ΚΥΠΡΟΣ «Φούσκα» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

Φούσκα» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

Στο προηγούμενο άρθρο είχαν επισημανθεί τα εξής: Α) «Φούσκα» συμβαίνει όταν μεγάλο μέρος του πληθυσμού επενδύει μαζικά σε ένα αγαθό με δανεικά χρήματα, χωρίς η επένδυση να αποδίδει τα αναμενόμενα. Β) Μετανάστευση υψηλά καταρτισμένου προσωπικού σημαίνει απώλεια για την κοινωνία.

Η έκδοση της Στατιστικής Υπηρεσίας για τη χρονιά 2009/10 μας βοηθά να αντιληφθούμε ότι η πρώτη επισήμανση ισχύει απόλυτα για την Κύπρο. Αναφέρεται ότι φοιτούν στον παιδαγωγικό κύκλο σπουδών 2.852 Κύπριοι προπτυχιακοί φοιτητές. Εάν αναλογιστούμε ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων στη δημοτική εκπαίδευση το τελευταίο άτομο που βρίσκεται ήδη στους καταλόγους διοριστέων θα διοριστεί σε 15 χρόνια, τότε συνειδητοποιούμε τις τεράστιες διαστάσεις που αναμένεται να λάβει το ήδη υφιστάμενο πρόβλημα εξεύρεσης εργασίας.
Βλέποντας τον πιο πάνω πίνακα, μπορεί ο αναγνώστης να αντιληφθεί ότι παρόμοιο πρόβλημα υπάρχει και σε άλλους κλάδους σπουδών.

Η Κυβέρνηση επενδύει ένα σημαντικό ποσό σε κάθε μαθητή που πλησιάζει τις €100.000 μέχρι να αποφοιτήσει από το λύκειο. Στη συνέχεια, για κάθε φοιτητή που φοιτά σε δημόσια τριτοβάθμια σχολή σε 4 χρόνια επενδύει περίπου €50.000 («Στατιστικές της Εκπαίδευσης 2009/10», Στατιστική

Υπηρεσία, 2012, σελ.6). Εάν προσθέσουμε το κόστος διαβίωσης για κάθε επιστήμονα που επωμίζεται η οικογένειά του από τη γέννηση μέχρι να αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο, τότε το συνολικό κόστος ξεπερνά κατά πολύ τις €200.000.

Έχοντας υπόψη το πιο πάνω ποσό, η ζημιά τόσο για το κράτος όσο και για τις οικογένειες είναι τεράστια, όταν ένας νέος επιστήμονας παραμένει άνεργος. Επίσης, ζημιά θεωρείται και όταν ένας νέος επιστήμονας πηγαίνει σε κάποια άλλη χώρα να δουλέψει, καθώς τα λεφτά που επένδυσε το κυπριακό κράτος τα επωφελείται ένα άλλο κράτος. Εάν 1.000 Κύπριοι φοιτητές δουλεύουν στο εξωτερικό, είναι σαν η κυπριακή κυβέρνηση να δανείζει σε άλλες κυβερνήσεις για δωρεάν εκμετάλλευση ένα κεφάλαιο πέραν των €200.000.000. Στο κόστος δεν συνυπολογίζεται η ζημιά λόγω διαρροής και μη αξιοποίησης του διανοητικού κεφαλαίου (braindraining).

Το κράτος έχει καθήκον να εμποδίσει τη φούσκα αυτή. Πιθανός τρόπος περιορισμού του εν λόγω φαινομένου είναι η σύνδεση των επιχορηγημένων θέσεων φοίτησης με τις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας. Για παράδειγμα, η υφιστάμενη επιχορήγηση 2.853 φοιτητών Παιδαγωγικής αποτελεί τεράστια σπατάλη, εφόσον οι πλείστοι θα διεκδικήσουν εργασία συναφή της ειδικότητάς τους περίπου μετά από 20 χρόνια.

Επιπρόσθετα, με την πιο πάνω εξοικονόμηση των χρημάτων θα μπορούσε να ενισχυθεί η δωρεάν παιδεία σε επιστημονικά πεδία που όντως έχουν απήχηση στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Για παράδειγμα, μέρος των χρημάτων θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στη βασική, εφαρμοσμένη αλλά και βιομηχανική έρευνα, η οποία μπορεί να απορροφήσει εκατοντάδες ή και χιλιάδες διδακτορικούς φοιτητές, μειώνοντας σημαντικά την ανεργία μεταξύ των νεαρών επιστημόνων. Ακόμη, η κίνηση αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει πλούτο για τη χώρα μας.

Εν κατακλείδι, όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο, δεν έχει σημασία πόσα ξοδεύεις αλλά πώς ξοδεύεις και σίγουρα δεν πρέπει να ξοδεύονται χρήματα με τρόπο που να ενισχύεται οποιαδήποτε «φούσκα».

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

η σημερινή