Κλειτσιώτης Κωνσταντίνος Βουλευτής Νομού Καβάλα: Ναι στο σχέδιο συνολικής αξιοποίησης, να επανεξεταστεί το θέμα του Μεντρεσέ

Πολλά έχουν ακουστεί και γραφτεί όλο το τελευταίο χρονικό διάστημα για τον σχεδιασμό της διοίκησης του δήμου Καβάλας να ανακατασκευάσει τον Μεντρεσέ, το παλιό οθωμανικό ιερατείο, στο πλαίσιο ενός γενικότερου σχεδίου ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής στις Καμάρες, στο Καρνάγιο και στον Άγιο Νικόλαο. Μιας αυξημένου ιστορικού και πολιτιστικού βάρους περιοχής που είναι αλήθεια ότι κινείται από το όριο της μη αξιοποίησης έως αυτό της χρόνιας υποβάθμισης, κυρίως σε ό,τι αφορά τις Καμάρες. Πολλοί Καβαλιώτες, και όχι μόνο η Πατριωτική Κίνηση Καβάλας, είναι αρνητικοί στην ανακατασκευή του Μεντρεσέ και για λόγους οικονομικούς, αλλά και για συμβολικούς. Πριν σχολιάσω και πάρω θέση αναφορικά με το συγκεκριμένο θέμα και τις αιτιάσεις που έχουν κατατεθεί από όλες τις πλευρές (και από εκείνους που τάσσονται υπέρ του έργου του Μεντρεσέ) θα ήθελα να επισημάνω πως το ενδιαφέρον του δημάρχου κ. Κωστή Σιμιτσή για την ευρύτερη περιοχή των Καμαρών άργησε πολύ, περίπου επτά χρόνια. Άφησε να περάσουν σχεδόν δύο τετραετίες και έρχεται τώρα προεκλογικά να ανακοινώσει το γενικότερο σχέδιο ανάπλασης συνολικού κόστους 3,5 εκατ. ευρώ και χρόνου αποπεράτωσης το 2015.

 

Όσον αφορά ειδικότερα τον Μεντρεσέ (και όχι τις υπόλοιπες αναγκαίες και χρήσιμες παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν), θα ήθελα να ξεκινήσω πρώτα από όλα από το οικονομικό. Είναι πολυτέλεια την περίοδο αυτή της κρίσης, όταν πρέπει να υπολογίζουμε και το τελευταίο ευρώ, να προγραμματίζεται να δαπανηθούν πάνω από 1.000.000 ευρώ μαζί με τις μελέτες (αρχικά είχε ειπωθεί για 1.750.000 ευρώ) από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ για να κατασκευασθεί σχεδόν εξ' αρχής ένα κτίριο σχεδόν κατεστραμμένο και να στεγασθεί σε αυτό το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού (που φυσικά και είναι απαραίτητο να υπάρχει στην Καβάλα), όταν θα μπορούσε για τον ίδιο σκοπό να ανακαινισθεί με πολύ λιγότερα χρήματα ένα από τα πολλά αναξιοποίητα νεοκλασσικά κτίρια της πόλης, για τα οποία το ενδιαφέρον του κ. Σιμιτσή καθ' όλη την διάρκεια της πολυετούς θητείας του είναι σχεδόν μηδενικό. Ή, επίσης, θα μπορούσε να αναπαλαιωθεί μια από τις πολλές εγκαταλελειμμένες καπναποθήκες, οι οποίες συμβολίζουν ένα πολύ μεγάλο και παραγωγικό κομμάτι της ιστορίας όχι μόνο της Καβάλας, αλλά της χώρας ολόκληρης. Όλα είναι θέμα προτεραιοτήτων για τους θεσμικούς φορείς - κυβερνητικούς και αυτοδιοικητικούς - ειδικά σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας έως και ανέχειας. Υπάρχουν στην περιοχή της Καβάλας πλείστα όσα αρχαιοελληνικά ή βυζαντινά μνημεία και χώροι, ή και νεοκλασσικά κτίρια όπως προανέφερα, που χρήζουν αξιοποίησης και για τουριστικούς, αλλά και για ιστορικούς λόγους. Και η αξιοποίηση αυτών έπρεπε να ήταν στις πρώτες προτεραιότητες της δημοτικής Αρχής. Και αφού είχε υλοποιηθεί σε ένα μεγάλο και ικανοποιητικό βαθμό η εν λόγω αξιοποίηση, και εφόσον περίσσευαν χρήματα, ή εξασφαλιζόταν περισσότερα κονδύλια από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, μπορούσαμε ως τοπική κοινωνία να εξετάσουμε και το ενδεχόμενο του έργου του Μεντρεσέ.

 

Φυσικά και πρέπει σεβασμός στα μνημεία και τα κτίσματα όλων των ιστορικών περιόδων, εννοείται και στα οθωμανικά, που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στην μακραίωνη ιστορική παρουσία της Καβάλας. Και βέβαια είναι αδιανόητο να γκρεμίζονται δημιουργήματα της περιόδου της τουρκοκρατίας μόνο και μόνο επειδή είναι οθωμανικά. Αλλά η κάθε περίπτωση οθωμανικού κτίσματος αξιολογείται ξεχωριστά. Στην περίπτωση του Μεντρεσέ δεν συζητείται η καταστροφή ενός οθωμανικού - μουσουλμανικού μνημείου, αλλά η εξ' ολοκλήρου ανακατασκευή του. Θα ξαναχτιστεί σχεδόν από το μηδέν. Ούτε, κατά την γνώμη μου, πιστεύω ότι είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση συμβολικά και σημειολογικά για να στεγάσει το Μουσείο Προφυγικού Ελληνισμού. Ακούστηκε η άποψη πως η αναδημιουργία ενός μνημείου που συμβολίζει πολλά, εθνικά και θρησκευτικά, για τους εξ' ανατολών γείτονές μας θα αποτελούσε πόλο έλξης για Τούρκους και γενικότερα μουσουλμάνους τουρίστες. Πριν λίγες μέρες, την 28η Οκτωβρίου, η Καβάλα με χαρά υποδέχθηκε περισσότερους από 1.000 Τούρκους τουρίστες χωρίς να έχει ανακατασκευάσει τον Μεντρεσέ, γεγονός που αποδεικνύει ότι η περιοχή μας είναι ήδη ελκυστική για τους πολίτες της Τουρκίας και χάρη στις σημαντικές και μεθοδικές προσπάθειες πολλών ετών των τοπικών φορέων και κυρίως των αυτοδιοικητικών και των επιχειρηματικών. Και η ελκυστικότητα αυτή σαφώς έχει περιθώρια βελτίωσης με πολλούς και διάφορους τρόπους. Ωστόσο, όλα υπόκεινται, εκτός από τις προτεραιότητες που επισημάνθηκαν, και στο μέτρο. Όλα κρίνονται με βάση αυτό. Εάν - ως υπόθεση εργασίας το επικαλούμαι - στην Καβάλα είχαν απομείνει π.χ. 5 τζαμιά από την οθωμανοκρατία, θα έπρεπε να τα ανακασκευάσουμε όλα για τον λόγο της προσέλκυσης περισσότερων Τούρκων τουριστών; Δε νομίζω.

 

Το θέμα του έργου στο οθωμανικό ιερατείο, από την στιγμή που έχει αποτελέσει επίκεντρο έντονων επιφυλάξεων για ένα καθόλου αμελητέο τμήμα της κοινωνίας της Καβάλας, η διοίκηση του δήμου και το δημοτικό συμβούλιο θα έπρεπε να λάβουν σοβαρά υπόψη αυτές τις ενστάσεις και να εξετάσουν την πραγματοποίηση του αξιόλογου συνολικού σχεδίου ανάπλασης που ανακοινώθηκε, χωρίς όμως τον Μεντρεσέ, για τον οποίο θα έπρεπε ενδεχομένως να συζητηθεί και να αναζητηθεί - και με την τοπική κοινωνία και φορείς - μια άλλη λύση στο σχετικό ισχύον κανονιστικό νομικό πλαίσιο.