Όπως είπε πρόσφατα ο ιστορικός Jürgen Kocka, οι μεγάλες κρίσεις του καπιταλισμού, αποτελούν καταλύτες μεταρρύθμισής του. Αυτό όμως αποτελεί τόσο ελπίδα, όσο και προειδοποίηση. Αν η κρίση χρέους είναι να βοηθήσει, τότε θα πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία σήμερα.
Οι κρίσεις του καπιταλισμού είναι αυτές που επέφεραν την θεσμοθέτηση των κρατικών ελέγχων, το ίδιο το κοινωνικό κράτος, αλλά και το κεϋνσιανό οικονομικό μοντέλο που κυριαρχούσε μέχρι πρότινος.
Στη συνέχεια όμως, επιβλήθηκαν και πάλι τα ισχυρά συμφέροντα. Μια από τις εξηγήσεις της σύγχρονης κατάστασης είναι και το γεγονός ότι στη Γερμανία, που κυβερνάται από συνασπισμό Σοσιαλδημοκρατών και Πράσινων, απορυθμίστηκε ότι ήταν ρυθμισμένο, και διαλύθηκε η όποια αναδιανομή πλούτου είχε επιτευχθεί.
Μαθαίνουμε τίποτα από τη σημερινή κρίση; Μάλλον όχι. Στον αγώνα τους εναντίον των αγορών, για να σώσουν το ευρώ, οι κυβερνήσεις απλά μας υπενθυμίζουν το ποιος διατηρεί τη πραγματική ισχύ.
Αντί να προσπαθήσουν να νικήσουν τις αιτίες της πολιτικοοικονομικής κρίσης, μας τις παρουσιάζουν σαν την λύση στο πρόβλημα. Αυτό που απομένει για το κράτος, είναι να αναλάβει το ίδιο τα κοινωνικά βάρη μιας ιδιωτικής οικονομικής κρίσης. Και αφού οι φορολογούμενοι επιβαρύνθηκαν με τις συνέπειες, τώρα έρχεται μια νέα συνταγή, που υποτίθεται ότι θα θεραπεύσει την νέα ασθένεια, αυτήν της κρίσης του κράτους.
Η Μέρκελ προειδοποιεί πως δεν θα πρέπει να χαθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών. Αυτό μας αποκαλύπτει και σε ποιους είναι κυρίως αφοσιωμένη.
Η μάχη της καγκελαρίου δίνεται για την δημοσιονομική πειθαρχία, την εξοικονόμηση χρημάτων, και την ανταγωνιστικότητα.
Όταν όμως κάποιος μιλάει για την ανάγκη «πάθους για την Ευρώπη», η συζήτηση πάντα καταλήγει σε δημοσιονομικές λεπτομέρειες, κανόνες αντιμετώπισης μιας χρεοκοπίας, κλπ.
«Αν αποτύχει το ευρώ, θα αποτύχει και η Ευρώπη», λέει η Μέρκελ. Αυτό όμως είναι η μισή αλήθεια. Τα θεμέλια μιας καλύτερης Ευρώπης γκρεμίζονται. Μιας Ευρώπης που λειτουργούσε με διάλογο, και που στήριζε τα κοινωνικά δικαιώματα.
Σήμερα, όποιος θέλει πραγματικά να σώσει την Ευρώπη, και όχι απλά να σώσει τα οικονομικά συμφέροντα, θα πρέπει να σταθεί αντιμέτωπος με τους «σωτήρες» της, την Μέρκελ, τον Σαρκοζί, και τους υπόλοιπους…
Αυτή τη στιγμή, μέσα από την διαχείριση της κρίσης, αλλάζει το μέλλον της ΕΕ. Η αντίσταση βέβαια είναι κάτι το δύσκολο, αφού μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί ως ευρωσκεπτικισμός, και λαϊκισμός.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, τα 2/3 των πολιτών της ΕΕ πιστεύουν πως η ενιαία αγορά βοήθησε μόνο τις επιχειρήσεις. Οι μισοί πιστεύουν ότι το ευρωπαϊκό στάτους κβο εξαθλίωσε τις εργασιακές συνθήκες, και πως η παρούσα κατάσταση δεν κάνει τίποτα για να βελτιωθεί η μοίρα των μη προνομιούχων. Αυτό περιγράφει επακριβώς την Ευρώπη που οραματίζεται η Μέρκελ και οι φίλοι της.
Το διακύβευμα είναι το εξής: Ή θα λυθεί «από επάνω» η κρίση, και θα οδηγηθούμε σε καθεστώς απολυταρχικής λιτότητας, που στο τέλος θα λειτουργήσει κεντρόφυγα από την ευρωπαϊκή ιδέα, ή η «πίεση από κάτω» θα αναγκάσει τις κυβερνήσεις να αλλάξουν πορεία.
Για να το πετύχουμε, δεν αρκούν τα λόγια. Χρειάζεται μια συντονισμένη κριτική του καπιταλισμού, μια πολιτική δέσμευση, και μια κοινωνική κινητοποίηση.
Του Tom Strohschneider
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου