Πώς έχασε το F-15 από το F-14 στη μεγάλη προμήθεια του Ιράν

Παρά την εμφάνιση ενός νέου αεροσκάφους με χαρακτηριστικά stealth το οποίο όμως κανείς γνωρίζει εάν μπορεί να πετάξει ή όχι, η Αεροπορία του Ιράν εξακολουθεί να βασίζεται σε μαχητικά ορόσημα που αν και παλιά εντούτοις εξακολουθούν να έχουν κάτι από την «λάμψη» του παρελθόντος. Ένα από αυτά είναι και το F-14A Tomcat το οποίο και παρά το γεγονός ότι έχει αποσυρθεί από το αμερικανικό Ναυτικό εδώ και 6 χρόνια εξακολουθεί να βρίσκεται σε ιρανική υπηρεσία.

Το Ιράν προμηθεύτηκε συνολικά 80 F-14 Tomcat και το 1979 όταν ο Σάχης της Περσίας ανετρέπετο είχαν παραδοθεί όλα τα αεροσκάφη. Υπάρχει όμως μια ενδιαφέρουσα ιστορία πίσω από την επιλογή του αεροσκάφους από το Ιράν η οποία δεν είναι τόσο γνωστή. Ο Σάχης της Περσίας –και ο τελευταίος μετά την ανατροπή του από την επανάσταση του 1979 - ο Mohammad Rezā Shāh Pahlavī

ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος για την επιλογή του νέου μαχητικού για την Αεροπορία του και την απόφαση ανάμεσα στα δύο αεροσκάφη που ήταν στην κορυφή της λίστας του έμελλε να την πάρει μέσα σε 30 λεπτά.

Τα δύο αυτά αεροσκάφη ήταν τα F-14 και F-15. Μετά από τις παρουσιάσεις των δυνατοτήτων των αεροσκαφών που πραγματοποιήθηκαν από επισήμους της αμερικανικής Αεροπορίας και του Ναυτικού στην Τεχεράνη, ο Σάχης αποφάσισε να δει τα αεροσκάφη από κοντά και να τα αξιολογήσει στις ΗΠΑ στην ΑΒ Andrews. Το «ραντεβού» κλείστηκε για τον Ιούλιο του 1973 όπως και έγινε. Οι πτήσεις επίδειξης των δύο αεροσκαφών επρόκειτο να κρατήσουν 30 ακριβώς λεπτά η κάθε μια από την απογείωση μέχρι και την προσγείωση.

Η ΑΒ Andrews παρέμεινε κλειστή κατά την άφιξη του υψηλού προσκεκλημένου για το σύντομο χρονικό διάστημα που τα δύο αεροσκάφη θα διαγωνίζονταν για να αποσπάσουν την πολυπόθητη παραγγελία. Αποφασίστηκε το F-15 της τότε McDonnell Douglas να πετάξει πρώτο και το F-14 της Grumman δεύτερο.

Τότε είναι που οι δοκιμαστές χειριστές της Grumman Don Evans and Dennis Romano σκαρφίστηκαν το κόλπο που θα έδινε στην εταιρεία τους λίγο αργότερα την παραγγελία. Επειδή το F-15 ήταν ανώτερο από άποψη ισχύος από το F-14 με πολύ καλύτερο λόγο ώσης προς βάρος (1,12 για το F-15 έναντι 0,92 για το F-14) με την έναρξη της τρχοδρόμισης του F-15 το F-14 έθεσε τους κινητήρες του σε λειτουργία έτσι ώστε να κάψει αρκετό καύσιμο και να είναι ελαφρύτερο όταν θα ερχόταν η δική του σειρά. Η επίδειξη του F-15 ήταν όντως εντυπωσιακή και με την «ωμή» δύναμη των κινητήρων του (και τα δύο αεροσκάφη ήταν δικινητήρια) κατόρθωσε να αποσπάσει τα ευμενή σχόλια πραγματοποιώντας μια πλήρη στροφή 360 μοιρών με 7 g. .

Το πρόγραμμα της επίδειξης ήταν το ίδιο και για τα δύο αεροσκάφη, έτσι ώστε να βγει και κάποιο συμπέρασμα και αυτό και είχε συμφωνηθεί να περιλαμβάνει απογείωση με χρήση της μέγιστης ισχύος με χρήση μετακαυστήρα, γρήγορη άνοδο με ελιγμό Immelman, χαμηλή διέλευση με υψηλή ταχύτητα, δύο κλειστούς ελιγμούς με υψηλά g σε χαμηλό ύψος επίδειξη πτήσης με γωνία προσβολής και πολύ χαμηλή ταχύτητα και τέλος προσγείωση.

To F-14 θα ήταν αδύνατο να ακολουθήσει το πρόγραμμα του F-15 με την ίδια επιτυχία λόγω μειωμένης ώσης αλλά όπως αναφέρθηκε οι χειριστές της Grumman φρόντισαν έτσι ώστε να κάψουν αρκετό καύσιμο αφήνοντας στις δεξαμενές του Tomcat μόνο 2500 λίβρες καυσίμου (το 1/8 του συνολικού καύσιμου που μπορεί να πάρει εσωτερικά) με κίνδυνο το αεροσκάφος να μείνει χωρίς καύσιμα στην 30λεπτη πτήση επίδειξης. Παρόλα αυτά αποφάσισαν να το ρισκάρουν.

Το αεροσκάφος απογειώθηκε με τη μέγιστη ισχύ των δύο DF-30 και πραγματοποίησε το ίδιο πρόγραμμα με το F-15 και σχεδόν με την ίδια ενεργειακή απόδοση με το F-15 καθώς ήταν σχεδόν άδειο από καύσιμο!

Κατά τη διάρκεια όμως ενός περάσματος πάνω από το Σάχη το πλήρωμα του F-14 αποφάσισε να χρησιμοποιήσει αυτό που δεν είχε το F-15: Τις πτέρυγες μεταβλητής γεωμετρίας. Έτσι έφεραν τις δύο πτέρυγες σε πλήρως ανεπτυγμένη θέση τραβώντας όσα g μπορούσε να «μαζέψει» το Tomcat πραγματοποιώντας μια αρκετά κλειστή στροφή –αρκετά πάντως μικρότερη από αυτή του F-15 – προκαλώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα με τους στροβιλισμούς που προκαλούνται από τον αέρα και της κυκλοφορίας του στην επιφάνειά τους να κινείται πολύ κοντά στο φαινόμενο της αποκόλλησης του οριακού στρώματος.

Ήταν μια στροφή των 360 μοιρών με πλήρη στοιχεία και με 8,5 g ενώ στη συνέχεια επιτάχυνε στους 400 κόσμους στην έξοδό της.. Σαν να μην έφτανε αυτό το F-14 πραγματοποίησε ένα touch-and-go όπου στην απογείωση χρησιμοποιώντας πάλι μετακαυστήρα πραγματοποίησε σχεδόν κάθετη άνοδο και με ελάχιστο πια καύσιμο προσγειώθηκε με διαμόρφωση αεροπλανοφόρου για να σταματήσει 300 μέτρα πιο μετά.

Ο Σάχης ενθουσιάστηκε τόσο πολύ από την επίδειξη του F-14, που βέβαια δεν αντικατόπτριζε την επιχειρησιακή δυνατότητα του F-14, αλλά πάντως έτσι ενθουσιασμένος πο6υ ήταν κατευθύνθηκε προς το F-14 για να συγχαρεί το πλήρωμα αγνοώντας επιδεικτικά τον πιλότο του F-15.

Μέσα σε 30 λεπτά είχε πάρει την απόφασή του. Αυτό που σίγουρα αγνοούσε τότε είναι πως το αεροσκάφος που διάλεγε τότε σχεδόν 35 χρόνια μετά ενδέχεται να έρθει αντιμέτωπο με αμερικανικά μαχητικά πάνω από τον Κόλπο εάν τα πράγματα οδεύσουν προς τα εκεί. (deencenet)