Η διασφάλιση των κοιτασμάτων

• Αυτή πρέπει να είναι η πρώτη και ύψιστη προτεραιότητα - 
• Τα παιγνίδια που παίζονται με το φυσικό αέριο, οι μεγάλοι παίχτες και γιατί η Κύπρος καλείται να διασφαλίσει τα κοιτάσματα και με ισχυρές συμμαχίες
• ΝΑ ΠΕΙΣΟΥΜΕ ότι η Κύπρος είναι σοβαρός και αξιόπιστος εταίρος, σύμμαχος και συνεργάτης

Το Υπουργικό Συμβούλιο, σε συνεδρία του την περ. Τρίτη, αποφάσισε να προχωρήσει σε αδειοδότηση ακόμα τεσσάρων τεμαχίων της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Έτσι, θα αρχίσει διαπραγματεύσεις με την κοινοπραξία της γαλλικής Total (65%), της ρωσικής Novatec (17%) και της GPB Global, τράπεζας του ρωσικού κολοσσού Gazprom για το τεμάχιο 9. Στην Total δόθηκε και το τεμάχιο 11. Το τεμάχιο 2 και το τεμάχιο 3 το Υπουργικό αποφάσισε να δώσει στην κοινοπραξία της ιταλικής εταιρείας Eni (80%) με τη νοτιοκορεατική Kogaz (20%). Ο αρμόδιος υπουργός Εμπορίου, Νεοκλής Συλικιώτης, σε δηλώσεις του, είπε ότι το σκεπτικό πίσω από την παραχώρηση των τεμαχίων ήταν κυρίως η δημιουργία οικονομίας κλίμακας, επειδή τα τέσσερα νέα τεμάχια βρίσκονται, τα τρία πλησιέστερα προς τα ισραηλινά ενώ το τέταρτο, ο αρ. 11, εφάπτεται του τεμαχίου 12, που ήδη παραχωρήθηκε στην Noble Energy.

Υπολογίζεται ότι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ ανέρχονται στα 60 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Όταν αρχίσει η εκμετάλλευσή τους, σε μερικά χρόνια, η Κύπρος αναμένεται να αποκομίσει δεκάδες δισεκατομμύρια. Αυτά θα εισρεύσουν στο νεοσύστατο Ταμείο Υδρογονανθράκων. Όπως ο Ν. Συλικιώτης δήλωσε, το Ταμείο θα λειτουργεί στο πρότυπο του νορβηγικού μοντέλου. Τι είναι αυτό; Διεθνώς θεωρείται ως το πλέον αξιόπιστο, διαφανές και ελκυστικό σύστημα. Οι Νορβηγοί επενδύουν τα χρήματα που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου, τα οποία αντιστοιχούν στο 25% του συνολικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, σε προγράμματα χρηματοδότησης με άξονα την ευημερία των πολιτών της χώρας, μέχρι και τις επόμενες γενιές.

Ζητείται διαφάνεια
ΟΛΑ τα κόμματα, με ανακοινώσεις τους και δηλώσεις αξιωματούχων τους, χαιρέτισαν τη νέα αδειοδότηση τεμαχίων σε εταιρείες από τέσσερις χώρες. Παράλληλα, τα περισσότερα ζήτησαν διαφάνεια στις διαδικασίες και ενημέρωση των κομμάτων για όσα διαμείβονται. Ιδιαίτερα μετά από δημοσιεύματα που, κατ΄ ισχυρισμόν, φέρουν τον εκάστοτε υπουργό περίπου να οικειοποιείται τον ορυκτό πλούτο της Κύπρου. Αυτά αφορούσαν την Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΚΡΕΤΥΚ), που συστάθηκε χωρίς να ενημερωθούν τα κόμματα και χωρίς να γνωρίζουν, όπως υποστηρίζουν, το ακριβές περιεχόμενο του καταστατικού της. Ο αρμόδιος υπουργός αντέδρασε έντονα και επισήμανε ότι στηρίχτηκε στις συμβουλές της Νομικής Υπηρεσίας.

Μετά την παραχώρηση των τεσσάρων οικοπέδων ανακύπτει πιο έντονη η αναγκαιότητα πλήρους διαφάνειας στις διαδικασίες που ακολουθεί η Κυβέρνηση, ειδικά μετά την απόφαση για σύσταση Ταμείου για τους Υδρογονάνθρακες, που θα λειτουργήσει ως ανεξάρτητος θεσμός, θα το διαχειρίζεται η Κεντρική Τράπεζα αλλά θα υπόκειται σε έλεγχο από το Υπουργείο Οικονομικών και πιθανόν από τη Βουλή. Είναι αναμενόμενο ότι τα κόμματα θα ζητήσουν να έχουν λόγο και ρόλο στη διαχείριση του Ταμείου, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι ο νυν Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας είναι ιδεολογικός και κομματικός φίλος του προέδρου Χριστόφια.

Ο φόβος της Τουρκίας και η εμπορική συμφωνία με τις εταιρείες εξόρυξης
ΤΟ ΑΚΕΛ, διά του Εκπροσώπου του, υποστήριξε ότι η απόφαση του Υπουργικού στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στο κριτήριο της ασφάλειας και πρόσθεσε πως, το γεγονός ότι οι εταιρείες-κολοσσοί προέρχονται από σημαντικές χώρες, ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που επιλέχθηκαν, αναφέροντας το μέγεθος των εταιρειών, τη σημασία και τις δυνατότητές τους, ως άλλους σημαντικούς παράγοντες. Ο Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ αναφέρει μέρος της πραγματικότητας. Το πιο σημαντικό είναι ότι η επιλογή των τεσσάρων τεμαχίων έγινε σε περιοχές που δεν αμφισβητούνται από την Τουρκία ή για να μην… ενοχληθεί η Βρετανία και οι Βάσεις.

Όπως είναι γνωστό, διά του απορριφθέντος σχεδίου Ανάν, η Βρετανία επιδίωκε να διασφαλίσει δήθεν δικαιώματά της στη θαλάσσια περιοχή απέναντι από τις Βάσεις, όπου τώρα βρίσκεται το τεμάχιο 1. Από την άλλη, αγνοήθηκαν π.χ. τα τεμάχια 7 και 8, που εφάπτονται ή βρίσκονται πλησίον του 11 και του 12. Αν είναι ορθός ο συλλογισμός ότι η Κυβέρνηση θέλησε να αποφύγει τριβές ή και να εξοργίσει την Τουρκία, αυτό σημαίνει ότι αυτόβουλα η Κυπριακή Δημοκρατία έμμεσα εκχώρησε ή υποβάθμισε κρατική κυριαρχία σε τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ, διά τον φόβον τουρκικών αντιδράσεων. Μέχρι την ώρα που σύρονται αυτές οι γραμμές, η κατοχική Τουρκία δεν είχε αντιδράσει καθόλου.
Κι αυτό σε αντιδιαστολή προς τις απειλές, που το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε διατυπώσει, με ανακοίνωσή του, τον περ. Μάιο, προς τις 15 εταιρείες που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τον δεύτερο γύρο αδειοδότησης. Στις αρχές Αυγούστου το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επανήλθε στις προειδοποιήσεις του εναντίον ξένων εταιρειών και τις καλούσε να μη συμμετάσχουν στον δεύτερο γύρο.

Πέραν αυτών πρέπει να επισημανθεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε ή θα υπογράψει με τις ξένες πετρελαϊκές εταιρείες εμπορική συμφωνία. Οι ξένοι κολοσσοί ανήκουν σε μεγάλες χώρες (ΗΠΑ, Ισραήλ, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία, Ν. Κορέα). Έμμεσα, η εμπλοκή τους στην αναζήτηση και εξόρυξη κυπριακού φυσικού αερίου είναι μία εξασφάλιση για την Κυπριακή Δημοκρατία και αυτό επιβεβαιώθηκε πέρσι όταν επισημοποιήθηκε από την Noble Energy η ανακάλυψη μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου. Η Τουρκία κινητοποίησε αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις κοντά στην εξέδρα αλλά δεν αποτόλμησε οτιδήποτε επειδή και το Ισραήλ όπως και οι ΗΠΑ, με πλοία και αεροπλάνα περιπολούσαν στην περιοχή. Η τωρινή σιωπή της Τουρκίας και η μη αντίδρασή της στην παραχώρηση αδειών σε ξένες εταιρείες, δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Εκτός και αν η Άγκυρα θεωρεί ότι… νίκησε τη Λευκωσία, απλώς και μόνο επισείοντας τον μπαμπούλα αντιδράσεων και απειλών.

Οι στρατηγικοί εταίροι
ΤΙΣ τελευταίες ημέρες, δύο υποψήφιοι για την προεδρία, ο Γ. Λιλλήκας και ο Ν. Αναστασιάδης και ο ΓΓ του ΑΚΕΛ βρέθηκαν στη Μόσχα. Ο Γ. Λιλλήκας, μετά τις επαφές του με Ρώσους αξιωματούχους, υποστήριξε ότι πρέπει να επιδιωχθεί από τη Λευκωσία μια στρατηγική συνεργασία με τη Ρωσία, πέραν των άριστων επενδυτικών, οικονομικών, τουριστικών και άλλων σχέσεων με τη χώρα αυτή. Είναι εφικτή μια τέτοια συνεργασία; Μπορεί η Κύπρος να επιδιώξει και να επωφεληθεί, και πώς, από μια στρατηγική συνεργασία με τη Ρωσία; Ας μη λησμονείται ότι η ΕΕ επιχειρεί εδώ και καιρό να απεξαρτηθεί από τον ρωσικό ενεργειακό συσφιγκτήρα βόα. Το κυπριακό και το ισραηλινό φυσικό αέριο είναι μια ισχυρή ώθηση προς την κατεύθυνση της απεξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία. Τι θα κάνει η Κύπρος, μάλλον ο επόμενος Πρόεδρος;

Να μην παροράται ότι η Κύπρος βρίσκεται στην πιο ασταθή -πολιτικά, οικονομικά, ενεργειακά και στρατηγικά- περιοχή του κόσμου. Και σε αυτή την περιοχή παίζονται και ταυτόχρονα συγκρούονται τρομακτικά συμφέροντα και ασκούνται επιρροές, που ξεπερνούν το μπόι της μικρής Κύπρου. Οι μεγάλοι παίχτες είναι οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Ρωσία, που επιδιώκει να εδραιωθεί ξανά εν δυνάμει στη Μεσόγειο και ειδικά στην Ανατολική, η ΕΕ, η Κίνα, η Γαλλία, η Γερμανία. Και μόνο να κοιτάξει κανείς τον χάρτη της περιοχής και να προσμετρήσει τα συμφέροντα που διαπλέκονται και συγκρούονται, κατανοεί τα παιγνίδια που παίζονται. Δυστυχώς, για την Κύπρο και για την Ελλάδα, τώρα που η γεωπολιτική επιδρά ενεργά στην περιοχή και το φυσικό αέριο αναδεικνύεται σε ισχυρό μέσο άσκησης αποδοτικής πολιτικής για τα συμφέροντα του Ελληνισμού, αυτές είναι οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά αποδυναμωμένες, έναντι μιας Τουρκίας που επιμένει με αλαζονεία να κάνει τον νταή και να διεκδικεί, χωρίς αποτέλεσμα, την ηγεσία των μουσουλμάνων.

Η συνεργασία με τη Γαλλία
Οι εταιρείες πετρελαίων είναι μία ισχυρή αλλ’ όχι η πιο αποτελεσματική ασπίδα για τη θωράκιση των κυπριακών υδρογονανθράκων. Η πιο σημαντική πτυχή, που ούτε η Κυβέρνηση ούτε τα κόμματα αλλ’ ούτε και οι υποψήφιοι εξετάζουν, είναι η ασφάλεια του ορυκτού πλούτου μας. Αυτή προϋποθέτει, πρώτον, σύσταση μιας ειδικής δύναμης, όπως έπραξαν οι Ισραηλινοί, για την ασφάλεια των εξεδρών και της διοχέτευσης του φυσικού αερίου στα τερματικά ή και των αγωγών.

Δεύτερον, τη σύμπηξη συμμαχιών πολυδιάστατων συμφερόντων και με τις χώρες, από τις οποίες προέρχονται οι εταιρείες. Τρίτον, ισχυροποίηση και τεχνολογική αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς, ανεξάρτητα από την κρίση. Αν παρ΄ ελπίδα η Τουρκία επιχειρήσει οτιδήποτε εναντίον των εξεδρών μας, ποιος θα την εμποδίσει;

Ο Ν. Αναστασιάδης, π.χ., υποστηρίζει ότι αν εκλεγεί Πρόεδρος θα προχωρήσει στη σύμπηξη συμμαχιών με όσες χώρες μπορούν να μας βοηθήσουν στο Κυπριακό και, προφανώς, και στο ενεργειακό. Μια από αυτές είναι η Γαλλία, με την οποία η Κύπρος ανέκαθεν διατηρεί άριστες σχέσεις. Την περ. Τετάρτη, κατά τη συνάντηση κυπριακής κοινοβουλευτικής αντιπροσωπίας με Γάλλους επισήμους, μεταξύ αυτών και ο υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, από γαλλικής πλευράς επισημάνθηκε πως: Το εκδηλωθέν ενδιαφέρον για συνεργασία με την Κύπρο στον τομέα της ενέργειας αλλά και σε άλλους στρατηγικούς, για τις δύο χώρες, τομείς, αποτελεί σημαντική εξέλιξη με ευρείες προοπτικές προς όφελος της ανάπτυξης.

Σε επισήμανση της κυπριακής αντιπροσωπίας για την ανάγκη άσκησης διεθνών πιέσεων προς την Τουρκία, ώστε να τερματίσει τις απειλές της κατά της άσκησης, από την Κυπριακή Δημοκρατία, των κυριαρχικών ενεργειακών της δικαιωμάτων, ο κ. Fabius συμφώνησε στην αναγκαιότητα διεθνούς στήριξης προς την Κύπρο στην άσκηση της ενεργειακής της πολιτικής. Να υπενθυμίσουμε πως και οι ΗΠΑ, στην κορύφωση των τουρκικών απειλών κατά της Κύπρου, όπως η ΕΕ και άλλες χώρες, συμπαραστάσθηκαν στη Λευκωσία. Αυτά τι υποδηλώνουν και τι απαιτούν; Σοβαρή και υπεύθυνα ξεκάθαρη πολιτική εκ μέρους τής (επόμενης) κυβέρνησης ώστε, αφού ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας, να πείσουμε ότι η Κύπρος είναι σοβαρός και αξιόπιστος εταίρος, σύμμαχος και συνεργάτης σε όλους τους τομείς των διακρατικών και διεθνών σχέσεων.

Του Σάββα Ιακωβίδη