Περί Παιδείας του Παναγιώτη Καταγή

 Όλοι μας ζούμε και βιώνουμε σήμερα αυτό που λέμε Δημόσιο σχολείο. Υπάρχει κάποιος άραγε που πιστεύει ότι ικανοποιείται η συνταγματική επιταγή για δημόσια και δωρεάν παιδεία όταν ένας μαθητής του Λυκείου επιβαρύνει κατά χιλιάδες ευρώ τον οικογενειακό προϋπολογισμό;

πως η παιδεία μας προάγει την κριτική σκέψη;

πως οι νέοι μας έχουν ίσες ευκαιρίες για μόρφωση και πως επιτέλους υλοποιούνται οι στόχοι και οι σκοποί της Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης;

Αντιθέτως, όλοι γνωρίζουμε ότι το Ελληνικό δημόσιο σχολείο βρίσκεται σε παρατεταμένη παρακμή, ότι η εκπαίδευση που παρέχεται σ’ αυτό διαπνέεται μόνο από μια εξεταστική λογική, χωρίς να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μορφωτικής διαδικασίας, και ότι το παρόν εκπαιδευτικό σύστημα παράγει μελλοντικούς ανέργους και πολίτες για να καλύψουν τις ανάγκες του παρελθόντος και όχι να υπηρετήσουν τις επιταγές του μέλλοντος, όπως εξάλλου οφείλει. Πούλησε ελπίδες και καλλιέργησε ψευδαισθήσεις για δήθεν κατάργηση των εξετάσεων και άλλα απατηλά όνειρα˚ όμως, όπως έχει γραφεί, «μετεξελίσσεται» κουβαλώντας στις αποσκευές

του τον τριπλασιασμό των γραπτών εξετάσεων, τη διόγκωση της παραπαιδείας, την επιδείνωση του οικογενειακού προγραμματισμού, την αύξηση του άγχους των μαθητών και τη μετάταξη ενός μεγάλου αριθμού αυτών στη μεταγυμνασιακή κατάρτιση, χωρίς φυσικά να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές.

Δεν έχουμε, λοιπόν, το δικαίωμα να θυσιάζουμε ολόκληρες γενιές νέων ανθρώπων με συνεχείς πειραματισμούς και «μεταρρυθμίσεις» από τους εκάστοτε υπουργούς Παιδείας. Είναι, πλέον,  απαραίτητος ένας κεντρικός σχεδιασμός, που ποτέ μέχρι τώρα δεν έγινε, που θα ξεκινάει ταυτόχρονα από την Προσχολική Αγωγή μέχρι τις εξειδικευμένες πανεπιστημιακές σπουδές. Αυτός θα προκύψει μέσα από ένα έντιμο και ειλικρινή διάλογο μεταξύ όλων των κομμάτων και των Κοινωνικών φορέων, που θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τα νέα οικονομικά δεδομένα και το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η εκπαίδευση και κυρίως η τεχνική – επαγγελματική σαν κινητήριος μοχλός της ανάπτυξης.

Τη σημασία δε της τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης στην ανάπτυξη της χώρας μας είχε επισημάνει από το 1951 η ΟΥΝΕΣΚΟ και ενστερνίστηκε με πάθος ο «Γέρος της Δημοκρατίας» Γ. Παπανδρέου που το 1965 μιλώντας στη Βουλή κατά την κατάθεση Σχεδίου Νόμου γι’ αυτήν ανέφερε επιγραμματικά τα εξής: «Οικονομική ανάπτυξις δεν είναι δυνατή χωρίς τεχνικήν πρόοδον. Και επειδή η τεχνική πρόοδος προϋποθέτει, κατά κύριον λόγον, ανθρώπινον δυναμικόν, θεωρητικώς και πρακτικώς κατηρτισμένον, ικανόν να αντιμετωπίζει επιτυχώς τας συγχρόνους απαιτήσεις της παραγωγής αγαθών, είναι αυτονόητον ότι τίποτε δεν είναι δυνατόν να κατορθωθεί εις τον τομέα τούτον της εθνικής δραστηριότητας χωρίς μίαν επιμελώς συγκροτημένην και καλώς λειτουργούσαν τεχνικήν εκπαίδευσην».

Η πατρίδα μας σήμερα χρειάζεται ένα μαζικό κίνημα «ανταπόκρισης στο μέλλον» που θα προσφέρει διέξοδο στα αδιέξοδα των σχολείων και των πανεπιστημίων˚ ένα κίνημα που θα στοχεύει στην ουσιαστική μεταρρύθμιση της οργανωτικής διάρθρωσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος, στην επαναστατικοποίηση των διδακτικών προγραμμάτων, στη ριζική αναθεώρηση των αναλυτικών προγραμμάτων και των παιδαγωγικών μεθόδων και τέλος στην προώθηση μιας κατεύθυνσης προσανατολισμένης στο αύριο.

Ο εκσυγχρονισμός της παιδείας και των λειτουργιών της είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση του έθνους μας. Γι’ αυτό, λοιπόν, πολύ ορθά ο Ρήγας Βελεστινλής έγραφε: «Όλοι, χωρίς εξαίρεση, έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα˚ εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη».