημα της Γκράβας, έτσι ώστε το Σεπτέμβριο να ξεκινήσει η σχολική χρονιά σε μια άλλη Γκράβα που νομίζω έχει ένα πολύ μεγάλο συμβολισμό. Θέλουμε να προσελκύσουμε και να ξαναγεννηθεί αυτή η κουλτούρα των δωρητών στο κράτος και νομίζω ότι τα σχολεία αποτελούν πεδίον δόξης λαμπρό για να μπορέσει αυτό να επιτευχθεί.
Ερ: Μιλήσατε για τον κ. Σλάιχερ και την PISA. Δεν τα πάμε καλά εκεί κ. υπουργέ. Οι μαθητές μας δεν τα πηγαίνουν καλά στην PISA και κάθε φορά η αξιολόγηση από την PISA είναι και λίγο χειρότερη απ’ ό,τι θυμάμαι με βάση τα στατιστικά στοιχεία. Και είναι η ουσία της εκπαίδευσης θα έλεγα. Δηλαδή το πόση κριτική σκέψη έχουν οι μαθητές μας, το τι γνώσεις αποκτούν στα μαθηματικά, στην κατανόηση κειμένου... Κι εκεί δεν τα πηγαίνουμε καλά παρά τις απανωτές μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Τι μπορείτε να κάνετε και τι κάνετε γι’ αυτό; Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τις επιδόσεις των μαθητών;
Κ. Πιερρακάκης: Κατ’ αρχήν αντιλαμβανόμαστε τις επιδόσεις στην PISA ως πρόβλημα. Αυτό είναι το πρώτο. Δεύτερον, είναι τεράστια η σημασία της κουλτούρας του να μετράς. Ό,τι δε μπορώ να μετρήσω, δε μπορώ να το μεταρρυθμίσω. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο είναι τεράστιο λάθος να ακούω από ένα κομμάτι, είτε του ελληνικού πολιτικού συστήματος είτε του χώρου της εκπαίδευσης, να λέει ότι δεν αποδέχεται τα αποτελέσματα αυτά. Τα αποτελέσματα αυτά δεν δείχνουν αναγκαστικά την πλήρη εικόνα αλλά σίγουρα κάτι δείχνουν και σίγουρα αυτό το οποίο δείχνουν πρέπει να μας προβληματίζει και να μπορεί να μας διδάξει. Πρέπει να μεταβολίσουμε το αποτέλεσμα σε μάθημα. Και να πω ,ως τρίτο, ότι ακριβώς αυτή η κουλτούρα αντανακλάται και στη λεγόμενη ελληνική PISA. Γιατί έχουμε και τη μελέτη της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) η οποία βγαίνει κάθε χρόνο και η οποία προσπαθεί κι αυτή να αποτιμήσει συγκεκριμένες επιδόσεις στην 6η δημοτικού και στην 3η γυμνασίου για να μπορούμε να βλέπουμε ποιες είναι οι αδυναμίες του συστήματος και να τις βελτιώνουμε. Βεβαίως, για να είμαστε δίκαιοι, σε ό,τι αφορά τα τελευταία αποτελέσματα της PISA, υπήρξε μία συνολική πτώση σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Και η πτώση αυτή συσχετίστηκε από τους ειδικούς σε μεγάλο βαθμό με την πανδημία και με τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε το σύστημα εκπαίδευσης να μεταβεί σε συνθήκη κρίσης. Αυτό όμως σίγουρα δεν είναι δικαιολογία ακινησίας και δε μπορεί να είναι δικαιολογία ακινησίας. Χρειάζεται να γίνουν πάρα πολλές αλλαγές ακόμη στο σύστημα.
Η μεταρρύθμιση στο χώρο της παιδείας θυμίζει σε πολλά το ανάποδο του προηγούμενου υπουργείου το οποίο είχα την τιμή να διαχειριστώ. Ενώ στην ψηφιακή πολιτική μπορείς να κάνεις κάτι το οποίο θα το δεις το αποτέλεσμά του σε κάποιες περιπτώσεις σε ένα και σε δύο 24ωρα, στην παιδεία φυτεύεις ένα σπόρο που θα χρειαστεί κάποια χρόνια για να δεις το αποτέλεσμά του στο πεδίο. Κι έτσι πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που έχουμε ήδη ξεκινήσει από το 2019 να κάνουμε, θα χρειαστούν χρόνο, χώρο και συστηματικότητα στην προσπάθεια για να μπορέσουμε να δούμε τα αποτελέσματά τους στο πεδίο. Από κει και πέρα σε ό,τι αφορά το σύνολο των πολιτικών που έχουμε σχεδιάσει και εφαρμόζουμε, νομίζω ότι αθροιζόμενες θα πετύχουν διαφορετικό ποιοτικό αποτέλεσμα. Μια θετική ποιοτική αλλαγή. Ξεκινάς από την ίδια την υποδομή όπως συζητήσαμε πριν, που πρέπει να βελτιωθεί και να είναι ένα καλό περιβάλλον για να μπορείς να θέλεις να πας εκεί. Μετά είναι οι κανόνες με τους οποίους οι καθηγητές διορίζονται, προσλαμβάνονται και αξιολογούνται. Είναι το σύστημα διακυβέρνησης του σχολείου και το τι κάνει ο διευθυντής και ποιες είναι οι ευθύνες και αρμοδιότητες εσωτερικά. Είναι το ποια είναι τα προγράμματα σπουδών και ποια είναι τα βιβλία. Και όλο αυτό καταλήγει και στο πώς μπορείς να βελτιώνεις διαρκώς το τι διδάσκεται στο σχολείο και αυτό φυσικά γίνεται, εξ’ ου και η χρησιμότητα του I.B. του διεθνούς Μπακαλορεά και άλλων αντίστοιχων διεθνών εμπειριών από τους οποίους πρέπει να διδαχθούμε, ακριβώς για να υπάρξει όσμωση με το δικό μας σύστημα. Και θα προσθέσω σε αυτό και ακριβώς και γι’ αυτό επιλέγουμε την πολυτυπία στο σύστημα με τη δημιουργία των δημόσιων Ωνασείων σχολείων, τα οποία πέρα από την εμπειρία των πρότυπων και πειραματικών σχολείων, όπως αυτά από αυτή την κυβέρνηση έχουν πλέον διαρθρωθεί σχεδόν σε όλη τη χώρα και τα οποία αγκαλιάζονται από τις τοπικές κοινωνίες, δημιουργούν έναν πολλαπλασιαστή μέσα στο σύστημα και για να έχουμε εκπαιδευτικές καινοτομίες οι οποίες θα διαχυθούν ευρύτερα στην εκπαίδευση και για να υπάρχει μια συνολική κινητικότητα διαμέσου του δημόσιου συστήματος. Και είναι μια ιστορία επιτυχίας τα πρότυπα πειραματικά σχολεία στη χώρα μας, τα οποία αδίκως και με ιδεοληψία είχαν καταργηθεί στο παρελθόν και τα οποία είναι πολύ σπουδαίο ότι αυτή η κυβέρνηση επενδύει και θα πρέπει να συνεχίσουνε και όλες οι κυβερνήσεις στο μέλλον να επενδύουν.
Ερ: Η άλλη κριτική που δέχεται συνολικά το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ειδικά μετά την ανωτατοποίηση των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, είναι ότι δεν παράγει, θα έλεγα, μεσαίων δεξιοτήτων στελέχη για τις επιχειρήσεις. Υπάρχει τεράστια γκρίνια από τις επιχειρήσεις ότι δε βρίσκουν εξειδικευμένο δυναμικό και ειδικά αυτή η μεταρρύθμιση, σε εισαγωγικά, που είχε γίνει τότε ήταν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τι κάνετε για αυτό; Αυτή τη στιγμή υπάρχουν κλάδοι της οικονομίας οι οποίοι δεν βρίσκουν εργαζόμενους.
Κ. Πιερρακάκης: Λοιπόν. Είναι ένας χώρος τον οποίο έχουμε προτεραιοποιήσει. Και πολύ σύντομα, στις επόμενες εβδομάδες, θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, με σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα, τις λεγόμενες ακαδημίες. Δηλαδή ποια θα είναι η σύλληψη; Η σύλληψη είναι το ότι η επαγγελματική εκπαίδευση δεν έχει πετύχει. Ξεκινάμε με αυτήν την παραδοχή. Τα ΕΠΑΛ είναι στο επίπεδο του λυκείου. Εγώ θα σας έλεγα περισσότερο να σταθούμε εδώ στο επίπεδο των Ι.Ε.Κ. Η επαγγελματική εκπαίδευση, δηλαδή το λεγόμενο επίπεδο 5. Με το επίπεδο 6 να είναι το Bachelor και το επίπεδο 4 να είναι το απολυτήριο του λυκείου. Οι σπουδές οι επαγγελματικές μετά το λύκειο, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, με την έννοια της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ο τρόπος με τον οποίο έχουν πετύχει στην Κεντρική Ευρώπη, εν αντιθέσει με τη νότια, είναι κάτι το οποίο πρέπει να μας προβληματίσει. Εδώ πέρα έχουν ήδη γίνει πολλές μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες με νέα προγράμματα, με νέους οδηγούς κατάρτισης που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Με ένα σύστημα διακυβέρνησης το οποίο εμείς έχουμε εισαγάγει, όπου οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν στο σχεδιασμό αυτών των οδηγών κατάρτισης. Όλα αυτά είναι σημαντικά βήματα. Τώρα αισθανόμαστε ότι ήρθε η ώρα να κάνουμε το επόμενο. Ποιο είναι αυτό; Θέλουμε να φέρουμε ουσιαστικά στο προσκήνιο τη δημιουργία νέων δομών που θα δίνουν και αυτές σπουδές επιπέδου 5 αλλά θα προκύπτουν τα προγράμματα, οι οδηγοί κατάρτισης αυτοί και η διακυβέρνηση των σχολών αυτών, σε μια σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, στοχευμένη σε συγκεκριμένες ειδικότητες και διαρθρωμένη σε όλη την Ελλάδα. Να πω ένα-δύο παραδείγματα συγκεκριμένα σε αυτό. Σε περιοχές οι οποίες είναι οινοπαραγωγικές και στις οποίες η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει αναδείξει το κρασί ως μια αναδυόμενη βιομηχανία, έχει δημιουργηθεί και μια ολόκληρη επιχειρηματική κουλτούρα. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν εφόσον αναζητούμε στελέχη, να μπορέσουμε εμείς σε σύμπραξη μαζί τους να δημιουργήσουμε τις νέες αυτές σχολές οι οποίες θα παράξουν τα εκπαιδευμένα στελέχη τα οποία μετά θα εργαστούν στις επιχειρήσεις αυτές. Και αυτό έχει κι ένα χωρικό χαρακτήρα πολύ έντονο. Βλέπουμε για παράδειγμα ότι υπάρχουν περιοχές στη χώρα μας όπου η φαρμακοβιομηχανία τα πηγαίνει πάρα πολύ καλά αντιστοίχως. Υπάρχουν άλλες περιοχές οι οποίες εστιάζουν σε πολύ συγκεκριμένα προϊόντα του αγροτικού τομέα. Εμείς λοιπόν έχουμε κάνει αυτήν την αποτύπωση και θα έρθει μια νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία θα επιτρέπει αυτού του τύπου τις συμπράξεις να τις πραγματοποιούμε πλέον οργανικά με τον ιδιωτικό τομέα. Να είναι δηλαδή κομμάτι του governance, κομμάτι του συστήματος διακυβέρνησης.
Ερ.: Τελευταία ερώτηση κ. Υπουργέ. Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε με την έλευση των μη κρατικών πανεπιστημίων; Αν είστε ικανοποιημένος από το ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί, γιατί εσείς έχετε πληροφόρηση πού βρισκόμαστε. Και αν περιμένουμε κορυφαία ονόματα για να ανοίξουν παραρτήματα εδώ;
Κ. Πιερρακάκης: Το πρώτο το οποίο θα πω σ’ αυτό είναι το ότι η στρατηγική της διεθνοποίησης του ελληνικού συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αφορά τόσο τη δημόσια όσο και την μη κρατική εκπαίδευση και είναι μια στρατηγική η οποία πρέπει συνολικά να υλοποιηθεί. Γιατί πρέπει να ξεκινήσουμε από το ποιο είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα έχει διαχρονικά αποτύχει στο να μετατρέψει τον εαυτό της σε ένα περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο το πέτυχε η Ιταλία σε μεγάλη κλίμακα ή η Κύπρος σε μικρή. Άρα επειδή έχουμε εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό , εξαιρετική ακαδημαϊκή διασπορά κι έναν υπέροχο τόπο που πολλοί θέλουν να έρθουν, έχουμε μια τεράστια δυνατότητα η οποία μένει αναξιοποίητη εδώ και χρόνια. Οπότε τι ερχόμαστε να κάνουμε; Αφενός να επενδύσουμε στις συμπράξεις των δημόσιων πανεπιστημίων με κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού, αξιοποιώντας και μοχλεύοντας θεσμικές αλλαγές και πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Και από εκεί σας λέω ήδη ότι θα έρθουν κορυφαία ονόματα. Εχουν καταθέσει προτάσεις για κοινά μεταπτυχιακά τα οποία θα γίνουν στη χώρα μας, ονόματα όπως το YALE από αμερικανικά πανεπιστήμια ή το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας ή σχεδόν όλα τα κορυφαία ευρωπαϊκά πανεπιστήμια τα οποία θα δημιουργήσουν joint και dual degrees μεταπτυχιακών με τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια. Άρα θα μπορούμε πάρα πολύ εύκολα σε λίγες εβδομάδες να ισχυριστούμε και να ισχυριστώ κι εγώ προσωπικά ότι ήρθαν αυτά τα κορυφαία ονόματα στην Ελλάδα και μάλιστα δια μέσου των δημοσίων πανεπιστημίων. Και αφετέρου λύνοντας μια ιστορική εκπαιδευτική ανορθογραφία ,η οποία αφορά την απαγόρευση λειτουργίας μη κρατικών οντοτήτων ως πανεπιστημίων στη χώρα μας, όπως αυτή ισχύει εδώ και δεκαετίες. Είχαμε μείνει μόνοι πρακτικά στον πλανήτη , με αυτήν την απαγόρευση. Εκεί ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον. Οι διαδικασίες των αιτήσεων βρίσκονται σε εξέλιξη και θα βρίσκονται μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου. Εκτιμούμε ότι από το Σεπτέμβριο θα ξεκινήσουν να λειτουργούν τα πρώτα μη κρατικά πανεπιστήμια στη χώρα μας. Θα είμαστε σε θέση όμως να κάνουμε πιο συγκεκριμένες ανακοινώσεις ως προς το ποια αυτά θα είναι, αφού θα έχουμε επεξεργαστεί, ιδίως η ανεξάρτητη αρχή, η ΕΘΑΑΕ που κάνει την επεξεργασία, τις πρώτες αιτήσεις. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι υπάρχει ενδιαφέρον. Και το ενδιαφέρον αυτό θα ήθελα να το εντάξουμε σαν ένα κομμάτι ενός ευρύτερου πάζλ της στρατηγικής της διεθνοποίησης η οποία περιλαμβάνει κυρίως το δημόσιο πανεπιστήμιο στον πυρήνα της.
Ερ: Να κάνω και μια ακόμη ερώτηση. κ. Υπουργέ. Τα Ωνάσεια σχολεία που ανακοινώσατε τι ακριβώς θα προσφέρουν στην ελληνική οικογένεια και στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα;
Κ. Πιερρακάκης: Να πούμε καταρχάς ότι μιλάμε για 22 σχολεία, γυμνάσια, λύκεια, άρα πρακτικά για σχολεία σε 11 περιοχές. Όλες οι περιοχές αυτές θα έχουν ένα κοινό. Είναι οι λεγόμενες ευάλωτες περιοχές, δηλαδή περιοχές με κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Η ελληνική κοινωνία έχει αγκαλιάσει τα πρότυπα και τα πειραματικά σχολεία και υπάρχει τεράστια ζήτηση για αυτά. Έχουν εξαιρετικές επιδόσεις σε όλα τα επίπεδα και το βλέπουμε κάθε χρόνο αυτό να βελτιώνεται στο πεδίο. Οπότε τώρα σε μια λογική αύξησης της πολυτυπίας του συστήματος αλλά και στήριξης ειδικά των περιοχών εκείνων που είναι ευάλωτες, ερχόμαστε να συμπράξουμε με το Ίδρυμα Ωνάση, σε μια κουλτούρα συνεργασίας στα πρότυπα του καρδιοχειρουργικού κέντρου. Προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που δίνει το κράτος και ο δημόσιος τομέας μέσα από τη στήριξη της εκπαίδευσης , την καινοτομία και την πρόσθετη διάθεση στήριξης των σχολικών μονάδων και της εκπαίδευσης ευρύτερα από ένα ίδρυμα με το κύρος και την εμπειρία του Ιδρύματος Ωνάση. Και η στήριξη αυτή στην περίπτωση που συζητάμε θα περιλαμβάνει και μεγάλη οικονομική υποστήριξη των σχολικών μονάδων στις περιοχές αυτές από το Ίδρυμα Ωνάση με ποσό που θα φτάνει έως και το ένα εκατομμύριο ευρώ ανά σχολική μονάδα, για τις 22 σχολικές μονάδες. Προβλέπεται και περαιτέρω στήριξη των καθηγητών που θα διδάσκουν σ’ αυτά τα σχολεία μέσω της επαγγελματικής τους εξέλιξης και με την εισαγωγή καινοτομιών στην εκπαίδευση με έναν τρόπο που επίσης θα μας επιτρέψει να διδαχθούμε από πράγματα τα οποία θα συμβούν στο πεδίο και μετά να διαχυθούν αυτά συνολικότερα στο σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αλλά ξανά αν έπρεπε να κρατήσω ένα πράγμα από αυτή τη μεταρρύθμιση , θα κράταγα το γεγονός ότι τα σχολεία αυτά θα δημιουργηθούν σε περιοχές οι οποίες είναι ευάλωτες. Κι αυτό δείχνει κάτι σε σχέση με το πώς αντιλαμβανόμαστε το δημόσιο σύστημα αλλά και το ρόλο των χορηγών και των μεγάλων ιδρυμάτων, όπως το Ίδρυμα Ωνάση σ’ αυτό.
Ερ.: Κύριε Υπουργέ σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την κουβέντα που είχαμε.
Κ. Πιερρακάκης: Σας ευχαριστώ και εγώ. Ήταν μεγάλη χαρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου