«Βόμβα» πετρελαίου στις 30 Ιουνίου!

Αγωνιώδη έκκληση προς τις ΗΠΑ και τους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης απευθύνει η (απερχόμενη) κυβέρνηση του κ. Λ. Παπαδήμου για τη διασφάλιση επαρκών και φθηνών προμηθειών πετρελαίου της χώρας μας πέραν της 30ής Ιουνίου, ενώ η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χ. Κλίντον ελπίζεται ότι θα παρέμβει στη Σαουδική Αραβία για τη στήριξη της προσπάθειας ενεργειακής τροφοδοσίας της Ελλάδας.

Η σοβαρότατη πιθανότητα έλλειψης πετρελαίου (και παράλληλης ανόδου των τιμών όσων ποσοτήτων που εξασφαλίζονται) οφείλεται στη σταδιακή υλοποίηση των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν σε αντίποινα του συνεχιζόμενου, χωρίς έλεγχο από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας,

πυρηνικού προγράμματός του.

Η Ελλάδα, που επί σειράν ετών προμηθευόταν το μέγιστο μέρος των εισαγόμενων ποσοτήτων από το Ιράν με συμφέροντες πιστωτικούς όρους, εξασφάλισε, στα μέσα Φεβρουαρίου, από την Ε.Ε. την ένταξή της σε ένα «μεταβατικό καθεστώς» ως τις 30 Ιουνίου, ώστε να αναζητηθούν εναλλακτικές πηγές. Παρόμοια εξαίρεση εξασφαλίστηκε, στα τέλη Μαρτίου, και από τις ΗΠΑ («waiver» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του υπουργείου Οικονομικών), αλλά η εμπλοκή και πολλών άλλων αμερικανικών υπηρεσιών στο ζήτημα, όπως και η προεκλογική περίοδος στην Ουάσινγκτον, δεν διευκολύνει ουσιαστικές και επί μακρόν συνεννοήσεις. Η ανάλογη προθεσμία των ΗΠΑ λήγει στα τέλη Σεπτεμβρίου, που θεωρείται το επόμενο «σημείο μηδέν», ειδικά, για την Ελλάδα.

Σύμφωνα με έγκυρες διπλωματικές πηγές, καθώς οι προθεσμίες εκπνέουν, η ελληνική πλευρά εστιάζει τις κινήσεις της στα ακόλουθα σημεία:

1. Υποβολή αιτήματος της κυβέρνησης και των διυλιστηρίων (ΕΛ.ΠΕ. και Μότορ Οϊλ) προς ξένες τράπεζες για την παροχή πιστωτικών διευκολύνσεων, ώστε να αναζητηθούν ποσότητες πετρελαίου από άλλες χώρες. Οι επαφές του τελευταίου διμήνου με αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν, κυριολεκτικά, απογοητευτικές, λόγω του κινδύνου χρεοκοπίας της Ελλάδας. Θεωρείται αυτονόητο ότι, ως αποτέλεσμα της μετεκλογικής ρευστότητας, υφίστανται ελάχιστες ή και μηδενικές πιθανότητες αλλαγής στάσης των ξένων πιστωτικών ιδρυμάτων.

2. Αγορά μεγαλύτερων ποσοτήτων και με ευνοϊκούς όρους από τη Σαουδική Αραβία προς την οποία είχε ήδη παρέμβει, τον Μάρτιο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ωστόσο, αν και η αρχική απάντηση της κυβέρνησης του Ριάντ ήταν θετική στο σκέλος των αυξημένων ποσοτήτων προς την Ελλάδα, δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη τα προσδοκώμενα και, κυρίως, υπήρξε απορριπτική στάση ως προς το αίτημα πιστωτικών διευκολύνσεων. Τώρα η ελληνική κυβέρνηση ζητεί από τη Χίλαρι Κλίντον να παρέμβει και να εξαντλήσει την επιρροή της προς τη Σαουδική Αραβία.

3. Βολιδοσκόπηση της Ουάσινγκτον για τη δυνατότητα μιας «δεύτερης γραμμής εξαίρεσης» της Ελλάδας από τις κυρώσεις, με την επίκληση της οικονομικής κρίσης. Η καταρχήν απόφαση των ΗΠΑ για την εξαίρεση, συνολικά, 10 μελών της Ε.Ε. λήγει στις 30 Ιουνίου (όπως, δηλαδή, και η κοινοτική προθεσμία), ενώ υφίσταται και μια επιπλέον τρίμηνη περίοδος χάριτος για την ολοκλήρωση των σχετικών τραπεζικών συναλλαγών. Η Αθήνα ελπίζει ότι, λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης, η χώρα μας θα αποτελέσει ειδική περίπτωση, θα αντιμετωπιστεί με διαφορετικό τρόπο και θα εξασφαλίσει μια ακόμα εξαίρεση-περίοδο χάριτος από τις ΗΠΑ.

Ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι οι ΗΠΑ, αφενός, αντιμετωπίζουν τα 10 μέλη της Ε.Ε. σαν «πακέτο» στις αποφάσεις τους και, αφετέρου, φέρονται διατεθειμένες να χρησιμοποιήσουν το θέμα σαν αντίβαρο σε άλλα ενεργειακά θέματα (ιδιωτικοποίηση των ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ, παρουσία της Ρωσίας κ.λπ.).

Σημειώνεται ότι η κυρία Κλίντον αναμένεται να επισκεφθεί τον Ιούνιο την Κωνσταντινούπολη, για να συμμετάσχει στις εργασίες του διεθνούς αντιτρομοκρατικού φόρουμ, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις για πιθανότητα επίσκεψής της και στην Αθήνα.

Αλέξανδρος Τάρκας